Mahkeme, taraflar arasındaki hukukî anlaşmazlıkları (davaları) hukukun üstünlüğüne uygun olarak sivil ya da askerî, adlî veya idarî konularda adaleti sağlamak üzere yetkilendirilmiş, toplum yapısına ve kültüre göre değişiklikler gösterebilen bir yargılama formudur. Mahkemeler genellikle bir devlet kurumu şeklinde teşkilatlanır. Hem ortak hukuk, hem de medeni hukuk sistemlerinde mahkemeler, uyuşmazlıkların çözümü için merkezi araçlardır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye'de anayasal denetimi yürüten en yüksek yargı organıdır. Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler ve bireysel başvuruları karara bağlar. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler. Görevleri, Türkiye Anayasası'nın 148. ve 153. maddeleri arasında belirtilmiştir.
Uyuşmazlık Mahkemesi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda düzenlenen bir yüksek mahkemedir. 1945'te kurulan mahkemenin temel görevi, adli ve idari yargı organları arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmektir.
Askerî Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) ya da Askerî Danıștay, Türkiye'de askeri idari yargı alanında faaliyet gösteren tek mahkemeydi. 4 Temmuz 1972 tarih ve 1602 sayılı kanunla kuruldu. Askerî olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesidir. 16 Nisan 2017'de yapılan Anayasa değişikliği referandumu'nun kabul edilmesi ile kapatıldı.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 9. maddesi uyarınca “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır.” Ancak, 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Ve Yetkileri Hakkındaki Kanun içinde yer alan bazı belirleyici hükümler haricinde tüm yargı teşkilatının görev ve yetkisini belirleyen kapsayıcı ve genel bir yasal düzenleme yapılmamıştır. Dolayısıyla, hangi durumda hangi mahkemenin yetkili olacağı çeşitli kanunlarda dağınık ve sistematikten uzak bir biçimde yer aldığından mevcut mevzuat konuya genel bir bakış sağlamaktan uzak bir görüntü sunmaktadır.
Federal Anayasa Mahkemesi Karlsruhe'de, Grundgesetz'e göre 7 Eylül 1951'de kurulmuş en yüksek dereceli Almanya Federal Mahkemesi'dir. Mahkeme, kasten başkent Berlin, eski başkent Bonn ve Almanya Federal Haber Alma Servisi'nin (Bundesnachrichtendienst) bulunduğu Münih'ten ayrı bir yere Federal Adalet Mahkemesi'nin de bulunduğu Karlsruhe'de kurulmuştur.
Federal Adalet Mahkemesi,, Almanya'daki olağan yargı sistemi içerisindeki en yüksek mahkemedir. Sadece ceza hukuku ve özel hukukla ilgili konuları karara bağlar. BGH tarafından verilen bir karar, ender olarak Almanya Federal Anayasa Mahkemesinin anayasaya aykırılığa hükmettiği durumlarda geri alınabilir. Federal Anayasa Mahkemesi'nin de bulunduğu Karlsruhe'de kurulmuştur.
Türkiye'deki vergi mahkemeleri, Türkiye'de idari yargı kolunun içinde yer alan mahkemelerden biridir. Vergi mahkemeleri vergi yargısında ilk derece mahkemesi olarak görev alırlar. Vergi mahkemelerinin görevine giren uyuşmazlıkların çözümü İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda gösterilen kurallara tabidir. Bulundukları ilin adı ile adlandırılır. İhtiyaç sayısına göre birden fazla kurularak numaralandırılabilirler.
Bölge idare mahkemesi, Türkiye'de idari yargı kolunun içinde yer alan mahkemelerden biridir. Genel idari yargı düzeninde ilk derece idare mahkemelerinin bir üstünde olan mahkeme olarak oluşturulmuştur. Bölge idare mahkemelerinin görevine giren uyuşmazlıkların çözümü İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda gösterilen kurallara tabidir. Ülke genelinde dokuz tane bölge idare mahkemesi vardır ve bunlar bulundukları ilin adı ile adlandırılır. Mahkemeler 20 Temmuz 2016'da faaliyete başladı. Haziran 2020'de Adana'da, Eylül 2021'de Bursa'da birer bölge idare mahkemesi daha kuruldu.
