İçeriğe atla

Ferdinand Vandeveer Hayden

Ferdinand Vandeveer Hayden
Doğum7 Eylül 1829
Westfield, Massachusetts, Amerika Birleşik Devletleri
Ölüm22 Aralık 1887 (58 yaşında)
MilliyetAmerikan
Kariyeri
DalıJeoloji

Ferdinand Vandeveer Hayden (7 Eylül 1829 - 22 Aralık 1887), 19. yüzyılın sonlarındaki Rocky Dağları'nın öncü inceleme keşifleriyle bilinen Amerikalı jeolog.

Hayatı

Massachusetts eyaletinin Westfield şehrinde doğdu. 1850 yılında Oberlin College'dan ve 1853 yılında Albany Medical College'dan mezun oldu. Ordayken daha sonra Nebraska keşifine katılmasında ekili rolü oynayacak olan New York'un eyaleti jeologu Prof. James Hall'ın dikkatini çekti. 1859 yılında Amerika Birleşik Devletleri hükûmeti'nin hizmetine girdi ve 109 Western Territories (Batı Toprakları)'in bir dizi incelemesine başladı. Bunlardan bir meyvası ise Geological Report of the Exploration of the Yellowstone and Missouri Rivers in 1859-1860 (1869). oldu. Bu dönemde Washington'da bulunan Smithsonian Enstitüsü içindeki Megatherium Club'e üye oldu.

Amerikan İç Savaşı sırasında aktif bir askerî cerrah olarak istihdam edildi ve Shenandoah Ordusu'nun baş sağlık memurluğuna yükseltildi. 1867 yılında United States Geological and Geographical Survey of the Territories'e sorumlu jeolog olarak atandı. 12 yıllık görevi ve yıllık incelemeleriyle doğal tarih ve ekonomi'nin tüm bilimdallarında en değerli bir dizi sonuçlar elde etti ve 1877 yılında Geological and Geographical Atlas of Colorado adlı atlası yayımladı.

Yellowstone

ABD'nin ilk millî parkı Yellowstone Millî Parkı'nın kuruluşu için ABD Kongresi'ni ikna etmek amacıyla Amerikalı jeolog Ferdinand Vandeveer Hayden'in hazırladığı harita (1871). William Henry Jackson'un fotoğrafları ve Thomas Moran'ın resimleriyle birlikte Kongreye sunulan Hayden'in raporu, Kongrenin Yellowstone bölgesini kamu müzayede yoluyla satmaktan vazgeçmesini ve Başkan Ulysses S. Grant'ın millî parkın kuruluşuna dair tahsis yasasını imzalamasına büyük bir ölçüde etkiledi.

1871 yılında Wyoming eyaletinin kuzeybatısında bulunan Yellowstone bölgesinde bir jeolojik araştırmayı yönetti. Bir yıl sonra William Henry Jackson'un çarpıcı geniş-formatlı fotoğraflarının yardımıyla ABD'nin ilk millî parkı Yellowstone Millî Parkı'nı kurulması için Kongre'yi ikna etmekte öncülük ett. Son yıllık araştırma seyahatini 1878 yılında gerçekleşti. Yellowstone'daki Hayden Vadisi kendisinin onuruna adlandırıldı.

1879 yılında United States Geological Survey'nin yeniden örgütlenmesi ve kurulması üzerine yedi yıldır jeologlardan biri olarak faaliyette bulundu. 22 Aralık 1887 tarihinde Philadelphia'da öldü. Colorado eyaletinde Yampa Nehri vadisinde bulunan Hayden kasabası ve çok sayıda dağ zirveleri Hayden'in onuruna adlandırıldı.

Yayımlanmış diğer yapıtlar

  • Sun Pictures of Rocky Mountain Scenery (1870)
  • The Yellowstone National Park, illustrated by chromolithographic reproductions of water-colour sketches by Thomas Moran (1876)
  • The Great West: its Attractions and Resources (1880)
  • With FB Meek, he wrote (Smithsonian Institution Contributions, v. 14. Art. 4) "Palaeontology of the Upper Missouri, Pt. 1, Invertebrate." His valuable notes on Native American dialects are in The Transactions of the American Philosophical Society (1862) in The American Journal of Science (1862) and in The Proceedings of the American Philosophical Society (1869). With ARC Selwyn he wrote North America (1883) for Stanford's Compendium.
  • Find a Grave'de Ferdinand Vandeveer Hayden Retrieved on 2009-03-18


Kaynakça

  • Encyclopædia Britannica, Eleventh Edition

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Wyoming</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Wyoming, ABD'nin bir eyaletidir. Başkenti Cheyenne'dir. Wyoming'in yıllık ekonomik üretimi 27,4 milyar dolardır. Bölgenin dağlık olmasına karşın tarım faaliyetleri geçmişten bugüne dek sürmektedir. Ayrıca doğalgaz, uranyum, kömür gibi doğal kaynakları mevcuttur. ABD'nin en az nüfusa sahip eyaletidir.

