İçeriğe atla

Fartuun Adan

Fartuun Adan
فارتوون عدن
2013 yılında Washington'da
DoğumSomali
Meslekaktivist
EvlilikElman Ali Ahmed
Çocuk(lar)Almas, Ilwad ve Iman

Fartuun Abdisalaan Adan (SomaliceFartuun Aadan, Arapçaفارتوون عدن) Somalili sosyal aktivisttir.

Kişisel yaşamı

Adan, Somali'de büyüdü. Elman Ali Ahmed ile evlendi. Yerel bir girişimci ve barış aktivistidir.[1][2] Çiftin dört kızı vardır.[2]

1996 yılında, Somali Sivil Savaşı sırasında, Adan'ın kocası evlerinin yakınında güney Mogadişu'da öldürüldü.[2] Adan daha sonra 1999 yılında Kanada'ya göç etti.[1]

2007'de, barış ve insan hakları savunucusu olmak için Somali'ye geri döndü.[1]

Kariyeri

Profesyonel olarak, Adan, kocasının onuruna kurulmuş bir Mogadişu merkezli sivil toplum örgütü olan Elman Barış ve İnsan Hakları Merkezi'nin Yönetim Kurulu Başkanıdır.[3] Kızı Ilwad Elman'ın yanında çalıştığı organizasyonun yönetici müdürü olarak görev yapıyor.[4]

Aynı zamanda, cinsel şiddet mağdurlarına yardım amacıyla ülkenin bu alanda ilk programı olan Kızkardeş Somali'yi de kurdu.[1]

Ödülleri

2013 yılında, Adan Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı tarafından Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü'nü kazandı.[3]

2014 yılında, Elman Barış ve İnsan Hakları Merkezi ile yaptığı çalışmalardan dolayı Almanya hükûmetinden de bir ödül de aldı.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Nima Elbagir; Lillian Leposo. "Rape and injustice: The woman breaking Somalia's wall of silence". CNN. 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2014. 
  2. ^ a b c "Documento - Somalia: Amnistia Internacional condena el asesinato de un pacifista". Amnesty International. 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2014. 
  3. ^ a b "2013 International Women of Courage Award Winners". U.S. Department of State. 16 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2014. 
  4. ^ "Canadian sisters on front lines of rebuilding Somalia". Hiiraan. 23 Mayıs 2013. 23 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2014. 
  5. ^ "SOMALIA: Government Weekly Press Conference on the Progress". Gaafo. 6 Aralık 2014. 4 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Somali</span> Doğu Afrikada bir ülke

Somali, resmî olarak Somali Federal Cumhuriyeti ve komünist yönetimde önceki bilinen adıyla Somali Demokratik Cumhuriyeti olarak anılan, Doğu Afrika'da Afrika Boynuzu denilen coğrafî bölgede bulunan bir ülkedir. 1991’de Somali İç Savaşı'nın başlamasından beri devletin çoğu bölgesinde merkezî bir hükûmet kontrolü yoktur. Uluslararası olarak tanınmış Federal Geçiş Hükûmeti, ülkenin sadece küçük bir parçasını yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mogadişu</span> Somalinin başkenti

Mogadişu, Afrika'nın doğusunda, Hint Okyanusu kıyısında bulunan Somali'nin başkentidir. Aynı zamanda Banaadir eyaletinin de merkezidir. Piri Reis'in Muğdiş dediği şehre Somali dilinde Muqdisho, Arapça kaynaklarda Makdeşû, İtalyancada Mogadiscio, Türkçe eserlerde Mogadişu (Magdişu) denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aden Körfezi</span>

Aden Körfezi, Arap Yarımadası ve Afrika Kıtası'nda Somali Yarımadası arasında bulunur. Hint Okyanusu'nun bir uzantısıdır ve Kızıldeniz ile Hint Okyanusu'nu birbirine bağlar. İçinde birçok balık ve mercan çeşidini barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Somali İç Savaşı</span> 1991den beri devam eden iç savaş

