Fenrir, Hróðvitnir ya da Fenrisúlfr, İskandinav mitolojisinde Loki ve dişi dev Angrboda'nın oğlu olan canavar, kıyamet getiren, dev kurt. Tanrılar onu zaptetmek için cüce demirciler Brokk ve Eitri'ye Gleipnir adlı sihirli zinciri yaptırırlar. Tanrı Tyr onu zincirlemeye çalışırken kurt bir elini ısırıp koparmıştır. Fenrir, Ragnarok geldiğinde zincirini koparacak ve Ragnarök'ü başlatacaktır. Bu savaşta Odin'i yutarak öldürecek, ama kendi de Odin'in oğlu Vidar tarafından öldürülecektir.
İskandinav paganizmi ile mitolojisi | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tanrılar ile diğer figürler |
| ||||||||||||||
| Mekânlar |
| ||||||||||||||
| Olaylar |
| ||||||||||||||
| Kaynaklar |
| ||||||||||||||
| Toplum |
| ||||||||||||||
Tyr; tek eli ve gözünün olmadığı belirtilen, İskandinav mitolojisinde savaş tanrısıdır. Simgesi yukarı doğru ok şeklindedir. Bu oku Vikingler savaşa gitmeden önce savaş aletlerine çizerlerdi. Cermenlerin dilinde "Ziu" olarak bilinir. Anglo Saksonlardaki adı "Tue"'dur. İngilizcede Tyr'ün kutsal günü olan Salı gününe Tuesday denir. Adının diğer Cermen halklarındaki telaffuzları Tsiu, Tiwaz, Zeo, Dio, Dieu ve Tiw'dur. İsmi etimolojik olarak Hint-Avrupa kökenli Dyaus kökünden olan Zeus ve Dionysos'la aynı kökten gelmektedir.
Odin, Cermen mitolojisinde yer alan önemli bir tanrı. Odin ile ilgili günümüze ulaşan çoğu bilginin kaynağı olan İskandinav mitolojisi; Odin'i bilgelik, şifa, ölüm, kraliyet, bilgi, savaş, zafer, büyücülük, şiir, çılgınlık, şamanlık, ilham, şairlik, hava, rüzgar ile ilişkilendirir. İskandinav mitolojisine göre tanrıça Frigg'in kocasıdır. Genellikle en yüce Cermen tanrısı olarak kabul edilir. Eski İngilizce ve Eski Saksoncada Wōden, Eski Felemenkçede Wuodan ve Eski Yüksek Almancada Wuotan adıyla bilinir. Tüm bu adların kökeni ise Ana Almanca *Wōđanaz'dır. İngilizce dahil birçok Cermen dilinde çarşamba günü, bu tanrının adını taşır.
Nors veya İskandinav mitolojisi, İskandinavya'da yaşamış Kuzey Cermen halklarının Hristiyanlık öncesi dinleri, inanışları ve efsaneleri. Cermen mitolojisinin bir parçası olan İskandinav mitolojisi, Anglosakson mitolojisi ve Kıtasal Cermen mitolojisi ile yakından ilişkilidir.
Ragnarök, İskandinav mitolojisinde kıyamet kavramı. Eski Norsça "Tanrıların Kaderi" veya "Tanrıların Alacakaranlığı" anlamına gelen Ragnarök veya Ragnarøkkr, eski halk kaynaklarından derlenmiştir ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından Nesir Edda'da bahsedilmiştir.
Baldur, İskandinav tanrılarından Odin ile Frigg'in oğlu. Karısı Nanna, oğlu ise Forseti'dir. Işık, neşe, saflık, güzellik, masumiyet ve barış tanrısıdır. Tanrılar ve insanlar tarafından çok sevilirdi, iyiliği ile dikkat çekerdi. Gücünün az olmasına karşın, sıcakkanlı, akıllı ve belagatliydi. En yakışıklı tanrı olduğu da söylenir. Baldur'un salonu Breidablik'di.
Loki, İskandinav mitolojisinde kötülük ve kurnazlık tanrısı. Kimi tasvirlerde boynuzludur. Ayrıca şekil değiştirme yeteneğine sahiptir. Loki'nin Angrboda ile evliliğinden Jörmungandr, Fenrir ve Hel adında çocukları vardır. Sigyn ile olan evliliğinden ise Narfi ve Vali adlı iki çocuğu bulunmaktadır. Loki aynı zamanda cinsiyet değiştirebilen bir tanrıdır. Bir aygırı baştan çıkartması gerektiği zaman, bir kısrağa dönüşmüş ve dönüşümden Sleipnir doğmuştur. Sekiz bacaklı bu atı Loki, Odin'e hediye etmiştir.
Cermen tanrıları, temel olarak Aesir ve Vanir olarak iki başlıkta görünseler de Dev'lerin de zaman zaman bu gruplara dâhil olmasıyla ayrım tam olarak netlik kazanmaz. Yine de genel olarak kabul gören düşünce Aesir'in savaş, Vanir'in ise bereket tanrılarından oluşmuş topluluklar olduğu yönündedir.
