İçeriğe atla

Feride Hanım Camii

Koordinatlar: 40°39′38″K 22°56′09″D / 40.66056°K 22.93583°D / 40.66056; 22.93583
Feride Hanım Camii
Φεριντέ Χανούμ Τζαμί
Ferida Hanım Camii
Harita
Temel bilgiler
KonumPavlos Melas, Yunanistan
Koordinatlar40°39′38″K 22°56′09″D / 40.66056°K 22.93583°D / 40.66056; 22.93583
İnançSünni İslam
Mimari
Mimari türCami
Mimari biçimOsmanlı
İslam
Tamamlanma1903
Özellikler
Uzunluk18,19 m
Minare sayısı1
MalzemelerTaş ve tuğla

Feride Hanım Camii (Yunanca: Φεριντέ Χανούμ Τζαμί) veya Lembet Camii (Τζαμί του Λεμπέτ), Yunanistan'ın Pavlos Melas belediyesinde bulunan bir camidir. Cami, 1903 yılında Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adını günümüzde Pavlos Melas Kışlası olarak bilinen Lembet Kışlası'ndan almıştır. 2013 yılında eski bir kitabe sayesinde caminin orijinal adı Feride Hanım Camisi adı keşfedilmiştir. Adını dönemin Selanik valisi Hasan Fehmi Paşa'nın eşi Feride Hanım'dan almıştır.

Feride Hanım Camii, Birinci Balkan Savaşı'nın ardından şehrin 1912'de Yunanistan'a katılmasından önce Selanik'te inşa edilen son camiydi.

Tarihçe

1903 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Makedonya'daki hakimiyetinin son yıllarında Selanik'te Topçu Kışlası arsasında inşa edildi. 18 Ağustos 1903'te açıldı ve kentin Osmanlı hakimiyeti altında inşa edilen son camiydi.[1]

1912 yılında Birinci Balkan Savaşı'nda Osmanlı ordusunun Yenice Muharebesi'nde yenilgiye uğratılmasının ardından Selanik şehri Yunanistan tarafından ilhak edildi ve caminin bulunduğu askerî karargâh Yunan birlikleri tarafından kullanıldı. Caminin kendisi dini olmayan amaçlara hizmet ediyordu, ancak resmî olarak ne zaman yeni kullanıma sunulduğu belli değildir.[2]

1999 yılında Yunan ordusu, kullanım yetkisini şehrin belediyesine devretmeye başladı ancak bu prosedür 2017 yılına kadar devam etti. 2003 yılında Kültür ve Spor Bakanlığı, camiyi korunmuş bir anıt ilan etti.[3] Bu arada 2005 yılında Selanik'i ülkenin kuzeyine ve doğusuna bağlayan ana yolun genişletilmesi için çalışmalara başlandı. Cami de genişleyen yolun ortasında yer aldığından uzun ekseni boyunca 22 metre kaydırıldı.[4] Ancak minarenin temelinin yıkılması gerekti.

2011 yılında caminin restorasyon çalışmalarına başlandı. Yerel Müslüman cemaati caminin yeniden ibadete açılmasını talep etse de talepleri sonunda reddedildi.[5]

Mimarisi

Vicenzian Kızkardeşler Evi'nin arkasındaki cami.

Feride Hanım Camii iki katlı olup, kuzeybatı cephesinin ortasına doğru uzanan bir minareye sahiptir. Zemin katta iki giriş, iki giriş ve iki oda, bir depo odası ve üst kata çıkan bir merdiven bulunmaktadır. Zemin kattaki odaların kullanımı bilinmemektedir. Zeminde bir bekleme odası ve mescit bulunmaktadır.[6] Birinci katın giriş katında bulunan bina kitabesi, Ferideh'in camiyle olan bağlantısını ve dolayısıyla Lembet'in orijinal adını kanıtlayan tek şeydir.[7]

Caminin taban ölçüleri 18,19 x 13,52 m'dir ve çatı dahil (3,22 m.) yüksekliği ise 11,22 metredir. Her katın alanı 247,50 m²'dir. Duvarların kalınlığın, zemin katta dış duvarlar 90 cm, iç duvarlar kuzeybatısından güneydoğusuna 60 cm ve kuzeydoğusundan güneybatısına 90 cm kalınlığındadır. Birinci katta dış duvarlar 80 cm kalınlığında, iç duvarlar ise kuzeydoğusundan güneybatısına 70 cm kalınlığındadır.[5]

