İçeriğe atla

Fatoş Oyuncakları

Fatoş Oyuncakları
Kuruluş1971
Genel merkeziİkitelli, İstanbul, Türkiye
Önemli kişilerFatma İnhan
Web sitesifatos.com.tr

Fatoş Oyuncakları, 1971-2001 arasında faaliyet göstermiş Türk oyuncak firması.

Türkiye’de en uzun süre faaliyet gösteren oyuncak şirketlerinden birisidir ve ülkede oyuncak üretimi alanında öncü rol oynamıştır.

Tarihçe

Fatma (Fatoş) İnhan tarafından 1971 yılında İstanbul'un Fatih ilçesinde bir atölyede üretime başladı. O yıl, bir yaşındaki oğluna hediye edilen oyuncak kedinin oğlunu korkutması üzerine çocukları için sevimli oyuncaklar yapmaya girişen Fatoş İnhan, ilk olarak "Tonton" adını verdiği bir oyuncak ayı üretmişti.[1] Tonton'dan sonra kedi, köpek, eşek ve bebek formunda içi dolgu kumaş oyuncaklar üretti ve tasarımlarına "Fatoş Oyuncakları" adını verdi. Fatoş Oyuncakları için başlangıçta 18 prototip oyuncak üretilmiş hangilerini nasıl üretime sokacakları anket yaparak kararlaştırılmıştır.[2]

Fatoş Oyuncaklarının atölyesi 1972 yılında İstanbul Manifaturacılar Çarşısı’na (İMÇ), 1973’te Fatih’te 180 metrekarelik bir mekâna taşındı. 1975'te ise Maltepe’de 2500 metrekarelik bir tesiste bebek üretimine başladı.[3] 1974'te pembe panter, 1976 yılında sert ve yumuşak plastikten ağlayan, gülen, yürüyen, şarkı söyleyen, altını ıslatan, oynar gözlü bebek üretmeye; 1986'da ise uzun saçlı, kol ve bacakları eklemli oyuncak bebek üretimine başladı ve "Sevgi Bebek" olarak adlandırılan bir oyuncak bebek serisi çıkardı.[3][4] 1988'de projesini heykeltraş Saim Bugay'ın yaptığı, Türkiye’nin coğrafi bölgelerini temsil eden "Yöresel Bebekler" serisini yaptı.[5]

Fatoş Oyuncakları, 1987'den itibaren Fatoş Oyuncak adlı oyuncak mağazalarında satıldı. İlk mağaza, Türkiye'nin ilk alışveriş merkezi olan Galleria'da açıldı.[3]

Firma, 1990’da "Lady" adındaki oyuncak bebeği satışa sundu. 1991’de Barbie marka bebeklerinin Türkiye’de üretilmesi için lisans ve distribütörlük anlaşması yaptı; ancak çeşitli anlaşmazlıklar nedeniyle bu girişim 1997’de sonlandı.

Fatoş İnhan, Fatoş Oyuncakları'ın başarısı nedeniyle 2001 yılı başında dünyanın 40 girişimci kadınından biri seçildi. Firma, oyuncak sektörünün değişen şartları nedeniyle aynı yıl üretime son verdi.

Fatoş Oyuncakları günümüzde Ankara Üniversitesi Oyuncak Müzesi, Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi, Antalya Anadolu Oyuncak Müzesi, İstanbul Oyuncak Müzesi gibi müzelerde sergilenmektedir.[2][6][7][8]

Kaynakça

  1. ^ "Barbie'ye Rakip Türk Oyuncağı "Fatoş"un Bilinmeyen Hikâyesi". Webtekno. 30 Temmuz 2023. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  2. ^ a b Yanar, Ayşem (8 Ekim 2022). "Kompozit Ürünlerde Tekstil Konservasyonu:Ankara Oyuncak Müzesi Koleksiyonu'na Ait Bebekler". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 21 (84): 1930-1955. doi:10.17755/esosder.1080334. ISSN 1304-0278. 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  3. ^ a b c "Tek ve Çok Söyleşileri:Oyuncakçılık". Saltonline.org.tr. 11 Kasım 2016. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  4. ^ "A'dan Z'ye: Barbie". bant mag. 10 Kasım 2021. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  5. ^ Çintay, Nur (17 Eylül 2016). "İyi yol almış". Sabah. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  6. ^ Özdal, Ayşenur (28 Nisan 2023). "Kültürel Mirasın Korunması Kapsamında Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi". Gaziantep University Journal of Social Sciences. 22 (2): 465-477. doi:10.21547/jss.1232208. ISSN 1303-0094. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  7. ^ Pala, Pınar (24 Mayıs 2020). "Dokuma Park Anadolu Oyuncak Müzesi". Gezgingo | Pınar Pala. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  8. ^ "Plastik Oyuncaklar - Fatoş Oyuncakları". IZI Travel (Portekizce). 15 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Oyuncak Müzesi</span> müze

İstanbul Oyuncak Müzesi, İstanbul'un Göztepe semtinde 2005 yılında şair Sunay Akın tarafından kurulan oyuncak müzesi.

<span class="mw-page-title-main">Eyüp oyuncakçılığı</span> İstanbulun Eyüpsultan ilçesinde üretilmiş olan geleneksel oyuncaklara verilen isim

Eyüp Oyuncakçılığı Eyüpsultan semtinde gelişen ve 1950'lere kadar süren, atık malzemelerden oyuncak üretimi geleneği.

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Oyuncak Müzesi, Türkiye'nin ilk oyuncak müzesidir.

<i>Barbie</i>

Barbie, 1990'lı yıllardan itibaren dünyanın en çok satan oyuncağı, perdeye, çarşafa, terliğe, çamaşıra, parfüme ve akla gelebilecek her türlü ürüne imza atmış bir markadır.