<span class="mw-page-title-main">Alberta</span> Kanadada eyalet

Alberta, Kanada'nın Batı Kanada bölgesindeki eyaleti. 1 Eylül 2005'te, Kanada Konfederasyonu'na katılmasının 100. yılını kutlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Missouri Nehri</span> Orta Amerika Birleşik Devletlerindeki büyük nehir

Missouri Nehri, Kuzey Amerika'daki en uzun nehirdir. Batı Montana'daki Rocky Dağları'ndan doğan Missouri, Missouri'deki St. Louis kentinin kuzeyinde Mississippi Nehri'ne kavuşmadan önce doğuya ve güneye doğru 3.767 km boyunca uzanır. Mississippi Nehri ile birleştiğinde, dünyanın dördüncü en uzun nehir sistemini oluşturur.

Bu, Jeolog bilim insanlarının makale bağlantılarının yer aldığı eksik bir Jeologlar listesidir.

Büyük Havza Kızılderilileri, Kuzey Amerika'nın batı iç kısmında Amerika Birleşik Devletleri'ne ait Büyük Havza denen bölgede, Nevada, kısmen Montana, doğu Washington, doğu Oregon, Kaliforniya, Idaho, Wyoming ve Utah eyaletlerinde Kuzey Amerika yerlileri kültür bölgesinden yerli kültürü oluşturan çölcül avcı ve toplayıcı Kızılderililer. Kuzeyde ve kuzeybatıda Plato Kızılderilileri, doğuda Ova Kızılderilileri, güneyde Güneybatı Kızılderilileri, batı ve güneybatıda Kaliforniya Kızılderilileri kültür gruplarıyla komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Şoşoniler</span> Kızılderili kabilesi

Şoşoniler ya da Şoşonlar, Amerika Birleşik Devletleri'nin Idaho, Kaliforniya, Nevada, Oregon, Utah ve Wyoming eyaletlerinde yaşayan, Büyük Havza Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı.

<span class="mw-page-title-main">Grand Prismatic Spring</span> Kaplıca

Grand Prismatic Spring, Yellowstone Millî Parkı'nda bulunan ve Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyük; dünyanın ise Yeni Zelanda'daki Pan Gölü ve Dominika'daki Boiling Gölü'nden sonra üçüncü en büyük kaplıcasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jackson Hole</span>

Jackson Hole ABD'nin kuzey-batısında Wyoming eyaletinde Teton Sıradağları masifi eteklerinde bulunan ve içinden Snake Irmağı geçen bir vadidir. Grand Teton Ulusal Parkı tarafından çevrelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Victoria Adası (Kanada)</span> Kanadada bulunan ada

Victoria Adası Kanada Arktik Adaları içerisinde yer alan bir adadır. Nunavut ve Kanada'nın Kuzeybatı Bölümü arasında yer alır. Dünya'nın en büyük 8. adası ve Kanada'nın en büyük 2. adasıdır. Newfoundland adasının iki katı büyüklüğünde ve Büyük Britanya adasından biraz daha büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Jackson, Wyoming</span>

Jackson, Amerika Birleşik Devletleri'nin Wyoming eyaletinde yer alan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Arkansas Nehri</span>

Arkansas Nehri, Mississippi Nehri'nin bir kolu olan nehirdir. Nehir, Colorado, Kansas, Oklahoma ve Arkansas eyaletlerinden geçmekte olup 2,364 km uzunluğu ile ABD'nin altıncı en uzun nehridir.

<span class="mw-page-title-main">Amos Eaton</span> Amerikalı bitkibilimci (1776 – 1842)

Amos Eaton, Amerikalı botanikçi, jeolog ve eğitimci. Eaton, "bilimin yaşamın ortak amaçlarına uygulanması için" Stephen van Rensselaer III ile birlikte 1824'te Rensselaer Okulu'nu kurdu. Eserleri herkesin okuyabileceği bir üslupla yazılmıştı. Kurduğu botanik eğitim laboratuvarı, ülkede türünün ilk örneğiydi. Eaton'ın dersleri ve yazıları, ayrıca deneysel felsefe üzerine halka açık konuşmaları kadınlar başta olmak üzere çok sayıda insana ilham verdi. 1842'deki ölümüne kadar Rensselaer'de kıdemli profesör olarak görev yaptı. Bitki bilim mahlası Eaton'dur.