Tavanlar ahşaptan yapılmış olup, sade dekorasyonu tahtaların, ek çubukların ve kabartma elemanların düzenlenmesiyle elde edilmiştir. Mihrap salonunun ortasında ek ahşap unsurlarla süslenmiş haç şeklinde bir kubbe bulunmaktadır. Çevresi etrafında alternatif dikdörtgen ve kare bölümler oluşturulmuştur.[8]

2011 yılı restorasyon çalışmaları sırasında çatı restore edilmiş, üst katın pencereleri korunmuş, binanın dışındaki asbest bacaları kaldırılmış, yeni zayıf iç duvarlar ve asma tavanlar yıkılmış, mihrap ışıklandırılmış, duvar çizimleri ortaya çıkarıldı, iç mekandaki ahşap merdiven yeniden inşa edildi, caminin çevresi net bir şekilde kesilerek ızgara ve betonla kaplandı ve arazi çitle çevrildi.[9]

Kaynakça

  1. ^ Hatzitrifon 2017, s. 1.
  2. ^ Hatzitrifon 2017, s. 3.
  3. ^ Hatzitrifon 2017, ss. 3-4.
  4. ^ Velogiannis 2018, ss. 108–112.
  5. ^ a b Hatzitrifon 2021, s. 51.
  6. ^ Hatzitrifon 2021, s. 33.
  7. ^ Hatzitrifon 2021, s. 39.
  8. ^ Hatzitrifon 2021, ss. 62-63.
  9. ^ Hatzitrifon 2017, s. 4.

Bibliyografi

Ek okuma

Wikimedia Commons'ta Feride Hanım Camii ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  • Kalliga, D. (2014). Χασάν Φεχμί Τζαμί: Τεκμηρίωση, Αποκατάσταση - Επανάχρηση. Πρακτικά Ιστορικά Ισλαμικά Τεμένη (Yunanca). Selanik: Kültür ve Spor Bakanlığı. ss. 69-82. ISBN 978-960-386-194-2. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nusretiye Camii</span> İstanbulda cami

Nusretiye Camii, İstanbul'un Tophane semtinde bulunan 19. yüzyılda inşa edilmiş selatin camidir. Halk arasında daha çok “Tophane Camii” olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">İskenderpaşa Camii (Beykoz)</span>

İskender Paşa Camii, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan bir külliyedir. Kanlıca İskelesi'nin önündeki küçük meydanda bulunmaktadır. I. Süleyman (Kanuni) ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden "Mağusa Fatihi" olarak tanınan Gazi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kanlıca Camii olarak da bilinir. İskender Paşa'nın 967/ 1559 tarihli vakfiyesi ile belirtilen bu mescidi, Mimar Sinan'ın tezkirelerinde "Kanlıca'da merhum İskender Paşa" ve "Camii İskender Paşa der Kanlıca" şeklinde kayıtlıdır. Caminin harim kapısı üzerindeki kitabede görülen 967/ 1559-60 tarihi külliyenin tamamlanma tarihi olarak kabul edilebilir. Yapıların tasarımı Mimar Sinan'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Gül Camii</span> İstanbulun Ayakapı semtindeki Bizans İmparatorluğu döneminden kalma dinî yapı

Gül Camii veya Azize Teodosya Kilisesi, İstanbul'un Ayakapı semtindeki Bizans İmparatorluğu döneminden kalma ve fetihten sonra camiye dönüştürülmüş bir dinî yapıdır. Eski adı ve yapım tarihi hakkında kesin bilgiler olmamakla birlikte 10. ya da 11. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir.Bu kilise, Bizans tarafından inşa edilen en yüksek kilise olarak bilinir. İkonoklazm akımı sırasında Büyük Saray'ın ana girişi Halki Kapısı üzerindeki İsa ikonasının indirilmesine karşı çıktığı için öldürülen Theodosia adlı kadının kutsal emanetlerinin bu kiliseye konduğu ve bu kilisenin Aya Theodosia olduğuna inanılır.

Kapu Camii, Konya'da 17. yüzyıl Osmanlı dönemine ait tarihi cami. Şehirdeki Osmanlı camileri arasındaki en büyük camidir. Merkez Karatay ilçesi, Sarraflar caddesi üzerindeki caminin mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne ait olup, Karatay Müftüğülüğü'ne bağlı olarak faal durumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Kurşunlu Han (Üsküp)</span>

Kurşunlu Han, tarihî Üsküp Çarşısı içinde bulunan, 16. yüzyılda inşa edilmiş Osmanlı dönemine ait kervansaray.

