İçeriğe atla

Fall Grün (Çekoslovakya)

Fall Grün (İrlanda) ile karıştırılmamalıdır.

Fall Grün (Almanca: Plan Yeşil), II.Dünya Savaşı öncesinde Çekoslovakya'ya karşı saldırgan bir savaş için bir Alman planıydı. Planın bazı psikolojik savaşı ve paramiliter eylemlerin kullanımı gerçekleştirildi, ancak planlanan açık savaş, Münih Anlaşması nedeniyle gerçekleşmedi.

Tarihçe

İlk olarak 1937'nin sonlarında hazırlanan plan, askeri durum ve gereksinimler değiştikçe revize edildi. Planın son revizyonu saldırıyı 28 Eylül 1938 olarak planladı. Ancak, Fransa ve Birleşik Krallık, Çekoslovakya uğruna savaşa gitme konusunda isteksiz davrandıkları ve her ikisi de Almanya'yı yatıştırmak için siyasi irade ifade ettikleri için planın uygulanması ertelendi. Münih Konferansı 30 Eylül 1938'de Münih Anlaşması'nı oluşturduktan sonra, plan tamamen terk edildi.

Sınır bölgelerini Almanya, Polonya ve Macaristan'a bırakan Çekoslovakya, sınır tahkimatlarının çoğunu kaybetti ve herhangi bir işgal gücüne karşı daha az savunulabilir hale geldi. 13 Mart 1939'da Adolf Hitler ve Joachim von Ribbentrop, Jozef Tiso'ya önümüzdeki saatlerde Bohemya ve Moravya'yı işgal etme yönündeki geri dönüşü olmayan karar hakkında bilgi verirken, Slovakya kaderini kendisi belirleyecekti. Nazi ültimatomunun sona ermesinden kısa bir süre sonra Slovak Cumhuriyeti'nin ilanından sonra Hitler, Çek cumhurbaşkanı Emil Hácha'yı Alman ordusunun Çek topraklarını işgal etmek üzere olduğunu ve direnişin Naziler tarafından kesinlikle bastırılacağını ilan ederek davet etti. 15 Mart'ta Almanya geri kalan Çek bölümünü (Unternehmen Südost, Almanca: Güneydoğu Operasyonu) işgal etti ve Bohemya ve Moravya Protektorasını kurdu. Fall Grün adı daha sonra İrlanda'nın işgal planlarına verildi.

Psikolojik savaş

Fall Grün'ün planları hem Çekoslovakya içinde hem de Çekoslovakya'nın müttefiklerine karşı psikolojik savaşta büyük rol oynadı. Dahili olarak, Çekoslovak hükûmeti ve vatandaşlığı sindirilmeli ve kendilerini savunma iradelerinin kırılması gerekiyordu ve etnik Alman azınlığın (büyük ölçüde Alman yanlısı ve Nazi yanlısı) ülkeyi dahili olarak zayıflatması ve bozması gerekiyordu.[1] Uluslararası düzeyde, koordineli Nazi psikolojik ve propaganda savaşı, savunmanın ümidi olmadan, herhangi bir saldırganlığa karşı tek başına duracağı noktaya kadar ülkeyi izole etmeyi amaçladı. Modern medya, özellikle radyo, Nazi psikolojik savaşında kilit rol oynadı. Çekoslovakya içinde Nazi Almanyası, Sudeten Alman Partisi'nin yanı sıra paramiliter örgütü Freiwilliger Schutzdienst'i kullanmaya da güveniyordu.[1]

