İçeriğe atla

Fedailerin Kalesi: Alamut

Fedailerin Kalesi: Alamut
YazarVladimir Bartol
ÇevirmenEnder Nail
Ülke Slovenya
DilSlovence
KonuHasan Sabbah ve Haşhaşiler tarikatı
TürRoman
Yayım1938
YayımcıKoridor Yayıncılık
Sayfa498

Fedailerin Kalesi: Alamut, Vladimir Bartol'un 1938 yılında Slovenya'da yayımlanan, Alamut Kalesi'nde yaşayan Hasan Sabbah ve İsmaililer'i konu alan tarihi romanıdır.

Romanda din, mezhep, cennet - cehennem inanışı ciddi bir şekilde sorgulandığından ve yer yer inkâr edildiğinden, 1960 ile 1980'li yıllar arasında bazı ülkelerde yasaklanmıştır.

Kitap, Vladimir Bartol'un yaşamış olduğu iki Dünya savaşı arasındaki dönemde ön plana çıkmıştır. Bu romanda da İsmaili ve Haşhaşî hareketinin büyük lideri Hasan bin Sabbah, gerçekleştirdikleriyle bir bakıma Mussolini, Hitler ve Stalin'e benzetilmiştir. Gerçekten de Bartol, kitabının ilk baskısını Benito Mussolini'ye adamayı arzu etmiş, ancak bu talebi kabul görmemiştir.

Kitabın gelişim süreci

Vladimir Bartol, 1927 yılında Paris'te eğitim görürken onun yazar olma hevesini gören bir Sloven arkadaşı, ona bilhassa "Marco Polo'nun Seyahatleri" adlı kitaptaki "Dağların Yaşlı Şeyhi" adlı bölümü okumasını teşvik etmişti. Bu hikâyede İpek Yolu üzerindeki seyahatini sürdüren ünlü gezgin Marco Polo, İran dolaylarında haşhaş ve gizli bahçelerde tuttuğu bakire kızlar sayesinde genç erkeklerden istediği kişiyi cennete gönderip geri getirme kabiliyetine sahip olduğuna ikna eden bir diktatörle karşılaştığından bahsediyordu. Bu gençleri intihar saldırılarında kullanan bu diktatör, bu şekilde büyük bir güç kazanmış ve giderek etki alanını genişletmişti.

Bartol, bu konuyla yakından ilgilenerek yaklaşık 10 yıl boyunca ayrıntılı bir araştırma yaptı. Bu romanı yazmak onun için artık bir tutku haline gelmişti. Hatta Bartol, günlüklerinde kadere kitabını tamamlayıp yayıncıya teslim etmeden ölmemesi için yalvarıyordu. 10 yıllık araştırmanın sonunda Bartol, Slovenya'nın Kamnik kasabasında odasına kapanıp romanını yazmaya başladı. Bartol bu dönemde tarifi imkansız derecede mutluydu. Çünkü romanının bir şaheser olacağının bilincindeydi.

Bu kitabın, yazıldığı dil dışında Sloven kültürüyle pek bir ilgisinin olmaması, Bartol'un tuhaf görülmesine sebep oldu. Çünkü Bartol, Sloven köylülerinin ve arazilerinin hikâyesini anlatacağı yerde, gidip 11. yüzyıl İran'ını anlatmıştı. Sıradan okurlar bir Slovenyalının kendi tarihleri dışında bir eser yazamayacağı kanaatindedirler.

Bartol anılarında, bir gün yolda yürürken bir arkadaşıyla karşılaştığını anlatır. Arkadaşı,

"Çevirini okudum, çok beğendim." der.

''Hangi çeviri?'' diye sorar Bartol.

''Şu İngiliz veya Hint bir yazar tarafından yazılan kalın roman.'' diye yanıt verir arkadaşı.

''Alamut'u mu kast ediyorsun?'' diye sorar Bartol. ''Onu ben yazdım.''

