İçeriğe atla

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü
Harita
Diğer ad(lar)İkinci Köprü
FSM Köprüsü
TaşınanMotorlu taşıt · Yayalar
Geçişİstanbul Boğazı
KonumBeykoz ve Sarıyer, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°5′24″K 29°3′36″D / 41.09000°K 29.06000°D / 41.09000; 29.06000
SahibiKarayolları Genel Müdürlüğü
TasarımBOTEK Boğaziçi Teknik Müşavirlik A.Ş.
Freeman Fox & Partners
TürüAsma köprü
MalzemeBeton · Çelik
Şerit sayısı4+4
Ayak sayısı4
Uzunluk1510 m
Genişlik39 m
Yükseklik105 m
Dikey açıklık1090 m
Başlangıç tarihi29 Mayıs 1985 (1985-05-29)[1][2]
Bitiş tarihi29 Mayıs 1988[2]
Açılış3 Temmuz 1988 (36 yıl önce) (1988-07-03)
KullanımOtoyol 2
Önce yapılanBoğaziçi Köprüsü
Tarihî durumuKullanımda
Geçiş ücreti₺33,00 (otomobil)
₺14,00 (Motorsiklet)
₺42,00 (3,20 metreden büyük her türlü iki akslı araçlar)
3,4,5,6 ve üstü akslı araçların geçişi yasaktır[3]
İstanbul üzerinde Fatih Sultan Mehmet Köprüsü
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü (İstanbul)

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü veya halk arasında bilinen adıyla İkinci Köprü İstanbul'da Kavacık ile Hisarüstü arasında, Asya ile Avrupa'yı Boğaziçi Köprüsü'nden sonra ikinci kez bağlayan asma köprü. Ankraj blokları arasındaki uzunluğu 1.510 m, orta açıklığı 1.090 m, genişliği 39 m, denizden yüksekliği 64 m'dir.[2]

Köprünün temeli 29 Mayıs 1985'te atılmış[1][2] ve yapımına 4 Aralık 1985 günü başlanmıştır.[2] Hâlen dünyanın en büyük çelik asma köprüleri içinde 14. sırada yer alan bu büyük proje 3 Temmuz 1988 tarihinde dönemin başbakanı Turgut Özal tarafından hizmete açılmıştır.[4]

Köprünün proje hizmetleri İngiliz Freeman, Fox ve Partners firması ve BOTEK Boğaziçi Teknik Müşavirlik A.Ş. firması[5] tarafından yerine getirilmiş, inşaatını ise Türkiye'den STFA, Japon Ishikawajima Harima Heavy Industries Co. Ltd., Mitsubishi Heavy Industries Ltd. ve Nippon Kokan K. K. adlı şirketlerin oluşturduğu konsorsiyum 125 milyon dolar karşılığında üstlenmiştir.

Teknik ve temel özellikleri

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü projesinin temel özellikleri, taşıyıcı kule temellerinin boğazın iki yakasındaki yamaçlara oturması, kulelerin tabliye mesnet düzeyinden başlaması ve tabliyesinin Boğaziçi Köprüsü'ndeki gibi ortotropik, berkitmeli panellerden oluşan aerodinamik enkesitli kapalı kutu biçiminde olmasıdır. Boğaziçi Köprüsü'nden farklı olarak bu köprünün askı kabloları dikey olarak düzenlenmiştir. Bu kablolar çiftli tertiplenmiş olup gerektiğinde bu kablolardan biri kolayca değiştirilebilecektir.

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün kule temelleri 14 m x 18 m boyutunda ve ortalama 6 m yüksekliğindedir. Ama zemin durumuna göre yer yer kademeli olarak proje kotundan 20 m daha derine inilmiştir. Temellerin üzerinde yüksekliği 14 m'ye varan betonarme kaideler yer almakta ve çelik kuleler bu kaidelerin içine 5 m kadar ankre edilmiş bulunmaktadır.

