İçeriğe atla

Fatura

Çekçe düzenlenmiş bir fatura örneği.

Fatura, satıcı firma tarafından alıcı firma adına tanzim edilen, mal veya hizmetin satıldığını gösteren bir belgedir.

Genel olarak fatura içeriği aşağıdaki hususları içerir:

  • Düzenlendiği dilde fatura başlığı,
  • Satıcı ve alıcı firmanın ticari ismi/unvanı, adresi, kaşesi, imzası ve fatura miktarının, örneğin katma değer vergisi için, vergi kayıt numarası,
  • Faturanın numarası (genellikle bu numaranın satıcı tarafından belirlenememesi için numaralı baskı fatura koçanları ya da uygun bilgisayar programı kullanılması, muhasebe kaydının numara sırasıyla yapılması, iptal ve düzeltmelerin eskisini işaretleyip yeni fatura ya da kredi faturası düzenleyerek yapılması şart koşulur.)
  • Faturanın düzenlenme tarihi
  • Malın tam tanımı ve miktarı
  • Birim fiyatı ve toplam fiyatı
  • Teslim şekli
  • Ödeme şekli
  • Ödemenin ne kadarının ne çeşit vergi olduğu (vergi miktarının vergiyi alan ülke para birimi ile belirtilmesi de genellikle şart koşulur.)

Tarihçe

Faturalar, eski Mezopotamya'ya kadar dayanıyor.[1]

Fatura yerine geçen belgeler

a)Yazar kasa (Makineli Kasa) Kayıt Fişleri Yazar kasa Fişi: Kullanan işletmelerin yaptıkları satışlar için vermek zorunda oldukları fişlerdir. Faturaya göre daha hızlı düzenlendiği için tercih edilir. Üzerinde el yazısı ile imza bulunmaz (istisnalar hariç)

Fatura ve Yazar kasa fişi karşılaştırması Toptancılar Fatura kullanır, Yazar kasa fişi kullanamazlar. Çünkü az sayıda ama büyük miktarlarda ürün satarlar. Hız değil, güvenilirlik önemlidir

Perakendeciler Yazar kasa fişi kullanırlar. Ancak aşağıdaki durumlarda Fatura keserler: (Aynı işlem için hem fatura hem fiş istenemez ve düzenlenemez. Yalnızca biri verilir.)

  1. Müşteri tarafından istenmesi halinde, değeri kaç lira olursa olsun, malı satan veya işi yapanın fatura vermesi zorunludur. Örneğin işletmesi için ürün alanlar işletmenin muhasebe kayıtlarında gider gösterip vergiden düşebilmek için mutlaka fatura almalıdır. (İstisnalar olabilir. Örneğin Akaryakıt istasyonlarından araçlara alınan yakıtların Yazar kasa fişleri işletmeler tarafından vergiden düşmek için yeterlidir.)
  2. Belirli bir tutarı aşan alışverişlerde. Bu tutar düzeyi her yıl değişebilir. Günümüzde bilgisayarlı yazar kasalar tutarın aşıldığını Fatura kesilmesi gerektiğini uyarmakta hatta Fiş kesilmesine izin vermemektedir.
  3. Tutarı ne olursa olsun “Lüks” sayılan ürünlerde. Örneğin “Cep telefonları”…
  4. Satıcı işletme eğer az miktarda ama pahalı ürün satıyor ve buna zamanı kalıyorsa tüm işlemler için fatura kesmeyi kendisi tercih edebilir. Bu durumda müşteri ayrıca Yazar kasa fişi isteyemez. Örneğin pahalı gömlekler satan bir işletme fatura düzenlemeyi tercih edebilir.

b) Perakende Satış Fişleri Perakende Satış Fişi: Kullanmayan işletmelerin fatura vermek zorunda olmadıkları satışları için düzenledikleri belgeye denir. Fatura'ya göre daha basittir. Günümüzde teknik imkanların artması nedeniyle kullanımı çok azalmıştır. Örneğin yasal olarak hukuka uygun Seyyar (Mobil) Satış yapanlar elektrikli alet kullanma imkanları olmadığında bu belgeyi tercih edebilirler.