Arkadaşı gülüp inanmadığını söyler. ''Hadi oradan! Beni aptal yerine koyacağını mı sandın?'' diye yanıt vererek yürüyüp gider.

Konusu

Hikâye; 11. yüzyıl İran'ında, kendini peygamber ilan eden Hasan Sabbah'ın, seçilmiş bir grup insanı intihar suikastçısına dönüştürerek bölgede hakimiyet kurmak için çılgınca ve aynı zamanda zekice bir plan tasarladığı Alamut Kalesi'nde geçmektedir. Güzel kadınların, yemyeşil bahçelerin, şarap ve haşhaşın göz boyadığı sanal bir cennet yaratan Sabbah, genç savaşçılarını emirlerine uydukları takdirde bu cennete gidebileceklerine inandırır. Kendilerini onun yoluna adayan, ölmeyi de öldürmeyi göze almış olan bu küçük orduyla hükümdar sınıfına gözdağı verebileceğini düşünür.

Sabbah, kendi deyimiyle insanların saflığını kullanıp dine adanmışlığını politik emellerine alet eder. Artık kapılar onun için ardına kadar açılmıştır...

Baskıları

Roman, şimdiye kadar 18 dile çevrilmiştir:

Kaynakça

  1. https://www.haberts.com/kultur-sanat/vladimir-bartol-fedailerin-kalesi-alamut-kitap-ozeti-h190436.html 27 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. https://www.mynet.com/hashasiler-tarikatinin-kurucusu-hasan-sabbah-hasan-sabbah-kimdir-nerede-yasamistir-alamut-kalesi-nerede-110106736435 27 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. https://www.internethaber.com/alamut-kalesi-kitabi-yazari-kimdir-alamut-kalesi-nerede-2151815h.htm 27 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cennet</span> Dini Mekan

Cennet, dinî kozmoloji veya transandental felsefede gök, yedi gök, uçmak, behişt gibi adlarla da anılan ilah, melek, cin, aziz, yeniden dirilmiş atalar gibi varlıkların yaşadığı, köken aldığı veya hüküm sürdüğüne inanılan yer. Bazı dinî inanışlara göre cennet yaratıkları yeryüzüne inebilir (reenkarnasyon) ve yerde yaşayanlar ölümlerinden sonra, bazı özel durumlarda yaşamakta oldukları hayat devam ederken cennete gidebilirler.

<i>Semerkant</i> (roman) Amin Maaloufun 1988 tarihli romanı

Semerkant, Lübnan asıllı Fransız yazar Amin Maalouf'un yazdığı tarih ve dram türündeki bir romandır. Yapıt, İranlı şair ve gök bilimci Ömer Hayyam'ın Rubaiyat adlı elyazması eserinin 1072 yılında Semerkant'ta başlayan ve 1912'de Titanik'te biten hikâyesini ele almaktadır. Roman, ilk olarak Esin Talu Çelikkan tarafından Türkçeye çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Haşhaşîler</span> Nizârî–İsmaili koluna mensup dinî ve siyasi tarikat

Haşhâşîler (Arapça: حشیشیة Haşîşiyye ya da Arapça: حشاشون Haşşaşun), Sabbâhîler ya da Suikastçılar (İngilizce: Assassins), Şî'a mezhebinin İsmâîliyye koluna mensup din adamı Hasan bin Sabbah tarafından 1090 yılının Eylül ayında Alamut Kalesi'ni (Elemût) zapt ettiğinde kurulmuş olan dinî tarikat ve siyasî örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Sabbah</span> Nizârî–İsmaili Devletinin ve Haşhaşî fedai tarikatının kurucusu ve ilk lideri (1050–1124)

Hasan Sabbah, Nizârî-İsmaili Devleti'nin ve Haşhaşî fedai tarikatının kurucusu ve ilk lideridir. Şii mezhebine bağlı olan İsmaililik alt mezhebindendir.

