Fausta (II. Konstans'ın eşi)

Fausta (y. 630 – 668 sonrası), II. Konstans'ın eşi olarak Bizans İmparatoriçesi.

Fausta, Ermeni kökenli bir general olan ve denildiğine göre Arsakların soyundan gelen, Valentinus'un kızıydı.^[1]

Valentinus, Herakleios'un sakellarios'u (hazine) Philagrius'un emir subayı olarak tarihi kayıtlara girer. Herakleios, 11 Şubat 641'de öldü. Tahta vasiyeti gereği ortak hükümdarlar olarak iki oğlu çıktı. En büyük oğlu, ilk karısı Eudokia'dan doğma bilinen tek oğlu III. Konstantinos idi. İkinci oğul, ikinci karısı ve aynı zamanda yeğeni Martina'dan doğma en büyük oğlu tarafından Herakleios'un en büyük oğlu Heraklonas idi. Martina Augusta olarak kalacak ve böylece sarayda nüfuzunu koruyacaktı.

Konstantinos, iki ortak imparatordan kendi başına yönetecek kadar yaşlı olan tek kişiydi. O sırada yaklaşık yirmi dokuz yaşındaydı ama zaten verem hastasıydı. Muhtemelen uzun süre hayatta kalamayacak ve Heraklonas tek imparator olarak kalacaktı. Ancak Konstantinos, Bizans ordusunun sadakatini kendisi için güvence altına almak üzere yola çıktı. Babası, Konstantinopolis Patriği Pirros'a Martina için bir hazine fonunun idaresini emanet etmişti. Konstantinos, fona el koydu ve onu bahar dönemi askeri maaş ödemesi ve orduya yaklaşık iki milyon madeni para olduğu tahmin edilen önemli bağışlar için kullandı.

Valentinus, aynı zamanda Bizans ordusunun doğu tümenlerinin komutanlığına atandı. Halife Ömer yönetimi ile devam eden savaş nedeniyle gerçek yetki kapsamı belirsizdir. Konstantinos tarafından atandı ve ona sadık kalacaktı.

Üç ya da dört aylık hükümdarlık yaptıktan sonra III. Konstantinos, 641 yılında Nisan ile Mayıs arası öldü. Heraklonas hükmen kıdemli imparator oldu ve Martina'nın naipliği altına alındı. Ancak ordudaki Konstantinos destekçileri imparatorlarının zehirlendiği söylentisini yaydılar.

Valentinus, Anadolu'daki birliklerin kontrolünü ele geçirdi ve çok geçmeden III. Konstantinos'un hayatta kalan en büyük oğlu II. Konstans adına bir isyan başlattı. Oğlan ancak on bir yaşındaydı ama isyancılar tarafından babasının yasal vârisi ilan edildi. Valentine, Kalkedon'a bir yürüyüşe liderlik yaptı ve böylece Konstantinopolis'in hemen karşısında kamp kurdu.

Anadolu güçlerinin isyanı kısa süre sonra başkentteki bir isyanla eşleşti. Her ikisi de Konstans'ı tahta çıkarmak için aynı hedefi paylaşıyor. Martina tavizleri kabul etmek zorunda kaldı. Konstans eş imparator ilan edildi ve müttefiki Patrik Pirros istifa etmek zorunda kaldı. Onun yerine isyancılar için kabul edilebilir bir seçim olan Konstantinopolis Patriği II. Pavlos geçti. Valentinus'a Excubitores'un komutanı olan Comes excubitorum unvanı teklif edildi ve böylece Bizans sarayında büyük bir güç konumuna yükseldi.

Tüm tavizler boşunaydı. Eylül 641'de Valentinus şehre girdi. Heraklonas ve Martina tahttan indirildi ve sakat bırakıldı: Heraklonas'ın burnu ve Martina'nın dili kesildi ve ikisi de Rodos'a sürüldü. Konstans tek İmparator olarak kaldı ve kısa süre sonra Fausta ile nişanlandı.

Evlilik 642'de gerçekleşti. Nikiû piskoposu İoannis vakainamesi göre Valentinus, halifeliğe karşı yetişkin bir imparator olması gerektiği argüman ile eş imparator olmaya çalıştı. Konstantinopolis halkı, Konstans'ı savunmak için yeniden ayaklandı ve general, ordunun genel komuta teklifiyle yetinmek zorunda kaldı. 644'te ikinci tahta çıkma girişimi de isyanla durduruldu. Günah Çıkartıcı Theofanis, bu ikinci girişimin Valentinus'un hayatına mal olduğunu bildirir.

Fausta ve Konstans'ın bilinen ilk oğlu IV. Konstantinos idi. Anne babasının evliliğinden 10 yıl sonra yaklaşık 652 yılında doğdu. 654'te ortak imparator ilan edildi. İki küçük oğlu Herakleios ve Tiberios, 659'da ortak imparator ilan edilmeleri nedeniyle bilinmektedir.

661'de II. Konstans, Konstantinopolis'ten ayrılıp, hükümdarlığının geri kalanında ikametgâhını belirlediği Siraküza'ya gitti. Konstantinos, Herakleios ve Tiberios başkentte kaldı. Fausta'nın yeri konusunda bazı belirsizlikler var.

15 Eylül 668'de, II. Konstans, banyosunda, oda görevlisi tarafından öldürüldü. Fausta muhtemelen hayatta kaldı. Konstantinos, kardeşleriyle birlikte imparator olarak tahta çıktı. Konstantinos, 681'de Herakleios ve Tiberios'u görevden aldı. Fausta o sırada hala hayatta olabilirdi.^[2]

VII. Konstantinos tarafında yazılan De Ceremoniis adlı eserinde Havariyyun Kilisesi'ndeki Fausta'nın mezarından bahseder, ancak ölüm tarihinden bahsetmez.

Özel

Genel

• Charles, Robert H. (2007) [1916]. The Chronicle of John, Bishop of Nikiu: Translated from Zotenberg's Ethiopic Text (İngilizce). Merchantville, NJ: Evolution Publishing. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
• Treadgold, Warren (1997). "Two Fights for Survival: 610–668, Chapter 9". A History of the Byzantine State and Society (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ss. 196–240. ISBN 0-8047-2630-2. 

• Warren Treadgold, "Two Fights for Survival: 610–668," Chapter 9 of his A History of the Byzantine State and Society, Stanford University Press, 1997, pp. 287–322. 29 Kasım 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Lynda Garland, "Fausta, wife of Constans II" 19 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.