Aesir ; İskandinav mitolojisinde başlıca tanrı topluluğunun genel adı. Diğer topluluğun adı Vanir'dir ve Odin'le birlikte ölümlü insanların hayatlarını yönetirler. Asgard'da yaşarlar. Tanrılar güçlü, güzel ve normal insanlardan daha iridirler. İnsanlardan uzun yaşarlar ama ölümsüz değillerdir. Her tanrı değişik alanlarda bilgiye sahiptir. İyi, sıcakkanlı ve yardımseverdirler. Asgard'da çok uzun süreden beri yaşayan Vanir'ler de Æsir tanrıları arasında sayılırlar.
İskandinav mitolojisinde Buri 'nin oğlu. Buzul Devi Bolthorn 'un kızı Dev Bestla 'yla evlendi. Bor ve Bestla'nın üç çocuğu oldu ki bunlar ilk tanrılardı; Odin, Vili ve Vé. Marvel'ın Thor çizgi romanında Asgard'ın Buri'den sonraki ikinci kralı olarak görünmüştür. Thor: Karanlık Dünya filminin başındaki flashback sahnesinde yer almış ve oyuncu Tony Curran tarafından canlandırılmıştır.
Angrboda ya da Angerboda, Loki'nin sevgilisi olan Jötunn Kadını. Kurt Fenrir, Jörmungandr ve Hel onun ve Loki'nin çocuklarıdır.
Heimdallr, İskandinav mitolojisinde tanrıların ve Midgard ile Ásgard arasındaki Bifrost köprüsünün bekçisidir. Bir Aesir tanrısıdır ve Odin'in oğludur. Gözlerinin dünyanın öbür ucunu görebilecek kadar keskin, kulaklarının bir çimin büyüdüğünü duyabilecek kadar hassas ve bir kuştan daha az uykuya ihtiyaç duyduğu söylenir. Aynı zamanda Odin'in elit askerleri olan Einherjarları yetiştirir. Kıyamet günü Loki ile dövüşecektir, bu savaşta kimse galip çıkmayacak ikisi de ölecektir.
Cesur Hermóðr İskandinav mitolojisinde tanrı Odin'in oğullarından biri. Balder'i kurtarmak için çıktığı yolculuktan dolayı tanrıların ulağı olarak nitelendirilmektedir.
İskandinav mitolojisinde Váli, tanrı Odin ve dev Rindr'in oğludur. Váli'nin Baldr ve Thor da dahil olmak üzere birden çok kardeşi vardır. Üvey kardeşi Baldr'ı yanlışlıkla öldüren Höðr'u öldürüp intikam alması için doğurulmuştur. Doğumundan bir gün sonra yetişkinliğe ulaşmış ve Höðr 'u katletmiştir. Váli'nin kaderinde Ragnarök'den sağ kurtulmak vardır.
İskandinav mitolojisinde Víðarr Æsir arasında intikam ile ilişkilendirilen tanrı.
Cermen mitolojisindeki Ásgard'ın Marvel Comics'deki versiyonu. Kendi adıyla da anılan Cermen mitolojisi evreninde, kozmik ağaç Yggdrasill'in zirvesinde yer almaktadır. Aesir tanrılarının şefi Odin tarafından yönetilmekteydi.Daha sonra liderliği oğlu Thor'a bırakmıştır.İlk başta savaş içinde oldukları tanrı kuzenleri Vanirler'le daha sonra barış yapıp kaynaşmış ve iki halk birden Asgardlılar olarak anılmaya başlanmıştır. Asgardlılar Heimdall'ın bekçiliğini yaptığı Bifröst köprüsü sayesinde Dokuz Diyar'da istedikleri her yere seyahat edebilmektedirler. İlk kez 1962 yılında Journey into Mystery'nin 85. sayısında görünmüştür. Thor'un anavatanıdır. Sihirli güçlere sahip olan Asgardlılar, antik çağlarda Cermenler ve Vikingler tarafından tanrılar olarak kabul edilmişlerdir. Odin'in, Ragnarok'ta savaşması için seçtiği öimüş savaşçıları ağırladığı Valhalla da burada bulunmaktadır.
