İçeriğe atla

Felsefenin Temel İlkeleri

Felsefenin Temel İlkeleri
Fransızca: Principes élémentaires de philosophie
İngilizce: Elementary Principles of Philosophy
YazarGeorges Politzer
ÇevirmenMuzaffer Erdost
DilFransızca
KonuFelsefe
Yayım1945 (özgün)
1969 (Türkçe)
YayımcıSosyal Yayınları (Türkiye)
Sayfa456 (Türkçe)
ISBN975-7399-36-1

Felsefenin Temel İlkeleri (Fransızca: Principes élémentaires de philosophie; İngilizce: Elementary Principles of Philosophy), Macar asıllı Fransız felsefeci ve Marksist teorisyen Georges Politzer'in 1936'da yazdığı, ölümünden sonra, 1945 yılında yayımlanan kitabı. Türkiye'de de geniş bir okuyucu kitlesi bulmuş; ama 1980 yılındaki 12 Eylül Darbesi sırasında yasaklanmıştır. Ayrıca bu kitap 12 Eylül Darbesi sırasında Türkiye'de yasaklanan ilk kitap olma ünvanını taşıyor.[1] Kitabın orijinal adı, "Principes Élémentaires de Philosophie"[2] idi.

Konusu

Kitabın konusu, Georges Politzer'in 1935-1936 yılları arası Paris İşçi Üniversitesinde (Fransızca: l'Université Ouvrière de Paris) verdiği bir derste öğrencileri tarafından alınan notlara dayanıyor. Kitap taraftarları açısındansa açık ve öğretici bir tarzda; her eğitim düzeyinden insanın anlayabileceği seviyede ve çok basit bir dille yazılmıştır.

Kitap, sosyalist hareketin temel kitaplarından biri olmuş, tüm dünyada ve özellikle de Sovyet coğrafyasında milyonlarca kişi tarafından okunmuştur.

İçindekiler

Kitapta giriş, 5 bölüm ve 24 ders vardır.

1. bölüm

1. bölüm "Marksist diyalektik yöntemin incelenmesi"dir. Yedi dersten oluşmaktadır:

  1. Diyalektik Yöntem
  2. Diyalektiğin Birinci Çizgisi: Her Şey Birbirine Bağlıdır. (Karşılıklı Etki ve Evrensel Bağlantı Yasası)
  3. Diyalektiğin İkinci Çizgisi: Her Şey Durum Değiştirir. (Evrensel Değişme ve Kesintisiz Gelişme Yasası)
  4. Diyalektiğin Üçüncü Çizgisi: Nitel Değişiklik
  5. Diyalektiğin Dördüncü Çizgisi: Karşıtların Savaşımı (I)
  6. Diyalektiğin Dördüncü Çizgisi: Karşıtların Savaşımı (II)
  7. Diyalektiğin Dördüncü Çizgisi: Karşıtların Savaşımı (III)

2. bölüm

2. bölüm "Marksist felsefi materyalizmin incelenmesi"dir. Dört dersten oluşmaktadır:

  1. Materyalist Dünya Anlayışı Nedir?
  2. Marksist Materyalizmin Birinci Çizgisi: Dünyanın Maddiliği
  3. Marksist Materyalizmin İkinci Çizgisi: Madde Bilinçten Öncedir
  4. Marksist Materyalizmin Üçüncü Çizgisi: Dünya Tanınabilir

3. bölüm

3. bölüm "Diyalektik materyalizm ve toplumun manevi yaşamı"dır. Üç dersten oluşmaktadır:

  1. Toplumun Manevi Yaşamı Maddi Yaşamının yansımasıdır
  2. Toplumsal Yaşamda Fikirlerin Rolü ve Önemi
  3. Bilimsel Sosyalizmin Şekillenmesi, Önemi ve Rolü

4. bölüm

4. bölüm "Tarihsel materyalizm"dir. Yedi dersten oluşmaktadır:

