İçeriğe atla

Fener Rum Erkek Lisesi

Koordinatlar: 41°01′45″K 28°56′58″D / 41.02917°K 28.94944°D / 41.02917; 28.94944
Fener Rum Erkek Lisesi
Harita
Kuruluş1454
ÜlkeTürkiye
ŞehirFatih, İstanbul
TürüÖzel Okul
MüdürDimitro Zotos[1]
Eğitim diliRumca ve Türkçe
Yabancı dil(ler)İngilizce
Öğrenci sayısı58
Resmî sitesiwww.fenerrumlisesi.k12.tr
Koordinat41°01′45″K 28°56′58″D / 41.02917°K 28.94944°D / 41.02917; 28.94944

Fener Rum Erkek Lisesi (Günümüzdeki adıyla Özel Fener Rum Ortaokulu ve Lisesi) İstanbul, Fener’de yer almaktadır. Rumlar ve Yunanlar arasında Milletin Büyük Okulu (Yunanca: Μεγάλη του Γένους Σχολή Megalē tou Genous scholē) olarak anılır. 1454 yılında kurulan lise, İstanbul'da faaliyet gösteren üç Rum eğitim kurumundan biridir. Faaliyet halindeki diğer liseler, Zapyon ve Zoğrafyon liseleridir.

Okulu gösteren bir kartpostal, 1900
Okulun Haliç'ten görünümü (Mart 2013)

Tarih

İstanbul'un fethinden sonra Bizans'ın yönetici sınıfı ve tüccarları kenti terk ederek Ege adaları, İtalya ve Fransa'ya sığındı. Dönemin padişahı Fatih Sultan Mehmet, 1454'te, tüm İstanbullu Ortodoksları kente geri çağırdı. Bu çağrısını bir fermanla resmîleştiren padişah, Ortodoksların kendi dillerinde eğitim yapabileceklerini, patrikhanelerini yeniden ihya edebileceklerini ve tüm ibadetlerinin eskiden olduğu gibi serbestçe yerine getirebileceklerini bildirdi. Bunun üzerine İstanbul'dan ayrılan eski Bizanslılardan bazıları, kente geri döndü.

Patrikhane, Havariyyun Kilisesine yerleştirildi. Daha sonra Fethiye Kilisesine (günümüzdeki Fethiye Camii) nakledilen Patriklik makamı son olarak Fener'deki, bugünkü yerine taşındı. Patrik Gennadios ile Fatih Sultan arasında yapılan anlaşma gereği 1454'te Fener sınırları içinde bir okul kuruldu. Osmanlı, bu eğitim kurumuna geniş olanaklar sağladı. Bu okulda pek çok yönetici, baştercüman, patrik ve din görevlisi yetişti.

Osmanlı döneminde okulun müdürleri din görevlileri arasından seçilirdi.Okutulan dersler teolojik ağırlıklıydı. Bunun yanı sıra antik ve çağdaş felsefe ve edebiyat dersleri de mevcuttu. Okulun hocaları arasında da çok ünlü yazar ve araştırmacılar bulunuyordu. Bunlardan baba ve oğul Zigomolar, Teofilos Koridaleus, Aleksandros Mavrokordatos, Avgenios Vulgaris ve Konstantin Kumas, dünyaca ünlü isimlerdi.

Okul, 1861´den sonra klasik eğitim veren bir liseye dönüştü. 1903´te okulun bünyesine, ilkokul öğretmeni yetiştirmeye yönelik, klasik filoloji ve pedogoji eğitimi veren bölüm eklendi.

Okul, cumhuriyetten sonra Fener Rum Erkek Lisesi adını aldı. Okulun, hemen bitişiğinde, Tevkii Cafer Mektebi Sokak´ta bulanan bir binada ise kız öğrencilere eğitim veriliyordu. Okulların karma olmasına karar verildikten sonra kız öğrenciler, Fener Rum Erkek Lisesi binasına taşındi.

Eğitim

Okulun öğretim dili Türkçe ve Yunancadır. Okul, 4+1 yıllık eğitim vermektedir. Zoğrafyon Rum Lisesinden sonra en fazla öğrenciye sahip ikinci Rum okuludur.

