İçeriğe atla

Fatma Girik

Fatma Girik
Doğum12 Aralık 1943(1943-12-12)
Sultanahmet, Fatih, İstanbul, Türkiye
Ölüm24 Ocak 2022 (78 yaşında)
Ulus, Beşiktaş, İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebiCOVID-19'a bağlı çoklu organ yetmezliği
Defin yeriTorba, Bodrum, Muğla
MilliyetTürk
Eğitimİstanbul Kız Lisesi
MeslekOyuncu, senarist, film yapımcısı, siyasetçi
Etkin yıllar1956-2012
Siyasi partiSosyaldemokrat Halkçı Parti (1989-1994)
Partner(ler)Memduh Ün
(1958-2015)
Çocuk(lar)Ahu Aşkar
(manevî kızı)
Akraba(lar)Günay Girik (kardeşi)
ÖdüllerTüm Liste

Fatma Girik (12 Aralık 1943,[1] İstanbul - 24 Ocak 2022, İstanbul), Türk oyuncu, senarist, yapımcı ve siyasetçidir.[2] 1956-2012 yılları arasında 200'den fazla sinema filmi ve dizide rol alan Girik; canlandırdığı sert, mağrur ve haksızlıklara karşı boyun eğmeyen Anadolu kadını karakterleri ile tanındı. Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit ve Filiz Akın ile birlikte Yeşilçam'ın dört yapraklı yoncası olarak tasvir edilir.

Kemal Sunal'ın başrolde yer aldığı aralarında Bekçiler Kralı, Dokunmayın Şabanıma ve Yüz Numaralı Adam gibi filmlerin yapımcılığını üstlendi. 1986 yapımı Garip filminin senaryosunu Memduh Ün ve Bülent Oran ile birlikte yazdı. 1990 tarihli Gün Ortasında Karanlık filminin sanat yönetmenliğini üstlenen Girik, 1984 tarihli Postacı filminin dekor tasarımında görev aldı. 1988 yılında aktif siyasete atılarak 1989-1994 yılları arasında Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP)'den Şişli Belediye Başkanı olarak görev aldı. İlk kez 1965 yılında Keşanlı Ali Destanı filmi ile Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde "En İyi Kadın Oyuncu Ödülüne" layık görüldü. Daha sonra Sürtüğün Kızı (1967), Ezo Gelin (1969), Boş Beşik (1970) ve Acı (1971) filmleri ile dört kez daha "En İyi Kadın Oyuncu" ödülüne değer görüldü.

Hayatının büyük bir kısmında senarist ve yönetmen Memduh Ün ile birliktelik yaşayan Fatma Girik, 24 Ocak 2022'de COVID-19'a bağlı organ yetmezliği nedeniyle İstanbul'da 78 yaşında öldü. Naaşı, vasiyeti üzerine Muğla'nın Bodrum ilçesinde Memduh Ün'ün yanına defnedildi.

Hayatı ve kariyeri

12 Aralık 1943 tarihinde Hayri Girik ve Münevver Ukav'ın (1923-2023)[3] üç çocuğundan biri olarak İstanbul'da Sultanahmet semtinde doğdu ve burada büyüdü.[2] Babası dalgıç, annesi ev hanımıydı. İstanbul Kız Lisesi'ni (modern Cağaloğlu Anadolu Lisesi) bitirdi.[] Bu dönemde annesiyle birlikte filmlerde figüranlık yapmaya başladı. 1957 yılında ilk baş rolü olan, yönetmenliğini ve senaristliğini Seyfi Havaeri'nin yaptığı Leke'ydi. Bu filmin ardından birkaç yapımda daha oynadı. Memduh Ün'ün yönetmenliğinde 1960 yapımı Ölüm Peşimizde'de oynadı. Girik, 180'den fazla filmde rol aldı. 1964 yılında Türkiye'ye iyi niyet elçisi olarak gelen Kirk Douglas'ı karşılayan isimler arasında olmuştur. 1974 yılında Cüneyt Arkın ile beraber Kıbrıs Harekâtı döneminde Türk askerine moral vermek için Kıbrıs'a gittiler.