  1. Üretim: Üretici Güçler ve Üretim İlişkileri
  2. Üretim İlişkileri ve Üretici Güçlerin Niteliği Arasında Zorunlu Uygunluk Yasası
  3. Kapitalizmden Önce Sınıf Savaşımı
  4. Kapitalist Toplumun Çelişkileri
  5. Üstyapı
  6. Sosyalizm
  7. Sosyalizmden Komünizme

5. bölüm

5. bölüm "Materyalist devlet ve Ulus teorisi"dir. Üç dersten oluşmaktadır:

  1. Devlet
  2. Ulus (I)
  3. Ulus (II)

Türkiye baskıları

Türkiye'de ilk kez 1969 yılında Sol Yayınları tarafından yayımlanmıştır. Yayımlanan ilk baskıda Georges Politzer'in metni esas alınarak Guy Besse ve Maurice Caveing tarafından geliştirilen ve onun imzası altında yayımlanan Principesfondamentaux de philosophie (Editions Sociales, Paris 1954) adlı yapıt kullanılmıştır. Çevirmen Muzaffer Erdost Fransızca aslından kitabı Türkçeye çevirmiştir.

12 Eylül Darbesi'ne kadar neredeyse her yıl yeni baskısı yapılmıştır. Bu kitabın 1979'dan sonra yeni baskısı, ancak 1990 yılında yapılabilmiştir.

Kitabın Türkiye'de basılmış tüm baskıları şunlardır:[3]

Birinci Baskı: Kasım 1969;
İkinci Baskı: Eylül 1970;
Üçüncü Baskı: Nisan 1971;
Dördüncü Baskı: Ağustos 1974;
Beşinci Baskı: Ekim 1975;
Altıncı Baskı: Kasım 1977;
Yedinci Baskı: Ekim 1978;
Sekizinci Baskı: Ekim 1979;
Dokuzuncu Baskı: Nisan 1990;
Onuncu Baskı: Kasım 1991;
Onbirinci Baskı: Mart 1994;
Onikinci Baskı: Eylül 1996;
Onüçüncü Baskı: Temmuz 1998;
Ondördüncü Baskı: Ekim 2000;
Onbeşinci Baskı: Mayıs 2004;
Onyedinci Baskı: Nisan 2008.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. Politzer, Georges Felsefenin Başlangıç İlkeleri 10 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kurtuluscephesi.com
  2. Politzer, Georges Felsefenin Temel İlkeleri 1 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kurtuluscephesi.com

Notlar

  1. ^ "Yasağın yok edemediği kitaplar". milliyet.com.tr. 25 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2012. 
  2. ^ "Début du chapitre 3" (PDF). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Mayıs 2012. 
  3. ^ "Felsefenin Temel İlkeleri. Ondördüncü Baskı. Sayfa 2". 11 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2012. 
  4. ^ "LİBERAL SOLCULAR BU YAZIYI HİÇ SEVMEYECEK. odatv.com". 15 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2012. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Metafizik ya da doğa ötesi, felsefenin bir dalıdır. İlk felsefeciler tarafından, "fizik bilimlerinin ötesinde olan" anlamına gelen "metafizik" sözcüğü ile felsefeye kazandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Engels</span> Alman filozof (1820–1895)

Friedrich Engels, Alman sosyalist, filozof, tarihçi ve siyaset bilimcidir. Aynı zamanda, iş insanı olan Engels'in babasının Salford, Birleşik Krallık, Prusya'nın Barmen şehrinde büyük tekstil fabrikaları vardı. Karl Marx ile birlikte Marksizm'in kurucusu sayılan Engels "ilk marksist" olarak tanımlanmıştır. 1845 yılında kendi gözlem ve araştırmalarına dayanan "1844 Yılında İngiltere'de İşçi Sınıfının Koşulları" isimli yapıtı yayınlanmıştır. Karl Marx'la beraber "Komünist Manifesto"'yu (1848) yazarak komünist kuramın geliştirilmesinde önemli bir rol oynamıştır. Sonrasında Karl Marx'a maddi destek sağlayarak "Das Kapital" için yaptığı araştırmalara yardımcı olan Engels, Karl Marx öldükten sonra onun önemli sayılan eserlerinden Das Kapital'in son iki cildini tamamlamıştır. Ayrıca daha sonra Artı-Değer Teorileri ve Kapital'in 4. cildi olarak Karl Kautsky tarafından basılan Marx'ın notlarını düzenlemiştir. 1884 yılında, Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni isimli kitabı yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Marksizm</span> Alman filozof Marxın düşüncelerine dayanan devrimci sosyalist akım

