İçeriğe atla

Fasya

Transversal fasya.

Fasya, ak zar veya fascia (Latince: tek. fascia, çoğ. fasciae; "bant"), cilt altında yer alan, kasları ve diğer iç organları birbirine bağlayan, stabilize eden, çevreleyen ve ayıran, öncelikle kolajenden oluşan bir bağ doku katmanıdır.[1] Fasya, yüzeyel fasya, derin fasya ve visseral fasya olarak katmanlarına göre veya fonksiyon ve anatomik konumuna göre sınıflandırılır.

Ligamentler, aponeurozlar ve tendonlar gibi fasya da, çekme yönüne paralel bir dalgalı düzende yönlendirilmiş, yakın paketlenmiş kolajen elyaf demetleri içeren fibröz bağ dokudan oluşur. Bu nedenle fasya esnektir ve dalgalı liflerin çekme kuvveti tarafından düzleştirilmesine kadar büyük tek yönlü gerilme kuvvetlerine dayanabilir. Bu kolajen lifleri, fasya içinde yer alan fibroblastlar tarafından üretilir.[1]

Fasya, ana bileşen olarak kolajene sahip olduğundan ötürü ligament ve tendonlara benzer, ancak konum ve fonksiyon bakımından farklılıklar gösterir. Ligamentler bir kemiği başka bir kemiğe, tendonlar kasları kemiklere bağlar, fasya ise kasları ve diğer yapıları çevreler.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Marieb, Elaine Nicpon; Hoehn, Katja (2007). Human anatomy & physiology. Pearson Education. s. 133. ISBN 978-0-321-37294-9. 9 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2019. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eklem</span> İki ya da daha fazla kemiğin birleştiği nokta

Eklem, iki veya daha fazla kemiğin, vücut bölümlerinin hareket edebilmesini sağlamak maksadıyla birleştiği kısıma verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">İskelet</span> vücudun destek yapısını oluşturan kısmı

İskelet, çoğu hayvanın vücudunu destekleyen yapısal çerçevedir. Farklı iskelet türleri vardır: bir organizmanın vücut şekline yapısal destek sağlayan sert bir dış kabuk olan dış iskelet; organların ve yumuşak dokuların bağlı olduğu iç sert bir çerçeve olan iç iskelet; ve vücut sıvılarının basıncı ile desteklenen esnek bir iç yapı olan hidroskelet.

<span class="mw-page-title-main">Kollajen Fibril</span>

Kollajen fibriller; bağ dokusunun tüm çeşitlerinde değişik miktarlarda yer alan, kollojenden yapılmış fibrillerdir. En çok fibroblastlar tarafından sentezlenir. Bununla beraber, osteoblast, odontoblast, kondroblastlar tarafından da sentezlenirler. Belirli bir uzunluğu yoktur, gerilme ve çekilmelere karşı çok dayanıklıdır. Bu özelliklerinden dolayı tendon, ligament, kemik, diş ve deride görülürler. Kaynatıldığında eriyerek yapışkan bir madde olan jelatine dönüşür. Dericilik sanayinde deriye dayanıklılık kazandırdığından bazı işlemlerden geçirilerek kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">İskelet kası</span> üç ana kas tipinden biri

İskelet kası, üç kas dokusu türünden biri. Çizgili kasın bir türü olan iskelet kasları, somatik sinir sistemi tarafından uyarılır. Böylece isteğe bağlı hareketi sağlar. Çoğu iskelet kası, kemiklere kolajen demetlerinden oluşan tendonlarla bağlanır.

<span class="mw-page-title-main">Vulva</span> dişi memelinin dış genital organları

Vulva, dış kadın cinsel organlarından oluşur. Kadın dış genital bölgelerine karşıdan bakıldığında üstte çatıyı oluşturan leğen kemiklerinin birbiriyle orta hatta birleştiği bölgenin oluşturduğu kabarıklık olan pubis tepesi, altta anüs ve (dış) dudaklar adı verilen yapılarca sınırlanan bölgedir.

