İçeriğe atla

Federasyon Kupası (Türkiye)

ÜlkeTürkiye
DüzenleyenTürkiye Futbol Federasyonu
KonfederasyonUEFA
Kuruluş1956
Lağvediliş1958
Seviye1
Alt ligyok
Uluslararası kupa(lar)Şampiyon Kulüpler Kupası
En çok şampiyon olanBeşiktaş (2 kez)

Federasyon Kupası, Türkiye Futbol Federasyonu tarafından 1956-57 ve 1957-58 sezonlarında Şampiyon Kulüpler Kupası'na katılacak takımı belirlemek için düzenlenen ulusal futbol şampiyonasıdır. 1950'de sonlanan Millî Küme'den sonra profesyonel yerel liglerin başlamasıyla Türkiye çapında düzenlenen bir turnuva yoktu. 31 Ağustos 1955'te Futbol Federasyonu, 1955-56 sezonunu takiben profesyonel lig bulunan bölgelerin takımlarından oluşan bir Federasyon Kupası'nın oynanacağını açıkladı.[1] 26 Eylül 1956'da İstanbulspor - Emniyet maçı ile kupa maçları başladı. Kupayı kazanan takım Beşiktaş oldu ve Türkiye'yi Avrupa'da temsil etme hakkı kazandı ancak TFF'nin UEFA'ya geç başvurması nedeniyle bu hakkı kullanamadı. İlk sezonu başarı ile düzenlenen kupa, bir sene sonra tekrar düzenlendi. Bu turnuvayı kazanan takım da Beşiktaş oldu.

1959 yılında Millî Lig kurulması kararını alan TFF, Avrupa'da Türkiye'yi bu ligin şampiyonunun temsil edeceğini açıkladı. Bununla beraber Federasyon Kupası farklı bir formata büründü. 1958-59 sezonunda düzenlenen Federasyon Kupası'na sadece Millî Lig'de yer almayan takımlar katıldı. Finale kalan yedi takım arasında tek devre oynanan turnuvayı Kasımpaşa SK namağlup olarak kazandı. Şekerhilal, Altınordu ve Feriköy SK de ilk dörde girerek Millî Lig'e katılma hakkı kazandılar. 1960 yılının başında bölgesel lig şampiyonlarının Millî Lig'e çıkma kararı alınmasıyla da Federasyon Kupası feshedilmiş oldu.

Türkiye çapında profesyonel takımlar arasında düzenlenen ve kazanana Avrupa'da ülke şampiyonu olarak temsil hakkı veren bu turnuvanın şampiyonluk sayısına eklenmesi için Beşiktaş TFF'ye başvuruda bulundu. Türkiye 1. Ligi'nin başladığı tarih TFF tarafından 1959 yılı olarak kabul edilmesine karşın, TFF Tahkim Kurulunun 09.05.2002 tarih, 2002/52E ve 2002/68K sayılı kararı tahtında, Beşiktaş kulübünün 1956-1957 ve 1957-1958 sezonlarında Türkiye Ligi şampiyonu olduğuna ve bu şampiyonlukların TFF yıldız kriterine dahil edileceğine karar verilmesi sebebi ile toplam şampiyonluk sayısı, toplam lig sezonu sayısından 2 fazla oldu.

1956-57 sezonu

Federasyon Kupası
Sezon1956-57
Takım sayısı28
ŞampiyonBeşiktaş
Şampiyon Kulüpler KupasıBeşiktaş
En farklı maçİzmir Kültürspor 8-0 Egespor
En gollü maçİzmir Kültürspor 8-0 Egespor
Oynanan maç sayısı52
Atılan gol sayısı169 (maç başına 3,25)
1957-58 →
Ana madde: 1956-57 Federasyon Kupası

Ankara'dan 12, İstanbul'dan ve İzmir'den 10 takım olmak üzere toplam 32 takım katıldığı organizasyonda; İstanbul, İzmir ve Ankara elemelerinden geçen ikişer takım, toplam 6 takımlı final grubunu oluşturdular. Çift maçlı deplasmanlı lig usulü oynanan 10 maç sonrası 17 puan toplayan Beşiktaş şampiyon oldu.

