İnsanlığın beşiği, 1999 yılında UNESCO tarafından dünya mirası listesine dahil edilen, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Gauteng il sınırları içerisinde bulunan, Johannesburg şehrinin yaklaşık 50 kilometre kuzeybatısında yer alan bir mevkidir. Kapladığı alan 470 km²'dir. Bölgede bir dizi kireçtaşı mağarası bulunmaktadır, aralarında Dr. Robert Broom ve John T. Robinson tarafından 1947 yılında keşfedilen 2.3 milyon yaşındaki Australopithecus africanus fosilinin bulunduğu Sterkfontein Mağarası da vardır.
Ballıca Mağarası, bilinen diğer adıyla İndere, Karadeniz Bölgesi'nde, Tokat'ın ismini de verdiği Ballıca köyünde bulunan mağaradır.
Ellora, dünyanın en büyük kaya-oyma-manastır-tapınak mağaraları komplekslerinden biridir ve Hindistan'ın Maharashtra kentinde yer alan bir UNESCO Dünya Mirası'dır. Sit alanı M.S. 600-1000 dönemine ait Budizm, Hinduizm ve Jainizm anıtlarını ve kaya resimlerini barındırmaktadır. Ellora'daki 16 numaralı mağara, dünyadaki en büyük monolitik kaya kazısı özelliğini göstermektedir. Buradaki Kailaşa Tapınağı, Şiva'ya adanmış araba biçimli bir anıt özelliğindedir. Kailasha Tapınağı kazısında iki büyük Hint destanı olan Vaishnavizm, Shaktizm destanlarını özetleyen tanrı, tanrıçalar ve mitolojik çizimleri de barındırmaktadır.
Elephanta Mağaraları, Hindistan'ın Maharashtra Eyaleti'nde, Mumbai ilinin 10 kilometre doğusundaki Mumbai Limanı'nda yer alan Elephanta Adası'nda bulunan heykel mağaraları ağı ya da Gharapurilerdir. Umman Denizi'nin bir kolunda bulunan ada, iki mağara grubundan oluşur — birincisi büyük beş Hindu mağarası grubu, ikincisi, iki Budist mağarasının daha küçük bir grubudur. Hindu mağaraları, Şiva Hindu mezhebini temsil eden, Lord Şiva'ya ithafen kaya kesimi taş heykeller içermektedir.
Gorham's Mağarası, Britanya Denizaşırı Toprakları arasında yer alan Cebelitarık'ta bulunan doğal bir deniz mağarasıdır. Neandertalların Avrupa'da bilinen en son yerleşim yerlerinden biri olduğu düşünülmektedir. Vanguard Mağarası, Hyaena Mağarası, Bennett Mağarası ve Gorham's Mağarası birleşerek Dünya Mirası olarak ilan edilen Gorham's Mağara Kompleksi'ni oluşturmaktadır.
Aggtelek Karst ve Slovak Karst Mağaraları, Macaristan ve Slovakya sınırları boyunca 55.800 hektar alan kaplayan, toplam 712 mağaradan oluşan bir UNESCO Dünya Mirası Alanıdır.
Domica Mağarası, Güney Slovakya'daki Košice Bölgesi'ndeki Rožňava ilçsindeki Plesivec'in 10 km güneydoğusundaki Silicka planina Platosu'nun güneybatı sınırında yer alır ve Baradla Mağarası'yla birlikte Macaristan'da Aggtelek Ulusal Parkı ile devam eden Aggtelek Karst ve Slovak Karst sınır ötesi mağara ağının en önemli bölümünü oluşturmaktadır. [1]
Dobšinská Buz Mağarası ya da Dobšinská Úadová jaskyňa (Slovakça), Slovakya'da, Slovak Paradise Dağlarında yer alan Dobšiná madencilik kasabasının yakınlarında yer alan bir buz mağarasıdır.
Jasovská Mağarası Slovakya'daki Slovak Karstik Bölgesi'nde bir mağara çökeli kireçtaşı mağarası ve arkeolojik alanıdır. Košice şehrinden yaklaşık 25 km uzaklıkta, Jasov köyü yakınlarında yer almaktadır.
Makapansgat, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Limpopo eyaletindeki Mokopane'nin kuzeydoğusunda, Makapansgat ve Zwartkrans Vadileri'nde yer alan bir arkeolojik alandır. Günümüzden 3.0 ila 2.6 milyon yıl öncesinetarihlenen Australopithecus fosil kalıntıları ile önemli bir paleontolojik alandır. 1999 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.
Tapınaklar Vadisi, Güney İtalya'daki Sicilya'daki Agrigento'da bulunan bir arkeolojik sitedir. Magna Graecia sanatının ve mimarisinin en seçkin örneklerinden biridir ve Sicilya'nın başlıca turistik yerlerinden biridir ve aynı zamanda İtalya'nın ulusal bir anıtıdır. Alan 1997'de UNESCO Dünya Mirası listesine dahil edildi. Tapınaklar Vadisi'nin arkeolojik parkı ve peyzajı, 1,300 hektarlık alanı ile dünyadaki en büyük arkeolojik alanı oluşturmaktadır.
