İçeriğe atla

Fasces

Fasces

Fasces (Latince "demet" anlamına gelen fascis kelimesinden türetilmiştir[1]), basitçe güç ve yargı yetkisi ve/ya da "birlikten kuvvet doğar" sözünü sembolize eder.

Geleneksel bir Roma fasces'i, bir demet tüylü huş ağacından yapılmış değneğin silindir şeklinde ve genellikle bronz bir baltanın keskin tarafı dışarıda kalacak şekilde bu demetin içerisine yerleştirilip kırmızı bir deri şerit ile sıkıca bağlanmasıyla elde edilirdi. Roma Cumhuriyeti'nde aralarında tören geçitlerinin de bulunduğu pek çok durumda bugünkü bayraklara benzer bir sembol olarak kullanılmıştır.

Sembolizm

Pek çok hükûmet ve otorite, Roma İmparatorluğunun dağılmasından günümüze kadar geçen süre içerisinde "gücü" sembolize etmek için fasces kullanmaya devam etmiştir. Hatta kendilerini Roma Cumhuriyeti ile özdeşleştiren ve onun ideallerini takip edenler tarafından da kullanılmaya devam edilmiştir. Adını fasces'den türeten İtalyan faşizmi 20. yüzyılın uzunca bir döneminde bu sembolü kullanmaya devam etmiştir.

İlk Çağ

Fasces taşıyan lictorlar

"Lictorların Demeti" olarak bilinen fasces lictoriae Antik Roma'da güç ve otoriteyi (imperium) sembolize ederdi. Lictor olarak bilinen alt sınıftan görevliler magistraların önünde yürür ve taşıdıkları fasces sayısı ile onun Roma Devlet yapısı içerisindeki statüsünü belli ederlerdi. Fasces taşıyan Lictorlar tarafından eşlik edilme hakkı bulunan üst düzey görevliler arasında Praetorlar, Propraetorlar, Konsüller, Prokonsüller, Magister Equitum, Diktatörler ve Sezarlar sayılabilir. Bazı durumlarda askeri zaferlerden sonra düzenlenen geçit törenlerinde; yaralanmış, kahraman askerlerin fasces taşımasına izin verildiği de olurdu.

Romalı tarihçiler uzak geçmişte Romanın Etrüsk kökenli krallarına törenler sırasında on iki lictorun eşlik ettiğinden bahsetmişler ve bu geleneğin Romalılar tarafından da kullanılmaya devam edildiğini belirtmişlerdir.

İnanışa göre Etrüsk Uygarlığı zamanından beri "birlikten doğan kuvveti" sembolize etmektedir. Bir demet halinde sıkıca bağlanmış değnekler birliktelikten sağlanan kuvveti, balta devletin gücünü ve otoritesini, değnekleri bir arada tutan kırmızı deri şeritler ise devletin bu gücü kullanırken bir sınırı olduğunu sembolize eder. En üst düzey magistraların Lictorları, yasaklamaların sınırına çok yaklaştıklarını göstermek için, kırmızı şeritlerle bağlanmamış fascesler taşırlardı.

Fasces sembolizmi bir ihtimale göre -Etrüskler aracılığı ile- Doğu Akdeniz üzerinden Anadolu ve Minos Uygarlığında sıkça kullanılan "çift başlı balta" olarak bilinen Labrys'den alınmadır.

Geleneksel olarak Pomerium içerisinde fasceslerin baltaları çıkartılırdı. Bu normal politik koşulların var olduğu durumlarda magistraların ölüm cezası verme yetkisi olmadığına ve bu yetkinin yurttaşların bağlı bulundukları meclisler tarafından kullanılmakta olduğuna işaret ederdi. Ancak Roma Cumhuriyeti'nin bulunduğu durumu tehlikeli bulup bir diktatör atadığı durumlarda Lictorlar Pomerium içerisinde fasceslere balta ilave ederler ve böylece diktatörün elinde olağanüstü bir güç bulunduğunu ifade ederlerdi.