Köprünün ana bloklarına mesnet oluşturan bu kulelerin yüksekliği, temel betonu üst kotundan başlamak üzere 102,1 m'dir. Kuleler yüksek mukavemetli berkitmeli çelik panellerin birbirine bulonlanarak birleştirilmesiyle 8 kademe halinde monte edilmiştir. Boyutları tabanda 5 m x 4 m, tepede ise 3 m x 4 m'dir. Düşey kuleler birbirlerine ikişer adet yatay kirişle bağlanmış olup, her birinin içinde bakım hizmetleri için bir asansör yerleştirilmiştir.

Taşıyıcı ana kablolar, her kulenin tepesinde yer alan kablo semeri üzerinden geçmektedir. Bunlar git-gel çekim yöntemi ile yapılmış, her seferinden ve bir doğrultuda 4 tel taşıyan kasnağın 4 m/sn gibi çok yüksek bir hızda çalışması sağlanmıştır. Her ana kablo bir ankraj bloğundan öbürüne uzanan 32 tane büklüm grubundan, ayrıca tepedeki semerlerle ankraj blokları arasında yer alan 4 tane ek gergi büklümünden oluşmaktadır. Her bir büklümde 504 tane, ek büklümlerde ise 288 ve 264 tane çelik tel vardır. Galvanizli yüksek mukavemetli çelikten olan tellerin çapı 5,38 mm'dir.

Kutu kesitli tabliye 33,80 m genişliğinde ve 3 m yüksekliğinde olup her iki yanında konsol olarak dışa taşan 2,80 m eninde birer yaya yolu bulunmaktadır. Dört gidiş dörtte geliş olmak üzere toplam sekiz şeritli tabliyenin aerodinamik biçimi rüzgâr yükünü azaltmaktadır. Tabliye 62 üniteden oluşmaktadır.Çeşitli uzunluktaki bu üniteler birbirine kaynakla birleştirilmiştir. Ağırlıkları 115-230 ton arasında değişen tabliye üniteleri, denizden palangalar ile yukarı çekilerek yerlerine yerleştirilmiştir.

Köprü, 3 Temmuz 1988'de[6] dönemin başbakanı Turgut Özal tarafından hizmete açılmıştır. Köprüden geçen ilk araç Özal'ın resmî otomobili olmuştur.

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Edirne-Ankara arasındaki Trans European Motorway (TEM)'in bir parçasıdır.

Galeri

  • Fatih Sultan Mehmet Köprüsünün panaromik görüntüsü
    Fatih Sultan Mehmet Köprüsünün panaromik görüntüsü
  • Köprünün Otağtepe Parkından görünümü
    Köprünün Otağtepe Parkından görünümü
  • Anadolu Hisarından köprünün alttan görünümü
    Anadolu Hisarından köprünün alttan görünümü
  • Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün İstanbul Boğazı'ndan görünümü (Şubat 2013)

Araç geçişleri

Yıl Boğaziçi + F.S.M Köprüsü Yavuz Sultan Selim KöprüsüAvrasya Tüneli
2019 321.884 (günlük) [7]
2018 323.843 (günlük) [7]
2017 409.341 (günlük) [7]
2016 368.636 (günlük) [7]110.000 (günlük)[8][9][10]68.500 (taahhüt) [11]
2015 386.400 (günlük) [7]İnşa halinde İnşa halinde
2014 411.323 (günlük) [7]İnşa halinde İnşa halinde
2013 417.534 (günlük) [7]İnşa halinde İnşa halinde
2012 407.380 (günlük) [7]
2011 416.354 (günlük) [7]
2010 405.909 (günlük) [7]
2009 394.840 (günlük) [7]
2008 399.009 (günlük) [7]
2007 403.712 (günlük) [7]
2006 381.792 (günlük) [7]
2005 374.438 (günlük) [7]
2004 366.078 (günlük) [7]
2003 345.700 (günlük) [7]
2002 331.163 (günlük) [7]
2001 328.411 (günlük) [7]

