Ferdinand Georg Frobenius

Ferdinand Georg Frobenius
Doğum	26 Ekim 1849(1849-10-26) Charlottenburg, Berlin
Ölüm	3 Ağustos 1917 (67 yaşında) Berlin
Defin yeri	Non-Cemetery Burial[1]
Milliyet	Alman
Vatandaşlık	Almanya
Eğitim	Göttingen Üniversitesi, Berlin Humboldt Üniversitesi, ETH Zürih
Mezun olduğu okul(lar)	Berlin Humboldt Üniversitesi
Tanınma nedeni	Frobenius yöntemi, Frobenius matrisi, Frobenius karmaşıklığı, Frobenius grubu
Evlilik	Auguste Lehmann[2]
Kariyeri
Dalı	Matematik, Cebir, Grup teorisi, Topoloji
Çalıştığı kurum	Berlin Humboldt Üniversitesi (1892–1917), ETH Zürih (1875–1892)
Tez	De functionum analyticarum unius variabilis per series infinitas repraesentatione (1870)
Doktora danışmanı	Ernst Eduard Kummer, Karl Weierstrass
Doktora öğrencileri	Ernst Jacobsthal, Richard Fuchs, Edmund Landau, Issai Schur, Konrad Knopp, Walter Schnee, Fyodor Ivanovich Busse, Robert Jentzsch, Robert Remak, Erich Stiemke, Hermann Bröcker, Karl Fischer, Friedrich Steinbacher, George Robert Olshausen, Rudolf Ziegel, Alexander Radzig, Arthur Hamburger
Diğer önemli öğrencileri	Paul Bernays, Anton Sushkevich
Etkilendikleri	Gottfried Wilhelm Leibniz, Damaris Cudworth Masham[3]

Ferdinand Georg Frobenius (26 Ekim 1849 - 3 Ağustos 1917), en çok eliptik fonksiyonlar teorisine, diferansiyel denklemlere, sayı teorisine ve grup teorisine yaptığı katkılarla tanınan bir Alman matematikçi. Frobenius-Stickelberger formülleri olarak bilinen, eliptik fonksiyonları yöneten ve bikuadratik formlar teorisini geliştiren ünlü determinantal özdeşlikleriyle tanınır. Ayrıca, fonksiyonların rasyonel yaklaşımları kavramını (günümüzde Padé yaklaşımları olarak bilinir) ilk ortaya atan oydu ve Cayley-Hamilton teoremi için ilk tam kanıtı verdi. Ayrıca, adını modern matematiksel fizikte Frobenius manifoldları olarak bilinen bazı diferansiyel geometrik nesnelere verdi.

Ferdinand Georg Frobenius 26 Ekim 1849'da Berlin'in bir banliyösü olan Charlottenburg'da^[4] Protestan bir papaz olan babası Christian Ferdinand Frobenius ve annesi Christine Elizabeth Friedrich'in çocukları olarak doğdu. Joachimsthal Gymnasium'a 1860'ta neredeyse on bir yaşındayken girdi.^[5] 1867'de mezun olduktan sonra, üniversite eğitimine başladığı Göttingen Üniversitesi'ne gitti, ancak burada Kronecker, Kummer ve Karl Weierstrass'ın derslerine katıldığı Berlin'e dönmeden önce sadece bir dönem çalıştı. Doktorasını Weierstrass gözetiminde 1870'te aldı. Tezi diferansiyel denklemlerin çözümü üzerineydi. 1874'te, ilk olarak Joachimsthal Gymnasium'da ortaokul düzeyinde öğretmenlik yaptıktan sonra, sonra Sophienrealschule'de, Berlin Üniversitesi'ne bir matematik profesörü (extraordinarius) olarak atandı.^[5] Frobenius, Eidgenössische Polytechnikum'da sıradan bir profesör olarak randevu almak için Zürih'e gitmeden bir yıl önce ancak Berlin'deydi. Frobenius, 1875 ile 1892 arasında on yedi yıl boyunca Zürih'te çalıştı. Orada evlendi, ailesini büyüttü ve matematiğin çok farklı alanlarında çok önemli işler yaptı. Aralık 1891'in son günlerinde Kronecker öldü ve bu nedenle Berlin'deki sandalyesi boşaldı. Frobenius'un Berlin'i matematiğin ön saflarında tutacak doğru kişi olduğuna şiddetle inanan Weierstrass, Frobenius'un atanması için hatırı sayılır nüfuzunu kullandı. 1893'te Prusya Bilimler Akademisi'ne seçildiği Berlin'e döndü.

