İçeriğe atla

Faruk Kenç

Faruk Kenç
Doğum31 Ocak 1910(1910-01-31)
Bingazi, Libya, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm11 Mayıs 2000 (90 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriZincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
MeslekYapımcı, yönetmen
EvlilikMualla Eriş (?)
Belgin Doruk
(e. 1954; b. 1958)
Çocuk(lar)1

Faruk Nihat Kenç (31 Ocak 1910, Bingazi – 11 Mayıs 2000, İstanbul), Türk sinema yönetmeni ve yapımcı.

Türk sinemasında ilk polisiye filmlerinden birini (Yılmaz Ali-1940), ilk dublaj filmi (Dertli Pınar-1942) çekmiş; ilk film cemiyetlerinden birisini kurmuş (Yerli Film Yapanlar Cemiyeti); sinemaya tiyatro kökenli olmayan oyuncuları kazandırarak Türk sinema tarihinde “Geçiş Çağı” denilen 1940-1950 arasının ilk ve en önemli temsilcisi olmuş film yönetmenidir. Belgin Doruk ve Ayhan Işık'ı Türk sinemasına kazandıran kişi olarak bilinir. Belgin Doruk'un ilk eşidir.

Yaşamı

1910 yılında Bingazi'de dünyaya geldi. Babası II. Abdülhamit’in eski yaverlerinden Nazım Bey, annesi Hasene (Killigil) Hanım’dır. Nazım Bey, Selanik Merkez Komutanı olarak görev yaparken eşi Hasene Hanım'ın ağabeyi Binbaşı Enver Bey'in verdiği emirle 1908’de vurulan komutandır (Faruk Kenç'in babasını yaralanması ve dayısı Binbaşı Enver'in Makedonya’da dağa çıkmasına ile sonuçlanan bu olay,[1] II. Meşrutiyet yolundaki en önemli gelişmelerdendir).

Lise öğrenimini İstanbul'da tamamladıktan sonra üvey ablasının eşi Halil Kamil Bey’in sahibi olduğu Haka Film’de çalışmaya başladı. 1934’te, Türk İnkılâbında Terakki Hamleleri adındaki filmin çekimlerinde rejisör Esfir Şup ile kameraman Martof'un yanında asistanlık yaparak film işine girdi. Sinema eğitimi almak için 1934’te Almanya'ya gitti ve Münih’teki Bavyera Devlet Fotoğrafçılık Okulu'nu bitirdi.[2] 1938'de yurda dönerek yeniden Ha-Ka film stüdyosunda çalışmaya başladı. "Doğu Manevraları" adlı askeri filmi[3] çektikten sonra "Atatürk'ün Cenaze Töreni" belgeselinde görev aldı.[4]

İlk sinema filmleri olan "Taş Parçası" (1939), "Yılmaz Ali” (1940) ise "Kıvırcık Paşa" (1941)’yı Haka Film adına sesli olarak çekti. “Taş Parçası”, Muhsin Ertuğrul’un tekelinde şeklinde nitelendirilen bir dönemi bitirip yeni bir dönem başlatan film olarak;[3] Vala Nureddin’in bir eserinden uyarlanan “Yılmaz Ali,” Türk sinemasının ilk polisiye filmlerinden biri olarak sinema tarihinde yer aldı. Senaryolarını yazdığı bu filmlerde yönetmenlik ve kameramanlık yaptı.

İlk üç filminden sonra 1942'de “Dertli Pınar” filmini Necip Erses tarafından kurulan Ses Film'de sessiz olarak çekti ve daha sonra dublaj yaparak film seslendirildi.[2] Türkiye'de ilk defa yapılan bu uygulama, pratikliği ve ucuza mal olması nedeniyle kısa bir sürede yaygınlaştı ve günümüze kadar kullanıldı.[5] 1943'te ilk evliliğini Mualla Eriş ile yaptı. 1944 yılında İstanbul Film adlı şirketi kurdu. Beş yıl içinde çektiği beşinci filmi olan “Hasret”’i kendi şirketi İstanbul Film adına çekti. Bu filmde ünlü müzisyen Münir Nurettin Selçuk ile kimi tanınmış oyuncularla bazı tecrübeli oyunculara yer verdi. 1944 yılında senaryosunu eşi Mualla Hanım’ın yazdığı “Günahsızlar” adlı filmde ise genellikle genç ve tanınmamış oyunculara yer verdi.[3]