<span class="mw-page-title-main">Marco Polo</span> Venedikli gezgin, kâşif ve tüccar (1254–1324)

Marco Polo, İtalyan gezgin. Ünlü kâşif ve tüccar Niccolo Polo'nun oğludur. Bazı kaynaklar Marco Polo'nun aslında Macar olduğunu ve Dalmaçya'nın Korcula Adasında doğduğunu bu ada o zaman Venedik protektorası olduğu için Venedikli ve İtalyan bilindiğini söyler. Çocukluğunda, Karadeniz ve Akdeniz'deki ticaret merkezlerine uğrayan babasıyla yolculuk yapmıştır. Ticareti Asya'ya seyahat ederek Kubilay Han ile tanışan babası Niccolo ve amcası Matteo'dan öğrenmiştir. Babası ve amcası 1269 yılından Venedik'e dönerek ilk defa Marco ile tanışmıştır. Daha sonra üçü birlikte Asya'ya 24 yıl sürecek bir seyahate çıkmışlardır. Bu zaman dilimde Uzak Doğu ile ticaret yolları geliştirmeye çalışan Marco Polo, parası olan insanların mallarını satmak üzere anlaşmalar yapmıştır. Bu olay günümüz “risk sermayesi”nin ilk örneğidir. O zamandaki genel anlaşma sigorta bedeli dahil %25'e yakın bir faiz oranı ile maceraperest tüccara sermaye sağlamak şeklindeydi.

<span class="mw-page-title-main">Alamut Kalesi</span> Haşhaşîler tarikatının merkezi olan kale

Alamut Kalesi, ya da Elemût – Belde't-ûl'İkbâl ; Nizârî-İsmaili Devleti'nin ve Haşhaşîler tarikatının yönetim merkezi konumunda olan ve Hazar Denizi güneyinde, İran'ın Kazvin şehri sınırları içerisinde yer alan bir kaledir. Kelime mânâsı olarak "Kartal Yuvası" anlamına gelmektedir. Rivayete göre Cüstânîler kralı Veşudan İbn-i Cüstan tarafından inşa ettirilmiştir. Ebced hesabına göre ise "Elemût", Hicrî 483 yılına tekâbül etmektedir ki, bu sayı da kalenin tarikat kurucusu Hasan Sabbah tarafından zaptedildiği yıla karşılık gelmektedir. Alamut Kalesi, Hasan bin Sabbah tarafından fethedilene kadar Cüstânîler'in denetimi altında kalmıştır. Hasan Sabbah'ın eline geçen kale, Haşhaşiler'in karargâhı hâline gelmiştir. Kale, 1256 yılında, Bağdat İşgali'ne giden Hülâgû Han komutasındaki Moğol ordusu tarafından Haşhaşiler'i yok etmek amacıyla ele geçirilmiş ve kalede bulunan neredeyse tüm Haşhaşiler öldürülmüştür. Kale tahrip edilmiş, içinde bulunan ünlü kütüphanesi de yakılmıştır.

<i>Assassins Creed</i> 2007 çıkışlı video oyunu

Assassin's Creed, Ubisoft Montreal tarafından geliştirilmiş tarihle iç içe, gizlilik ağırlıklı, üçüncü şahıs aksiyon-macera tarzı bir Microsoft Windows, PlayStation 3 ve Xbox 360 oyunudur. Assassin's Creed Serisi'nin ilk oyunudur.

<i>Uçurtma Avcısı</i> Halid Hüseyninin ilk romanı

Uçurtma Avcısı, Afganistan doğumlu Amerikalı yazar Khaled Hosseini'nin ilk romanıdır. Kitapta dostluk, arkadaşlık, sevgi, ihanet, barış temalarına değinilmiştir. 2003 yılında yayımlanan kitap, bir Afgan tarafından İngilizce yazılmış ilk romandır. The New York Times'ın en çok satanlar kitaplar listesinde bir numaraya kadar yükselmiştir.