Düzenli sıkı bağ doku; yapısındaki kollajen fibriller düzenli ve paralel demetler halindedir. Yoğun ve düzenli yerleşmiş fibril demetleri dokuda büyük yer kaplar. Kasların kemiklere bağlanma yerleri olan tendonların yapısı sıkı bağ dokusundadır. Tendondaki fibriller eğilip, bükülebilir ve çekmeye karşı dayanıklıdır. Kemikleri kemiklere bağlayan ligamentlerde de kollajen fibriller ve elastik fibriller bulunur. En çok; fasiya, aponörozlar, periosteum, sklera (gözakı) gibi yerlerde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Diz</span> diz kapağı çevresindeki bölge

Diz, uyluk kemiği (femur) ile kaval kemiği (tibia) arasındaki menteşe biçimli bir eklemdir. Eklem iç ve dış olmak üzere iki bölümlüdür. Eklem ön taraftan diz kapağı ile korunur.

<span class="mw-page-title-main">Ayak</span> hareket etmek için kullanılan biyolojik organ

Ayak, birçok omurgalıda bulunan anatomik bir yapıdır. Ağırlık taşıyan ve hareket etmeye olanak sağlayan bir uzvun terminal kısmıdır. Ayakları olan birçok hayvanda, ayak, bacağın terminal kısmında, genellikle pençeler veya tırnaklar da dahil olmak üzere bir veya daha fazla segment veya kemikten oluşan ayrı bir organdır.

El bileği, İnsan anatomisinde önkol ile el arasında bulunan esnek ve daha dar bir bağdır. El bileği temel olarak karpallar denilen ve birbiri üzerine sarılarak şekil verilebilir bir menteşe oluşturan, çift sıra kısa kemiklerden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">İnsan kas-iskelet sistemi</span> İnsanlara kas ve iskeletlerini kullanarak hareket etme yeteneği kazandıran organ sistemi

İnsan kas-iskelet sistemi, insanlara kas ve iskelet sistemlerini kullanarak hareket etme yeteneği veren bir Organ sistemidir. Kas-iskelet sistemi vücuda şekil, destek, denge ve hareket sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Kıkırdak doku</span>

Kıkırdak esnek ve pürüzsüz bir bağ dokusu türüdür. Yarı şeffaf ve gözeneksiz bir doku türüdür. Genellikle perikondriyum adı verilen sert ve lifli bir zarla kaplıdır. Tetrapodlarda, eklemlerdeki uzun kemiklerin uçlarını eklem kıkırdağı olarak kaplar ve korur ve göğüs kafesi, kulak, burun, boğaz, boyun, bronşiyal tüpler ve omurlar arası diskler de dahil olmak üzere birçok vücut parçasının yapısal bileşenidir. Kıkırdaklılar gibi diğer taksonlarda ve aynı zamanda cephalaspidomorphide iskeletin çok daha büyük bir kısmını oluşturabilir. Kemik kadar sert ve katı değildir ancak kastan çok daha sert ve çok daha az esnektir. Kıkırdak matrisi glikozaminoglikanlardan, proteoglikanlardan, kollajen liflerinden ve bazen elastinden oluşur. Genellikle kemikten daha hızlı büyür.

Bağ aşağıdaki anlamlarda kullanılır:

  • Bağ (giysi), yün ya da ipek kadın kemeri.
  • Bağ (sargı).
<span class="mw-page-title-main">Köprücük kemiği</span> İnsanlara has kemik türü

'Köprücük kemiği' veya klavikula, yaklaşık 6 inç (15 cm) uzunluğunda ince, S şeklinde uzun bir kemiktir. omuz kemiği ve sternum arasında bir payanda görevi görür. Biri solda ve diğeri sağda olmak üzere iki köprücük kemiği vardır. Klavikula vücutta yatay olarak uzanan tek uzun kemiktir. Kürek kemiği ile birlikte omuz kuşağını oluşturur. Elle hissedilebilen bir kemiktir ve bu bölgede daha az yağ bulunan kişilerde kemiğin yeri açıkça görülebilir. ismini Latince clavicula 'küçük anahtar' kelimesinden alır çünkü kemik omuz çekildiğinde bir anahtar gibi kendi ekseni boyunca döner. Köprücük kemiği en sık kırılan kemiktir. Uzanmış kolların üzerine düşme kuvveti veya doğrudan bir darbe sonucu omuza gelen darbelerle kolayca kırılabilir.