Okul binası

Okul, Sancaklar Yokuşu’nda bulunmaktadır. Okulun bulunduğu arsa, okulun mezunlarından olan Moldavya Prensi Dimitri Kantemir'e aittir. Binanın mimarı Konstantinos Dimadis'tir. Binanın yapımında Marsilya'dan getirilmiş kırmızı tuğlalar ve granit kullanmıştır. Bir okul binası olmasına rağmen yapı, heybetinden dolayı sık sık "Avrupa'nın beşinci en büyük kalesi" olarak anılagelmiştir. Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde yaptığı şatolarla bilinen Dimadis, eseri beş sene içinde bitirmiştir. Binanın yapımı, dönemin parasıyla 17.210 lira tutmuştur ve Rum banker Yorgo Zarifi tarafından finanse edilmiştir. Okul, giriş katı da dahil olmak üzere 4 kattan oluşur ve 3020 m² kullanılabilir alana sahiptir. Binanın kubbesinin yerden yüksekliği 40 metredir. Binanın kuşbakışı görünümü bir kartalı andırır. Binanın girişinde ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΜΕΓΑΛΗ Τȣ ΓΕΝȣΣ ΣΧΟΛΗ (Patrikhaneye Bağlı Milletin Büyük Okulu) yazmaktadır.

İstanbul'un en güzel yerlerinden birinde yer alan okul, gerek mimari yapısı gerekse tarihsel değeri ile İstanbul’un en görkemli binalarından biridir. Fener sırtlarındaki yüksek tepe üstüne inşa edilen eser, geniş ve yüksek cephesi, kırmızı tuğlaları ve ortasındaki kubbeli kalın bir kulesiyle dikkatleri çekmektedir. Büyüklüğünden dolayı yapı, daha küçük olan İstanbul Ortodoks Patrikhanesi zannedilir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Fener Rum Erkek Lisesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Galatasaray Lisesi</span> İstanbulda bir lise

Galatasaray Lisesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinin Galatasaray semtinde bulunan bir lisedir. Türkiye'nin en eski eğitim kurumlarından biri olan okul Fransızca eğitim vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi</span> Dini kurum

İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi, Fener Rum Patrikhanesi ya da Kostantiniyye Ekümenik Patrikhanesi, Hristiyanlığın Ortodoks mezhebini temsil eden Doğu Ortodoks Kilisesi'ni oluşturan 14 otosefal kiliseden biri ve birincisidir. Günümüzde İstanbul Başpiskoposu ve Ekümenik Patriği I. Bartholomeos tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuleli Askerî Lisesi</span> İstanbulda eski bir askerî lise

Kuleli Askerî Lisesi ya da günümüzdeki resmî adıyla Millî Savunma Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu Kuleli Yerleşkesi, İstanbul Boğazı kıyısında, Anadolu yakasında yer alan askerî okul. Bugünkü yerleşkede harp okullarını kazanan subay adayları, 1 yıl yabancı dil eğitimi almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kabataş Erkek Lisesi</span> 1908 yılından bu yana eğitim veren orta öğretim kurumu

Kabataş Erkek Lisesi, 1908 yılından beri öğretim yapan, Türkiye'nin en eski liselerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Vefa Lisesi</span> 1872 yılında kurulan eğitim kurumu

Vefa Lisesi ya da eski adıyla Vefa İdadisi, 1872 yılında İstanbul'da kurulan, günümüzde Anadolu lisesi statüsündeki ortaöğretim kurumu.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Erkek Lisesi</span> İstanbul, Türkiyede bir lise

İstanbul Erkek Lisesi (İEL) ya da eski adıyla İstanbul Sultanisî, İstanbul’un Cağaloğlu semtinde, Osmanlı döneminde kurulmuş Numune-i Terakki Mektebinin devamı niteliğinde olan, günümüzde Anadolu Lisesi statüsünde hizmet veren eğitim kuruluşu.