Grup teorisi, Frobenius'un kariyerinin ikinci yarısındaki başlıca ilgi alanlarından biriydi. İlk katkılarından biri, soyut gruplar için Sylow teoremlerinin kanıtıydı. Daha önceki kanıtlar permütasyon grupları içindi. İlk Sylow teoremini (Sylow gruplarının varlığına ilişkin) kanıtı, bugün sıklıkla kullanılanlardan biridir.

• Frobenius ayrıca aşağıdaki temel teoremi kanıtlamıştır: Eğer pozitif bir n tam sayısı, bir G sonlu grubunun |G| sırasını bölerse, ardından xⁿ =1 denkleminin G’deki çözüm sayısı bazı pozitif k tam sayıları için kn’ye eşittir. Ayrıca şu problemi de ortaya koydu: Eğer, yukarıdaki teoremde, k = 1 ise, xⁿ = 1 denkleminin çözümleri G’de bir alt grup oluşturur. Yıllar önce bu problem çözülebilir gruplar için çözüldü.^[6] Ancak 1991 yılında , sonlu basit grupların sınıflandırılmasından sonra, bu problem genel olarak çözüldü.

Daha da önemlisi, grupların yapısını incelemek için temel araçlar olan grup karakterleri ve grup temsilleri teorisini yaratmasıydı. Bu çalışma, Frobenius karmaşıklığı kavramına ve şimdi Frobenius grupları olarak adlandırılan grupların tanımlanmasına yol açtı. Aşağıda ifade edilen şeklinde bir H < G alt grubu varsa, G grubunun bir Frobenius grubu olduğu söylenir:

${\displaystyle H\cap H^{x}=\{1\}}$ hepsi için ${\displaystyle x\in G-H}$ .

Bu durumda küme,

${\displaystyle N=G\,-\!\!\bigcup _{x\in G-H}\!\!H^{x}}$

G’nin etkisiz elemanı ile birlikte John G. Thompson'ın 1959'da gösterdiği gibi nilpotent (üstelsıfır) olan bir alt grup oluşturur.^[7] Bu teoremin bilinen tüm kanıtları karakterlerden yararlanır. Frobenius, karakterler hakkındaki ilk makalesinde (1896), tüm tekil asal sayılar p için, (1/2) (p³ - p) dereceli ${\displaystyle PSL(2,p)}$ grubunun karakter tablosunu oluşturdu (Bu grup p > 3 için basitçe sağlanır). Simetrik ve alternatif grupların temsil teorisine de temel katkılarda bulundu.

Frobenius, Q üzerinden Galois gruplarında asal sayıları eşlenik sınıflarına dönüştürmenin kanonik bir yolunu tanıttı. Özellikle eğer K/Q sonlu Galois genişlemesi ise, K’de dallanmayan her (pozitif) asal p’ye ve K’de p’nin üzerinde uzanan her bir asal ideal P’ye g (x) = x^p (mod P) koşulunu sağlayan K'nin tüm x tam sayıları için benzersiz bir Gal (K/Q) öğesi vardır. P'nin p'ye göre değiştirilmesi, g’yi bir eşleniğe (ve g'nin her eşleniği bu şekilde oluşur) dönüştürür, bu nedenle Galois grubundaki g'nin eşlenik sınıfı kanonik olarak p ile ilişkilidir. Buna, p’nin Frobenius eşlenik sınıfı adı verilir ve eşlenik sınıfının herhangi bir öğesi, p’nin Frobenius öğesi olarak adlandırılır. K için Galois grubu Q üzerinden modulo m birimleri olan m'inci siklotomik cismi alırsak (ve dolayısıyla abelyen, böylece eşlenik sınıflar elemanı olur), p için m’yi bölmemek için Galois grubundaki Frobenius sınıfı p mod m’dir. Bu bakış açısına göre, Galois gruplarındaki Frobenius eşlenik sınıflarının Q’ya (veya daha genel olarak herhangi bir sayı cismi üzerindeki Galois gruplarına) dağılımı, Dirichlet'in aritmetik ilerlemelerde asal sayılar hakkındaki klasik sonucunu genelleştirir. Q’nun sonsuz dereceli genişlemelerinin Galois gruplarının incelenmesi, önemli ölçüde Frobenius elemanlarının bu yapısına dayanır ve bu, bir anlamda ayrıntılı çalışma için erişilebilir olan yoğun bir eleman alt kümesi sağlar.