Fatura benzeri (karıştırılan) belgeler

  • Makbuz: Bir nesne ya da bir miktar paranın teslim alındığına dair verilen imzalı belgelerdir. Kapsamı faturadan daha geniştir. Alışveriş ve ticari işlem dışında da mal veya para alınmış olabilir. Yani ticari olmayan türleri bulunabilir. Örneğin: Bağış Makbuzu, Aidat Makbuzu. Ancak ticari türleri de bulunabilir: Müstahsil Makbuzu, Serbest Meslek Makbuzu,
  • Dekont: Özellikle bankalarda parasal hareketleri göstermek için düzenlenir.
  • Pos Cihazı SLIP'i Pos Cihazı ile Yapılan İşlemlerde Verilen Satış Belgesi Fatura Yerine Geçmez.

Ayrıca Özel muayenehane ve özel hastanelerce düzenlenen reçeteler de tıpkı fatura gibi vergilendirmeye kaynak teşkil eder.

Türkiye'de fatura

Türkiye'de elektrik faturası 25 ila 35 gün arasında oluşturularak aboneye ulaştırılır.[2] Doğalgaz faturası ise dağıtım şirketi, ihbarname ve/veya faturayı, son ödeme tarihinden en az yedi gün önce abone adresine bırakır.[3] Türkiye'de yaygın kullanıma sahip fatura tipi e-fatura'dır.[4]

Kaynakça

  1. ^ III, James E. McClellan; Dorn, Harold (14 Nisan 2006). Science and Technology in World History: An Introduction (İngilizce). JHU Press. ISBN 978-0-8018-8360-6. 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2023. 
  2. ^ "Fatura ve Ödeme Hakkında Bilgilendirme | Enerjisa". m.enerjisa.com.tr. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2023. 
  3. ^ "Doğalgaz faturası ne zaman gelir? - Yeni Akit". www.yeniakit.com.tr. 7 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2023. 
  4. ^ "e-fatura nedir?". TÜRMOB. 30 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023. 
Wikimedia Commons'ta Fatura ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız

Ticaret
Vergi
Vergi hukuku

Türk Ticaret Kanunu 19 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Elektronik ticaret</span> genel olarak internet üzerinden yapılan iş endüstrisi türü

Elektronik ticaret ya da kısaca e-ticaret, 1995 yılından sonra İnternet kullanımının artmasıyla ortaya çıkan, ticaretin elektronik ortamda yapılması kavramıdır. Mağazasız perakendecilik olarak da bilinir. E-ticaret, mobil ticaret, elektronik fon transferi, tedarik zinciri yönetimi, İnternet pazarlaması, çevrimiçi işlem işleme, elektronik veri değişimi (EDI), envanter yönetim sistemleri ve otomatik veri toplama sistemleri gibi teknolojilerden yararlanır. E-ticaret, elektronik endüstrisinin en büyük sektörüdür ve yarı iletken sanayiinin teknolojik ilerlemeleri tarafından yönlendirilmektedir.

Finansal kiralama veya İngilizce adıyla leasing, işletmelerin kuruluş veya büyüme dönemine geçtiklerinde, yatırımlarını gerçekleştirmek için ihtiyaç duydukları orta vadeli finansman yöntemlerinden birisidir.

