Fas Duvarı - Turkipedia

Fas Duvarı, Afrika kıtasının batısında Batı Sahra bölgesinde Fas'ın kontrolü altında tuttuğu bölgeleri, Polisario ve Polisario'nun aynı bölge üzerinde ilan ettiği Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nden ayırmak için inşa ettiği duvardır.

İspanya'nın, İspanyol Sahrası adı ile yönettiği bölgelerden 1975 yılında geri çekilmesi ile birlikte bölge üzerinde hak iddia ederek ilhak eden Fas ile aynı bölge üzerinde bağımsızlık ilan ederek egemenlik kurmaya çalışan Sahra DAC yönetimi arasında anlaşma sağlanamaması nedeniyle, Fas kendi bölgelerine Polisario üyelerinin girmesini engellemek adına sistematik bir şekilde bölgede duvar yapımını gerçekleştirmiştir. 2.500 km ile 2.700 km arasında değişen uzunluğa sahip olan duvar bölgenin güneybatısında Fas-Moritanya sınırından, kuzeydoğudaki Fas-Moritanya-Cezayir üçgen sınırına, buradan da kuzeydeki Fas-Cezayir sınırına kadar uzanmaktadır. Duvarın küçük bir kısmı kuzeye doğru ilerlendiğinde Moritanya hakimiyeti altındaki topraklarda da inşa edildiği gözlemlenmektedir.^[1]

Duvar bölge bölge doğal kumlardan ya da bermden oluşsa da, buralarda konuşlandırılan mayınlar ve dikenli teller geçişi zorlaştırmaktadır. Duvarın belli kısımları beton ile örülmüş olup, her birkaç kilometrede bir Fas askerlerinin bulunduğu gözetleme kuleleri yer almaktadır. Bunun haricinde her 10–15 km'de bir büyük gözetleme merkezleri bulunan Fas Duvarı, SDAC tarafından Utanç Duvarı olarak adlandırılmakta, kendi idaresi altında bulunan bölgeler ise Özgür Bölge olarak adlandırılmaktadır. Fas her ne kadar duvar inşa etmiş olsa da, duvarın diğer tarafında kalan kısımları da kendisine ait bölge olarak görmekte ve duvarı Fas içi güvenlik çizgisi olarak isimlendirmektedir.

Bölgeye dair günümüzde henüz bir anlaşma sağlanamamış olup, Birleşmiş Milletler arabuluculuğunda her iki tarafın anlaşması umut edilmektedir.

Duvar yapım aşamaları

Fas Duvarı olarak adlandırılan duvarın yapımı altı aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk olarak Ağustos 1980 tarihinde yapımına başlanan duvarın son aşaması Nisan 1987 tarihinde gerçekleştirilerek bitirilmiştir. Duvarın yapım aşamaları şu şekildedir:

1. aşama (Ağustos 1980 – Haziran 1982) Layun, Smara çevresi ile fosfat yataklarının bulunduğu Bukra bölgesi (~ 500 km)
2. aşama (Aralık 1983 – Ocak 1984) Amgala çevresi (~ 300 km)
3. aşama (Nisan 1984 – Mayıs 1984) Jdiriya ve Haouza çevresi (~ 320 km)
4. aşama (Aralık 1984 – Ocak 1985) Mahbes ve Farciya çevresi (~ 380 km)
5. aşama (Mayıs – Eylül 1985) Guelta Zemmur, Bir Anzarane ve Dakla çevresi (~ 670 km)
6. aşama (Şubat – Nisan 1987) Auserd, Tichla ve Bir Ganduz çevresi (~ 550 km)

Galeri

Batı Sahra'nın bölünüşü
Mahbes'in doğusunda duvardan bir görünüm.
Mahbes'in güneyinde yer alan duvardan görünüm.
Duvar yapım aşamaları

Kaynakça

^ "Fas Duvarı, Moritanya'da da inşa edilmiştir" (PDF). 27 Ekim 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2007.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Fas Duvarı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Moderner Limes (Almanca), www.spiegel.de, Erişim:02 Haziran 201618 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Fas, resmî adıyla Fas Krallığı, yaklaşık 37 milyon nüfusa ve 720.000 km² yüzölçümüne sahip bir Kuzey Afrika ülkesidir. Başkenti Rabat ve en büyük şehri de Kazablanka'dır. Mağrip ülkelerinden biri olan Fas'ın, Atlantik Okyanusu'dan Cebelitarık Boğazı'nı çevreleyip Akdeniz'de son bulan uzun bir sahil şeridi vardır. Doğuda Cezayir, kuzeyde İspanya, güneyde ise Moritanya ile komşudur. Aynı zamanda ülke, Batı Sahra adı verilen bölgede, 1975'te koloni ülkesi İspanya tarafından terk edildikten sonra hak iddia etmiş ve günümüzde de bölgenin dörtte üçünü fiilen yönetmektedir.