Specimen Dağları, 8.379 feet yüksekliğinde, Yellowstone Milli Parkı'ndaki Lamar Vadisi'nin güney kenarı boyunca yaklaşık 8,5 mil (13,7 km) boyunca uzanan bir sıradağdır. Sıradağ, Lamar Vadisi'ni Mirror Platosu'ndan ayırır. Sıradağ, Tower Junction bölgesinden Amethyst Dağı'na kuzeybatıdan güneydoğuya doğru yönlendirilmiştir. Sıradağ, ametist, opal ve taşlaşmış ağaç varlığıyla tanınır. Yerel madenciler tarafından Specimen Dağı olarak anılıyordu ve muhtemelen araştırmacılar tarafından 1870'ten çok önce adlandırıldı. Sıradağın güney tarafı, Tower Junction ve Soda Butte Creek arasındaki 18,8 mil (30,3 km) uzunluğundaki Specimen Dağları Yolu ile aşılır. Yol Taşlaşmış Orman ve 9.614 fit (2.930 m) yüksekliğindeki Ametist Dağı'nın zirvesinden geçer.

<i>Cionodon</i> kuş kalçalı dinozor cinsi

Cionodon, Geç Kretase'den kalma şüpheli bir hadrosaurid dinozor cinsidir. Tip türü, C. arctatus, Colorado, Bijou Creek'teki Laramie Formasyonu'nda bulundu ve 1874'te Edward Drinker Cope tarafından 1873'te toplanan AMNH 3951 holotipine dayanarak resmen tanımlandı. O zamandan beri iki başka tür daha tanımlanmıştır: Özbekistan'dan CCMGE 1/3760 holotipine dayanan Cionodon kysylkumensis ve Cionodon stenopsis Alberta, Kanada'da Frenchman Formasyonu kayalarından 1874 yılında keşfedilmiştir. Her ikisi de muhtemelen hadrosaur olsalar da, yalnızca parça parça kalıntılardan biliniyorlar ve Cionodon kysylkumensis, Bactrosaurus kysylkumensis olarak yeniden sınıflandırıldı.

<i>Meniscotherium</i> tarih öncesi toynaklı cinsi

Meniscotherium, 55 ila 48.6 milyon yıl önce yaşamış, köpek büyüklüğünde bir memelinin soyu tükenmiş bir cinsidir. Bir otoburdu ve toynakları vardı. Fosilleri, Utah, New Mexico ve Colorado'da bulundu. Birçok bireyin bir arada bulunması, canlının gruplar halinde yaşadığını gösterir.

<i>Lophiodon</i> Eosen tek toynaklısı

Lophiodon, chalicotherler ile yakın akraba olan, soyu tükenmiş bir tek toynaklı cinsidir. 52 ila 38 milyon yıl önce, Eosen Avrupası'nda yaşadı ve daha önce Hyrachyus ile yakından ilişkili olduğu düşünülüyordu.

<i>Bucephala</i>

Bucephala Anatinae altfamilyasına bağlı bir cinstir.

Old Faithful, Amerika Birleşik Devletleri, Wyoming'deki Yellowstone Ulusal Parkı'ndaki bir gayzerdir. 1870 yılında Washburn-Langford-Doane Seferi sırasında seçildi ve parkta adı geçen ilk gayzer oldu. Oldukça öngörülebilir bir jeotermal özelliktir ve 2000'den beri her 44 dakikada bir ila iki saatte bir patlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yellowstone Gölü</span>

Yellowstone Gölü, Yellowstone Milli Parkı'ndaki en büyük su kütlesidir. Göl 2357 metre deniz seviyesinden yüksektir ve 350 km² olup 180 km de kıyı şeridi bulunmaktadır. Gölün ortalama derinliği 139 fit (42 m) iken, en büyük derinliği en az 394 fit (120 m). Yellowstone Gölü, 7.000 fit (2.100 m) yüksekliği ile Kuzey Amerika üzerindeki en büyük tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Henry De la Beche</span>

Sir Henry Thomas De la Beche KCB, FRS, erken jeolojik araştırma yöntemlerine öncülük eden, Büyük Britanya Jeolojik Araştırmaları'nın ilk yöneticisi olan İngiliz jeolog ve paleontolog. Paleontografya Derneği'nin ilk başkanıdır.