İçeriğe atla

Fennoman

Tampere'de bir mezartaşında Kyander olan soyadının Finleştirilerek Kiianmies yapıldığı görülmektedir.

Fennoman hareketi veya Fennomania, 18'inci yüzyılda ve 19'uncu yüzyılın başında Finlandiya Büyük Dükalığı'nda ortaya çıkan Fin milliyetçisi bir görüştür.

Tarihçe

Johan Vilhelm Snellman (1806–1881), filozof, gazeteci ve yazar. Finlandiya'nın kurulmasında önemli bir yere sahip olan devlet kişisidir.[1][2][3][4][5]

Kırım Savaşı'nın ardından Fennomanlar, dil tartışmalarından dolayı Fin Parti'yi kurarak Fincenin ve Fin kültürünün yükselmesini hedeflediler. Buna karşın Svekomanlar, İsveççenin egemen konumunu korumasını ve Cermen dünyası ile sıkı bağları savunuyordu.

Fennoman hareket onun zamanında pek yaygın olmasa da, bu hareketin anlaşılması ve Fin ulusuna benimsetilmesi noktasında Juho Kusti Paasikivi önemli bir yer tutar.

Johan Vilhelm Snellman gibi Fennomanların ilk kuşağının ana dili İsveççeydi. Bazı İsveççe konuşan Fennomanlar, evde ve dışarıda konuşmak için Fince öğrenmiştir.

Birçok Fennoman ise Fince konuşanlar veya çift dilliler arasından çıkmaktadır. İsveççe soyadı hâlâ yaygın olsa da 19'uncu yüzyılın sonlarında soyadını Finleştiren ailelere rastlanmaktadır.

İlke

Adolf Ivar Arwidsson'a atfedilen bir deyiş bu hareketin ilkelerini özetler niteliktedir. "Svenskar äro vi icke, ryssar vilja vi icke bli, låt oss alltså vara finnar."

"İsveçli değiliz madem,

Rus da olmak istemeyiz,

Fin olabiliriz o halde."[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Snellman, Johan Vilhelm (1806 - 1881)". 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  2. ^ "Snellman, the man who inspired Finns to be Finns". 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  3. ^ "Prime Minister Vanhanen at the Celebration of J.V. Snellman". 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  4. ^ "Five Facts That You Didn't Know About J.V. Snellman". 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  5. ^ Andrew Nestingen: Crime and Fantasy in Scandinavia: Fiction, Film and Social Change. University of Washington Press, 2008. 978-8763507936.
  6. ^ Kari Tarkiainen: Adolf Ivar Arwidsson, in Matti Klinge (ed.): Suomen kansallisbiografia 1. SKS, Helsinki 2003, 951-746-442-8 (page 406)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya</span> Kuzey Avrupa ya da diğer adıyla İskandinavya yarım adasında yer alan devlet, ülke

Finlandiya, resmî adıyla Finlandiya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki bir İskandinav ülkesi. Doğuda Rusya, kuzeyde Norveç ve batıda İsveç'le komşudur. Batıda Botniya ve güneyde Finlandiya körfezlerine kıyısı vardır. Yüz ölçümü 338.455 km² ve nüfusu 5,5 milyondur. Helsinki ülkenin başkenti ve en büyük şehridir. Finlerin ana dili olan Fince, yeryüzündeki az sayıda Baltık-Fin dilinden biridir. Finlandiya'nın iklim özellikleri enleme göre değişkenlik gösterir: Güneyde nemli karasal iklim, kuzeyde kutup altı iklimi görülür. Ülke genel olarak tayga biyomuna dahildir. Ayrıca Finlandiya'da 180 binden fazla göl bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Helsinki</span> Finlandiyanın başkenti

Helsinki, Finlandiya'nın başkenti ve en büyük şehridir. Şehir, Finlandiya'nın güneyinde Finlandiya Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2016 yılı itibari ile 642.045 olup metropol alanının nüfusu ise 1.47 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Fince</span> Sondan eklemeli Finlandiyanın resmi dili

Fince (

<span class="mw-page-title-main">İsveççe</span> İsveç ve Finlandiyada konuşulan Kuzey Cermen dili

İsveççe, İsveç ve Finlandiya'nın güney ve batı sahillerinde 9,6 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulan bir Kuzey Cermen dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Johan Vilhelm Snellman</span> Finli yazar, filozof, gazeteci ve devlet adamı (1806-1881)

Johan Vilhelm Snellman, Fin filozof, yazar, diplomat.

<span class="mw-page-title-main">İskandinavya</span> Avrupanın kuzeyinde bir bölge

İskandinavya, Kuzey Avrupa'da, kendisini oluşturan halklar arasında güçlü tarihi, kültürel ve dilsel bağları olan bir alt bölgedir. İngilizce kullanımında, İskandinavya genellikle Danimarka, Norveç ve İsveç'i ifade eder. Bazen daha geniş anlamda Finlandiya, İzlanda ve Faroe Adaları'nı da kapsayacak şekilde ifade edilebilir. Bu ülkelerin dilleri Fince dışında birbirine benzemektedir. Bu dillere Kuzey Cermen dilleri veya İskandinav dilleri denir. Danimarka Danca, Norveç Norveççe, İsveç İsveççe, İzlanda İzlandaca dillerini kullanmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Åland</span> Finlandiyaya bağlı takımadalar, özerk bölge

Åland, Güneybatı Finlandiya'da Ahvenanmaa Özerk Bölgesi'ni (maakunta) oluşturan takımadalar. Botni Körfezi girişinde, Aland Denizi'nin doğusunda, İsveç kıyılarının 25 mil açığındadır. Yalnızca 80 ada üzerinde yerleşme vardır; bunun dışında 6 bin ada ıssızdır. Alçak kayalıklarla birlikte yüzölçümü 1.481 km²dir.