Moritanya ya da resmî adıyla Moritanya İslam Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Fas tarafından ilhak edilen Batı Sahra ile aynı bölge üzerinde Polisario tarafından tek taraflı bağımsızlığı ilan edilen Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Cezayir, Mali ve Senegal oluşturmaktadır. Bunun haricinde ülkenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin başkenti ve en büyük şehri Nuakşot'tur.

Batı Sahra, Afrika kıtasının kuzeybatısında yer alan ve 1975 yılında koloni ülkesi İspanya tarafından terk edildikten sonra Fas tarafından hak iddia edilen ve günümüzde de üçte ikisini Fas'ın fiilen yönettiği bölgedir. Bölgenin tümü üzerinde 1976 yılında bağımsızlığı ilan edilen Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin bu ilanı Fas tarafından kabul edilmemektedir. Bölgenin sınır komşusu olarak kuzeyinde Fas, kuzeydoğusunda Cezayir, doğu ve güneyinde Moritanya yer alırken, bölgenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır.

Çin Seddi, Çin'in kuzeybatısı boyunca uzanan, dünyanın en uzun savunma duvarıdır. Kalıntıları Po Hay Körfezi'nde deniz kıyısında başlar. Pekin'in kuzeyinden geçerek batıya yönelir ve Huang-Ho Nehri'ni ikiye bölerek güneybatıya uzanır. Gobi Çölü'nün güneyinden batıya yönelerek devam eder.

Sahra ya da Büyük Sahra, Afrika'nın kuzeyinde yer alan, kıtanın ortası ile kuzeyini ayıran 9 milyon km² büyüklüğünde bir çöl. Dünyanın en büyük sıcak çölüdür. Antarktika ve Arktika'nın ardından en büyük üçüncü çöldür. Yaklaşık olarak Afrika kıtasının %30’u kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Duvarı</span> 1961–1989 yılları arasında Doğu Almanya ile Batı Almanyayı ayıran bariyer

Berlin Duvarı, Doğu Almanya vatandaşlarının Batı Almanya'ya kaçmalarını önlemek için Doğu Alman meclisinin kararı ile 13 Ağustos 1961 tarihinde Berlin'de yapımına başlanan 46 km uzunluğundaki duvar. Demokratik Almanya Cumhuriyeti açısından resmî adı Antifaschistischer Schutzwall şeklindeydi.

<span class="mw-page-title-main">Mağrip</span> Kuzey Afrikada coğrafi bölge; Arap dünyasının batı yarısı

Mağrip, Arap dünyasının batı kısmıdır. Bölge, Cezayir, Libya, Moritanya, Fas ve Tunus dahil olmak üzere Batı ve Orta Kuzey Afrika'yı kapsar. Mağrip ayrıca Batı Sahra'nın tartışmalı bölgesini de içerir. 2018 itibarıyla bölgenin nüfusu 100 milyondan fazlaydı.

Nara Kalesi, Çanakkale'ye 6 km uzaklıkta bulunan Osmanlı kalesi. Yapımına 3. Selim döneminde başlanmış, 2. Mahmut döneminde tamamlanmıştır. Duvarlarında antik Abidos kentinin kalıntılarının kullanıldığı öne sürülmektedir.

Murabıtlar, bugünkü İspanya ve Fas topraklarında, Orta Çağ sırasında önemli bir siyasi güç olmuş olan Berberî hanedanı ve devleti.

<span class="mw-page-title-main">Polisario</span>

Polisario ya da Polisario Cephesi, Afrika'nın kuzeybatısındaki Batı Sahra'da Fas egemenliğine son vermek ve bu bölgenin bağımsızlığını sağlamak için savaşan ve tek taraflı ilan edilen Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nde siyasal olarak faaliyet gösteren ayrılıkçı örgüt.