İzmir Atatürk Lisesi 1888 yılında, bugün İl Vilayet Konağı'nın yanında, Konak Kaymakamlığı'nın bulunduğu yerdeki İzmir Adliyesi'nin bulunduğu binada (bu bina 1977'de kaymakamlık binasının yapılması için Mehmet Dağdelenli tarafından yıktırılmıştır) 5 senelik idadi mektebi olarak 120 öğrenci ile eğitime başlamıştır. İlk müdür aynı zamanda tarih ve coğrafya öğretmeni olan Abdurrahman Bey'dir. 1890'da 7 senelik idadi olmuştur. Emrullah Efendi'nin Millî Eğitim Bakanlığı zamanında 29 Ekim 1910 tarihinden Cumhuriyet dönemine kadar sultani (lise) olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Pertevniyal Lisesi</span> İstanbulda bir lise

Pertevniyal Lisesi, İstanbul’da Fatih ilçesi merkezinde Pertevniyal Valide Sultan Camii yanında “Mahmudiye Mektebi” adıyla 1872’de hizmete giren ve hâlen Anadolu Lisesi olarak eğitime devam eden, Türkiye'nin köklü öğrenim kurumlarından biridir. İstanbul'un ve Türkiye'nin başarılı okullarından biri olarak gösterilen Pertevniyal Lisesi, 2013-2014 öğretim yılında 140 mezunundan 42'sini, 2014-2015 yılında 180 mezunundan 36'sını çeşitli tıp fakültelerine göndererek büyük bir başarıya imza atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz Lisesi</span> Heybeliadada eğitim vermiş askerî lise

Deniz Lisesi veya eski adıyla Bahriye Mektebi, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı bünyesindeki yabancı dil ağırlıklı liselerin fen bilimleri alanı programı uygulayan, Deniz Harp Okulu'na öğrenci yetiştiren bir askeri lisedir. 31 Temmuz 2016 tarihinde Olağanüstü Hal kapsamında çıkartılan kanun hükmündeki kararname ile kapatılmıştır. 2017 itibarıyla Deniz Harp Okulunun hazırlık bölümü olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zoğrafyon Rum Lisesi</span>

Zoğrafyon Ortaokulu ve Lisesi, İstanbul'da faaliyet gösteren çok az sayıda Rum eğitim kurumundan biridir. Okul İstanbul'un merkezinde Beyoğlu'nda Taksim Meydanı'na çok yakın bir konumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Fener, Fatih</span> İstanbul Fatihte bulunan tarihi semt

Fener, İstanbul ilinin Haliç kıyısındaki tarihi semtlerinden biridir. "Fener" adı, Orta Çağ Yunancası'ndaki "fanarion" sözcüğünden türemiştir. Bu ad ise Bizans döneminde burada bulunan bir fenerden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Kız Lisesi</span>

İzmir Kız Lisesi, Türkiye'de cumhuriyetin ilk eğitim kurumlarından biridir. Okul binası 1917 yılında İzmir Valisi Rahmi Bey tarafından İttihat ve Terakki Mektebi olarak yaptırılmış, daha sonra erkek muallim mektebi olarak kullanılmıştır. Bina, Kurtuluş Savaşı sonrasında İzmir Yunanistan'da kalsaydı, İzmir İyon Üniversitesi olarak kullanılacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Davutpaşa Anadolu Lisesi</span> İstanbulda bir lise

Davutpaşa Lisesi ya da Davutpaşa Anadolu Lisesi (DPAL), İstanbul Fatih'te yer alan tarihi II. Bayezid'e kadar uzanan lise. İstanbul'un ilk Türk okuludur.

Dadyan Ermeni İlköğretim Okulu, İstanbul'un Bakırköy ilçesindeki Zeytinlik mahallesinde bulunan bir ilköğretim kurumudur. Kurucusu olan Barutçubaşı Hovahannes Dadyan'ın ismini taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rum Ortodoks Ruhban Okulu</span> Heybeliadada bulunan ruhban okulu