Somali İç Savaşı Somali'de 1988'den bu yana sürmekte olan bir silahlı çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Somalisi</span>

İtalyan Somalisi, İtalya Krallığı'nın, 1889'dan, 1936'ya kadar bugünün Kuzeydoğu Afrika'da kurduğu ilk kolonidir. Ayrıca bu koloni, İtalyan Doğu Afrika kontrolünün ve İtalya'nın bu bölgede elde ettiği birçok sömürge ve bu bölgede kurduğu sömürge krallığının ilk adımıdır. Ve 1936'da İtalyan Doğu Afrika'sı kurulduğunda, yıkılış tarihi 1941'e kadar onun bir bölgesi olarak kalmıştır, 1941'de Britanya Somalisi bölgeyi ele geçirip 1949'a kadar kontrol altında tutmuştur. Ancak İtalya Birleşmiş Milletler sayesinde 1949'da Somali İtalyan Vesayet Bölgesi'ni oluşturmuştur ve Britanya Somalisi ilk sınırlarına dönmüştür. 1960 yılında ikisi bir referandum sayesinde birleşerek bugünkü Somali Federal Cumhuriyeti'ni oluşturmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Benadir</span> Somalide idari bölge

Benadir, Somali'nin illerinden biridir. İl ülkenin güneydoğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 370 km² olan ilin nüfusu 2014 yılı itibarı ile 1,650.227'dir. İlin merkezi aynı zamanda Somali'nin başkenti olan Mogadişu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Şeyh Mahmud</span> Somali devlet başkanı (2012-2017;2022-günümüz)

Hasan Şeyh Mahmud, 2012 ile 2017 yılları arasında Somali cumhurbaşkanı ve Barış ve Kalkınma Partisi lideri. Somali'de 20 yıl sonra yapılan cumhurbaşkanlığı seçimi sonucunda 10 Eylül 2012'de cumhurbaşkanlığa seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Abdiraşid Ali Şarmarke</span> Somali başbakanı (hd: 2009-2010, 2014-2017)

Ömer Abdiraşid Ali Şarmarke, Somalili bir diplomat ve politikacı. 2009 yılından 2010 yılına kadar Somali Başbakanı oldu. Daha sonra kısa bir süre, 2014 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne Somali'nin Büyükelçisi olarak görev yaptı. Aralık 2014 yılında, Somali Başbakanı olarak tekrar göreve atandı.

<span class="mw-page-title-main">Somali-Türkiye ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Somali-Türkiye ilişkileri, Somali ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Havva Aden Muhammed</span>

Havva Aden Muhammed (Somalice: Xava Aden Maxamed, Arapça: حواء عدن محمد) Somalili bir sosyal aktivist ve Galkayo Barış ve Gelişim Eğitim Merkezi kurucusu ve yönetici müdürüdür.

<span class="mw-page-title-main">2017 Mogadişu saldırısı</span> 2017de Mogadişuda toplu taşıma araçlarının kullandığı istasyon yakınlarında bomba yüklü kamyonla düzenlenen saldırı

2017 Mogadişu saldırısı, 14 Ekim 2017'de, Somali'nin başkenti Mogadişu'da toplu taşıma araçlarının kullandığı istasyon yakınlarında bomba yüklü kamyonla düzenlenen ve 512 kişinin ölümü, 316 kişinin yaralanması ve 62 kişinin kaybolması ile sonuçlanan saldırı.

<span class="mw-page-title-main">Erdoğan Hastanesi</span>

Erdoğan Hastanesi, Somali'nin başkenti Mogadişu'da bulunan bir hastanedir. Hastane, 1960'larda yılında tamamlanmış olup günümüz adını Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">TURKSOM Askerî Eğitim Üssü</span> Somalide askerî üs

TURKSOM Askerî Eğitim Üssü, Somali'nin başkenti Mogadişu'da bulunan bir askerî eğitim üssüdür. Üs, Eylül 2017 tarihinde açılmış olup Türkiye'nin Somali Silahlı Kuvvetleri subay ve astsubaylarını Somali Silahlı Kuvvetleri'nin kendini sürdürebilecek bir orduya dönüştürmek için eğitmeye ve hazırlamaya çalıştığı "Afrika Kartalı" olarak adlandırılan hükûmetler arası görev gücünün ana merkezi olarak hizmet vermektedir. Bu üs, Türkiye'nin en büyük denizaşırı askeri tesisi olarak hizmet vermektedir.