Faruk Kenç filmleri ile Türk sinemasında “Tiyatrocular” dönemi ile “Sinemacılar” dönemi arasındaki "Geçiş Çağı" adı verilen yeni bir devrenin ilk ve en önde gelen yönetmenlerinden birisi oldu. Bu devre, tiyatro ile ilgisi olmayan yönetmelerin, o güne kadar tiyatrocuların tekelinde olan sinemaya değişik boyutlar kazandırdıkları bir dönemdir. Sahibi olduğu İstanbul Film, 1952’de Yıldız Dergisi ile birlikte bir yarışma düzenledi. Bu yarışmanın galibi Belgin Doruk, Ayhan Işık, Mahir Özerdem olmuştu. Bu isimlerin yanı sıra Sadri Alışık, Oya Sensev, Kadir Savun, Vedat Karaokçu gibi oyuncular, Faruk Kenç’in Türk sinemasına kazandırdığı kişiler arasında yer aldı. Belgin Doruk ile yaptığı ikinci evliliğinden kızı Gül (1956) dünyaya geldi; çiftin evliliği birkaç yıl sonra boşanma ile sonuçlandı.

1946’da “Yerli Film Yapanlar Cemiyeti”'nin kurucuları arasında yer aldı ve bu cemiyetin ilk başkanlığını yaptı.

Son filmi 1967’de Şan Film için yaptığı “Çöl Kanunu” oldu.

Uzun metrajlı filmlerin yanında "Sanayi'de Eğitim, Ne İçin Eğitim?", "Güler Yüz Tatlı Söz", "Sümerbank Mağazasında Bir Gün" gibi kısa tirajlı eğitici ve öğetici filmler de yapmiş olan sanatçı[6] 11 Mayıs 2000’de İstanbul'da hayatını kaybetti.

Filmografi[7]

Filmografi
Yıl Yapım Senarist Yönetmen Yapımcı Eser Görüntü yönetmeni Not(lar)
1939 Taş ParçasıEvetEvet
1940 Yılmaz AliEvetEvet
1941 Kıvırcık PaşaEvetEvet
1943 Dertli PınarEvetEvet
1944 GünahsızlarEvetEvet
1944 Hasret EvetEvet
1947 Karanlık YollarEvetEvetEvet
1947 HülyaEvet
1948 Üvey Baba Evet
1948 Tuzak Evet
1948 Uzak Evet
1949 Çakırcalı Mehmet EfeEvetEvetEvet
1950 Çakırcalı Nasıl Vuruldu Evet
1950 Parmaksız SalihEvet
1951 Kendini Kurtaran Şehir / Şanlı Maraş EvetEvet
1951 Hürriyet ŞarkısıEvetEvetEvet
1952 Kanlı ÇiftlikEvetEvetEvet
1952 Çakırcalı Mehmet Efe'nin Definesi EvetEvetEvet
1953 Köroğlu - Türkan Sultan EvetEvetEvet
1954 Nasreddin Hoca ve TimurlenkEvetEvet
1955 Kaybolan Gençlik Evet
1955 Hayatımı Mahveden Kadın Evet
1957 Çölde Bir İstanbul KızıEvetEvetEvet
1959 Peçeli Efe EvetEvetEvet
1959 Ölmeyen Aşk EvetEvetEvet
1959 Felaket YoluEvet
1959 Annemi ArıyorumEvetEvet
1962 Boşver Doktor EvetEvet
1964 Çöl Kanunu EvetEvetEvet
1978 Olmadı Baştan Evet

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ M. Galip Baysan, Enver Paşa’yı Dağa Çıkaran Nedenler, Enverpasadergisi.net 21.11.2008[]
  2. ^ a b "Hülya Arslanbay, Ayın Söyleşisi:Faruk Kenç, Antrakt Dergisi, Eylül 1993, Sayı 24". 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2011. 
  3. ^ a b c "Okan Ormanlı, Türk Sinemasında Geçiş Dönemi ve Toplumsal Altyapısı (1939-1950), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2006". 2 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2011. 
  4. ^ Sinematurk.com Faruk Kenç sayfası, Erişim tarihi:08.06.2011[]
  5. ^ "Sinemalar.com Faruk Kenç sayfası, Erişim tarihi:08.06.2011". 31 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2011. 
  6. ^ "Biyografi.net sitesi Faruk Kenç sayfası, Erişim tarihi:08.06.2011". 20 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2011. 
  7. ^ "Sinematürk' te Faruk Kenç". 20 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Enver Paşa</span> Türk asker ve siyasetçi (1881–1922)

İsmail Enver Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında etkin olan Türk asker ve siyasetçi. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin önemli önderleri arasında bulunmuş, 1913'te Bâb-ı Âli Baskını adı verilen askerî darbeyle cemiyetin iktidara gelmesini sağlamış, 1914'te Almanya ile askerî ittifaka önayak olarak Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesine öncülük etmiş, savaş yıllarında Harbiye Nazırı ve Başkumandan Vekili sıfatıyla askerî politikayı yönetmiştir. Bu savaş sırasında meydana gelen Ermeni Kırımı'nı hazırlayanlardan biridir. I. Dünya Savaşı'nın yenilgi ile sonuçlanması üzerine Almanya ve Rusya'da Türk halklarının bir araya getirilmesi amacıyla pek çok mücadelede bulunmuştur. Orta Asya'da Basmacı Hareketi'nin başına geçerek Bolşeviklere karşı savaşmıştır. 4 Ağustos 1922'de bir çatışma esnasında Bolşevikler tarafından öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Erol Taş</span> Türk sinema oyuncusu (1928–1998)

Erol Taş, Türk oyuncu ve eski boksör.