<span class="mw-page-title-main">Karelya</span> Kuzey Avrupada tarihi bölge

Karelya, Karelyalılar ile Finler'in yaşadığı Finlandiya, Rusya ve İsveç sınırlarında kalan bir bölgedir. Bugün bölge, Rusya'nın Karelya Cumhuriyeti ile Leningrad eyaleti ve Finlandiya'nın Kuzey Karelya ile Güney Karelya bölgelerine bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Alexander Stubb</span> 13. Finlandiya cumhurbaşkanı

Cai-Göran Alexander Stubb, Fin politikacıdır. 4 Nisan 2008 tarihinde Finlandiya Dışişleri bakanı olmuş, 2011-2014 yıllarında Avrupa İşleri Bakanı, 2014-2015 yıllarında ise Finlandiya başbakanı olarak görev yapmış, 2015-2016 yılları arasında ise Maliye Bakanı olarak görev yapmıştır. 2004'ten 2008 yılına kadar Avrupa Parlamentosu milletvekilliği görevini Avrupa Halk Partisi'nde yapmıştır (EPP) ve Avrupa Koleji'nde profesördür. 1 Mart 2024 tarihinden geçerli olarak Finlandiya cumhurbaşkanı seçilmiştir.

Finler, Finlandiya'da yaşayan yerli halkın etnik kökenidir.

Fin Yahudileri, Finlandiya vatandaşı olan Yahudilere denir. Yaklaşık 1500 kişi olan Yahudi nüfusunun %80'i Helsinki'de yaşamaktadır. Finlandiya'daki Yahudilerin tarihi 18. yüzyılda başladı. Fin Yahudilerinin çoğu 19. yüzyılda Finlandiya'ya girmiş olan Rus askerlerinin soyundan gelir.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya pasaportu</span>

Fin pasaportu, uluslararası seyahat amacıyla Finlandiya vatandaşlarına verilen pasaporttur. 21 Ağustos 2006'dan itibaren Biyometrik pasaport verilmeye başlanmıştır. Finlandiya pasaportu diğer Avrupa Birliği ülkeleri ile standart düzeni ve bordo-kırmızı tasarımı paylaşır.

<span class="mw-page-title-main">Pori</span>

Pori, Finlandiya'nın Satakunta bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, Kokemäenjoki Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 1,217.74 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 84,779'dur.

<span class="mw-page-title-main">Gerçek Finler</span>

Gerçek Finler, Finlandiya'da milliyetçi-popülist bir siyasi partidir. Parti 1995 yılında Finlandiya Kır Partisi'nin feshedilmesinin ardından kurulmuştur.

Ålänningens sång, Finlandiya'nın özerk bölgesi olan Åland Adaları'nın resmî marşıdır. Marş, 1922 yılında kabul edilmiş olup sözleri John Grandell tarafından yazılmış ve Johan Fridolf Hagfors tarafından bestelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Georg Henrik von Wright</span>

Georg Henrik von Wright Finlandiyalı filozoftu.

<span class="mw-page-title-main">İsveç kökenli Finlandiyalılar</span> İsveç kökenli finler

İsveç kökenli Finlandiyalılar İsveççe konuşan Finler, Finlandiya İsveçlileri veya İsveçli Finlandiyalılar, Finlandiya'nın dilsel bir azınlığıdır. Finlandiyalı olmasına karşın ayrı bir kimlik olarak görülüyorlar. Standart İsveççeden çok az farkı bulunan Finlandiya İsveççesi adlı bir şiveyi konuşurlar. 6 Kasım'da Finlandiya'da İsveç miras gününü kutlarlar. Bu günde Finlandiya'nın çift dilliliği kutlanır.

Fin Parti (Fince: Suomalainen Puolue), Finlandiya'nın özerk Büyük Dükalığı ve bağımsız Finlandiya'da yer alan muhafazakâr bir siyasi partiydi. 1860'larda Finlandiya'nın dil çekişmesinden doğan parti, Fin dilinin Fin toplumundaki konumunu iyileştirmeye çalıştı. Johan Vilhelm Snellman, Yrjö Sakari Yrjö-Koskinen ve Johan Richard Danielson-Kalmari partinin ideolojik liderleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Runeberg keki</span>

Runeberg keki, badem ve arak veya rom ile tatlandırılmış ve yaklaşık 100 gram ağırlığında bir Fin kekidir. Genellikle üstte bir buzlanma halkası ile çevrelenmiş ahududu reçeli vardır.

Svekoman hareketi, 19'uncu yüzyılın sonlarında Finlandiya Büyük Dükalığı'nda İsveçsever ya da İsveç yanlısı olarak nitelendirilebilecek bir düşünce akımıdır. İsveççenin kamusal alandan kaldırılması ve yerine Fincenin konmasın savunan Fennoman hareketine karşı tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bu zamanda Fincenin konuşulma oranı %85 iken İsveççe %15 seviyesindeydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.