Şişli Belediye Başkanlığı

Girik, 1989 yerel seçimlerinde SHP'den Şişli Belediye Başkanlığına aday oldu ve seçimleri kazandı. Deniz Baykal'a destek veren Girik, CHP'nin tekrar açılmasından sonra SHP'den istifa etti. Ancak Girik'in 1993'te CHP'ye girmeyeceği ve politikadan çekilerek sanata yöneleceği duyuruldu.[4][5] Girik, 1994 yerel seçimlerine kadar görevini devam ettirdi. 1993 yılında kısa bir dönem televizyon ekranlarında Söz Fato'da adlı bir programın sunuculuğunu da yapmıştır.

Sonraki yılları

1995 yılında bir dizi için intihar canlandırması yaptığı sırada dublör kullanmayan Girik binanın ikinci katından düştü ve omurgasından yaralandı.[6] 1999'da CHP'den Şişli Belediye Başkanlığı için aday oldu, ancak CHP'nin Şişli eski İlçe Başkanı Dursun Çaltı'nın kendi başkanlık girişimlerini sabote ettiğini öne sürerek adaylıktan istifa etti. Bunun üzerine Deniz Baykal eski ANAPlı belediye başkanı Mehmet Emin Sungur'u aday gösterdi ancak seçimi DSP'nin adayı Mustafa Sarıgül kazandı.[7]

2000'lerin başında Girik Bodrum'un Torba mahallesine yerleşti. 2017 yılında kalça ekleminde saptanan bir dejenerasyon sonucunda yaşadığı ağrılar nedeniyle kalça protezi ameliyatına girdi. 2019'da yaşadığı düşme nedeniyle hastaneye kaldırılarak tedavi altına alındı. 2021 yılında Girik sağlık durumunun iyi olmadığını, yardım olmadan yürüyemediğini, tansiyon problemlerinin olduğunu ve beyin ameliyatı geçirmiş olduğunu açıkladı.[8]

Ölümü

Fatma Girik, 24 Ocak 2022'de tedavi gördüğü İstanbul'un Beşiktaş ilçesindeki Liv Hospital hastanesinde COVID-19'a bağlı çoklu organ yetmezliği nedeniyle 79 yaşında öldü.[9] 27 Ocak 2022'de ilk olarak Şişli Belediye Başkanlığı binasında daha sonra Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda anma etkinliği düzenlendi.[10] Teşvikiye Camii'nde öğle namazına müteakip kılınan cenaze namazı ve devlet töreninin ardından naaşı Muğla'nın Bodrum ilçesine gönderildi. 28 Ocak'ta vasiyeti üzerine Torba Mezarlığına, hayat arkadaşı Memduh Ün'ün yanına defnedildi.[11][12]

Özel hayatı

Girik, Türk yönetmen, yapımcı, oyuncu ve senarist Memduh Ün ile hayatı boyunca süren bir ilişki yaşadı. Ün Girik ile, Girik 13-14 yaşlarındayken tanıştı ve 1958 yapımı Murada Ereceğiz filminin setinde ilişkilerinin temeli atıldı. 1959'da birlikte olmaya başladıkları sırada Girik 16, Ün 38 yaşındaydı. Ün, 1949'dan beri Cahide Şen ile evliydi ve Girik ile evlenmedi.[13] 1985 yılında Girik bir gazeteye verdiği röportajda ilişkilerine değinerek "Nikahsız aşkın daha uzun ömürlü olduğunu Memduh’la kanıtladık. Başarılarım aşkımın meyvasıdır.” açıklamasında bulundu.[14][] Girik ayrıca Durul Gence ile 1960'ların sonunda kısa bir nişanlılık yaşadı.[15]