Yüzeysel grup sırt kasları üst eksteremiteleri gövdeye bağlar. Üst ekstremitelerin hareketleri ile ilgilidirler. Servikodorsal bölgede bulunurlar. Bölgenin yüzeyel fasyası kalın ve güçlü olup; yağ dokudan oluşur. Genel yüzeyel fasya ile devamlıdır. Bölgenin derin fasyası sıkı fibröz dokudur. Bu fasya ligamentum nuchae, tüm sırt omurlarının processus spinosuslarına ve ligamentum supraspinaleye tutunur. Lateralde ise scapulanın acromion ve spina scapula kısımlarına tutunur. Buradan itibaren fascia deltoidea ve fascia axillaris ile devam eder.Önde ise fascia pectoralis ile devamlıdır.

Elastik mekanizmalar omurgalı hayvanların hareket etmesinde önemli bir yer taşır.Omurgalı hareketini kontrol eden kaslar, kasların içinde yer alan ve bağlayıcı doku olan tendonlar gibi yaylı dokularla birbirine ağlıdır.Yay;hoplama,koşma,yürüme ve metabolik enerji korunumu,kas enerjisi üretiminin azaltılması ve yükseltilmesi gibi çeşitli işlere mekanizma olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Latissimus dorsi</span>

Latissimus dorsi, vücudun en geniş kasıdır. T6-T12 vertebraların processus spinosusları, Fascia thoracolumbalis, ligamentum supraspinale ve son 4 kaburgadan başlar. Genellikle kürek kemiğinin angulus inferiorundan başlayan küçük bir demeti de vardır. Humerus'un sulcus intertubercularisinin tabanına insersiyo yapar. Pelvise tutunan tek üst ekstremite kasıdır.Kola ekstansiyon, adduksiyon ve iç rotasyon hareketlerini yaptırı. Temel tırmanma kasıdır. Oskültasyon üçgeni ve trigonun lumbale inferiusun sınırlarına katılır. Kolun güçlü adduktor kasıdır. Nervus thoracodorsalis tarafından uyarılır. Yüzücülerde, kürek çekenlerde çok gelişmiştir. Musculus latissimus dorsi'nin fonksiyon kaybında vücut yukarı çekilemez ve koltuk değeneği kullanılamaz. Koltuk değeneği omuzu yukarı kaldırır. Ayrıca bu kas toraks duvarı ve meme gibi birçok yapının rekonstruksiyonunda miyokutanoz flep olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Ligament</span> Kemikler arasındaki bağ dokusu

Ligament, ligaman veya bağ, kemikleri diğer kemiklere bağlayan fibröz bağ dokudur. Ligamentler bağ dokudan oluştukları için tendonlara ve fasyalara benzerler. Aralarındaki farklar, bağladıkları yapılar arasındadır: ligamentler bir kemiği diğer kemiğe bağlarken tendonlar kasları kemiğe bağlar, fasya ise kasları diğer kaslara bağlama görevini üstlenir. Bu yapıların hepsi insan vücudunun iskelet sisteminde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Omohyoid kas</span> İnsan bedeninde kas

Omohyoid kas, hyoidi deprese eden bir kastır. Boynun ön tarafında bulunur ve bir ara tendon tarafından iki karna ayrılmıştır. Superior (üst) karnı, sternothyroid ve thyrohyoid kasların lateralinde bulunduğu için, infrahyoid kasların içindeki en lateralde bulunan üye durumundadır. Adını Yunanca omuz manasına gelen "omos", bağlanma yerlerinden birisi ve hyoid kemikten, diğer bağlanma yeri, alır.

<span class="mw-page-title-main">Ön çapraz bağ</span>

Ön çapraz bağ, beraber bir "X" oluşturduğu arka çapraz bağ ile birlikte insan dizinde yer alan çapraz bağ çiftini oluşturan bir ligament.

<span class="mw-page-title-main">Periodontal ligament</span> Dişleri içinde bulundukları kemiğe bağlayan lifler

Periodontal ligament, genellikle PDL olarak kısaltılır, dişi içinde bulunduğu alveol kemiğine bağlayan bir grup özel bağ dokusu lifidir. Bir tarafı kök sementine, diğer tarafı alveol kemiğine bağlanır.