Kaynakça

  1. ^ Merriam-Webster Online Dictionary 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: fasces

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tlos</span>

Tlos bugün Muğla'nın Seydikemer ilçesi yakınlarında yer alan kadim bir Likya kentiydi. Likya'nın en önemli yerleşimlerinden biri olan Tlos Antik Kenti, Fethiye İlçesi’nin yaklaşık 42 km doğusundaki Yaka Köyü sınırları içerisinde kalmaktadır. Bölgenin en yüksek dağları olan Akdağlar'ın (Kragos) sarp batı yamaçlarında başlayan antik yerleşim, Eşen Nehri'nin getirdiği alüvyonlarla oluşmuş vadi düzlüğüne kadar ulaşır. Ayrıca güneydeki Saklıkent Kanyonu ile kuzey yönde bulunan Kemer Beldesi antik kentin egemenlik sınırlarını çizer.

<span class="mw-page-title-main">Ganeşa</span> fil kafasıyla tasvir edilen hint tanrısı

Ganeşa, Hinduizm'deki en tanınmış ve saygı duyulan Tanrı temsillerinden birisidir. Şiva ve Parvati'nin ilk doğan oğludur. Bharati, Riddhi ve Siddhi'nin ("mükemmeliyet") eşidir. Marathi, Malayalam ve Kannada'da Vinayaka, Tamil'de Vinayagar ve Telugu'da Vinayakudu olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma</span> İlk Çağın en büyük ve en güçlü medeniyeti

Antik Roma, MÖ 9. yüzyılda İtalya Yarımadası'nda kurulan Roma şehir devletinden doğarak tüm Akdeniz'i çevreleyen bir imparatorluk hâline gelen medeniyetin adıdır. Yaklaşık 2.200 yıl boyunca varlığını sürdürmüş olan Roma uygarlığı bir monarşiden oligarşi ve cumhuriyetin bileşimi bir demokrasiye ve daha sonra da otokratik bir imparatorluğa dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Faşizm</span> Aşırı sağcı, otoriter, aşırı milliyetçiliği savunan ideoloji

Faşizm, ilk olarak İtalya'da Benito Mussolini tarafından oluşturulan, otoriter devlet üzerine kurulu radikal bir aşırı milliyetçi politik ideolojidir. İlkeleri ve öğretileri, La dottrina del fascismo adı altında Giovanni Gentile tarafından yazılmıştır. Benito Mussolini'nin kurucusu olduğu Ulusal Faşist Parti'nin İtalya'da iktidara gelmesinin ardından, faşizm birçok milliyetçi ideolojiye örnek olmuştur. Hitler'in nasyonal sosyalizmi ve Franco'nun falanjizmi, faşizmden çok etkilenmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hâkim (hukuk)</span> mahkemede duruşmalara bakan ve kararı açıklayan yetkili kişiye verilen isim

Hâkim veya yargıç, adaleti sağlamak üzere bağlı bulunduğu topluluğun hukuk kural ve prensiplerine dayanarak bağımsız ve tarafsız olarak karar veren kimsedir. Bazı hukuk sistemleri tek hâkimli, bazı sistemler ise hâkimler heyetinden oluşan yargılama biçimlerini benimsemiştir. Hâkimler ceza, hukuk, idare veya askeri mahkemelerde görev yapabilirler. Yaptıkları görevden ötürü toplum içerisinde saygınlık sahibi, alanında uzman ve güvenilir kişilerden seçilmeleri gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Isengard</span>

Isengard, J. R. R. Tolkien evreninde hayali yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Roma Krallığı</span> Antik Romada kralların hüküm sürdüğü dönem