Girik'in 12 yaşındayken evlat edinmiş olduğu Ahu Karabacak adlı bir kızı vardır.[16]

Filmografisi

Ödüller

Diskografi

  • Yeşilçam'da Fikret Hakan'dan Suzan Avcı'ya, Yılmaz Köksal'dan Hülya Koçyiğit'e kadar birçok sinema oyuncusu müzik plakları dolduruyordu. Fatma Girik de birkaç 45'lik plak doldurdu. Bu plaklar şunlardır:
  • 1965: Aguş / Aşka Şepke - Serengil 10010
  • 1975: Aşk Düğümü/Su Sızmazdı Aramızdan - EMI Plak 1251

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Fatma Girik mezarı başında anıldı". NTV. 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2023. 
  2. ^ a b Cumali, Seral (7 Nisan 2013). "Tekrar dünyaya gelsem yine sanatçı olurum yine Memduh'a aşık olurum". Posta Gazetesi. 8 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015. 
  3. ^ "Fatma Girik'in annesi hayatını kaybetti". birgun.net. 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023. 
  4. ^ 14.03.1993 tarihli Milliyet 1. sayfa haberi
  5. ^ 08.02.1993 tarihli "Fato, küskün mü?" başlıklı 13. sayfa Milliyet haberi
  6. ^ 10.03.1995 tarihli Milliyet gazetesinin 3. sayfasında yer alan "Fato, belini kırdı" başlıklı haber
  7. ^ "Fatma Girik istifa etti". Hürriyet. 31 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  8. ^ "Fatma Girik son sağlık durumunu anlattı". NTV. 3 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  9. ^ Yaşar Anter (24 Ocak 2022). "Fatma Girik yaşamını yitirdi". Sözcü. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  10. ^ "Usta sanatçı Fatma Girik'e veda". Sözcü. 27 Ocak 2022. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 
  11. ^ "Usta oyuncu Fatma Girik Bodrum'da toprağa verildi". NTV.com.tr. Anadolu Ajansı. 28 Ocak 2022. 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 
  12. ^ "Sanatçı Fatma Girik, Bodrum'da son yolculuğuna uğurlandı". Cumhuriyet. 28 Ocak 2022. 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 
  13. ^ "Eşim boşanmadan lafını ettirmedi ama 44 yıldır birbirimizi göremedik". Posta. 31 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  14. ^ "Fatma Girik: Nikah da neymiş? | Eski Gaste". 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  15. ^ 12.10.1968 tarihli Milliyet, Müzik Ve Gençlik gazetesinin 4. sayfasında yer alan haber
  16. ^ "Bu kızdan bir şey olmaz demişlerdi". Hürriyet. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Halit Refiğ</span>

Halit Refik Refiğ, Türk sinema yönetmeni, senarist, yazar, öğretim görevlisi, onursal profesördür.

<span class="mw-page-title-main">Adana Altın Koza Film Festivali</span> her yıl Türkiyenin Adana şehrinde düzenlenen uluslararası film festivali

Adana Altın Koza Film Festivali, her yıl Türkiye'nin Adana şehrinde düzenlenen uluslararası film festivalidir. Festivalde, jüri tarafından seçilen filmlere, çalışanlarına ve oyuncularına "Altın Koza" heykelciği ödülü verilmektedir. Festival, ilk olarak 15-22 Mayıs 1969 tarihleri arasında Altın Koza Film Festivali adıyla düzenlenmiştir. 2009 yılında Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali adını alan festival, 2016 yılında ise adını, Uluslararası Adana Film Festivali olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kadir İnanır</span> Türk sinema sanatçısı

Kadir İnanır, Türk oyuncu ve film yönetmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Hülya Koçyiğit</span> Türk sinema ve dizi sanatçısı

Hülya Koçyiğit ; Türk sinema, televizyon ve dizi oyuncusudur. 1991 yılında Devlet Sanatçısı seçilmiştir. 1991-1992 yıllarında kurucusu olduğu SO-DER'e başkan seçilmiştir. Bu kurumdaki görevini 4 yıl sürdürmüş olmakla beraber hâlen yönetim kurulunda görev yapmaktadır. Türkan Şoray, Fatma Girik ve Filiz Akın ile birlikte Yeşilçam'ın dört yapraklı yoncası olarak tasvir edilir.