İlan edilmemiş Alman-Çekoslovak savaşı

17 Eylül 1938'de Adolf Hitler, önceki gün Çekoslovak yetkililer tarafından ima edilmesi nedeniyle feshedilen, Çekoslovakya'daki bir etnik Alman örgütü olan Freiwillinger Schutzdienst / Ordnersgruppe'nin yapısını devralan paramiliter bir örgüt olan Sudetendeutsches Freikorps'un kurulmasını emretti. Örgüt, Alman makamları tarafından korunmuş, eğitilmiş ve teçhiz edilmişti ve Çekoslovakya topraklarına sınır ötesi terörist operasyonlar gerçekleştirdi. Çekoslovak Cumhurbaşkanı Edvard Beneš[2] ve sürgündeki Çekoslovak hükümeti,[3] Saldırganlığın Tanımı Sözleşmesine dayanarak daha sonra 17 Eylül 1938'i ilan edilmemiş Alman-Çekoslovak savaşının başlangıcı olarak kabul ettiler. Bu anlayış, 1997 yılında Çek Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi tarafından da benimsenmiştir.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b Hruška, Emil (2013). Boj o pohraničí: Sudetoněmecký Freikorps v roce 1938 [Fight for the Border: Sudeten German Freikorps in 1938] (Çekçe). Prague: Nakladatelství Epocha, Pražská vydavatelská společnost. ss. 9-10. 
  2. ^ President Beneš's declaration made on 16 December 1941
  3. ^ Note of the Czechoslovak government-in-exile dated 22 February 1944
  4. ^ {{Cite court|court=Constitutional Court of the Czech Republic |date=1997|opinion=Ruling No. II. ÚS 307/97 |access-date=18 Mayıs 1999 |language=cs|quote=ÇekçeStran interpretace "kdy země vede válku", obsažené v čl. I Úmluvy o naturalizaci mezi Československem a Spojenými státy, publikované pod č. 169/1929 Sb. za účelem zjištění, zda je splněna podmínka státního občanství dle restitučních předpisů, Ústavní soud vychází z již v roce 1933 vypracované definice agrese Společnosti národů, která byla převzata do londýnské Úmluvy o agresi Fransızca(CONVENITION DE DEFINITION DE L'AGRESSION), Çekçeuzavřené dne 4. 7. 1933 Československem, dle které není třeba válku vyhlašovat (čl. II bod 2) a dle které je třeba za útočníka považovat ten stát, který první poskytne podporu ozbrojeným tlupám, jež se utvoří na jeho území a jež vpadnou na území druhého státu (čl. II bod 5). V souladu s nótou londýnské vlády ze dne 22. 2. 1944, navazující na prohlášení prezidenta republiky ze dne 16. 12. 1941 dle § 64 odst. 1 bod 3 tehdejší Ústavy, a v souladu s citovaným čl. II bod 5 má Ústavní soud za to, že dnem, kdy nastal stav války, a to s Německem, je den 17. 9. 1938, neboť tento den na pokyn Hitlera došlo k utvoření "Sudetoněmeckého svobodného sboru" Almanca(Freikorps) Çekçez uprchnuvších vůdců Henleinovy strany a několik málo hodin poté už tito vpadli na československé území ozbrojeni německými zbraněmi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Reinhard Heydrich</span> Alman SS Generali ve siyasetçi

Reinhard Tristan Eugen Heydrich, Alman asker ve siyasetçi. SS-Obergruppenführer. Sicherheitspolizei ve Sicherheitsdienst 'nin birleşme sonucu kurulan Reichssicherheitshauptamt başkanı. Reichsprotektorat Böhmen und Mähren Genel Vali Vekili. Holokost'un başmimarlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Münih Antlaşması (1938)</span> Almanca konuşulan Çekoslovakya topraklarının 1938de Almanyaya bırakılması

Münih Antlaşması, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Almanya arasında yapılan ve Çekoslovakya'nın Südet bölgesinin Almanya'ya verilmesini öngören 29 Eylül 1938 tarihli antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Südet Krizi</span>

Südet krizi, Nazi Almanyası'nın Çekoslovakya'nın Südet bölgesinin kendisine verilmesini diretmesiyle ortaya çıkan ve 1938 yılında belli başlı Avrupa ülkelerini savaşın eşiğine getiren gelişmelerdir.

Çek Cumhuriyeti tarihi, bugünkü Çekya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Slovakya tarihi, bugünkü Slovakya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Canaris</span>

Wilhelm Franz Canaris, Alman amiral, Nazi Almanyası'nda Abwehr Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovak Lejyonu</span>

Çekoslovak Lejyonu, I. Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri bünyesinde savaşan Çek ve Slovaklardan oluşan gönüllü ordu. Rus İç Savaşı'nda önemli bir silahlı güç olarak yer almış, I. Dünya Savaşı'nın ardından Çekoslovakya'nın bağımsızlığının ilanında etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovakya'nın İşgali</span>

Çekoslovakya'nın İşgali (1938-1945), Münih Antlaşması sonucu Almanya'nın, Südetler olarak bilinen bölgeyi işgal etmesiyle başlamıştır. 16 Mart 1939'da Alman birlikleri Çekoslovakya'nın geri kalanını da işgal ederek II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar ülkenin varlığına son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Edvard Beneš</span>