Marvel Comics'in Cermen mitolojisinden uyarladığı Thor çizgi romanında birçok yardımcı karakter bulunmaktadır. Bu karakterlerin de çoğunun Cermen mitolojisi ve diğer mitolojilerden alınmış olduğu gibi Marvel'in kendi yarattığı kurgusal karakterleri de mevcuttur. Bu karakterler başta süper kahramanlar olmak üzere dünyalı insan ve mutantlardan Elf, Troll, Dev ve Ejderha gibi sihirli yaratıklara ve uzaylılardan tanrılar ve diğer kozmik varlıklara kadar çok geniş bir yelpazede yer almaktadır. Diğer Marvel kahramanları önemli karakterlerdir. En önemli karakterler Thor'un ailesi ve halkı olan Asgard tanrılarıdır. Ayrıca, bu çizgi romanda görünen mitolojik tanrılar arasında en önemli tanrılar da onlardır. Elf Faradei, Troll Ulik, Kara Elf Malekith gibi pek çok dost ve düşmanı da bu panteonla bağlantılı sihirli yaratıklardır. İkinci en önemli tanrı grubuysa Thor'un dostu Herkül'ün de mensubu olduğu Olympos tanrılarıdır. Vişnu, Manitu, Horus ve Leir gibi diğer panteonların tanrıları da sık sık bu çizgi romanda yer almıştır. Galactus, Celestialler,Eternaller gibi kozmik varlıklar ve Skrull, Kree, Korbinite gibi uzaylı ırklar da önemli yer tutar.
Tyr,Marvel Comics tarafından yayınlanan çizgi romanlarda görünen bir Asgard tanrısıdır. Karakter aynı adı taşıyan İskandinav tanrısına dayanmaktadır.Tyr ilk olarak Journey into Mystery #85'te göründü ve Stan Lee, Larry Lieber ve Jack Kirby tarafından yaratıldı. Thor ve Balder ile birlikte Odin'in biyolojik oğullarından biridir.Odin ve Frigga'nın Angela'dan sonra ikinci çocuğu ve en büyü oğlu olarak Tyr, Asgard savaş ve adalet tanrısıdır. Tyr, Asgard'da, kurt tanrısı Fenrir'in bağlanması sırasında elini ağzına koyacak kadar cesur tek tanrı olarak ünlendi; sol eli Fenrir tarafından ısırıldığı için kayıptır ve şimdi genellikle metal bir kap ile örtülüdür. Asgard'ın savunmasında defalarca savaştı.Savaş sevgisi nedeniyle birkaç kez Odin'e isyan etti,Asgard'ın Savaş tanrısı olan Tyr Asgard'ın en önemli tanrılarından biriyken, kardeşi Thor'un doğumu ve yıldırım tanrısı olarak öne çıkmasıyla ikinci plana düşmüştür.Thor'a olan kıskançlığı zaman zaman Loki'ye yardım etmesi ve Odin'i devirmeye çalışmasına sebep olmuştur. Thor'un Asgard'ın en büyük savaşçısı rolünü gasp ettiği gerçeği ve Sif ile olan ilişkisine olan kızgınlığı nedeniyle birkaç kez Thor ile savaştı.Ama Odin tarafından barıştırıldı.Thor'un yanında Asgard ve dünya için savaşsa da zaman zaman sorun çıkardığı zamanlar da olmaktadır.Thor Karanlık Dünya filminde aktör Clive Russell tarafından canlandırılmıştır ve Einherjar komutanı olarak gösterilmiştir
Üç ve dokuz sayıları, İskandinav mitolojisi ile paganizmde önemli sayılardır. Her iki sayı, hem mitolojide hem de tapınma ayinlerinde, İskandinav paganizminin günümüze ulaşan kanıtları arasında yer alır.
Vǫluspá Şiirsel Edda'nın en iyi bilinen şiiridir. Odin'e hitap eden bir völva ile dünyanın yaratılışını ve yaklaşan sonunu ve ardından yeniden doğuşunu izleyiciyle ilişkilendirerek anlatır. İskandinav mitolojisinin incelenmesi için en önemli birincil kaynaklardan biridir. Şiir, Codex Regius ve Hauksbók'ta bütün olarak korunurken bazı bölümleri Nesir Edda'dan alıntılanmıştır.
İskandinav mitolojisinde Geri ve Freki tanrı Odin'e eşlik ettiği söylenen iki kurttur. 13.yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen bir epik şiir koleksiyonu olan Şiirsel Edda'da,13.yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Düzyazı Edda'da ve Skald ozanlarının şiirlerinde kanıtlanmıştır.Yunan,Roma ve Vedik mitolojisinde bulunan benzer figürlerle karşılaştırıldı.Nesir Edda kitabı Gylfaginning'de, tahtta oturan Yüksek Olan, Odin'in sofrasındaki tüm yiyecekleri kurtları Geri ve Freki'ye verdiğini ve Odin'in yiyecek gerektirmediğini, çünkü şarabın onun için hem et hem de içecek olduğunu açıklar.YÜksek Olan, daha sonra yukarıda belirtilen kıtayı Grímnismál şiirinden destek olarak alıntılar. Düzyazı Edda kitabı Skáldskaparmál'ın 75.bölümünde, hem Geri hem de Freki'yi içeren, warglar ve kurtlar için bir ad listesi verilmiştir.Şamanların erk hayvanları kurtların esrimeye giren Berserk savaşçılarıyla bağlantılı oldukları düşünülür.