İçeriğe atla

Fazlı Paşa

Fazlı Paşa ya da Damat Fazlullah Fazlı Paşa (?-1658); beylerbeyi ve Kaptan-ı deryalık görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Boşnak kökenli olan Fazlı Paşa, sarayda silahtar ağalığına kadar yükselmiş ve 27 Ocak 1646'da vezir olarak saraydan ayrılmıştır.[1] Sultan İbrahim'in musahiplerinden biri olarak henüz bulûğ (cinsel ergenlik) çağına gelmemiş olan sultanın kızı Fatma Sultan ile 15 Mart 1647'de evlendirilmiştir. Aynı yılın Haziran ayında Kaptan-ı deryalık görevine atanan Fazlı Paşa, yine aynı yılın Kasım ayı başlarında birkaç günlük Budin beylerbeyliği akabinde yeniden kaptanı- deryalık görevine getirilmiştir.[1]

1648 yılında, Sultan İbrahim'in huzurunda Sadrazam Hezarpare Ahmed Paşa'yı yalan söylemek ve rüşvet almakla suçlamasıyla yaşanan tartışma sonucunda önce hapsedilmiş ve hemen sonrasında da Azak Kalesi muhafızlığıyla İstanbul'dan uzaklaştırılmıştır.[2] 1648 yılının Kasım ayında Temeşvar beylerbeyi olan Fazlı Paşa, 1650 yılı Aralık ayında Bosna beylerbeyi olmuştur. 30 Ekim 1651'de bu görevinden alınmasıyla İstanbul'a dönmüştür. 1652 yılı Nisan ayında yeniden Bosna beylerbeyi olan Fazlı Paşa,[1] 1654 yılında Venedik Cumhuriyetine bağlı Zadar Kalesine başarılı akın yapmış ve bu başarısı nedeniyle IV. Mehmed tarafından ödüllendirilmiştir.[3] 2 Mayıs 1656'da ikinci defa Budin beylerbeyi olmuştur. 20 Kasım 1656'da bir kez daha Bosna beylerbeyi olmuş, 12 Aralık'ta da Rumeli beylerbeyi olarak görevlendirilmiştir.[1]

1657 yılında Silistre beylerbeyi olarak görülen Fazlı Paşa'nın bundan sonraki hayatıyla ilgili olarak 1658 yılı Mart ayında Temeşvar beylerbeyi olduğu ve aynı yılın Ekim ayında görevi başında öldüğü[4] ya da Silistre beylerbeyiyken isyancı Erdel beyini yakalama görevindeki ihmali nedeniyle 13 Haziran'da çağrıldığı Edirne'de padişahın emriyle başı kesilerek idam edildiği ifade edilmektedir.[1][5]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Gévay, Antal (1841). A' budai pasák. 24 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2015. 
  2. ^ Özcan, Abdülkadir (1998). "Hezarpâre Ahmed Paşa". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 17. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 301-302. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022. 
  3. ^ Akgündüz, Murat (2003). "Osmanlı İdaresi Döneminde Bosna-Hersek" (PDF). D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18. isamveri.org. ss. 111-130. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2022. 
  4. ^ Kılıç, Orhan (2019). "Budin ve Tımışvar Eyaletlerinin Paşaları: Karşılaştırmalı Bir Analiz". OTAM, 49. DergiPark. ss. 201,213,214,224,225. 15 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022. 
  5. ^ Duman, Mahmut (2006). "Köprülü Mehmed Paşa Hayatı, Şahsiyeti ve Faaliyetleri" (PDF). T.C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihî Ve Sanatları Anabilim Dalı İslâm Tarihî Bilim Dalı-Yüksek Lisans Tezi. acikerisimarsiv.selcuk.edu.tr. s. 79. 4 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şemsi Ahmed Paşa</span> Osmanlı soylu ve beylerbey

Şemsi Ahmed Paşa ; ; Şam, Anadolu ve Rumeli beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Siyavuş Paşa, IV. Mehmed saltanatında 21 Ağustos 1651 - 27 Eylül 1651 ve 5 Mart 1656 - 26 Nisan 1656 tarihleri arasında iki kez toplam iki ay yirmi dokuz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. 1641 - 1642 döneminde Kaptan-ı Derya'lık da yapmıştır.