Mortgage, Türkçe anlam karşılıklarında; Tutsat, tutulu satış, ipotekli satış, rehinli satış ya da mortgage bir malın kendisinin güvence olarak gösterilerek, ödünç alınan parayla satın alınması anlamına gelen iktisadi terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Antrepo</span> Gümrüklere gelen ticari eşyanın gümrük vergisi ödenene kadar saklandığı yer

Antrepo ya da Ardiye, gümrük vergisine konu olup da henüz vergi ve resimleri ödenmemiş malların korunduğu, gerekiyorsa küçük tamamlayıcı işlemlerin yapıldığı gümrük binalarına yakın olan bir tür ticari depodur. Antrepolar, imalatçılar, ithalatçılar, ihracatçılar, toptancılar, perakendeciler, nakliye işletmeleri vb. tarafından kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Menşe şahadetnamesi</span>

Menşe Şahadetnamesi, uluslararası ticarete konu olan ürünlerin menşeini belirten belgelerdir. İhracatı yapan firmanın üyesi bulunduğu yerel ticaret ya da sanayi odalarınca onaylanan bir belgedir.

Faktoring, firmaların mal ve hizmet satışlarından doğmuş veya doğacak vadeli, fatura veya fatura yerine geçen bir belgeye dayanan alacakların faktoring şirketi tarafından temlik alınması yoluyla, finansman, garanti ve tahsilat hizmetlerinin sunulduğu bir finansal üründür.

İşletmeden işletmeye ya da sıkça kullanılan İngilizce business-to-business ibaresinin kısaltılmış şekli olan B2B, şirketler arası pazarlama ya da satış uygulamalarına verilen addır. B2B genellikle işletmeden tüketiciye satış (B2C) ve tüketiciden tüketiciye satış ile karşılaştırılır. Son yıllarda e-B2B türü de yaygınlaşmıştır. Elektronik Ticaret Koordinasyon Kurulu (ETKK) Hukuk Çalışma Grubu’nun 8 Mayıs 1998 tarihli raporunda elektronik ticaret; “bireyler ve kurumların, açık ağ ortamında internet ya da sınırlı sayıda kullanıcı tarafından ulaşılabilen kapalı ağ ortamlarında internet, yazı, ses ve görüntü şeklindeki sayısal bilgilerin işlenmesi, iletilmesi ve saklanması temeline dayanan ve bir değer yaratmayı amaçlayan ticari işlemlerin tümünü ifade etmektedir.” şeklinde tanımlanmıştır.

  1. Daha iyi müşteri tatmini ve desteği
  2. Yeni ürün ve hizmetlerin pazara hızla sunulması
  3. Daha iyi servis
  4. Daha iyi alış ve satış işlemleri
  5. Daha az işletim maliyeti
  6. Daha az üretim maliyeti
  7. Daha düşük stok maliyeti
<span class="mw-page-title-main">Pazar (ekonomi)</span> ekonomide taraflar arası alışverişi mümkün kılan sistemler ya da tesisler

Pazar ya da piyasa, ekonomide her türlü mal ve hizmetin alınıp satıldığı veya takas yoluyla el değiştirdiği yer olarak tanımlanmaktadır. Buna göre, semt pazarları, borsalar, fuar, sergi ve panayırlar, farklı ülkeler ile kişi veya kuruluşlar arasındaki değiş-tokuş faaliyetine konu olan alanlar pazarı oluşturur. Satıcıların serbest bir şekilde karşılaştıkları, kâr amaçlı ya da kâr amaçsız her türlü mal ve hizmetin alıcı ve satıcılar arasında değiştirildiği, değişim fiyatının oluştuğu yer veya koşullar dizisi, şeklinde tanımlanmaktadır.

Nakdi krediler belirli bir süre sonunda vade faiziyle birlikte geri alınmak üzere tüzel ve gerçel kişilere bankalar tarafından verilen ödünç paradır. Nakdi kredi kullandırılırken bankalar ilgili komisyon oranına göre komisyon ücreti almanın yanı sıra banka ve müşteri ilişkileri doğrultusunda kendi inisiyatiflerini kullanarak ipotek, çek veya kefalet gibi teminatlar alabilirler.

INCOTERMS, Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tarafından uluslararası ticarette kullanılan terimlerin bir standarda kavuşturulması amacıyla uygulamaya konulan bir programdır.