Kısıtlamalar ve Geçiş İzinleri

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nü; 1. sınıf araçlar, 2. sınıf araçlar (Kamyon ve Otobüsler hariç), Tüm servis araçları (Turizm, Personel, Okul vb.), Karavanlar, Toplu Taşıma Araçları (IETT ve Halk Otobüsü, Otobüs A.Ş. vb. Taksi dolmuş) ve KGM'den izinli kamu kurum ve kuruluşlarının resmi plakalı hizmet araçları kullanabilmektedir.[12]

Köprüleri kullanımına izin verilen araçların dışındaki 2. 3. 4. ve 5. sınıf araçlar ile Kimyasal ve Tehlikeli Madde Taşıyan araçların zorunlu olarak Yavuz Sultan Selim Köprüsünü kullanması gerekmektedir. Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nü ise bütün araç sınıfları kullanabilmektedir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Milliyet - 30 Mayıs 1985 - MİLLİYET GAZETE ARŞİVİ". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 8 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b c d e "Fatih Sultan Mehmet Köprüsünün Tarihçesi, Karayolları Genel Müdürlüğü" (PDF). 12 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020. 
  3. ^ "15 Temmuz Şehitler ve Fatih Sultan Mehmet Köprüleri Geçiş Ücretleri Tarifesi". KGM. 1 Ocak 2024. 22 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  4. ^ "İTÜ raporu s.35" (PDF). 25 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2010. 
  5. ^ "BOTEK Boğaziçi Teknik Müşavirlik A.Ş." 30 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2010. 
  6. ^ "İTÜ" (PDF). 25 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2010. 
  7. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s "OTOYOL VE KÖPRÜ GELİRLERİ (2001-2019)" (PDF). 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 12 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016. 
  12. ^ "Kısıtlamalar ve Yasaklamalar". www.kgm.gov.tr. 11 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2022. 
  • Encyclopaedia Britannica'nın Fatih Sultan Mehmet Köprüsü başlığı.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Boğazı</span> Karadeniz ile Marmara Denizi arasındaki boğaz

İstanbul Boğazı ya da tarihî ismiyle Bosporus (Yunanca: Βόσπορος, romanize: Bosporos ), Asya ile Avrupa kıtalarını birbirinden ayıran ve Marmara Denizi ile Karadeniz'i birbirine bağlayan bir boğaz ve uluslararası su yoludur. Boğaz, genel olarak kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanır ve İstanbul şehrini Avrupa Yakası ve Anadolu (Asya) Yakası olarak ikiye böler. Boğazın her iki yakasına yayılan yerleşim bölgesine Boğaziçi adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">15 Temmuz Şehitler Köprüsü</span> İstanbul Boğazı üzerindeki üç köprüden biri

15 Temmuz Şehitler Köprüsü, eski adıyla Boğaziçi Köprüsü ya da boğaza inşa edilen ilk köprü olmasına atıfla halk arasında Birinci Köprü; Karadeniz ile Marmara Denizi'ni birbirine bağlayan İstanbul Boğazı üzerinde yer alan üç asma köprüden biri ve ilkidir. Köprünün ayakları Avrupa Yakası'nda Ortaköy, Anadolu Yakası'nda Beylerbeyi semtlerindedir.

<span class="mw-page-title-main">Köprü</span> iki yakayı birbirine bağlayarak yolu bir yandan ötekine eriştirmek için yapılan yapı

Köprü, nehir ve vadi gibi geçilmesi güç bir engelin iki kıyısını bağlayan veya herhangi bir engelle ayrılmış iki yakayı birbirine bağlayan veya trafik akımının, başka bir trafik akımını kesmeden üstten geçmesini sağlayan yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Petronas İkiz Kuleleri</span>

Petronas Kuleleri, Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da bulunan ikiz kuleler. 1998 ve 2004 arasında dünyanın en yüksek ikiz gökdeleni olan Petronas İkiz Kuleleri, Petronas Petrol Holdingin de yönetim binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Golden Gate Köprüsü</span> Asma köprü

Golden Gate Köprüsü, Kaliforniya'daki San Francisco Körfezi'nin girişinde, Golden Gate Boğazı üzerinde bir asma köprüdür.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul köprüleri</span>

İstanbul'da tarihte ilk köprü girişimi Pers Kralı I. Darius'undur. Osmanlılar zamanında ise II. Beyazıt'ın teşebbüsü sonuçsuz kaldıktan sonra II. Mahmud, 1836'da ahşap bir köprüyü Haliç'te Unkapanı ile Azapkapı arasında yaptırdı. Bu köprüye Hayratiye Köprüsü denildi.