Sezon sonunda Şampiyon Kulüpler Kupası'na Türkiye'nin kimi göndereceği tartışma konusu oldu. Beşiktaş, Federasyon Kupası'nın sahibi olarak hak iddia ederken, Fenerbahçe ise 1956-57 İstanbul Profesyonel Ligi şampiyonu olarak, bir önceki sene Galatasaray'ın kazandığı Avrupa kupalarında oynama hakkını kullanmak için başvuruda bulundu.[2] Ancak bu başvuru sonuç vermedi ve Türkiye çapında bir turnuvayı kazanan Beşiktaş, şampiyon ilan edildi. Ancak 24 Temmuz 1957'de UEFA'nın çektiği Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası kurasında Beşiktaş, adı bildirilmediğinden dolayı yer almadı.[3] Bu durumun hemen ardından TFF, UEFA'ya telgraf çekerek kendilerine talimatın geç geldiğini söyleyerek Federasyon Kupası şampiyonu Beşiktaş'ın Türkiye'yi temsil edeceğini bildirdi.[4] UEFA ise Türkiye'nin bildiriminin kuradan sonra kendilerine ulaştığı gerekçesi ile bu isteği kabul etmedi ve kura çekimini yenilemedi. Sonuç olarak TFF'nin geç bildirimi nedeniyle Beşiktaş, tarihinde ilk kez katılma hakkı kazandığı Şampiyon Kulüpler Kupası'na katılamadı.

1957-58 sezonu

Federasyon Kupası
Sezon1957-58
Takım sayısı38
ŞampiyonBeşiktaş
Şampiyon Kulüpler KupasıBeşiktaş
En farklı maçGalatasaray 10-0 Anadolu
En gollü maçGalatasaray 10-0 Anadolu
Beşiktaş 8-2 Feriköy
Oynanan maç sayısı64
Atılan gol sayısı212 (maç başına 3,31)
← 1956-57
Ana madde: 1957-58 Federasyon Kupası

İstanbul'dan 20, İzmir'den 10 ve Ankara'dan 8 takım olmak üzere toplam 38 takım katıldığı organizasyonda; İstanbul ve İzmir takımlarının 2, Ankara takımlarının oynadığı 1 elemeden sonra dörder takımlı Kırmızı Grup ve Beyaz Grup oluşturuldu. Kırmızı grubu 1. bitiren Beşiktaş ile Beyaz grubu 1.bitiren Galatasaray finale yükseldi. İki maçlı sisteme göre yapılan maçlar sonunda iki maçı da 1-0 kazanan Beşiktaş şampiyonluğa ulaştı. Bu sefer adı UEFA'ya zamanında bildirilen Beşiktaş, tarihinde ilk kez Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'na katıldı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Federasyon Kupası futbol maçları tertipleniyor". Milliyet Gazetesi, 01.09.1955, s: 8.
  2. ^ "F.Bahçe Federasyona müracaat ediyor". Milliyet Gazetesi. 30.05.1957, s: 6.
  3. ^ "Avrupa Şampiyon Kulüpler Kur'ası Beşiktaşsız çekildi" Milliyet Gazetesi, 26.07.1957. s: 6.
  4. ^ "Antrenör Vadeş vazife istiyor", Milliyet Gazetesi, 28.07.1957. s: 8.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Beşiktaş JK</span> İstanbul merkezli Türk spor kulübü

Beşiktaş Jimnastik Kulübü, 1903 yılında İstanbul'da kurulan spor kulübüdür. Bereket Jimnastik Kulübü adıyla kurulan kulüp, 26 Ocak 1911 tarihinde Beyoğlu Mutasarrıfı Muhittin Bey'in teşvikiyle Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü, adıyla tescil edilen ilk Türk spor kulübü oldu. Daha çok futbol şubesiyle tanınan kulüp, Türkiye futbolunda 1959'dan sonra şampiyon olma başarısı gösteren 6 kulüpten birisidir. Ayrıca futbol takımı armasında ay-yıldız olan 4 Türk takımından biridir. Kulübün yönetim kurulu başkanı Hasan Arat'tır.