<i>Sessiz Ev</i>

Sessiz Ev, Orhan Pamuk'un Cevdet Bey ve Oğulları'ndan sonra yayımladığı ikinci romanıdır (1983). Roman, üç kardeşin babaannelerini ziyaret etmek üzere gittikleri İstanbul yakınlarındaki Cennethisar Kasabası'nda geçirdikleri bir haftayı anlatır.

<i>Alamut</i> (roman)

Alamut, Vladimir Bartol'un 1938 yılında Slovenya'da yayınladığı tarihteki Alamut Kalesi'nde yaşayan Hasan Sabbah ve İsmaililer'i konu alan romanı.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Bartol</span> Sloven yazar (1903–1967)

Vladimir Bartol, Sloven yazar. En meşhur eseri olan Alamut romanı ile tanınmıştır. Alamut romanı 1938 senesinde yayınlanmış sonradan birçok dile çevrilmiştir ve dünya çapında Slovenya edebiyatının en popüler edebi eserleri arasında sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Atâ Melik Cüveynî</span> 13. yy.da yaşamış olan Fars asıllı Moğol tarihçi.

Alâeddin Atâ Melik Cüveynî, Farslı bir Moğol tarihçisi. Moğol İmparatorluğu hesabına Tarih-i Cihan Güşa ismindeki kitabı yazmıştır.

Založba Sanje, 1997 senesinde Ljubljana’da kurulmuş olan Sloven yayınevi. Erişkin ve çocuk edebiyatı, teknik bilgi içeren yayınlar ve müzik alanlarında faaliyet göstermektedir.

Ay Sarayı, Paul Auster'ın 1989 yılında yayımlanan romanı.

<span class="mw-page-title-main">Râşidüddîn Sinân el-İsmâîlî</span>

Raşidüddin Sinan (Arapça: رشيد الدين سنان ; Rašīd ad-Dīn Sinān) ; 1126'lı yıllarda Basra yakınlarında Vâsıt yolu üzerindeki Akrüssûdan Köyü'nde İmamiye Şiası'na mensup bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Nizari İsmailiyye'ce genellikle Sinan Râşidüddin diye anılır. Aynı zamanda "Dağın Yaşlısı" ve "Öğretmen" olarak da bilinir.

Faik Bulut, Türk gazeteci ve yazar. 1972'de Lübnan'daki Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) kamplarına katıldı. Şubat 1973'te bu kamplara yapılan İsrail askerî operasyonu ile kaçırılarak İsrail'de cezaevine kondu, 7 yıl 2 ay tutuklu kaldıktan sonra 1980'de Türkiye'ye döndü.

<span class="mw-page-title-main">III. Hasan (Haşhaşi)</span>

Celâl'ed-Dîn Hasan-ı Sâlis ya da III. Hasan ( Doğum: Hicrî 583 / M. 1187 ) (III. Hasan) Hicrî 607-618/ M. 1210-1221 yılları arasında Elemûtlar-Nizârî Devleti hükümdârı ve Nizârî Bâtınî-İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'nin Yirmi Beşinci İmâm-ı Zamânı.

<span class="mw-page-title-main">Elemût Bölgesi</span>

Elemût Coğrafi Bölgesi ; İran'ın Hazar Denizi güney sahillerinde yer alan bir Coğrafi Bölgesidir. Elbruz Sıra Dağları'ın batısında "Elemût-u Garbî" (Batı-Elemût/eski adıyla Rudbar-ı Şehristan Mıntıkası) ve "Elemût-u Şarkî" (Doğu-Elemût/eski adıyla Rudbar-ı Elemût Mıntıkası) olmak üzere iki ayrı kesimden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Marica Nadlišek Bartol</span> Sloven çevirmen, gazeteci ve yazar (1867–1940)

Maritsa Nadlišek Bartol ; Sloven yazar ve editör. 1897'den 1899'a kadar kurduğu kadın dergisi Slovenka'nın editörlüğünü yaptı.