İçeriğe atla

Ferhunde Erkin

Ferhunde Erkin
DoğumFerhunde Remzi
8 Temmuz 1909(1909-07-08)
Ölüm11 Temmuz 2007 (98 yaşında)
Ankara
TarzlarKlasik Batı Müziği
MesleklerPiyanist, piyano eğitimcisi
ÇalgılarPiyano
Resmî siteferhundeerkin.com
Ulvi Cemal Erkin

Ferhunde (Remzi) Erkin (8 Temmuz 1909, İstanbul – 11 Temmuz 2007, Ankara), Türkiye'nin ilk kadın konser piyanisti ve piyano eğitimcisidir.

Yirmi iki konçertonun Türkiye'de ilk seslendirişini yapmıştır. Ayrıca Ankara Devlet Konservatuvarı'ndaki piyano bölümünde ders vermiş; birçok Türk piyanist ve müzik eğitimcisini yetiştirmiş bir eğitimcidir. Besteci Ulvi Cemal Erkin'in eşidir. Ulvi Cemal Erkin ve diğer Türk bestecilerinin eserlerini sıklıkla seslendiren sanatçı; uzun sure müzikal ortaklık yaptığı Suna Kan ile birlikte verdiği oda müziği konserleri ile Türkiye'de klasik müziğin yaygınlaşmasına katkıda bulunmuştur.

Çocukluk ve İlk Gençlik Yılları

1909 yılında İstanbul'da doğdu. Babası kurmay subay Ali Remzi Bey (Yiğitgüden), annesi Nazmiye Hanım'dır. Anne tarafı Çerkes kökenli, baba tarafı Girit Türkleri'ndendir. Ali Remzi Bey, müzik ve sanatı seven biriydi; ud, keman ve kanun çalardı.[1] Ferhunde ve ondan bir buçuk yıl sonra doğan erkek kardeşi Necdet (Atak)'taki müzik yeteneğini erken yaşta fark etti ve görevli olarak gittiği her yerde çocuklarına müzik dersleri aldırdı.[2]

İlk piyano derslerini I. Dünya Savaşı sırasında, 1915 yılında Bandırma'daki Soeur'ler okulunda almaya başladı. Ferhunde Erkin ilk konserini kardeşi Necdet ile birlikte Bandırma'da verdi. Birinci Dünya Savaşı yıllarında yine kardeşi Necdet ile birlikte Galatasaray Lisesi'nde ve Union Française'de konserler verdi.

Piyano çalışmalarına İstanbul'da Macar öğretmen Hegyei ve Karl Berger ile devam etti. Bu sırada Gedik Paşa Amerikan Koleji'nden mezun oldu. Atatürk 1926 yılında Ankara'da bir konser veren Necdet-Ferhunde kardeşleri köşkte kabul etti.

1928'de Ferhunde ve Necdet kardeşler Alexander von Humboldt Vakfı'nın verdiği bir burs ile Leipzig'e gitti. Ferhunde, Leipzig'de Otto Weinreich ile çalıştı. 1930'da Leipzig Konservatuvarını (Hochschule für Musik und Theater) bitirerek kardeşi ile birlikte 1931'de Türkiye'ye döndü.

Kariyer

İsmet İnönü'nün müdür Zeki Üngör'e emri ile 1931 yılının Nisan ayında Musiki Muallim Mektebi'nde kardeşi Necdet keman öğretmeni, kendisi ise piyano öğretmeni olarak göreve başladı. 1932 yılında, aynı okulda öğretmenlik yapmakta olan, besteci Ulvi Cemal Bey'le evlendi ve bu evlilikten Sevin (1937) ve İçten (1941) adlı iki çocuk sahibi oldu.

Daha sonra Ankara Devlet Konservatuvarına dönüşecek olan Musiki Muallim Mektebi'nde 36 yıl aralıksız piyano öğretmenliğine yaptı. 1931'den emekli olduğu 1967 yılına kadar konservatuvarda pek çok öğrenci yetiştirdi. Öğrencileri arasında Ferhunde Erkin'in piyano ekolünü devam ettiren Kamuran Gündemir, piyano eğitimine onunla tanışan Hüseyin Sermet, Ankara Devlet Konservatuvarı piyano hocası Nimet Karatekin, besteci Nevit Kodallı, Bilge Aydın, Filiz Ali, Madlen Saydam, Tekin Alp Ulusoy ve Zeren Dirim sayılabilir.

