İçeriğe atla

Fatiha Aitova

Fatiha Abdulvalievna Aitova
Doğum1866
Kazan, SSCB
Ölüm1942
MilliyetTatar
MeslekEğitmen, sporcu

Fatiha Abdulvalievna Aitova (Tatarca; Fatiha Gabdelvuli kızı Aitova (Yausheva); 1866 - 1942) Tatar eğitimci ve Kazan'daki ilk kadın gymnasium'unun kurucusudur.

Biyografi

Fatiha Aitova, Troitsk şehrinde tüccar Abdulvali Yaushev'in kızı olarak doğdu. Yaushev ailesi Müslüman hareketinin aktif katılımcıları ve sponsorları arasında yer alıyordu. Cedidlcilik akımını ve yeni yöntem okulların açılmasını destekliyorlardı.

1887'de Fatiha, zengin Kazan Aitov ailesinden girişimci ve tanınan bir isim olan Süleyman Aitov ile evlendi.[1]

1897'de Aitova, masrafları kendisi karşılayarak Kazan'da fakir ailelerin kızları için bir ilkokul açtı. Okul Sukonnaya Sloboda'da yer alıyordu.[2] Başlangıçta okulda iğne işi, nakış ve örgü öğretmeyi amaçladı. 1899'da Aitova, eğitim kurumunu genişletti ve öğretim dört sınıfta yapılmaya başlandı. Okulun eğitim programı arasına yemek pişirme dersleri de eklendi. Ancak okulun ömrü üç yıl sürdü.

1906'da babası Abdulvali Yaushev'in ölümünden sonra büyük bir miras sahibi oldu. Bu paranın önemli bir bölümünü 27 Ağustos 1909'da açılışı yapılan yeni bir kadın okulunun oluşturulmasına yatırdı.[3] İlk yıl 85 kişi okula kaydoldu. Daha sonra kız öğrenci sayısı arttı ve Kazan dışından da kız öğrenciler okula girmeye başladı. 1911'de okulda 120 kadar kız öğrenci okudu. 1913-14'te okulun 220 öğrencisi ve beş sınıfı vardı.

1916'da birkaç başarısız girişimin ardından Fatih Aitova sonunda okulu özel bir gymnasium (okul)'a dönüştürme izni aldı. Öncesinde o ve kocası, Avusturya-Macaristan (Prag, Viyana) ve Almanya'da (Berlin) okullarında çalışma deneyimini incelemek üzere üç yıl boyunca Avrupa'yı dolaştılar.[2] İlk yıl gymnasium'a 230 kız öğrenci kabul edildi. Yoksul ailelerden ve ziyaretçilerden gelen çocuklar için bir pansiyon açıldı. Aitova'nın okulunda genel doktrin Rus dili, genel ve yerel tarih, genel coğrafya, matematik, cebir, fizik, doğa bilimleri, anatomi, fizyoloji, hijyen, pedagoji, Rusça ve Tatar hat sanatı, çizim ve el sanatları üzerineydi.[3] Gymnasiumdaki dersler yabancı dillerde yapıldı. Arapça, Almanca, İngilizce, Fransızca ve Farsça dilleri öğretildi.

24 Nisan 1917'de Fatiha Aitova, Kazan'da düzenlenen ilk Tüm Rusya Müslüman Kadınlar Kongresi'ne katıldı[4]

Ekim Devrimi'nden sonra, okul ve Fatiha Aitova'nın mülklerinin tamamı Sovyet hükûmeti tarafından kamulaştırıldı. Gymnasium Tatar ortaokuluna dönüştürüldü.[3]

İç Savaş sırasında Aitova Omsk'a sürgün edildi, ardından Bakü'de yaşadı.[4] Tatar ÖSSC liderliğinin önerisine rağmen kendisine emekli maaşı bağlanmadı.[2]

Fatiha Aitova, hayatının son yıllarını Moskova'da oğlunun ailesinin yanında geçirdi. Üç çocuğu da Sovyet rejimi tarafından baskı altına alındı.[2]

Fatiha Aitova, 1942'de Kazan'da öldü ve Novo-Tatar yerleşiminin yakınındaki mezarlığa gömüldü.