Roma Krallığı, Antik Roma döneminde Roma şehri ve topraklarının monarşi ile yönetildiği dönemdir. Efsaneye göre Roma'yı Romulus ve Remus kardeşler kurmuştur. Eski çağ tarihçileri, Roma Krallığı'nın başlangıcı olarak MÖ 753 tarihini verirler. Roma’nın krallık dönemi politik tarihi hakkında bilinenler oldukça azdır. Arkeolojik bulgulara göre Roma krallık döneminde geniş caddelerin ve görkemli yapıların inşa edilmeye başlandığı büyük bir şehir olma yolundaydı. Roma henüz bu dönemde Latium bölgesinde yaşayan Latin şehirleri birliğinin önderiydi. Etrüskler, üzerinde egemenlik kurdukları Latin köylerini birleştirip Roma kentini kurarken yerli halkı kentin kurulmasında zorla çalıştırmışlar. Bu durum iki toplumun arasını açmıştır. Latin halkının zamanla güçlenen aristokratları, iki buçuk yüzyıl sonra ayaklanarak MÖ 509 yılında Etrüsk kralını kovmuşlar ve Roma Cumhuriyeti'ni kurmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Roma Cumhuriyeti</span> Antik Romanın cumhuriyetle yönetildiği dönem

Roma Cumhuriyeti, Antik Roma uygarlığında hükûmetin cumhuriyet şeklinde işlediği dönem. Geleneksel olarak MÖ 509 yılında krallığın devrilmesiyle başlayan dönemdir. Bu dönemde ilk iki yüzyıl boyunca, Cumhuriyet toprakları İç İtalya'dan bütün Akdeniz dünyasına kadar genişledi. Sonraki yüzyılda Roma; Kuzey Afrika, İber Yarımadası, Yunanistan ve şu anki Güney Fransa'da egemenlik kurarak daha da büyüdü. Roma Cumhuriyeti, son iki yüzyılı sırasında, hem Fransa'nın kalanına hem de Makedonya ile Anadolu'nun büyük kısmına egemen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Senato (Roma)</span>

Roma Senatosu, MÖ 509'da kurulan Roma Cumhuriyeti ve onun devamı Roma İmparatorluğu'nun başlıca yönetim meclisidir. Batı Roma İmparatorluğu 5. yüzyılda sona erdiyse de Roma Senatosu 6. yüzyılın sonlarına kadar toplanmaya devam etmiştir. Senatus kelimesi Latincede yaşlı anlamına gelen senexden gelir. Etimolojik olarak Senato "Yaşlılar Meclisi" demektir.

<span class="mw-page-title-main">Magistratus</span>

Magistratus ordinarii ve Magistratus extraordinarii Roma Cumhuriyeti'nde siyasi, askerî ve bazı durumlarda dinî iktidarı elinde bulunduran yetkililerin oluşturduğu iki kategori idi. Olağan magistralar senede bir seçilir ve bir yıl süreyle hizmet verirlerdi. Lictor'lar tarafından magistratus'ların önünde, suçluların cezasını temsilen taşınan balta demetinin ismi olan "Fasces" kelimesi de yer yer magistratus makamı kast edilerek kullanılmıştır. Genellikle tek kişinin elinde çok fazla güç toplamasını engellemek için her olağan magistralığa en az iki kişi seçilirdi. Buna karşılık olağandışı magistralar yalnızca özel durumlarda seçilir ve kesinlikle ikinci bir meslektaş seçilmezdi. Olağandışı magistraların olağan magistraların üstünde yetkisi vardı.