Marksizm, özgün bir siyasal felsefe akımı, tarihin diyalektik materyalist bir yorumuna dayanan ekonomik ve toplumsal bir dünya görüşü, kapitalizmin Marksist açıdan çözümlenmesi, bir toplumsal değişim teorisi, Karl Marx'ın ve Friedrich Engels'in çalışmalarından çıkarılan, insanın özgürleşmesiyle ilgili bir düşünce sistemidir.

Georges Politzer, Macar kökenli Fransız marksist yazar ve felsefecidir. "Kızıl Kafalı Filozof" olarak tanınır. Bugünkü Romanya'nın Nagyvárad (Oradea) kentinde doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Buharin</span> Bolşevik devrimci ve entelektüel, Sovyet siyasetçi

Nikolay İvanoviç Buharin, Bolşevik devrimci ve entelektüel, Sovyet siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Diyalektik materyalizm</span> Karl Marx ve Friedrich Engelsin eserlerinden türetilen felsefi görüş

Diyalektik Materyalizm, materyalizmin Karl Marx tarafından yorumlanmış biçimi, Marksist felsefenin adlandırılma biçimi ya da Marksizmin felsefi öğretisidir.

<span class="mw-page-title-main">Theodor W. Adorno</span> Alman filozof ve toplumbilimci (1903 – 1969)

Theodor W. Adorno, , Alman felsefeci, toplumbilimci, bestekâr ve müzikbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Tarihsel materyalizm</span>

Tarihsel materyalizm, Marx ve Engels tarafından ortaya konulan diyalektik materyalizmin doğadan topluma doğru geliştirilerek tarihsel süreçlerin anlaşılmasında ve açıklanmasında kullanılmasıyla formüle edilen yöntemsel yapı. Diyalektik materyalizmde olduğu gibi tarihsel materyalizmi de bir felsefe dizgesi olarak anlayıp açıklamanın yanı sıra, bir bilim yöntemi dahası bir bilimsel kuram olarak değerlendiren düşünceler de vardır. Bu görüşler, Marksizm içindeki eğilimlere göre çeşitli ayrımlar gösterir.

Sovyetler Birliği’nde felsefe, resmi olarak Marksist-Leninist düşünce odaklıydı, bu kuramsal olarak nihai felsefi doğru ve nesnellik temeliydi. 1920’ler ve 1930’lar boyunca, Rus düşüncesinin diğer eğilimleri baskılandı. Stalin 1931’de diyalektik materyalizm’i Marksizm Leninizm ile özdeşleştiren bir karar çıkartarak, bütün komünist devletlerde ve Comintern aracılığıyla çoğu Komünist partide geçerli olacak resmi felsefe haline getirdi.. Bolşevik yönetimin başlangıcından itibaren Sovyet felsefesinin resmi amacı, Komünist düşüncelerin kuramsal olarak anlatılmasıydı. Bununla birlikte, 1917 Ekim Devrimi nden sonra, hem felsefi hem siyasi mücadeleler damgasını vurmuş ve artık eskisi gibi dogmatik olunmayıp daha ilerici ve olumlu konular tartışılır hale getirmiştir. Evald Vasilevich Ilyenkov 1960’ların önde gelen filozoflarından biriydi, Leninist Diyalektik ve Positivizmin Metafizikliği (1979) kitabında, 1920’lerin “mekanikçiler ile “diyalektikçiler” tartışmasını yeniden açtı. 1960’lar ve 1970’lerde analitik felsefe ve mantık deneyciliği dahil Batı felsefeleri Sovyet düşüncesi üzerinde iz bırakmaya başladılar. Keza bu durum da SSCB'nin Stalin sonrası yönetiminde komünist idealini ne derece yeteneksiz kullandığının ve emperyalist ülkelerinin felsefelerine gittikçe kayan bir ivme kazandığının göstergesidir.