Fatiha Aitova okulunun ünlü mezunları

  • Sara Garifovna Sadıkova - besteci, oyuncu, şarkıcı.[2]
  • Maryam Mannanovna Rakhmankulova - opera şarkıcısı, besteci.

Anısına

Kazan'ın Moskova bölgesinde bulunan 12 numaralı Gymnasium adını taşımaktadır.[5]

Kaynakça

  1. ^ Известные \ казанцы \ общественные деятели \ Фатиха АИТОВА 29 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Лента Казани
  2. ^ a b c d e "ИТОВА Фатиха Абдулвалиевна (1866-1942)". 22 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2021. 
  3. ^ a b c "В 12-й женской". 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2021. 
  4. ^ a b "Татарские просветительницы. Часть II". 24 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2021. 
  5. ^ "Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение «Гимназия № 12 с татарским языком обучения имени Ф. Г. Аитовой» Московского района г. Казани". 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

İstanbul Cağaloğlu Anadolu Lisesi, İstanbul'un Fatih ilçesindeki Cağaloğlu semtinde yer alan Anadolu lisesi.

Dârü'l-Muallimât; 1870 yılında Osmanlı Devleti’nde, ilk ve orta öğretim kız okullarına öğretmen yetiştirmek için açılan eğitim kurumu. Kız öğretmen okulu.

<span class="mw-page-title-main">Kazan, Tataristan</span>

Kazan, Rusya'ya bağlı Tataristan'ın en büyük şehri ve başkentidir. Volga ve Kazanka Nehirlerinin birleştiği noktada yer alan şehir, 425,3 kilometrekarelik bir alanı kaplamakta olup, nüfusu 1,3 milyonun üzerinde ve büyük metropol bölgesinde yaklaşık 2 milyona ulaşmaktadır. Kazan, Volga Federal Bölgesi'nin yanı sıra Volga üzerindeki en kalabalık şehir olarak Rusya'nın beşinci büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Musa Carullah</span>

Musa Carullah Bigi, XX. asrın başı Rusya Müslümanları arasındaki yenilikçi hareketin önderlerinden biri olan ve ileri gelen Tatar filozofu ve ilahiyat alimi, gazeteci.

Darülfünun, Arapça dar ve fünun (fenler) sözcüklerinden türetilmiş, "üniversite" anlamında kullanılan bir sözcüktür. Aynı zamanda 1900 yılında Avrupa üniversiteleri tarzında kurulan Darülfünun-ı Şahane veya İstanbul Darülfünununu ifade eder. Bu kurum 1933 reformuyla İstanbul Üniversitesi'ne dönüştürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kara Karayev</span>

Kara Karayev, Azerbaycan müzik kültürünün önde gelen bestecisi, pedagog ve eğitimcidir.

Almanya'da eğitim konusunda genel olarak yetkili kurum eyalet yönetimleridir, Federal hükümetin eğitim konusunda küçük sorumluluğu vardır. İsteğe bağlı olmak üzere anaokulu eğitimi üç ve altı yaş arasındaki tüm çocuklar için sağlanmaktadır, sonrasında ise on iki yıl sürecek zorunlu eğitim hayatı başlayacaktır. Almanya'da öğrenciler birden altıya kadar olan bir sistemle notlandırırlar; bir en yüksek, altı ise en düşük veya geçersiz not konumundadır. Bir çocuğun okula devamını engelleyecek şekilde hasta veya engelli olmasının dışına Alman eyaletlerinin hiçbirinde evden eğitime izin verilmemektedir. Almanya'da kısa bir süreliğine yaşayacak olan yabancı ailelerin çocukların ev ortamında kendi dillerinde eğitime tutulmak suretiyle zorunlu eğitimden muaf tutulabileceklerine dair istisna kararlar da vardır. İlköğretim genel olarak dört yıl sürmektedir ve devlet okulları bu aşamada yer almazlar.

Lisan Mektebi, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde devlet memurlarının yabancı dil öğrenmeleri için hizmet vermiş bir okuldur.

Galimcan Girfanoviç İbrahimov (1887-1938) - Tatar yazar, öğretmen, edebiyat bilimci, dil bilimci.