Hohlenstein-Stadel, Almanya'daki Svabya Alpleri'ndeki Lonetal'in güney kenarındaki Hohlenstein kayalıklarında bulunan bir mağaradır. Kazılar 19. yy'ın ikinci yarısından sonra başlamış olsa da mağaranın önemi 1969 yılına kadar anlaşılamadı. En önemli bulgu, bugüne kadar bulunmuş olan en eski simgesel sanat eserlerinden biri olan Löwenmensch adlı küçük bir fildişi heykeldir.
Salzofen Mağarası, Steiermark, Avusturya'daki arkeolojik bir alandır. Grundlsee belediyesinde, zirveden yaklaşık altmış metre aşağıda, yaklaşık 2.000 m (6,600 ft) yükseklikte yer almaktadır. Mağaradaki Neolitik ve Orta Paleolitik buluntular M.Ö. 65,000 ila 31,000 yılları arasında tarihlendirilmektedir.
Scladina ya da Sclayn Mağarası, Belçika'daki Andenne tepelerinde yer alan arkeolojik bir sitedir. 1978 yılından bu yana yapılan kazılarda on üç binden fazla Musteryen taş eseri ve 1993 yılında Scladina çocuğu adı verilen Neandertal kalıntıları keşfedildi.
Trou de l'Abîme, La caverne de l'Abîme ve Couvin Mağarası olarak da bilinir, Couvin yakınları, Namur, Valon Bölgesi, Belçika'da, Eau Noire nehrinin sağ kıyısında yer alan karst mağarasıdır. Çeşitli arkeolojik kazılarda, Musteryen kalıntılar ve Neandertal dişler keşfedildi.
Büzeyir Mağarası, arkeolojik bir alan ve paleolitik döneme tarihlenen bir insan yerleşimi alanıdır. Mağara, Lerik Rayonu'ndaki Büzeyir köyünün 3 km (1,9 mi) doğusunda, Zuvandçay Nehri'nin sol kıyısında, Delikitaş Dağı'nın tepesinde, deniz seviyesinden 1.640 m (5.380 ft) yükseklikte yer alır.
Zar Mağarası, Üst Paleolitik dönem boyunca tarih öncesi insan yerleşiminin görüldüğü bir arkeolojik alandır. Azerbaycan'ın Kelbecer Rayonu, Zar köyünün güneyinde yer alır.
Badanj Mağarası, Bosna-Hersek'in Stolac kasabası yakınlarındaki Borojevići köyünde yer alan bir mağaradır. Küçük bir mağara olan Badanj Mağarası, 1976 yılında, MÖ 12.000 ila 16.000 yıllarına tarihlenen mağara gravürlerinin keşfinden sonra insanların dikkatini çekmiştir.
Szelim mağarası kuzeybatı Macaristan'da, Gerecse Dağları'nın batı kenarında, Tatabánya şehri yakınlarındaki Által-ér Vadisi'nin 289 metre (948 ft) yukarısında yer alan bir mağaradır. Mağaranın içi 45 metre (148 ft) uzunluğunda ve 14 metre (46 ft) yüksekliğindedir. Bölge, kolay erişilebilir konumundan dolayı yüzyıllar boyunca yerel köylüler tarafından düzenli olarak ziyaret edilmiş ve sığınak olarak kullanılmıştır. Mağaranın devasa dikdörtgen girişinde Tuğrul'un bir anıtı bulunmaktadır.
Hadži -Prodan Mağarası, orta batı Sırbistan'daki İvaniçe'den 7 kilometre (4,3 mi) uzaklıktaki Raščići köyünde bulunan, Paleolitik döneme tarihlenen arkeolojik sit alanı ve ulusal bir tabiat anıtıdır. Deniz seviyesinden 630 m yüksekliğe sahip oldukça dar ve yüksek ağzı, Rašćanska nehri vadi yatağının yaklaşık 40 m üzerinde yer alır ve güneye doğru bakmaktadır. 345 metre (1.132 ft) uzunluğundaki mağara Geç Kretase'de "kalın tabakalı masif" Senoniyen kalkerinde oluşmuştur. Tarih öncesi çanak çömlek parçaları ve Pleistosen fauna fosilleri İvaniçe'den Zoran Vučićević tarafından ortaya çıkarıldı. Mağara girişinde ve ana mağarada, özellikle Mağara ayısı ve Demir Çağı eser keşiflerinin yapıldığı bildirildi. Mağaranın adı, 19. yüzyıldan kalma bir Sırp devrimci olan Hadži-Prodan'ın onuruna verilmiştir.