<span class="mw-page-title-main">Afyonkarahisar Ulu Camii</span>

Afyonkarahisar Ulu Camii, Türkiye'de Afyonkarahisar'ın merkezinde yer alan ahşap direkli anıtsal cami.

<span class="mw-page-title-main">Fethiye Camii (Atina)</span>

Fethiye Camii, Yunanistan'ın Atina kentinde 17. yüzyıldan kalma bir Osmanlı camisi.

<span class="mw-page-title-main">Melek Ahmed Paşa Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Melek Ahmed Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Plan ve mimarisinde Mimar Sinan'ın etkisi görülen cami, 16. yüzyılda Melek Ahmed Paşa tarafından yaptırılmıştır.

Avanos Ulu Camii, Türkiye'nin Nevşehir ilinin Avanos ilçesinde yer alan bir camidir. Kitabesi bulunmadığından dolayı ilk inşa tarihi ve banisi bilinmemektedir. Mimari özellikleri incelendiğinde XVIII. yüzyıl yapılarından biri olduğu düşünülmektedir. Camiye toprak zeminden merdivenle inildiği için Yeraltı Camisi olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Valide Camii (Midilli)</span> Yunanistanın Kuzey Ege Bölgesi, Midillide bir Osmanlı mimari yapısı

Valide Camii, Yunanistan'ın Midilli adasında, Midilli şehrinde yer alan tarihi bir Osmanlı camisidir.

<span class="mw-page-title-main">Rustov Camii</span>

Rustov Köy Camii, Kuba rayonu, Rustov köyünde Hacı Zeynelabidin Tağıyev'in yardımlarıyla 1903 yılında yaptırılan tarihi-mimari bir eserdir.

Gazi Hasan Paşa Camii, Yunanistan'ın İstanköy adasında bulunan bir camidir. Cami, 18. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adadaki Türk-Müslüman cemaatine hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Defterdar Camii (İstanköy)</span>

Defterdar İbrahim Paşa Camii, Yunanistan'ın İstanköy adasında bulunan bir camidir. Cami, 18. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adadaki Türk-Müslüman cemaatine hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Cami (Vodina)</span>

Yeni Cami, Yunanistan'ın Vodina kentinde bulunan bir camidir. Cami, 17. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Kentte ayakta kalan tek cami olup günümüzde müze olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zincirli Camii (Serez)</span>

Zincirli Camii, Yunanistan'ın Serez kentinde bulunan bir camidir. Cami, 16. yüzyılın sonlarında Osmanlı döneminde inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ağa Camii</span>

Mehmet Ağa Camii, Yunanistan'ın Rodos kentinde bulunan bir camidir. Cami, 19. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Rodos'un ticari merkezinde, Sokratus Caddesi üzerinde önemli bir yerde yer almaktadır. Adadaki çoğu cami gibi ibadete açık değildir.

<span class="mw-page-title-main">Kanlı Çeşme Camii</span>

Kanlı Çeşme Camii, Yunanistan'ın Yanya kentinde bulunan bir camidir. Cami, 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. 2005 yılından bu yana restorasyon çalışmaları yürütülmekte olup günümüzde ibadete açık değildir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Camii (Drama)</span>

Arap Camii, Yunanistan'ın Drama kentinde bulunan bir camidir. Cami, 19. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Neredeyse bir asırdır bakımsız bırakılan camide, Kasım 2022 itibarıyla restorasyon çalışmaları başlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Ağa Paşa Camii</span> Anaboludaki eski bir cami ve meclis binası

Ağa Paşa Camii veya Parlamento Evi (Βουλευτικό), Yunanistan'ın Anabolu kentinde bulunan bir camidir. Cami, 1730 yılında Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Kısa süreliğine Yunan İsyanı sırasında Yunanistan Geçici Yönetimi'nin ilk parlamento binası olarak hizmet vermiş, dolayısıyla ortak adı da buradan alınmıştır. Günümüzde artık ibadete açık olmayıp kültürel etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Hasan Paşa Camii (Lonca)</span>

Gazi Hasan Paşa Cami veya Lonca Camii, Yunanistan'ın İstanköy kentinde bulunan bir camidir. Cami, 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adada Gazi Hasan Paşa adını taşıyan iki camiden biridir. Cami, diğer Platani'deki caminin aksine günümüzde ibadete açık değildir. Efsanevi Hipokrat Ağacı'nın hemen yanında yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.