• Ferdinand Georg Frobenius'un adını alan şeylerin listesi
• Frobenius yöntemi
• Frobenius matrisi
• Frobenius karmaşıklığı
• Frobenius grubu

• Frobenius, Ferdinand Georg (1968), Serre, J.-P. (Ed.), Gesammelte Abhandlungen. Bände I, II, III, Berlin, New York: Springer-Verlag, ISBN 978-3-540-04120-7, MR 0235974 
• De functionum analyticarum unius variabilis per series infinitas repraesentatione (Latince), Tez, 1870
• Über die Entwicklung analytischer Functionen in Reihen, die nach gegebenen Functionen fortschreiten (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 73, 1–30 (1871)
• Über die algebraische Auflösbarkeit der Gleichungen, deren Coefficienten rationale Functionen einer Variablen sind (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 74, 254–272 (1872)
• Über den Begriff der Irreductibilität in der Theorie der linearen Differentialgleichungen (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 76, 236–270 (1873)
• Über die Integration der linearen Differentialgleichungen durch Reihen (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 76, 214–235 (1873)
• Über die Determinante mehrerer Functionen einer Variablen (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 77, 245–257 (1874)
• Über die Vertauschung von Argument und Parameter in den Integralen der linearen Differentialgleichungen (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 78, 93–96 (1874)
• Anwendungen der Determinantentheorie auf die Geometrie des Maaßes (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 79, 185–247 (1875)
• Über algebraisch integrirbare lineare Differentialgleichungen (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 80, 183–193 (1875)
• Über das Pfaffsche Problem (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 82, 230–315 (1875)
• Über die regulären Integrale der linearen Differentialgleichungen (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 80, 317–333 (1875)
• Note sur la théorie des formes quadratiques à un nombre quelconque de variables (Fransızca), Comptes rendus de l'Académie des sciences Paris 85, 131–133 (1877)
• Zur Theorie der elliptischen Functionen (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 83, 175–179 (1877)
• Über adjungirte lineare Differentialausdrücke (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 85, 185–213 (1878)
• Über lineare Substitutionen und bilineare Formen (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 84, 1–63 (1878)
• Über homogene totale Differentialgleichungen (Almanca), Journal für die reine und angewandte Mathematik 86, 1–19 (1879)
• Ueber Matrizen aus nicht negativen Elementen (Almanca), Sitzungsberichte der Königlich Preussischen Akademie der Wissenschaften 26, 456—477 (1912)

• Curtis, Charles W. (2003), Pioneers of Representation Theory: Frobenius, Burnside, Schur, and Brauer, History of Mathematics, Providence, R.I.: American Mathematical Society, ISBN 978-0-8218-2677-5, MR 1715145  (J. E. Humphreys. "Book Review" (PDF). Amerikan Matematik Derneği. 7 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021. İncelemesi )

Wikimedia Commons'ta Ferdinand Georg Frobenius ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Ferdinand Georg Frobenius", MacTutor Matematik Tarihi arşivi 
• G. Frobenius. "Theory of hypercomplex quantities" [Hiper karmaşık miktarlar teorisi] (PDF). 13 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. (İngilizce çevirisi) 
• "Ferdinand Georg Frobenius" (PDF). 24 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Ocak 2021. 
• "Georg Ferdinand Frobenius (1849–1917)" (Almanca). ETHzürich-Bibliothek. 24 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2021. 
• Internet Archive'daki Ferdinand Georg Frobenius tarafından oluşturulan ya da hakkındaki eserler