<span class="mw-page-title-main">Türk otomotiv sanayii</span>

Türkiye’de ilk otomobil üretme girişimi 1929’da Ford tarafından İstanbul serbest bölgede denenmiş montaj hattı kurulmuş fakat 1930’lu yıllardaki ekonomik kriz ortamı içinde gelişim gösteremeden sona ermiştir.

Karsan, 1966 yılında 269 yatırımcı tarafından kurulan ve 1998 yılından itibaren İnan Kıraç yönetiminde hafif ve ağır ticari araç üretimi yapan Akçalar, Nilüfer, Bursa merkezli otomotiv şirketi.

<span class="mw-page-title-main">Lego</span> Plastik inşaa oyuncağı

Lego, Danimarka merkezli The LEGO Group adlı şirket tarafından 1949'dan beri üretilen bir oyuncak çeşididir. Üzerlerindeki girinti ve çıkıntılar sayesinde birbirine kolayca kenetlenebilen, çeşitli renklerdeki yapı parçalarından oluşur. İlk başta oyma tahtadan yapılmış kaba prizmalardan oluşan LEGO parçaları, zamanla plastikten yapılmaya başlandı. Plastiğin kolayca aynı şekilde üretilebilir olması parçaları tek örnek haline getirdi. Bu sayede 1960'larda ve günümüzde üretilen parçaların birbirine uyumlu olmasını sağlandı. İlk başta yalnızca Avrupa'da üretim yapılırken, Amerika pazarına giren şirket burada yeni bir fabrika açmak yerine yeni parçaların üretimini Samsonite'e devretti. İlk başta tuğla şeklinde olan basit tanelere çarklar, çubuklar, tekerlekler, küçük adamlar ve elektrikli aksamlar gibi daha ayrıntılı bölümler de eklendi. Böylece hemen hemen her şeyin inşa edilebileceği bir çeşitlilik sağlandı. Genel olarak 7-16 yaş civarını hedefleyen LEGO, aslında her kitleyi kendine bağımlı kılacak nitelikte ürünler çıkarmaya çalıştı. Amerika ve Dünya pazarı geliştikçe, çizgi romanlarla ve bilgisayar oyunlarıyla büyüyen neslin ihtiyaçlarına cevap vermek piyasada LEGO'nun tutunmasını biraz zorlaştırdı. Bunun üstesinden her ihtiyaç grubuna yönelik setler üreterek, LEGO Baby, LEGO Duplo, LEGO City, LEGO Creator, LEGO System, LEGO Technic, LEGO Bionicle, LEGO Belville, LEGO Mindstorms gibi, gelmiştir. Son zamanlarda ise medya dünyasının ve küreselleşmenin yıktığı bir oyuncak olarak kalmamak için Harry Potter, Star Wars, Batman, Örümcek Adam, Winnie The Pooh, Spongebob Squarepants, Ben 10 gibi ünlü temaları da bünyesine kattı. Hatta şu an günümüz teknolojisi sayesinde, Lego Digital Designer adlı program ile bilgisayar üzerinde sınırsız Lego yapılabiliniyor. Bunların yanı sıra çeşitli platformlar için oyun ve filmleri de yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Matruşka</span>

Matruşka, Rus yapımı bir oyuncak bebek türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Amigurumi</span>

Amigurumi, Japonya kökenli bir el işi tekniği.

Gaziantep, Türkiye'nin ilk kurulan kentidir. Bu sebeple kentte çok sayıda müze bulunur. Aşağıda bu yerlerin bir listesi verilmiştir.

Antalya Oyuncak Müzesi, 23 Nisan 2011'de açılan Antalya Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı bir oyuncak müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ruth Handler</span> Amerikalı iş insanı (1916 – 2002)

Ruth Handler, Polonyalı Yahudi göçmeni Amerikalı oyuncak üreticisi Mattel şirketinin başkanı iş insanı.

<span class="mw-page-title-main">Oyuncak bebek</span>

Bebek, bir insanı model alarak yapılan çocuk oyuncağı.

<span class="mw-page-title-main">Mattel</span> Kaliforniya merkezli bir oyuncak üretim şirketi

Mattel, Inc. dünya çapında tanınmış Kaliforniya merkezli bir Amerikan oyuncak üreticisidir ve birçok ikonik oyuncak markasının sahibidir. Mattel, gelir bakımından Lego Group'tan sonra dünyanın en büyük ikinci oyuncak üreticisidir. Şirket, birçok ikonik marka ve ürün ile küresel oyuncak pazarında önemli bir yer tutmaktadır. 2008'de Fortune 500'de 413. sırada yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">PTT Pul Müzesi</span> Ankarada müze

PTT Pul Müzesi; Ankara'nın Altındağ ilçesinde yer alan pul müzesi.

Canik Oyuncak Müzesi, Samsun'un Canik ilçesinde bulunan oyuncak müzesi.

Bademler, İzmir ilinin Urla ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Pilotcar</span> Otomotiv firması

Pilotcar, Türkiye merkezli bir otomotiv şirketidir. Şirket, 2011 yılında kurulmuş olup elektrikli mikro otomobil, golf, hizmet ve trafiğe çıkış izinli-plakalı araç üretimi yapmaktadır. Şirketin merkezi Bursa'nın Nilüfer ilçesinde yer almaktadır.

Balat Oyuncak Müzesi, İstanbul'un Fatih, Ayakapı semtinde bulunan ve iş insanı Timur İnçoğlu tarafından 13 Haziran 2021'de kurulan oyuncak müzesidir.

Anadolu Oyuncak Müzesi, Antalya'nın Kepez ilçesinde bulunan oyuncak müzesi.