<span class="mw-page-title-main">Süper Lig</span> Türkiyenin en üst düzeydeki futbol ligi

Süper Lig ya da sponsorluk anlaşması gereği Trendyol Süper Lig, Türkiye'deki en üst seviye futbol ligidir. Bir sezonda 19 takımın mücadele ettiği ligde, her takımın diğerleriyle ikişer maç yaptığı çift devreli lig usulü uygulanır. En üst sırada yer alan takım şampiyon olurken son dört sıradaki takım 1. Lig'e düşmekte, 1. Lig'deki üç takım ise ertesi sezon mücadele etmek üzere Süper Lig'e yükselir. Ağustos ve mayıs ayları da dâhil olmak üzere dokuz ay süren bir organizasyon olan Süper Lig'in 2023-24 sezonu, 38 hafta ve 380 maçtan oluşmaktadır. 2022-23 sezonunu lig, UEFA ülkeler sıralamasında 12. sırada tamamlamıştır ve 2023-24 sezonunda UEFA Şampiyonlar Ligi'ne 1, UEFA Konferans Ligi'ne 2 takım yollar. Türkiye Kupası şampiyonu olup ilk 3'e giremeyen bir takım UEFA Avrupa Ligi 2. eleme turuna katılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Recep Adanır</span> Türk eski futbolcu

"Baba" Recep Adanır, Beşiktaş ve Galatasaray'da futbol oynamış Baba Recep lakaplı Türk millî futbolcudur. Türk futbolunda Baba lakaplı beş futbolcudan biridir.

<span class="mw-page-title-main">UEFA Kupa Galipleri Kupası</span> UEFAnın 1998/1999 sezonu sonuna kadar düzenlediği kupa organizasyonu

UEFA Kupa Galipleri Kupası, UEFA tarafından kulüpler bazında 1960/61 sezonundan 1998/1999 sezonuna kadar düzenlenen bir kupa organizasyonudur. Kupaya kendi ülkelerinde ulusal kupa şampiyonu olmuş Avrupa kulüpleri katılıyordu. Eskiden Şampiyon Kulüpler Kupası'ndan sonra en büyük organizasyondu. İlk kez 1960-61 sezonunda düzenlenen kupayı Fiorentina kazanmıştır. 1992'de Şampiyon Kulüpler Kupası'nın yerine Şampiyonlar Ligi kurulunca önemini yitirmiş ve 1999'dan sonra bu organizasyon kaldırılmıştır. Uzun yıllar kupa 2 olarak da anılan Kupa Galipleri Kupası'nı son olarak Lazio kazanmıştır. Eleme usulüne göre oynanan Kupa Galipleri Kupası 1998/99 sezonu bitiminde UEFA Kupası çatısı altında birleşmiştir. Turnuvanın en başarılı takımı kupayı 4 kez müzesine götüren Barcelona'dır.

İstanbul Profesyonel Ligi, 1952-1959 yılları arasında Türkiye'nin İstanbul ilinde düzenlenen ve yalnız bu ildeki takımların katılabildiği eski futbol ligidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Futbol Şampiyonası</span>

Türkiye Futbol Şampiyonası ya da Türkiye Futbol Birinciliği, Türkiye'de ülke çapında yapılan ilk futbol şampiyonasıdır. Türk İdman Cemiyetleri İttifakı'nın 1924 yılında Ankara'da yapılan bir genel kurul toplantısında düzenlenmesi kararlaştırıldı. Futbol Heyet-i Müttehidesi adıyla kurulan Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlendi. Lig formatında düzenlenen bölge ve şehir liglerinde şampiyon olan takımları, eliminasyon usulüne göre karşılaştıran organizasyon, farklı şehir takımlarını bir araya getiren ilk ulusal futbol şampiyonası olma özelliğini taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fenerbahçe (futbol takımı) 1958-59 sezonu</span>

Fenerbahçe 1958-59 sezonunda, son kez düzenlenen İstanbul Ligi 16. şampiyonluğuna namağlup ulaştı ve 1904'ten beri düzenlenen İstanbul Ligi'nde en çok şampiyonluk kazanan takım oldu.

Fenerbahçe 1961-62 sezonu, Fenerbahçe'nin kuruluşundan itibaren 55. ve ulusal ligdeki 4. sezonudur.

Bu madde, Türkiye futbol liglerinin sistemini içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Süper Lig şampiyonları listesi</span> Türkiyenin en üst düzeydeki futbol liginde şampiyonluk sıralanışı