Edvard Beneš, Çekoslovak bağımsızlık hareketi lideri, Dışişleri Bakanı ve Çekoslovakya ikinci Cumhurbaşkanı. Beneš yetenekli bir diplomat olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Macaristan</span>

Macaristan I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle ayrılan devletlerden birisi oldu. Savaştan sonra imzalanan Trianon Antlaşması ile hem toprak kaybedilmişti hem de silah konusunda sınırlandırılmalar mevcuttu. Ayrıca ekonomi konusunda da maddeler vardı. Antlaşmadan önce kaybedilen toprakları geri kazanmak için ülkede komünist devrim Béla Kun harekâtlar düzenlese de başarılı olamadı. Hatta komünist rejim yıkıldı. Bu durumda I. Dünya Savaşı'nda aynı kaderi yaşayan Almanya ile ittifak yapması işten bile değildi. Tabi hükûmet pek istemese de hem kralın isteği hem de Almanlar'ın baskısı sonucunda Anti-Komintern Paktı imzalandı.

<span class="mw-page-title-main">Sürgündeki Çekoslovakya Hükûmeti</span>

Sürgündeki Çekoslovak Hükûmeti, Çekoslovakya Geçici Hükûmeti ya da Çekoslovakya Ulusal Özgürlük Komitesi nin gayriresmî unvanı. İlk olarak İngiliz hükûmeti tarafından tanınan bu geçici hükûmet, sonraları Müttefik Devletler'in de resmi muhatabı haline gelecekti. Çekoslovakya Ulusal Özgürlük Komitesi, Çekoslovakya eski Cumhurbaşkanı Edvard Beneš tarafından, Paris'te Ekim 1939'da kurulmuştu. Diplomatik tanınma konusunda Fransa ile yapılan görüşmelerin akametle sonuçlanması ve akabinde Nazilerin Fransa'yı işgali neticesinde, oluşturulan bu komite, 1940 yılında Londra'ya sığınmak zorunda kaldı. Nazi bombardmanı başlayınca, Komite 1941'de Buckinghamshire-Aston Abbots'a taşındı.

<span class="mw-page-title-main">Slovak Cumhuriyeti (1939-1945)</span> Nazi Almanyasının bugünkü Slovakya topraklarının büyük kısmında var olmuş uydu devleti

Slovak Cumhuriyeti (1939-1945) veya Birinci Slovakya Cumhuriyeti veya Birinci Slovak Cumhuriyeti, 14 Mart 1939 ile 4 Nisan 1945 arasında, bugünkü Slovakya topraklarının büyük kısmı üzerinde var olmuş Nazi Almanyası'na bağlı uydu devlet. Devlet Almanların Çekoslovakya'yı işgalinden 1 gün önce Alman provokasyonları ile bağımsızlığını ilan etmiştir. Bu daha önce kendilerine ait bir devletleri olmayan Slovakların tarihinde bir ilkti. Slovak Cumhuriyeti, günümüz Slovakya topraklarının büyük kısmına sahipti ancak 1938'de Çekoslovakya'nın Macaristan'a bıraktığı güney toprakları yoktu. Doğudaki bazı topraklar, kısa süren bir savaş sonucunda Macaristan'a kaybedildi.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'ya müdahalesi</span> Çekoslovakyadaki liberalleşme reformlarını durdurmak amacıyla Varşova Paktı üyeleri tarafından yapılan işgal

Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'ya müdahalesi,, 20-21 Ağustos 1968 gecesi Alexander Dubček'in "Prag Baharı" adı verilen siyasi liberalleşme reformlarını durdurmak için Sovyetler Birliği ile diğer Varşova Paktı müttefikleri olan Doğu Almanya, Polonya, Bulgaristan ve Macaristan'ın Çekoslovakya'yı işgal ettiği askerî harekât. Yaklaşık 250.000 kişiden oluşan Varşova Paktı orduları o gece Çekoslovakya'ya saldırdı, Romanya ve Arnavutluk saldırıya katılmayı reddetti. Doğu Almanya kuvvetleri istilaya katılmaya hazır olsalar da, işgalden birkaç saat önce Moskova'dan Çekoslovakya sınırını geçmemeleri emredildi. Saldırı sırasında 137 Çekoslovak sivil öldürüldü ve yaklaşık 500 sivil yaralandı.