İsmail Diriye Gamadiid Somali Puntlander politikacısı.

<span class="mw-page-title-main">Hawa Abdi</span>

Hawa Abdi Dhiblawe, Somalili insan hakları aktivisti ve hekim.

Bulo Marer rehine kurtarma girişimi, 11 Ocak 2013 tarihinde Aşağı Şabel'de bulunan Bulo Marer bölgesinde Eş-Şebab tarafından kaçırılan Denis Allex'i Fransız Ordusu tarafından gerçekleştirilen başarısız kurtarma girişimidir. Allex baskın sırasında idam edildi ve çatışmada iki Fransız komando ve en az sekiz sivil öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Geledi Sultanlığı</span>

Geledi Sultanlığı Gobroon Hanedanı olarak da bilinen, 17. yüzyıl sonları ve 19. yüzyıl boyunca Afrika Boynuzu'nun bazı kısımlarını yöneten bir Somali krallığıydı. Saltanat, Gobroon Hanedanı tarafından yönetildi. Ajuran Sultanlığı'nın çeşitli vasallarını yenen ve Gobroon Hanesi'ni kuran Geledi askeri İbrahim Adeer tarafından kuruldu. Hanedanı Sultan ardışık saltanatları altında doruk noktasına ulaştı Mahamud İbrahim Geledi ordu kurdu ve başarıyla püskürtüldü Oromo işgalini ve Sultan Yusuf Mahamud İbrahim'i başarıyla Geledi ekonomisini modernize edilerek sırasında Geledi gücünü konsolide, Bardera Fethi 1843 yılında, ve Umman İmparatorluğu'nun hükümdarı Said bin Sultan'dan haraç almaya devam edecekti. Geledi Sultanlarının güçlü bölgesel bağları vardı ve Swahili sahilinde Pate ve Witu Sultanlığı ile ittifaklar kurdular. Ticaret ve Geledi gücü, güçlü Sultan Ahmed Yusuf'un 1878'deki ölümüne kadar güçlü kalmaya devam edecekti. Saltanat nihayet 1908'de İtalyan Somaliland'ına dahil edildi ve 1910'da Osman Ahmed'in ölümüyle sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Ali Mahdi Muhammad</span> Somalili Girişimci ve Politikacı

Ali Mehdi Muhammed Somalili bir girişimci ve politikacıydı. 26 Ocak 1991'den 3 Ocak 1997'ye kadar Somali Devlet Başkanı olarak görev yaptı. Aralık 1997'deki Kahire Antlaşması Ali Mehdi'yi bir kez daha cumhurbaşkanlığına taşıdı. Bu mevkiyi 2000 yılında Abdiqasim Salatası Hassan'a devretti.

<span class="mw-page-title-main">Amina Mohamed Abdi</span>

Amina Mohamed Abdi, Somalili kadın siyasetçi. 2012 ile 2022 yılları arasında ölümüne kadar Barış ve Kalkınma için Birlik Partisi'nden Somali Federal Parlamentosu'nda delege olarak görev aldı.

29 Ekim 2022 tarihinde Somali’nin başkenti Mogadişu’da yaşanan iki arabalı bombalı saldırıda 121 kişi hayatını kaybederken 300 kişi de yaralandı. Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud saldırı için Sunni cihatçı Eş-Şebab grubunu suçladı. Açıklamadan kısa bir süre sonra Eş-Şebab saldırıyı üstlendi. Bu saldırı 14 Ekim 2017’de Mogadişu’da aynı kavşakta gerçekleşen saldırıdan sonraki en çok ölümün yaşandığı saldırıdır.