Muhtâr Veled Dâde, ülkesinin Fransa'dan bağımsızlık kazandığı 1960'tan, bir askerî darbeyle devrildiği 1978'e kadar Moritanya devlet başkanı olarak görev yapmış olan siyasetçi.

Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti (SDAC), Afrika kıtasının batısında yer alan ve bütün Batı Sahra'da egemenliğini iddia eden ancak kısmen tanınan devlet. Ülkenin sınır komşusu olarak kuzeyinde Fas, kuzeydoğusunda Cezayir, doğu ve güneyinde Moritanya yer alırken, bölgenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin anayasal başkenti Layun olarak belirlenmesine rağmen Fas idaresi altında bulunan kısımda kaldığı için 2011 yılından bu yana başkent geçici olarak Tifariti'dir.

Sur, bir yerleşim yerini savunma amacıyla inşa edilen bir tür tahkimattır. Antik dönemlerden beri yerleşim yerleri ya da kalelerin etrafına inşa edilen surlar, Berlin Duvarı örneğindeki gibi modern dönemlerde de kullanılır. Tarihî surlar üzerinde, savunmayı ve gözetleme kabiliyetini artırmak amacıyla yuvarlak ya da köşeli surdan daha yüksek şekilde yapılan kulelere 'burç' adı verilir. Modern sur amacını taşıyan duvarlarda ise bu yapılara sadece gözetleme kulesi denir. Kimi surlarda, etkinliği artırmak için surun dış cephesine hendek kazılır.

Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti devlet başkanı, Afrika kıtasında bulunan ve varlığı kısmen tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ilanının yapıldığı 1976 yılından bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülkenin bağımsızlığını ilan ettiği Batı Sahra bölgesinin büyük çoğunluğu Fas'ın kontrolü altında tutulduğu için ülke Cezayir'de bulunan Tindouf şehrindeki mülteci kamp alanında sürgünde ülkeyi yönetebilmektedir.

Siyasi sınır çizgisi, ateşkes veya mütareke sonucunda anlaşmaya varılan jeopolitik sınırdır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa es-Seyyid</span> Batı Sahralı halk kahramanı ve Polisario ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyetinin ortak kurucularından ve önderlerinden

El Veli Mustafa Seyyit, Batı Sahralı halk kahramanı ve Polisario ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin ortak kurucularından ve önderlerinden. Seyyit, Polisario'nun 1. Genel Sekreteri görevi ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir.

Tifariti, Afrika kıtasının batısında yer alan ve tüm Batı Sahra'da egemenliğini iddia eden ancak kısmen tanınan devlet olan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin fiili başkenti olan şehir.

Serbest Bölge veya Kurtarılmış Bölgeler, Batı Mağrip'te kısmen tanınan egemen bir devlet olan Sahrawi Arap Demokratik Cumhuriyeti'nin Polisario Cephesi hükûmeti tarafından Batı Sahra'nın kontrolündeki 2.200 kilometre (1.400 mi) büyüklüğündeki bir mayın tarlasıyla çevrili sınır duvarı, genellikle Fas duvarı olarak anılır ve Cezayir'in batısında ve Moritanya'nın kuzeyinde bulunmaktadır. Güney İlleri'nin bir parçası olarak Fas tarafından kontrol edilen Fas duvarının batısındaki bölgen dışında kalan bir alandır. Her iki devlet de Batı Sahra'nın tamamını kendi toprakları olarak kabul etmektedir.

2020-2023 Batı sahra çatışmaları, Fas'ın Gergerat'a askeri müdahalesi, Fas Krallığı ile tek taraflı bağımsızlık ilan eden Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti arasındaki silahlı bir çatışmadır. Toplam 18 asker ölmüştür.

İspanyol Sahrası, İspanya tarafından işgal edilip yönetilen ve resmî olarak 1884'ten 1958'e kadar Sahra'daki İspanyol Mülkiyeti, ardından 1958 ile 1976 arasında Sahra Eyaleti adını alan günümüzdeki Batı Sahra toprakları için kullanılan addı. Bir zamanlar Amerika'dan İspanyol Doğu Hint Adaları'na kadar uzanan İspanyol İmparatorluğu'nun en son satın almalarından biri ve kalan son mülklerinden biri olmuştu.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.