Tireli Savaş, 1989'da Komünist hükümetin düşmesinden sonra Çekoslovakya'da ülkenin adının ne olacağı konusunda yaşanan tartışmadır.

Grün Operasyonu, sıklıkla Durum Yeşil veya Plan Yeşil olarak da anılmaktadır. Bu, Nazi Almanyası'nın İrlanda'yı işgal etmesi için Deniz Aslanı Operasyonu'nu destekleyen tam ölçekli bir operasyon planıdır. Ayrıntılı yapısına rağmen, Grün Operasyonu gerçek bir operasyon değildir. Tehdit ve bir yanıltma olarak tasarlandığı düşünülmektedir. Özgür Devlet'in (İrlanda) tamamının Britanya Silahlı Kuvvetleri tarafından planlanan bir işgali olan Plan W, İngiliz ordusu tarafından herhangi bir Alman işgaline karşı koymak için İrlanda hükûmeti ile gizli irtibat halinde hazırlanmıştır.

Mayıs Krizi, 1938'de Alman birliklerinin Çekoslovakya'ya doğru harekete geçtiği ve bunun Avrupa'da yakında bir savaşın patlak vereceğine işaret ettiği yönündeki haberlerin yol açtığı kısa süreli bir uluslararası gerilim dönemiydi. Gerçek bir askeri yığınak tespit edilmediğinde yüksek endişe hali kısa sürede yatışmış olsa da, krizin sonuçları geniş kapsamlı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Batı ihaneti</span>

Batı ihaneti, Birleşik Krallık, Fransa ve bazen ABD'nin, II. Dünya Savaşı'nın başlangıcında ve sonrasında Çekoslovak ve Polonya devletlerine ilişkin yasal, diplomatik, askeri ve ahlaki yükümlülüklerini yerine getirmediği görüşüdür. Ayrıca bazen o sırada diğer Orta ve Doğu Avrupa devletlerinin muamelesine de atıfta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti</span>

Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti, genellikle halk arasında Birinci Cumhuriyet olarak anılır, 1918'den 1938'e kadar var olan etnik Çekler ve Slovakların oluşan ilk Çekoslovak devletiydi. Ülke genellikle Çek ve Slovakya'nın bir bileşimi olan Çekoslovakya olarak adlandırılıyordu; halefi devletler için yavaş yavaş en yaygın kullanılan isim haline geldi. Devlet, eskiden Avusturya ve Macar topraklarından farklı yönetim sistemlerini miras alan eski Avusturya-Macaristan topraklarından oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti</span>

İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti, 30 Eylül 1938 ile 15 Mart 1939 arasında 169 gün yaşadı. Bohemya, Moravya, Silezya, Karpat Rutenya ve Slovakya'nın özerk bölgelerinden oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Karpat-Ukrayna</span>

Karpat-Ukrayna, Aralık 1938'de Altkarpat-Rus olarak adlandırılarak oluşturulan İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti'nde özerk bir bölgeydi. Tam idari ve siyasi özerklik, 22 Kasım 1938 tarihli Anayasa kanunuyla onaylandı. 20 yıl önce, tarihsel olarak Macaristan'a ait olan bölge, 1920 Trianon Antlaşması ile Macaristan Krallığı'ndan ayrılarak yeni oluşturulan Çekoslovakya'ya bağlandı ve Macaristan, tarihsel sınırlarını geri getirmenin şiddet içermeyen bir yolu ve Trianon Antlaşması'nın revizyonunun yolunu arıyordu. 2 Kasım 1938'de Birinci Viyana Ödülü, Çekoslovakya'dan, çoğunlukla Macar nüfuslu güney Karpat Rusları da dahil olmak üzere bölgeleri ayırdı ve onları Macaristan'a geri verdi. Ancak İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti'nin dağılmasından sonra, 15 Mart 1939'da, Karpat-Ukrayna'yı temsilen Avgustyn Voloshyn Hitler'e tanınma ve destek için bizzat başvururken, aynı zamanda Karpat-Ukrayna bağımsızlığını ilan etti. Nazi Almanyası cevap vermedi ve kısa ömürlü devlet, 18 Mart 1939'a kadar tüm yerel direnişi ezen Macaristan tarafından işgal edildi.