Akreditif, finansal bir kurum tarafından, ismi geçen lehtara, belirtilen belgeleri ibraz etmesi karşılığında, gene belirtilen miktardaki ödemenin yapılması için düzenlenmiş bir belgedir. Aynı zamanda şartlı bir banka kredisidir. Uluslararası ticarette, vesikalı kredi, kredi mektubu, vesikalı kredi mektubu, ticari kredi mektubu gibi çeşitli deyimlerle anılan akreditif, mal bedellerinin ödenmesi konusunda geliştirilmiş özel bir finansman tekniğidir.

Tacir ya da tüccar, başkası tarafından üretilen malların ticaretini yapan kimse.

Çevrimiçi alışveriş, İnternet üzerinden çevrimiçi olarak yapılan alışveriş. Ziyaretçiler İnternet üzerinden istedikleri ürünleri sepete atarlar, kayıt olurlar, ödeme yaparlar. Seçip satın alınan ürünler kargoyla adrese gönderilir.

<span class="mw-page-title-main">Yazar kasa</span>

Yazar kasa, satış noktasında işlemlerin kaydedilmesi ve hesaplanması için mekanik veya elektronik bir cihazdır. Genellikle nakit ve diğer değerli eşyaların saklanması için bir çekmeceye bağlanır. Microsoft'un Windows Embedded ailesine ait Windows NT tabanlı Windows Embedded Industry sisteminde çalışır. Yazarkasa da genellikle bir yazıcıya eklenir, bu da kayıt tutma amacıyla makbuzları basabilir.

<span class="mw-page-title-main">Satış</span>

Satış, belirli bir zaman diliminde satılan mal veya hizmet sayısı ile ilgili faaliyetlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kasiyer</span>

Kasiyer, yazar kasa ve öz-çıkış perakende mağazasında, satış noktası gibi çeşitli yerlerde işletilen bir kişidir. Unvanın en yaygın kullanımı perakende sektöründedir, ancak bu iş unvanı, Amerika Birleşik Devletleri'nde iş için para almaktan ve para ödemekten sorumlu olan banka memuru veya Birleşik Krallık'ta banka şubesi'nde muhasebe sorumluluğu kapsamında da kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">POS terminal</span> ödeme kartı ile arayüzleşen bir bilgisayar terminali ve cihaz

POS terminal, Elektronik Fon Transferi yapmak için ödeme kartı ile arayüzleşen bir bilgisayar terminali ve cihazdır. POS, Point of Sale'in kısaltmasıdır. Bu cihazlar POS cihazı veya POS aleti olarak da bilinir. Banka kartı veya kredi kartlarının işlem yapabilmesi için bu cihazlara sokulması gerekir. Son zamanlarda temassız ödeme de yaygındır. Terminal tipik olarak PIN girmek için güvenli bir tuş takımı, ekran, ödeme kartlarından bilgi alma aracı ve yetkilendirme için ödeme ağına erişebilen bir ödeme sisteminden oluşur. Ingenico, Verifone, PAX Technology gibi üreticiler bununmakdadır. Ödeme zamanı MasterCard, VISA, American Express gibi sistemler kullanılır. Kredi kartı üreten her bankanın müşterilerine kolaylık olması amacıyla, üye iş yerleri aracılığıyla POS cihazı ile hizmet vermesi gerekmektedir.

Ticari hesaplama ticarette bir satış fiyatı ve dolayısıyla bir ürün için daha az bir fiyat sınırı belirlemek için kullanılan hesaplama yöntemidir.

Bir borç dekontu veya borç muhtırası (not), bir alıcı tarafından bir satıcıya resmi olarak bir kredi notu talep etme aracı olarak verilen ticari bir belgedir. Borç dekontu, satın alma iadeleri günlüğü için kaynak belge görevi görür. Diğer bir deyişle giderlerde bir azalmanın meydana geldiğine dair bir delildir. Satıcı, önceden düzenlenmiş bir faturanın tutarını yukarı doğru ayarlamak için fatura yerine borç dekontu da düzenleyebilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.