<span class="mw-page-title-main">Slavoj Žižek</span> Slovenyalı filozof

Slavoj Žižek Sloven Marksist sosyolog, filozof ve kültür eleştirmeni.

Alman felsefesi, 18. yüzyıl sonu ve 19. yüzyıl başlarından itibaren belirgin bir ağırlık kazanan, bir bakıma felsefenin yurdu hâline gelen Alman felsefe geleneğini ya da başka bir açıdan farklı felsefi eğilimlere sahip olan Alman felsefecilerinin bütünlüğünü ifade etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">19. yüzyıl felsefesi</span>

19. yüzyıl felsefesi öncelikli olarak Alman felsefesinde romantizmin ve idealizmin zirveye ulaştığı bir dönemdir. Aynı şekilde materyalizmin de yeni bir derinlik kazandığı ve öne çıktığı görülür. Fransız felsefesinde bir yanda Charles Fourrier, Pierre-Joseph Proudhon, Claude Henri de Saint-Simon gibi reformcu düşünürler; öte yanda da August Comte ile pozitivizmin belirginleştiği görülür. Tarihçi Tocqueville ile sosyolog ve düşünür olan Emile Durkheim'ı da buraya eklemek gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Doğanın Diyalektiği</span>

Doğanın Diyalektiği, Alman devrimci ve filozof Friedrich Engels tarafından yazılan tamamlanmamış eserdir. Engels bu eserinde marksizmin temel prensiplerinden diyalektik materyalizmi bilim alanına uygulamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Étienne Balibar</span> Fransız filozof (d. 1942)

Étienne Balibar, Fransız Marksist düşünürdür.

<i>Felsefenin Sefaleti</i> Karl Marx tarafından yazılan kitap

Felsefenin Sefaleti, 1843 ile 1849 yılları arasında sürgünde yaşayan Karl Marx'ın 1847 yılında Paris ve Brüksel'de yayınlanan kitabın adıdır. Bu eserde Marx, Fransız sosyalist filozof Pierre-Joseph Proudhon'un 1846 tarihli "Sefaletin Felsefesi" adlı eserinde ortaya koyduğu sosyalizm teorisini ve felsefi düşüncelerine eleştirel bir yaklaşım sergilemektedir ayrıca kendi komünist felsefesini de savunmaktadır. Eser, Fransızca kaleme alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Marksizm-Leninizm</span> İdeoloji

Marksizm-Leninizm, adını Karl Marx ve Vladimir Lenin'den alan, 1920'li yıllarda komünist partiler arasında popülerlik kazanan ideolojik akım. Marksizm-Leninizm; Marx, Engels ve Lenin'in ortaya koyduğu temel öğretilere bağlı kalarak, değişen koşullara ve çağın gereklerine uygun bir biçimde sosyalist sistemde yeniden uygulanmasıdır.

Sevim Belli veya Sevim Tarı, sosyalist yazar, çevirmen ve aktivist.

Kemalizm ve Marksizm veya Atatürkçülük ve Marksizm, Marksizm ve Kemalizm akımlarının karşılıklı ilişkileri, koşutlukları ve karşıtlıkları ile ilgilenir.

Teori ve Politika, Marksizm içinde özgün bir akımı temsil iddiasında olan kolektifin 1996 yılından beri kesintisiz olarak yayımladığı mevsimlik dergi. Editörlüğünü Metin Kayaoğlu yürütmektedir.

Diyalektik ve Tarihsel Materyalizm, Joseph Stalin tarafından yazılan, Sovyetler Birliği'nin siyasi teorisi Marksizm-Leninizmin temel metinlerinden biridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.