<span class="mw-page-title-main">İmparatoriçe Aleksandra Rus-Müslüman Kız Mektebi</span>

İmparatoriçe Aleksandra Rus-Müslüman Kız Mektebi, Bakü’de Müslüman kızların eğitim görmesi için Hacı Zeynel Abidin Tağıyev tarafından kurulan ve 1901-1918 yılları arasında hizmet vermiş olan yatılı okuldur. Bakü Müslüman Kız Mektebi ve Tağıyev’in Kız Mektebi olarak da bilinir.

Sofya Gubaidulina, Tatar besteci.

<span class="mw-page-title-main">Hatice Gayıbova</span> Azeri piyanist

Hatice Gayıbova ilk Azeri piyanistlerden biri.

Hamid Möşteri Sovyetler Birliği fizikçi, katı mekaniği ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Rina Zaripova</span> Tatar gazeteci

Rina Zaripova Tataristan Cumhuriyeti'nin üstün kültür işçisi unvanına sahip Tatar gazeteci, çevirmen ve öğretmendir. 2001 yılında "Bällür qäläm" ödülüne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Alfiya Avzalova</span>

Alfiya Avzalova Avzalovna Sovyet ve Rus Tatar şarkıcısı. Tatar Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Onur Sanatçısı, Tatar ASSR Halk Sanatçısı, RSFSR Onur Sanatçısı, Tatar Filarmoni Derneği solisti ve Tataristan Cumhuriyeti Devlet Ödülü sahibi.

Mansur Mustafaeviç Mazinov bir Sovyet uçuş eğitmeni, hava kuvvetleri subayı, İkinci Dünya Savaşı gazisi ve ilk Kırım Tatarı pilotuydu.

<span class="mw-page-title-main">2021 Kazan okul saldırısı</span> Rusyada meydana gelen toplu saldırı

11 Mayıs 2021'de Rusya'ya bağlı Tataristan'ın başkenti Kazan'da bir okul saldırısı meydana geldi. Sekizi öğrenci, ikisi de öğretmen olmak üzere 9 kişi öldü, 23 kişi yaralandı. Kimliği İlnaz Galyaviev olarak tanımlanan saldırgan, 12 Mayıs'ta iki veya daha fazla kişinin öldürülmesi suçunu kabul etti ve 11 Temmuz'a kadar gözaltında tutulacak.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan'da eğitim</span>

Başkurdistan'da eğitim, Rus eğitim sisteminin bir parçasıdır. Başkurdistan'daki okul öğrencilerinin çoğu Rus dilinde eğitim görürken, Başkurt ve Tatar dillerinde eğitim görmek ya da birçok farklı azınlık dilini öğrenmek de mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Sara Sadıkova</span>

Sara Sadıkova;, , Tatar aktris, şarkıcı (soprano) ve bestecidir. Tatar ASSR Onur Sanatçısı (1937), Tatar ASSR Halk Sanatçısı (1977), Rus SFSR Kültür Onur Çalışanı (1984) unvanlarının sahibidir. 1938-1948'de Musa Celil Tatar Opera ve Bale Tiyatrosu'nun solistliğini yaptı. Sara, Saniä, Qaçqın (Kaçak), Ğäliäbanu, Başmağım (Terliklerim), İldar, Kandır Üzerine, İşveren adlı müzikli dramalar gibi operalar ve müzikal komedilerde rol aldı. R. Ğöbäydullin ile birlikte yazdığı Mäxäbbät cırı (1971) ve Kiäwlär (1972) gibi birçok şarkı ve müzikal komedinin yazarıdır. Sara Sadıkova, Ğabdulla Tuqay Tatar ASSR Devlet Ödülü de sahibidir..

<span class="mw-page-title-main">Tatar Devlet Beşeri Bilimler ve Pedagoji Üniversitesi</span>

Tatar Devlet Beşeri Bilimler ve Pedagoji Üniversitesi, Rusya Federasyonu Kazan şehrinde bulunan bir üniversite. 2005 yılında, bazıları Tatarcanın öğretim dili olarak kullanıldığı veya odak noktası Tatar dili üzerindeki çalışmaların olduğu birçok farklı enstitünün birleşimiyle kuruldu. Bu üniversite, Moskova Pedagoji Devlet Üniversitesi ile Sankt-Peterburg'da yer alan Hertzen Üniversitesi'nden sonra Rusya'daki en eski üçüncü pedagoji üniversitesi olan Kazan Devlet Pedagoji Üniversitesi'nin ardılı olarak görülür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.