<span class="mw-page-title-main">Zeki Ökten</span> Türk yönetmen (1941–2009)

Zeki Ökten, Türk yönetmen.

Arif Memduh Ün, Türk futbolcu, sinema yönetmeni, oyuncu, kurgucu, senarist, yapımcı, öğretim görevlisi ve Onursal Profesör.

Müjde Ar, asıl adıyla Kâmile Suat Ebrem,, Türk oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Aliye Rona</span> Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (1921–1996)

Aliye Rona doğum adıyla Aliye Dilligil, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Türkan Şoray</span> Türk sinema sanatçısı

Türkan Şoray, Türk oyuncu, devlet sanatçısı, senarist, yönetmen ve yazardır. Türk sinemasında "Sultan" lakabıyla anılan Şoray, oynadığı 222 film ile, dünyanın 'en çok film çeviren' kadın oyuncusu unvanına sahiptir. Fatma Girik, Hülya Koçyiğit ve Filiz Akın ile birlikte Yeşilçam'ın dört yapraklı yoncası olarak tasvir edilir.

<span class="mw-page-title-main">Damla Sönmez</span> Türk oyuncu

Tilya Damla Sönmez, Türk dizi, sinema ve tiyatro oyuncusu, seslendirmen. Gece Gündüz, Türkan, Bir Aşk Hikayesi, Güllerin Savaşı ve Çukur dizileri ile adından söz ettirmiş ve tanınırlığı artmıştır.

Selma Güneri Türk oyuncu ve ses sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Bilge Olgaç</span>

Bilge Olgaç, Türk sinema yönetmeni ve senarist.

<i>Bütün Kapılar Kapalıydı</i>

Bütün Kapılar Kapalıydı, başrollerini Aslı Altan ve Uğur Polat'ın paylaştığı, 1990 yapımı Memduh Ün filmi.

35. Altın Portakal Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması, 1998 yılında Antalya'da düzenlenen film festivalidir. 1 ve 5 Ekim tarihleri arasında gerçekleşmiştir.

<i>Mum Kokulu Kadınlar</i> 1996

Mum Kokulu Kadınlar, 1996 yapımı sinema filmi.

<i>Korkuyorum Anne</i> 2004 yapımı Türk filmi

Korkuyorum Anne, Reha Erdem'in yazıp yönettiği, 2004 yapımı Türk filmi.

Nihal Yalçın, Türk sinema ve dizi oyuncusudur.

Gani Turanlı, Türk görüntü yönetmeni.

<i>Namusum İçin</i> (film) film

Namusum İçin, Kemal Tahir'in Halit Çapın'ın eserinden uyarlayarak senaryosunu yazdığı 1966 yapımı Türk filmidir. Yapımcısı ve yönetmeni Memduh Ün, bu filmle Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Yönetmen ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Altın Koza En İyi Kadın Oyuncu Ödülü</span>

Altın Koza En İyi Kadın Oyuncu Ödülü, ilk kez 1969 yılında düzenlenen Adana Altın Koza Film Festivali'nde en iyi oyunculuk performansı sergileyen kadın oyunculara verilen ödüldür. Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından organize edilen Altın Koza Film Festivali, Avrupa ve Asya'nın en köklü film festivallerinden biri, Türkiye'nin ise en eski film festivallerinden biridir. Bu ödülü ilk defa, 1969 yılındaki 1. Altın Koza Film Festivali kapsamında Ezo Gelin filmindeki oyunculuğu ile Fatma Girik kazanmıştır.