<span class="mw-page-title-main">Decemviri</span> Decemviri, Latince "On Adam " anlamına gelen Roma Cumhuriyetinin bir misal mahkemesidir

Decemviri, Roma Cumhuriyeti'nde bir görevi yerine getirmeleri için atanmış ve Latince "On Adam" anlamına gelen terim. Bu on kişilik görev takımları, Konsüler imperium ile kanunların yazılması, açılan davaların değerlendirilmesi, kurbanların kesilmesi ve kamu arazilerinin bölüştürülmesi gibi değişik konularda görev yapmak üzere atanmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Roma kralı</span> "Rex", başmagistra

Roma Kralı Roma Krallığı'nın başmagistrası. Romanın kurucusu olan ve bu sebeple kendiliğinden kral olan Romulus hariç tüm Krallar Roma halkı tarafından yaşam boyu seçilmişler, Krallardan hiçbiri tahta çıkmak için askerî gücüne güvenmemiştir. İlk dört kralın seçimlerinin kalıtsal ilkelere göre yapıldığına dair bir bilgi yoksa da, beşinci kral Tarquinius Priscus'tan itibaren kraliyet mirası kralın soyundan gelen kraliyet kadınları tarafından devam ettirilmiştir. Sonuç olarak, antik tarihçiler kralların seçiminde soylarından çok erdemlerine bakıldığını vurgularlar.

Servius Tullius, Antik Roma Krallığı'nın MÖ 578-MÖ 535 yılları arasında tahta çıkmış altıncı ve Etrüsk hanedanının ikinci Roma Kralı.

Toga, yaklaşık altı metre uzunluğundaki bir kuşağın vücuda belirli bir yöntemle sarılmasıyla (dolanmasıyla) elde edilen ve genellikle bir tunik üzerine giyilen Antik Roma'nın en karakteristik giysisi. Toga istisnasız yünden ve içine giyilen tunik de genellikle ketenden yapılırdı. Roma tarihi boyunca, toga genellikle erkekler tarafından giyilirken kadınlar stola giymeyi tercih etmişlerdir. Roma yurttaşı olmayanların toga giymesi yasaktır.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya</span> Eski bir Balkan devleti

Yugoslavya, Balkanlar’ın batısında 20. yüzyılda, üç defa farklı yapı ve idari şekille kurulmuş olan bir devlet olmuştur. Bu ada sahip olan devlet, 1918-2003 yıllarında çeşitli idari yapılarda varlığını sürdürmüş bir Balkan devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Diktatör</span> Devlet üzerinde tek gücü üstlenen mutlakiyetçi veya otokratik yönetici

Diktatör, mutlak güce sahip olan bir siyasi liderdir. Bir diktatörlük ise bir diktatör veya küçük bir zümrenin yönettiği bir devlettir. Kelime, Roma Senatosu tarafından cumhuriyetin acil durumlarda yönetimi için seçilen bir Roma diktatörü unvanının kökeninden gelmektedir.

<i>Auctoritas</i>

Auctoritas, Türkçedeki "otorite" kelimesinin kökeni olan Latince bir kelimedir. Tarihsel olarak kullanımı Roma'nın siyasi tarihi tartışmalarıyla sınırlıyken, 20. yüzyılda fenomenolojik felsefenin başlangıcı kelimenin kullanım alanını genişletti.

Faşist sembolizm, faşizmin yönlerini temsil etmek için tasarlanmış belirli imge ve sembollerin kullanılmasıdır. Bunlar, tarihsel öneme sahip ulusal sembolleri, amaçları ve siyasi politikaları içerir. En bilinenleri faşizmin orijinal sembolü olan fasces ve Nazizm'in gamalı haçlarıdır.

Anayasal diktatörlük veya anayasa diktatörlüğü, diktatörlük yetkilerinin acil durumlarda kullanıldığı bir hükûmet biçimidir. Diktatör mutlak değildir ve diktatörün yetkisi anayasa tarafından sınırlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Lictor</span>

Lictor, Latince ligare (bağlamak) sözcüğünden türetilen, asıl görevi Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu döneminde imperium yetkisi taşıyan üst düzey magistraların güvenliğini sağlamak olan Romalı özel bir sivil hizmetli sınıfı. Lictor geleneğinin kökeni Roma'nın bir krallık olduğu döneme, hatta bir olasılığa göre Romalıların komşuları olan Etrüskler'e kadar gider.