Ferhunde Erkin bu dönemde ve daha sonrasında konser piyanistliği ve öğretmenlik görevini bir arada yürüttü. 22 piyano konçertosunun Türkiye'de ilk çalınışını gerçekleştirdi. Paul Hindemith, Ernst Praetorius, Hans Rosbaud gibi dünyaca ünlü şeflerin eşliğinde çaldı. Resitallerinde Türk bestecilerinin eserlerine her zaman yer veren piyanist, eşi Ulvi Cemal Erkin'in piyano için yazdığı solo ve orkestral eserleri (“Konçerto” ve “Konçertino”) sıklıkla seslendirdi. Antonio Saldarelli, Martin Bochmann ve Gaspar Cassado gibi ünlü çellistlerle, kemancı Licco Amar ve kardeşi Necdet Remzi Atak ile çok sayıda oda müziği konseri verdi. Çağdaş müzik repertuvarına da konserlerinde yer verdi. 1943'te II. Dünya Savaşı sırasında eşi Ulvi Cemal Erkin'in piyano konçertosunu Fritz Zaun yönetimindeki Berlin Şehir Orkestrası'yla seslendirdiğinde şehir bombalar altındaydı.

Ferhunde Erkin'in keman virtüözü Suna Kan ile kurduğu ikili 1961 - 1967 yılları arasında yurdun her yerinde konserler verdi.[2]

2007'de 98 yaşında ölen Ferhunde Erkin Ankara'daki Yenimahalle Karşıyaka Mezarlığı'nda, Ulvi Cemal Erkin'in yanına defnedildi.

Ödüller

Kaynakça

  1. ^ Paşaoğlu, Sibel. "Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Bir Kadının Portresi:Yeni Cumhuriyetin Rol-Modellerinden Piyanist ve Pedagog Ferhunde Erkin". Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, Yıl 2018. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020. 
  2. ^ a b Ali, Filiz. "Hocaların hocası Erkin'in ardından". Milliyet gazetesi, 14 Temmuz 2007. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

İlhan Usmanbaş Türk besteci, eğitimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı</span> Devlet konservatuvarı

Ankara Devlet Konservatuvarı, günümüzde Hacettepe Üniversitesine bağlı olan müzik ve sahne sanatları okulu.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Adnan Saygun</span> Türk Beşleri arasındaki klasik müzik bestecisi, müzik eğitimcisi ve etnomüzikolog

Ahmed Adnan Saygun, Türk Beşleri arasında yer alan Klasik müzik bestecisi, müzik eğitimcisi ve etnomüzikologdur.

<span class="mw-page-title-main">Necil Kazım Akses</span>

Necil Kazım Akses, Türk besteci.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem Zeki Ün</span>

Ekrem Zeki Ün, Türk besteci, orkestra şefi, keman eğitimcisi.

<span class="mw-page-title-main">Osman Zeki Üngör</span> Türk besteci

Osman Zeki Üngör, şair, besteci, orkestra şefi, keman virtüözüdür.

Ali Mithat Fenmen, Türk besteci, piyanist.

Gülay Uğurata, Türk piyanist, müzisyendir

<span class="mw-page-title-main">Ayla Erduran</span> Türk kemancı

Ayla Erduran, Türk keman sanatçısı.

Türk Beşleri özellikle Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş döneminde eserleriyle kendilerinden söz ettirmiş aşağıdaki beş Klasik Batı Müziği bestecisini bir arada tarif etmek için kullanılan uluslararası bir deyimdir. Türk müziği için çok önemlidirler. Bu kişiler:

<span class="mw-page-title-main">Cemal Reşit Rey</span> Türk besteci (1904–1985)

Cemal Reşit Rey, Türk besteci, piyanist, eğitimci ve orkestra şefidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulvi Cemal Erkin</span> Türk klasik müzik bestecisi, piyanist

Ulvi Cemal Erkin, Türk besteci ve eğitimcidir. Türk Beşleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Suna Kan</span> Türk keman virtüözü (1936–2023)

Suna Kan, Türk keman virtüözü.

İstemihan Taviloğlu, Türk besteci ve müzik eğitimcisidir. Bir klarnet konçertosu besteleyen ilk Türk besteci olarak tanınmıştır. Ankara Devlet Konservatuvarında müzikoloji bölümünün kurucu üyesi olan ve bu kurumda 20 yıl solfej ve armoni dersleri vermiş olan Taviloğlu, konservatuvardan yetişen tüm müzisyenlerin öğretmeni olarak bilinir.

Kamuran Gündemir, Türk piyanist ve piyano eğitimcisidir.

<span class="mw-page-title-main">Liko Amar</span> Macar kemancı

Liko Amar, Budapeşte doğumlu Alman kemancı.

Hüseyin Sermet, Türk piyanist ve besteci.

Kamerhan Turan,, Türk piyanist.

Mehmet Seyfettin Asal, Türk besteci, eğitimci.

Necdet Remzi Atak, Türk kemancı, keman eğitimcisi.