Kuzey Kıbrıs'ın devlet yapısı, Kuzey Kıbrıs cumhuriyetle yönetilmekte olup yarı başkanlık sistemi bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı aynı zamanda devlet başkanı, başbakan ise hükûmetin başkanıdır. Çok partili sistem uygulanmaktadır. Yürütme yetkisi hükûmetin elindedir. Yasama yetkisi ise hükûmetle beraber Cumhuriyet Meclisi'ne aittir.
Japonya Yüksek Mahkemesi, Japonya'nın en yüksek dereceli mahkemesidir. Tokyo'da bulunmaktadır. Japonya Anayasasını yorumlama yetkisi vardır. Kanunların ve idari eylemlerin anayasaya uygunluğunu denetler.
İsviçre Federal İdare Mahkemesi, İsviçre federal yönetim birimlerinin almış oldukları kararlara karşı açılan davalara bakmakla yükümlü olan ve temyiz yetkisine haiz idare mahkemesidir.
Serdar Özgüldür, Türk asker ve hukukçu. Eski Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı. Eski Anayasa Mahkemesi üyesi.
Almanya'nın belediyeleri, Almanya'nın en küçük idari bölümleridir. Belediyeler şehir (stadt) ve kırsal olmak üzere ikiye ayrılırlar. En yüksek dereceli özerkliğe sahip belediyeler Kreisfreie Städte veya Stadtkreise olarak adlandırılmakta olup ilçeler ile aynı düzeydedirler. Bazı eyaletlerde de Große Kreisstadt gibi yüksek dereceli özerkliğe sahip şehirler bulunmaktadır.
Çin yargı sistemi, Çin'deki yargı düzenini ifade etmektedir.
Almanya Federal Mahkemeleri, Almanya Anayasası'nın 92. maddesi 8 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. gereğince kurulmuş Almanya yargı sistemindeki en yüksek dereceli mahkemelerdir.
Finlandiya'da siyaset, çok partili tek meclisli parlamenter demokratik cumhuriyet çerçevesinde yürütülmektedir. Cumhurbaşkanı devletin başı olup dış politikayı yönetir ve Savunma Kuvvetleri'nin başkomutanıdır. Yürütme erki hükûmet tarafından yerine getirilir ve başbakan hükûmetin başıdır. Yasama yetkisi Finlandiya Parlamentosu'na aittir ve hükûmetin mevzuatı değiştirme veya genişletme hakları sınırlıdır. Parlamento tarafından reddedilebilmesine rağmen, cumhurbaşkanı parlamento kararlarını veto etme yetkisine sahiptir.
Yüksek mahkeme, birçok hukuk sisteminde mahkemelerin hiyerarşisinde ilk derece mahkemelerinin üstünde yer alan mahkemelerdir. Bu tür mahkemelere yönelik diğer tanımlar arasında; son başvuru mahkemesi, istinaf mahkemesi, yüce mahkeme ve temyiz mahkemesi adlandırmaları sayılabilir. Genel olarak, bir yüksek mahkemenin kararlarının başka bir alt mahkeme tarafından gözden geçirilmesi mümkün değildir. Yüksek mahkemeler tipik olarak temyiz mahkemeleri, daha düşük mahkemelerin veya orta dereceli temyiz/istinaf mahkemelerinin kararlarından temyiz başvuruları üzerinden görev yaparlar.
Suriye'nin yargı sistemi Osmanlı, Fransız ve İslam hukukunun bir sentezidir. Medeni, ticari ve ceza kanunları öncelikle Fransız hukuk uygulamalarına dayanmaktadır. 1949'da ilan edilen bu kanunlar, bedeviler ve dini azınlıklar arasında örf ve adet hukukunun uygulanmasını sınırlamak için onaylanmış özel hükümlere sahiptir. İslam dini mahkemeleri ülkenin bazı bölgelerinde işlemeye devam ediyor, ancak yargı yetkisi evlilik, boşanma, babalık, çocukların velayeti ve miras gibi kişisel statü meseleleriyle sınırlı. Bununla birlikte, 1955'te kişisel statünün birçok yönüne ilişkin bir kişisel kod geliştirildi. Bu kanun, kadının statüsünü iyileştirerek ve miras kanunlarını netleştirerek şeriatı değiştirdi ve modernize etti.
Kosova'da siyaset, Devleti oluşturan üç temel unsur olan yasama, yürütme ve yargı erklerine sahiptir. Kosova'da yasama Kosova meclisi, Yargı ülkedeki mahkemelerce ve yürütme ise Cumhrurbaşkanı, başbakan ve kabine tarafından oluşmaktadır.
