İçeriğe atla

Ferenc Krausz

Ferenc Krausz

Ferenc Krausz (d. 17 Mayıs 1962) attosaniye bilimi alanında çalışan Macar fizikçidir. Almanya'da Max Planck Kuantum Optiği Enstitüsü'nde direktör ve Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi'nde deneysel fizik profesörüdür. Araştırma ekibi, ilk attosaniye ışık pulsunu üretmiş ve ölçmüş ve bunu atomlar içindeki elektronların hareketini yakalamak için kullanarak attophysics'in doğuşunu işaretlemiştir. 2023 yılında Pierre Agostini ve Anne L'Huillier ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüştür.[1]

Akademik kariyer

1981'den 1985'e kadar Krausz, Macaristan'daki Eötvös Loránd Üniversitesi'nde teorik fizik ve Budapeşte Teknik Üniversitesi'nde elektrik mühendisliği okudu. 1987'den 1991'e kadar Avusturya'daki Viyana Teknik Üniversitesi'nde doktora derecesini tamamladı ve 1991'den 1993'e kadar da habilitasyonunu orada gerçekleştirdi. 1996-1998 yılları arasında doçent oldu, 1999'dan 2004'e kadar aynı enstitüde elektrik mühendisliği profesörü olarak görev yaptı.

2003 yılında Garching'deki Max Planck Kuantum Optiği Enstitüsü'nde direktör olarak atandı ve 2004 yılında Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi'nde deneysel fizik kürsüsüne geldi.[1]

Onurlar ve ödüller

  • 2003: Max Planck Gesellschaft Otto Hahn Madalyası
  • 2005: Deutsche Physikalische Gesellschaft Walter Schottky Ödülü
  • 2006: Royal Society of Chemistry Bourke Ödülü
  • 2006: Wittgenstein Ödülü
  • 2007: European Physical Society Quantum Electronics and Optics Prize
  • 2008: Arthur L. Schawlow Ödülü
  • 2010: European Research Council Advanced Grant
  • 2012: Kavli Prize in Nanoscience
  • 2013: SPIE Gold Medal of the Society of Photo-Optical Instrumentation Engineers
  • 2019: SPIE Gold Medal
  • 2023: Nobel Fizik Ödülü (Pierre Agostini ve Anne L'Huillier ile birlikte)

Kaynakça

  1. ^ a b "Nobel Ödülü". 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

Max Karl Ernst Ludwig Planck, Alman fizikçi ve 1918 Nobel Fizik Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Max von Laue</span>

Max von Laue, X ışınlarının kristaller tarafından kırınımını bulduğu için 1914 yılında Nobel Fizik Ödülü alan Alman fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Max Born</span> Alman-İngiliz fizikçi ve matematikçi (1882–1970)

Max Born kuantum mekaniğinin gelişmesinde etkili olan Alman matematikçi ve fizikçi. Kuantum fiziği dışında katı hâl fiziği ve optiğe katkıda bulunmuş ve 1920-30'larda önemli fizikçilerin çalışmalarının denetimini yapmıştır. Born, yaptığı "Kuantum Mekaniği'nin temelini araştırma, özellikle dalga fonksiyonunun istatistiksel yorumlanması üzerine" adlı çalışması ile 1954 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü almıştır.

Gottfried Wilhelm Leibniz Ödülü, kısa adıyla Leibniz Ödülü, Alman Araştırma Topluluğu 'nun Alman bilim insanlarını desteklemek amaçlı verdiği ödüldür. Adını Alman polimat, filozof ve bilim insanı Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716)'den alan Leibniz Ödülü, 1986'dan beri, Almanya'daki bir araştırma kurumunda veya yurt dışındaki bir Alman araştırma kurumunda çalışan bireylere veya araştırma gruplarına yılda en fazla on ödül verilmektedir. Almanya'daki en önemli araştırma ödülü olarak kabul edilir. Ödül ilk defa Alman Araştırma Topluluğu başkanı Eugen Seibold tarafından yürürlüğe konulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Riccardo Giacconi</span> Amerikalı fizikçi (1931 – 2018)

Riccardo Giacconi ; İtalya doğumlu, Amerikalı Nobel Ödülü sahibi astrofizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Walther Bothe</span> Alman nükleer fizikçi, Nobel Ödülünü Max Born ile paylaştı

Walther Wilhelm Georg Bothe, 1954'te Max Born ile Nobel Fizik Ödülü'nü paylaşan bir Alman nükleer fizikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Kenneth Wilson</span>

Kenneth Geddes Wilson, Amerikalı teorik fizikçidir. 1982'de maddede ikinci mertebeden faz geçişleri konusunda, komşu moleküllere olan etkisini de hesaba katan bir teori geliştirdiği için Nobel Fizik Ödülüne layık görüldü. Diğer bir önemli çalışması da Kuvantum alan kuramında kullanılan renormalizasyon grupları tekniğini ve felsefesini geliştirmiş olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi</span> Almanyanın Münih şehrinde bulunan devlet üniversitesi

Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi, Almanya'nın Münih kentinde bulunan bir devlet araştırma üniversitesidir. İlk olarak 1472 yılında Bavyera-Landshut Dükü Ludwig IX tarafından Ingolstadt Üniversitesi olarak kurulan bu üniversite, sürekli faaliyette olan Almanya'nın altıncı en eski üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Roy Glauber</span> Amerikalı teorik fizikçi (1925 – 2018)

Roy Jay Glauber, Amerikalı kuramsal fizikçi. Kendisi Harvard Üniversitesi'nde fizik profesörü ve Arizona Üniversitesi optik bilimleri öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Fizik dalında 2005 Nobel Ödülü kazanmış bu ödülü John L. Hall ve Theodor W. Hansch ile birlikte paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">David Wineland</span> Amerikalı fizikçi

David Jeffrey Wineland Nobel ödüllü NIST laboratuvarında çalışan Amerikan fizikçi. İleri düzeyde optik özellikle de lazer soğutulmuş sıkışık iyonlar ve iyonları kullanarak kuantum hesapları yapmak üzerinedir. 2012 yılında Nobel Fizik ödülünü kuantum sistemlerinin ölçümü ve kullanımı sağlayan deneysel metotlar ile kazanmıştır, Serge Haroche ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bert Sakmann</span>

Bert Sakmann, Alman fizyologdur. "Hücrelerdeki tek iyon kanallarının işlevi" üzerine yaptığı çalışmaları için 1991 yılında Erwin Neher ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazanmıştır. Yama kelepçe (patch-clamp) tekniğinin mucitlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Emil Wolf</span>

Emil Wolf, Çek asıllı Amerikalı fizikçi. Optik fiziği alanında Kırınım, Optik alanlarının uyum özellikleri, kısmen tutarlı radyasyon spektroskopisi, Doğrudan Saçılım Teorisi, Ters Saçılım Teorisi konularında çalıştı. Ayrıca optik konusunda çeşitli eserlerin yazarıdır.

Gregor Wentzel, bir Alman fizikçidir.

Kuantum optiği yarı klasik ve kuantum mekaniği fiziğini kullanarak ışığı içeren olayları ve onun mikroskobik seviyelerdeki maddelerle etkileşimini inceler.

<span class="mw-page-title-main">Mete Atatüre</span> Türk fizik profesörü

Mete Atatüre, Türk fizikçi ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Gérard Mourou</span> Fransız fizikçi (d. 1944)

Gérard Albert Mourou, Fransız fizikçi ve akademistendir. Elektrik mühendisliği ve lazerler üzerine çalışmalarda bulunmaktadır. 2018 yılında Nobel Fizik Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Reinhard Genzel</span> Alman gökbilimci

Reinhard Genzel Max-Planck-Institut für extraterrestrische Physik'de yönetici, LMU'da profesör ve Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley' de emeritus profesör olan bir Alman astrofizikçi. Andrea Ghez ve Roger Penrose ile paylaştığı " galaksimizin merkezinde süper kütleli kompakt bir nesnenin keşfi için" 2020 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Anton Zeilinger</span> Avusturyalı kuantum fizikçi

Anton Zeilinger Avusturyalı kuantum fizikçisi ve 2022 Nobel Fizik Ödülü sahibi bilim insanı Zeilinger, Viyana Üniversitesi'nde fahri fizik profesörü ve Avusturya Bilimler Akademisi Kuantum Optik ve Kuantum Bilgisi Enstitüsü'nde kıdemli bilim insanıdır. Araştırmalarının çoğu kuantum dolaşıklığın temel yönleri ve uygulamaları ile ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Anne L'Huillier</span> Fransız fizikçi (d. 1958)

Anne L'Huillier, Fransız fizikçi. İsveç'teki Lund Üniversitesi'nde atom fiziği dalında profesör olarak görev almaktadır. Atomik seviyedeki kimyasal reaksiyonları anlamak için kullanılan, elektronların hareketlerini gerçek zamanlı olarak inceleyen bir attosaniye fizik grubuna liderlik etmektedir. 2023 yılında "maddedeki elektron dinamiklerini incelemek için attosaniye ışık darbeleri üreten deneysel yöntemler" geliştirmesinden dolayı Pierre Agostini ve Ferenc Krausz ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

Pierre Agostini, Fransız deneysel fizikçi ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Ohio State Üniversitesi'nde emeritus profesördür. Güçlü alan lazer fizik ve attosaniye bilimi alanındaki öncü çalışmalarıyla tanınır. Özellikle, eşik üstü iyonlaşımın gözlemlenmesi ve attosaniye ışık darbelerinin karakterizasyonu için iki-foton geçişlerin interferansıyla attosaniye vuruşun yeniden yapılandırılması (RABBITT) tekniğinin icadıyla bilinir. 2023 Nobel Fizik Ödülü'ne ortak olarak layık görülmüştür.