<span class="mw-page-title-main">Haliç</span> Boğaziçi girişindeki Tarihî yarımada ve Beyoğlu platolarını birbirinden ayıran deniz girintisi

Haliç, İstanbul'un Avrupa yakasını kaplayan Çatalca Yarımadası'nın güneydoğu ucunda, Boğaziçi girişinde, İstanbul ve Beyoğlu platolarını birbirinden ayıran deniz girintisi. Denizin kendisine ulaşan akarsu yatağının bir bölümünü istila etmesiyle meydana gelen yapının jeomorfolojik adı olan Arapça haliç sözcüğü, İstanbul halicinin kent açısından taşıdığı önemden dolayı Osmanlılar döneminden bu yana bir özel isim haline gelmiş, birçok semti kapsayan bir kent bölgesi adı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gustave Eiffel</span>

Alexandre Gustave Eiffel, Fransız inşaat mühendisi ve mimar. Fransa'nın en prestijli okullarından École Centrale Paris'ten mezun olmuştur. Fransız İhtilali'nin 100. yılı için inşa edilen ve kendi soy ismini taşıyan Eyfel Kulesi'ni inşa etmesi ile tanınan Eiffel, aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri'nin simgesi olan New York'taki Özgürlük Anıtı'nın armatürünü de tasarlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">IHI Corporation</span>

IHI Corporation, eski adı ile Ishikawajima-Harima Heavy Ind. Co. Ltd. Uluslararası alanda jet motorları, gemi, uzay teknolojileri, çelik köprü ve çeşitli ağır sanayi dallarına yönelik makine imalatında faaliyet gösteren Japon firması. 1853 yılında Tokyo'da kurulmuştur. Şirket merkezi Tokyo Koto-ku(江東区)`da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Otoyol 2</span> Türkiyede bir otoyol

Otoyol 2, İstanbul'u çevreleyen ikinci otoyol. Avrupa ucu Mahmutbey'de, Asya ucu Kozyatağı'ndadır. Birinci çevre yolu olan 'den daha geniş bir yay çizer. Çift yönlü ve sekiz şeritlidir. gibi İstanbul Boğazı´nın üzerinden geçer. Boğaz geçişi Fatih Sultan Mehmet Köprüsü üzerinden sağlanır.

<span class="mw-page-title-main">Taşköprü (Üsküp)</span>

Taşköprü Vardar Nehri üzerinde, Üsküp şehir merkezinde bulunan tarihi Osmanlı köprüsü. Üsküp’ün simgelerinin en başında yer alır. Fatih Köprüsü veya Fatih Sultan Mehmet Köprüsü olarak isimlendirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Osmangazi Köprüsü</span> Yalova ile Kocaeli arasında bir asma köprü

Osmangazi Köprüsü ya da İzmit Körfez Köprüsü, Otoyol 5 kapsamında, İzmit Körfezi'ndeki Dilovası Dil Burnu ile Altınova Hersek Burnu arasında inşa edilen, 1.550 metre orta açıklığı ve 2.682 metre toplam uzunluğu ile dünyanın dördüncü en uzun açıklıklı asma köprüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Millau Viyadüğü</span>

Millau Viyadüğü, Tarn Nehri'nin bulunduğu vadiden geçen ve Millau ile Güney Fransa’yı birbirine bağlayan kablo destekli bir asma köprüdür. İnşaat mühendisi ve Mimar Norman Foster tarafından tasarlanan köprü dünyanın üzerinden taşıt geçen en yüksek köprüsü unvanına sahiptir. 343 metre yüksekliği ile Eyfel Kulesi’nden biraz daha yüksek ve Empire State Binası’ndan 37 metre daha kısadır. Köprü saatte 225 km. hıza ulaşan rüzgâr hızına dayanıklı biçimde üretilmiştir. 14 Aralık 2004 günü açılış töreni gerçekleşen köprü iki gün sonra araç trafiğine açıldı. Köprünün kullanım süresi 120 yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Yavuz Sultan Selim Köprüsü</span> İstanbul Boğazında yer alan ve Asyayı Avrupaya bağlayan üçüncü köprü

