İçeriğe atla

Falkland Savaşı

Koordinatlar: 48°30′G 53°45′B / 48.500°G 53.750°B / -48.500; -53.750
Falkland Savaşı

Falkland Savaşında hareket merkezleri ve mesafeler.
Tarih2 Nisan 1982-14 Haziran 1982
Bölge
Falkland Adaları, Güney Georgia kara, deniz ve hava sahaları
Sonuç Birleşik Krallık zaferi
Taraflar
Arjantin

Birleşik Krallık

Komutanlar ve liderler
Leopoldo Galtieri
Juan Lombardo
Jorge Anaya
Mario Benjamin Menéndez[1]		 Margaret Thatcher
John Fieldhouse
Jeremy Moore
Kayıplar
649 ölü
1.068 yaralı
11.313 esir
75 hava aracı
25 helikopter
1 hafif kruvazör
1 denizaltı
3 kargo gemisi
2 devriye botu
1 nakliye botu		 258 ölü
777 yaralı
115 esir
10 Sea Harrier
24 helikopter
2 destroyer
2 fırkateyn
1 çıkarma gemisi
1 amfibi botu
1 konteyner gemisi
Falkland Adaları'nın haritadaki yeri
Falkland Adaları

Falkland Savaşı (İspanyolca: La guerra de las Malvinas, İngilizce: Falklands War/Conflict/Crisis), 2 Nisan 1982'de Arjantin'in Falkland ve Güney Georgia Adalarını işgal etmesi ile başlayan savaştır. Altı hafta süren savaşın ardından Arjantin teslim olmuş ve işgal ettiği toprakları terk etmiştir. Arjantin'de iktidardaki Leopoldo Galtieri rejimi savaşın ardından devrilmiştir. Birleşik Krallık'ta ise Margaret Thatcher zaferin etkisiyle 1983 Birleşik Krallık genel seçimlerini ezici çoğunlukla kazanmıştır.

Öncesi

Falkland Adaları üzerindeki egemenlik sorunu 1964'te Birleşmiş Milletler'de Sömürge Sorunları Komisyonu'nun gündemine geldi. Arjantinlilere göre, Malvinas olarak bilinen adalar Arjantin'in bir parçasıydı. Adaların Güney Amerika'ya coğrafi yakınlığı vardı. Arjantin, İspanya'nın halefi olduğunu ileri sürüyordu. Birleşik Krallık, adalar üzerindeki hükümranlığı Arjantin'e devretmeli, yönetimi belirli bir anlaşmaya uygun olarak sürdürmeliydi. Birleşik Krallık ise adada yaşayan Birleşik Krallık asıllıların isteklerine aykırı olduğundan, böyle bir düzenlemeye gidemiyordu. Birleşik Krallık 1833'ten beri adalar üzerinde "işgal ve yönetimi" sürdürdüğünü ve Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın 1. maddesine göre Falklandlılar'a self-determinasyon ilkesinin uygulanması gerektiğini ileri sürüyordu. Birleşik Krallık'ya göre Falkland Adaları, Arjantin'in yönetim ve denetimine geçerse sömürge durumu sona ermeyecek, tam tersine başlayacaktı.

Savaş ve sonuçları

Ayrıca bakınız: Falkland Savaşı'nın sonuçları

Yıllarca süren müzakereler bir sonuç vermeyince Arjantin, Falkland ve Güney Georgia Adalarını işgal etti. Birleşik Krallık, Güney Amerika'ya hemen bir görev kuvveti gönderdi. Birleşik Krallık, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Ekonomik Topluluğu'nda (Avrupa Birliği) büyük diplomatik destek gördü; Arjantin'e ekonomik zorlama tedbirleri uygulandı. 25-26 Nisan 1982 tarihlerinde Birleşik Krallık birlikleri Güney Georgia Adasını ele geçirince, Falkland Adaları'ndaki Arjantin birlikleri komutanı teslim oldu. Arjantin Devlet Başkanı Leopoldo Galtieri'nin ayrılmasından sonra Birleşik Krallık adalardan çekilmedi ve iki ülke arasındaki sorun kesin bir çözüme bağlanamadı. Savaşın sonucunda, 258 Britanyalı ve 649 Arjantinli ölmüş, adalar Birleşik Krallık kontrolünde kalmaya devam etmiş fakat Arjantin de adalar üzerindeki hak iddiasından vazgeçmemiştir.