Damat Halil Paşa, 1595 ile 1598 yılları arasında Kaptan-ı deryalık yapmış Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü Mehmed Paşa</span> 81. Osmanlı sadrazamı

Gürcü Mehmed Paşa, IV. Mehmed saltanatında 27 Eylül 1651 - 20 Haziran 1652 tarihleri arasında sekiz ay yirmi üç gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Deli Hüseyin Paşa Osmanlı padişahları IV. Murad, Sultan İbrahim dönemlerinde Kaptan-ı Deryalık, IV. Mehmed döneminde de 28 Şubat 1656 - 5 Mart 1656 tarihleri arasında altı gün sadrazamlık yapmış; çeşitli eyalet valiliği, uzun yıllar Girit Serdarlığı ve üç kez Kaptan-ı deryalık dahil yüksek devlet görevlerinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamı ve askeridir.

<span class="mw-page-title-main">Budin (eyalet)</span>

Budin Eyaleti, Budin Beylerbeyliği veya Budin Paşalığı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanan Macaristan Krallığı'nın başkenti Budin'e 1530, 1540 ve 1541 yıllarında Habsburg Hanedanı'nın kontrolündeki Avusturya Arşidüklüğü tarafından gerçekleştirilen ve başarısızlıkla sonuçlanan kuşatmalar sonrasında kurulmuştur. 1552'de Temeşvar ele geçirilmiş ve Temeşvar ve çevresinde Temeşvar Eyaleti kurulmuştur. 1606'da Zitvatorok Antlaşması'yla Eğri ve Kanije şehirleri de alınarak Eğri (1596) ve Kanije (1600) Eyaletleri kurulmuştur. 17. yüzyılda II. Viyana Kuşatmasının başarısızlığından sonra 2 Eylül 1686'da Habsburg ordusu Budin şehrini düşürdü ve eyalet de düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Seydi Ahmed Paşa</span>

Seydi Ahmet Paşa Osmanlı Devleti'nde IV. Mehmet döneminde Budin Eyaleti valiliği ve serdarlığı yapmış Çerkes asıllı Osmanlı devlet adamı ve asker.

Çavuşzade Mehmed Paşa, (1622-1682), vezirlik, eyalet valiliği ve kaptan-ı deryalık yapmış bir Osmanlı devlet adamı.

Sarı Kenan Paşa , vezirlik ve kaptan-ı deryalık görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Mihalıçlı Ahmed Paşa , sancakbeyi ve beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Dalgıç Ahmed Paşa, Osmanlı Osmanlı asker, devlet adamı, sedefkar ve saray başmimarıdır.

<span class="mw-page-title-main">1658-1662 Osmanlı-Erdel Savaşı</span>

1658-1662 Osmanlı-Erdel Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Erdel Krallığı arasındaki askerî mücadele.

Sofu Sinan Paşa , beylerbeyi ve vezirlik görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Murtaza Paşa (?-1648); beylerbeyi görevinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Hamzapaşazade Mehmet Paşa (?-1658/1659); yeniçeri ağası, vezir ve beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Firari Kara Mustafa Paşa ya da Halıcı Damadı Mustafa Paşa, Osmanlı devlet adamı.

Seydizade Mehmed Paşa, Osmanlı devlet adamı ve kaptan-ı deryası (ö.1684).

Boynuyaralı Mehmed Paşa ya da diğer lakabıyla Boynueğri Mehmed Paşa, IV. Mehmed saltanatında Nisan 1656 - 14 Eylül 1656 tarihleri arasında kısa süre sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hadım Ali Paşa (Budin Beylerbeyi)</span> Budin Beylerbeyi

Hadım Ali Paşa, sancakbeyliği ve beylerbeyliği ile son olarak Budin Eyaleti yöneticiliğinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Damat Fazlı Paşa ya da Musahip Fazlı Paşa, Osmanlı devlet adamı ve kaptan-ı deryası (ö.1658).