Heybeliada Ruhban Okulu, ya da verdiği teoloji eğitiminin türü nedeniyle Rum Ortodoks Ruhban Okulu olarak bilinen, Türkiye'de kısaca Ruhban Okulu şeklinde de adlandırılan, Heybeliada'da bulunan özel yüksekokuldur. Adanın kuzeybatısında Ümit Tepesi nde bulunan okul, Atina Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden sonra kurulan bu alandaki ilk akademik okuldur. 1844 yılında din adamı yetiştirmek için faaliyete geçen okul, 1923 yılına kadar Yüksek Ortodoks Teoloji Okulu adını taşır Daha sonra bulunduğu ada ile özdeşleşerek Heybeliada Ruhban Okulu olarak anılmaya başlar. 1971 yılındaki Türkiye'deki tüm özel yüksekokulların devlet denetimine girmesi ile ilgili karar neticesinde, bu değişikliğe razı olmayan Fener Rum Patrikhanesinin karşı tutumu nedeniyle okulda teoloji eğitimi kaldırılır, okul yalnız lise düzeyinde eğitim vermeye devam eder. 1971-1972 eğitim döneminde "Heybeliada Özel Rum Lisesi" adını taşıyan okul, sonraki yıl patrikhane tarafından tamamıyla kapatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zosimea Okulu</span> Osmanlı döneminin son yıllarında Yanyada kurulmuş okul

Zosimeya Lisesi Osmanlı döneminde (1828–1913) Yunanistan'daki en önemli ortaokuldu. Zosimeya Lisesi, 1828 yılında Zosimas kardeşlerin kişisel fonlarıyla kuruldu ve şu anda Yunanistan Eğitim Bakanlığı standartlarına göre bir üniversite olarak faaliyet gösteriyor.

Türkiye'deki askerî eğitim kurumları, askerî eğitim ve pozitif bilim dersleri vererek Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesindeki askeri ve harp okullarına astsubay ve subay öğrenci yetiştiren askerî eğitim kurumlarıdır. Cumhuriyet tarihinden önce ilk askeri lise 1789 yılında Padişah II. Mahmud zamanında "Harbiye-i Umumiye" adıyla temelleri atılmış 1839'da ilk lise olan Kuleli Askerî Lisesi açılmıştır. Selimiye Askerî Ortaokulu ve Erzincan Askerî Ortaokulu gibi Türkiye'nin farklı şehirlerinde askeri ortaokullar 27 Mayıs Darbesi'nden sonra çıkarılan kararname ile kapatıldı. 2016 yılında yaşanan 15 Temmuz Darbe Girişimi sonrası çıkarılan kararname ile de askeri liseler kapatıldı, tüm askeri eğitim kurumların düzen ve eğitimleri Genelkurmay Başkanlığı'dan alınarak Milli Savunma Üniversitesi'ne bağlandı. Askeri okullarla birlikte Kara, Deniz, Hava, Jandarma, Gülhane Askeri Tıp Akademisi'de (GATA) ve Sağlık Astsubay Meslek Yüksek okulları da kapatıldı. Kapatılmasına yönelik oluşan kamuoyu baskısı sonrası "Kapatılan askeri liselerin binaları ne olacak?" sorusu üzerine dönemin Milli Savunma Bakanı Fikri Işık'ın yanıtı "Benim şahsi düşüncem Kuleli'nin de deniz ve hava lisesinin de yine eğitim yuvası olarak devam etmesi" oldu. Ancak okul ve liseler açılmadı. Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan okullara gerek olmadığını savunmuştur. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin geleceği açısından okulların yeniden açılması görüşü emekli subaylar tarafından sık sık dillendirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinos Dimadis</span>

Konstantinos Dimadis, Rum bir mimardı. Mezunu olduğu Fener Rum Erkek Lisesi, 1864 yılında, Yassıada'da bulunan Bulwer Şatosu, Yeniköy Zografyon Rum Kız İlkokulu, şu an Polisevi olarak kullanılan Edirne Zappeion Kız Okulu ve 1871'te yaptığı, 2015 yılından beri Tarabya İngiliz Okulları tarafından kullanılan Yeniköy Kampüsü binasının mimarıdır. İspanya ve İtalya'da da yaptığı şatolar vardır. Yunanistan’daki eserleride Mesolongi’de bulunan Metropolitlik Kilisesi, G. Vulgaraki ve Pashos İoannoulis’in Selanik'teki konutları ve Volos’taki Sarafopoulos Evi'dir. Çocuğu Nikolas Dimadis de kendisi gibi bir mimardır.

<span class="mw-page-title-main">Yoakimion Rum Kız Lisesi</span> İstanbul, Fenerde eski lise

Fener Yuvakimyon Rum Kız Lisesi, İstanbul ili, Fatih ilçesi, Fener mahallesinde Osmanlı döneminde inşa edilen ve günümüzde metruk durumda lise.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.