<span class="mw-page-title-main">Sadri Alışık</span> Türk sinema sanatçısı (1925–1995)

Sadri Alışık, kimlik adıyla Mehmet Sadrettin Alışık, Türk tiyatrocu, sinema oyuncusu ve komedyendir.

<span class="mw-page-title-main">Belgin Doruk</span> Türk sinema sanatçısı ve model (1936–1995)

Belgin Doruk, Türk oyuncu ve modeldir. 1950'ler ve 1960'ların önde gelen Türk sinema yıldızlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Sultanahmet Mitingleri</span> 1919da İzmirin İşgali üzerine düzenlenen mitingler

Sultanahmet Mitingleri, 15 Mayıs 1919'da İzmir'in İşgali üzerine Türk Ocağı ve Karakol Cemiyeti tarafından İstanbul'da Sultanahmet Meydanı'nda ilki 23 Mayıs 1919'da düzenlenen, her birine yaklaşık 150-200 bin kişinin katıldığı dört mitingdir.

<span class="mw-page-title-main">Lütfi Ömer Akad</span> Türk yönetmen

Mehmet Lütfi Akad, Türk film yönetmeni, senarist, akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Çağman</span> Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, kameraman, görüntü yönetmeni

Orhan Çağman, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, kameraman, görüntü yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Mualla Mukadder Atakan</span> Türk şarkıcı

Mualla Mukadder Atakan, sesinin güzelliği ile olduğu kadar kendi güzelliği ile de tanınmışTürk Müziği ses sanatçısı.

<i>Taş Parçası</i> film

Taş Parçası, 1939 yapımı siyah-beyaz bir Türk filmidir.

<i>Yılmaz Ali</i>

Yılmaz Ali, 1940 yapımı Türk filmidir. Türk sinemasındaki ilk polisiye film çalışmalarından birisidir.

Satın Alınan Adam, senaryo ve yönetmenliğini Arşavir Alyanak'ın üstlendiği 1960 yapımı Türk filmidir. Film, bir roman uyarlamasıdır. Armatör bir yazarın para karşılığı yaptığı evliliğin hikâyesidir.

Ömrümün Tek Gecesi, senaryo ve yönetmenliğini Arşavir Alyanak'ın üstlendiği 1959 yapımı Türk filmidir. Film, roman uyarlamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mümtaz Ener</span> Türk sinema oyuncusu, yönetmen ve senarist

Mümtaz Ener, Türk sinema oyuncusu, yönetmen, senarist ve seslendirme sanatçısı.

<i>Çölde Bir İstanbul Kızı</i> 1957 yapımı Türk filmi

Çölde Bir İstanbul Kızı, Esat Mahmut Karakurt'un aynı adlı eserinden uyarlanan, yönetmenliğini ve senaryo yazarlığını Faruk Kenç'in, yapımcılığını Faruk Kenç ve Turgut Demirağ'ın üstlendiği 1957 yılı yapımı Türk filmidir. Başrollerinde Turan Seyfioğlu ve Belgin Doruk yer almıştır.

<i>Çakırcalı Mehmet Efe</i> (film, 1950) 1950 filmi

Çakırcalı Mehmet Efe, Murat Sertoğlu'nun romanından uyarlanarak Faruk Kenç'in senaryosunu yazıp yönettiği 1950 yapımı Türk filmidir. Filmin yapımcısı İstanbul Film adına Faruk Kenç ile And Film adına Turgut Demirağ'dır. Filmin müziği Şadi Yaver Ataman tarafından yapılmıştır. Görüntü yönetmenliğini Enver Burçkin üstlenmiştir. Yönetmen yardımcılığını Nuri Akıncı yapmıştır. 1952 yılında devam filmi olarak Çakırcalı Mehmet Efe'nin Definesi yine Faruk Kenç tarafından yönetilmiştir.

Mahir Özerdem, Türk aktör ve iş insanı.

Baha Gelenbevi, Türk sinema rejisörü, senaristi, fotoğraf sanatçısı, görüntü yönetmeni, kurgucu.

Muharrem Hürrem Erman, Türk film yapımcısıdır.

Oya Sensev Türk tiyatro ve sinema oyuncusudur.

Kırık Hayatlar, 1965 yılında yayınlanan Türk sinema filmi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.