Yavuz Sultan Selim Köprüsü ya da Üçüncü Boğaz Köprüsü, İstanbul Boğazı'nın Karadeniz'e bakan kuzey tarafında inşa edilen bir köprü. İsmi dokuzuncu Osmanlı padişahı ve ilk Osmanlı halifesi I. Selim'e ithafen verildi. Köprü güzergâhı, Avrupa Yakası'nda Sarıyer'in Garipçe mahallesi ile Anadolu Yakasında Beykoz'un Poyrazköy semtinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1915 Çanakkale Köprüsü</span> Çanakkalede bulunan dünyanın en uzun orta açıklıklı asma köprüsü

1915 Çanakkale Köprüsü, Çanakkale'nin Lapseki ile Gelibolu ilçeleri arasında bulunan asma köprüdür. Çanakkale Boğazı'nın ilk ve Marmara Bölgesi'nin beşinci asma köprüsüdür. Malkara-Çanakkale Otoyolu'nun bir parçası olan köprü, 18 Mart 2022'de hizmete girdi. 2.023 metre orta açıklık uzunluğu ile Japonya'daki Akashi Kaikyō Köprüsü'nü geçerek dünyanın en uzun orta açıklığına sahip asma köprüsü olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tatara Köprüsü</span>

Tatara Köprüsü, genellikle Shimanami Kaidō olarak bilinen Nishiseto Otoyolu'nun bir parçası olan köprüdür. Köprünün 890 metre merkez açıklığı vardır. 1 Mayıs 1999'da açılan köprü, her yönde iki şeritli trafik taşır ve bisikletler, motorlu bisikletler ve yayalar için ek şeritlere sahiptir. Tatara Köprüsü aslen 1973 yılında bir asma köprü olarak planlandı. 1989 yılında, tasarım aynı açıklığa sahip bir kablo köprüsü olarak değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Hangzhou Körfezi Köprüsü</span>

Hangzhou Körfezi Köprüsü, Çin'ın doğusunda Hangzhou Körfezi üzerinde bulunan bir gergin eğik askılı köprüdür. Köprü, Jiaxing ve Ningbo kentlerini birbirlerine bağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İshak Paşa Köprüsü</span> Bulgaristanda Struma Nehri üzerinde XV. yy yapımı Osmanlı köprüsü

İshak Paşa Köprüsü, Bulgaristan'ın Köstendil iline bağlı Nevestin köyünde, Struma Nehri üzerinde bulunan 15. yüzyıl yapımı Osmanlı köprüsü. Fatih Sultan Mehmet ve II. Bayezid dönemi sadrazamlarından İnegöllü İshak Paşa tarafından inşa ettirilen yapı, onun adını taşır. Köprünün ortasında yer alan, dikdörtgen bir çerçeve içine yerleştirilmiş kitabesine göre Hicri 874 yılında tamamlanmıştır.

Alman Köprüsü, Türkiye'nin Adıyaman ilinin Gölbaşı ilçesinde yer alan demiryolu köprüsüdür. Fırat'ın bir kolu olan Göksu Çayı'nın üzerinde 1929'da inşa edilmiştir. Fevzipaşa-Kurtalan demiryolu köprüden geçmektedir.

Baltacılar Köprüsü, Artvin'in Borçka ilçesindeki Düzenli köyünde konumlanmış bir ahşap köprüdür. Yaklaşık 560 metre rakımda yer alan köprü, köy içindeki mahalleleri birbirine bağlamak üzere inşa edilmiştir. İsmini bulunduğu mahalle olan Baltacılar'dan almıştır. İnsan ve hayvan geçişi için tasarlanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.