Süper Lig şampiyonları listesi, Türkiye'nin en üst düzey futbol ligi olan Süper Lig'in şampiyonlarının sezonlara göre yapılmış listesidir. Zaman içinde Millî Lig, 1. Lig gibi isimlerle anılan ligin adı 2001-02 sezonundan itibaren Süper Lig olmuştur. 1959'daki ilk sezonu grup sistemiyle yapılan lig ikinci sezondan itibaren deplasmanlı iki maç üzerinden oynanmaya başlamıştır. 1994-95 sezonundan itibaren 18 takımla oynanmaktadır. Ligde puan sistemi olarak 1987-88 sezonuna kadar galibiyete iki, beraberliğe bir puan veren sistem uygulanırken bu sezondan itibaren galibiyete üç, beraberliğe bir puan veren üç puanlı sisteme geçilmiştir. Süper Lig'de 1959'dan beri ligde yer alıp hiç küme düşmeyen üç takım Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray iken Trabzonspor sonradan çıktığı ligde hiç küme düşmemeyi başarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Beşiktaş (futbol takımı)</span> Türk futbol kulübü

Beşiktaş, Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün Süper Lig'de mücadele eden futbol takımıdır. 1903 yılında Bereket Jimnastik Kulübü adıyla kurulan Beşiktaş JK'nin, Ağustos 1911'de kurulan şubesidir. Maçlarını 2012-13 sezonuna kadar 32.086 kapasiteli İnönü Stadyumu'nda oynamıştır. 2012-13 sezonu sonunda kulüp, yeni stad yapım çalışmaları başlatmıştır. Armasında ay-yıldız taşıma izni verilen 28 Türk kulübünden biridir. Beşiktaş, Türkiye futbol tarihinin başarılı ve en çok taraftarı olan spor kulüplerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">József Mészáros</span> Macar futbolcu ve teknik direktör

József Mészáros, Macar futbolcu ve teknik direktör.

Milovan Ćirić, Sırp futbolcu ve teknik adam. Yugoslavya'da hem kulüp hem de millî seviyesinde büyük başarılara imza atmıştır. Ayrıca İtalya, İspanya, Türkiye, Yunanistan, İsrail ve Hindistan gibi dünyanın farklı yerlerinde görev yapmıştır.

1956-57 Federasyon Kupası, Türkiye Futbol Federasyonu tarafından 1957-58 sezonunda Şampiyon Kulüpler Kupası'na katılacak takımı belirlemek için düzenlenen organizasyondur.

Bu madde, ilk sezonu 1959'da gerçekleştirilen Süper Lig'de oynanan sezonların genel bir görünümünü içermektedir.

Fenerbahçe 1956-57 sezonunda tarihinde on beşinci kez İstanbul Ligi şampiyonu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Üç Büyükler</span> Türkiyede Beşiktaş, Galatasaray ve Fenerbahçe üçlüsü için kullanılan terim

Üç Büyükler, Türkiye'nin en köklü spor kulüpleri olan Beşiktaş, Galatasaray ve Fenerbahçe'yi ifade eder. Bu üç takım da İstanbul'da kurulmuş olup, aralarında ezeli bir rekabet vardır. Genellikle lig şampiyonluğunun favorisi olan bu kulüpler, ligin kuruluşundan bu yana hiç küme düşmemiş ve her sezon ligde yer almıştır. Bu takımlar arasındaki maçlara "derbi" denir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye futbol şampiyonları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye futbol şampiyonları, Türkiye'nin her yıl düzenlenen en üst düzey futbol şampiyonalarını kazanan takımlardır. Ülke çapında düzenlenen ilk futbol turnuvası, Türkiye Futbol Şampiyonası ya da diğer adıyla Türkiye Futbol Birinciliği'dir. İlk kez 1924 yılında Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlenen bu organizasyonda bölge (mıntıka) liglerinde şampiyon olan takımlar eleme usulüne göre karşılaşıp Türkiye şampiyonunu belirlemişlerdir. İlk şampiyonada askerî mıntıkasında birinci olup katılan Harbiye İdman Yurdu yenilgisiz ve tek bir gol yemeden Türk futbol tarihindeki ilk ülke şampiyonu olmuştur. 1937'de ise ülkenin ilk deplasmanlı millî futbol ligi olan Millî Küme hayata geçirilmiştir. Lig 1950'de son kez icra edilip sonlandırılmıştır.

1957-58 Federasyon Kupası, Türkiye Futbol Federasyonu tarafından 1957-58 sezonunda Şampiyon Kulüpler Kupası'na katılacak takımı belirlemek için düzenlenen organizasyondur.

Dört Büyükler, Türkiye'nin en başarılı dört spor kulübü olan Beşiktaş, Galatasaray, Fenerbahçe ve Trabzonspor'u anlatmak için kullanılan bir kavramdır. Bu takımlar arasında gerçekleşen maçlara "derbi" denmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.