Galeri

Gemiler

  • Arjantin uçak gemisi 'Veinticinco de Mayo' (1 Haziran 1979)
    Arjantin uçak gemisi 'Veinticinco de Mayo' (1 Haziran 1979)
  • Arjantin hafif kruvazörü ARA General Belgrano (Nisan 1982)
    Arjantin hafif kruvazörü ARA General Belgrano (Nisan 1982)
  • Britanya uçak gemisi HMS Hermes (R-12)
    Britanya uçak gemisi HMS Hermes (R-12)

Uçaklar

  • Super Étendar (Arjantin)
    Super Étendar (Arjantin)
  • Exocet füzesi
    Exocet füzesi
  • BAe Sea Harrier (Britanya)
    BAe Sea Harrier (Britanya)

Kaynakça

  1. ^ Komutanın ölüm haberini içeren 18 Eylül 2015 tarihli infobae haberi 8 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca) 30 Nisan 2021 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

1982 (MCMLXXXII) bir yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Amerika</span> kıta

Güney Amerika, Amerika'nın güneyinde bulunan bir kıta. Güney Yarımküre'de bulunmasına rağmen topraklarının küçük bir kısmı Kuzey Yarımküre'de yer almaktadır. Büyük Okyanus'un doğusunda, Atlas Okyanusu'nun batısında, Kuzey Amerika'nın güneyinde ve Antarktika'nın kuzeyinde bulunur. Güney Amerika, 17.840.000 km karelik bir yüzölçümüne sahiptir. Dünya yüzeyinin yaklaşık olarak %3,5'ini kaplamaktadır. 2005 yılına göre nüfusu 371.000.000'dan fazladır. Güney Amerika kıtalar arası yüzölçümü sıralamasında dördüncü ve nüfusta beşincidir.

<span class="mw-page-title-main">Falkland Adaları</span> Güney Atlas Okyanusunda Birleşik Krallık Denizaşırı Toprakları ülkesi

Falkland Adaları ya da Malvina Adaları Güney Atlas Okyanusu'nda Patagonya'nın 480 km doğusunda bulunan takımadalar. Yaklaşık 12.000 km²'lik yüz ölçümüne sahip olan takımada Doğu Falkland, Batı Falkland ve 776 küçük adadan meydana gelir. Britanya Denizaşırı Toprakları'ndan biri olan Falkland Adaları içişlerinde serbest, dışişlerinde ve savunmada ise Birleşik Krallık'a bağlıdır. Adalar'ın başkenti Doğu Falkland'daki Stanley'dir. Birleşik Krallık, Arjantin'in adalar üzerindeki taleplerine rağmen 1833'te egemenliğini ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları</span> Güney Atlantikte bulunan Birleşik Krallıka bağlı adalar

Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları, Güney Atlantik'te bulunan Birleşik Krallık'a bağlı adalar. Güney Georgia Falkland Adaları'nın yaklaşık 1300 km doğu-güneydoğusunda yer alırken Güney Sandwich Adaları, Güney Georgia'nın yaklaşık 640 km güneydoğusunda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya İmparatorluğu</span> Birleşik Krallık tarafından yönetilmiş devletler ve dominyonlardan oluşan imparatorluk

Britanya İmparatorluğu, Birleşik Krallık veya öncül devletleri tarafından yönetilen dominyonlar, sömürgeler, himayeler ve mandalar ile diğer bağımlı bölgelerden oluşmuş olan imparatorluktur. 16. ve 17. yüzyıllarda İngiltere Krallığı tarafından kurulan denizaşırı sömürgeler ve ticaret karakolları olarak başlamıştı. En güçlü döneminde tarihteki en geniş topraklara sahip devlet olmasının yanı sıra bir yüzyıldan fazla bir süre boyunca dünyanın en önde gelen küresel gücüydü. 1922'de 458 milyon kişi, yani dünya nüfusunun neredeyse dörtte biri, Britanya İmparatorluğu'nun egemenliği altındaydı ve toprakları 33.000.000 km2'lik alanı kapsıyordu. Bu derece geniş bir coğrafyaya hükmettiği için siyasi, dilsel ve kültürel kalıtı hâlen yaygın olarak devam etmektedir. Gücünün doruklarındayken, dünya geneline yayılmış toprakları nedeniyle her zaman en az bir bölgesinde gün ışığı olmasından ötürü "üzerinde güneş batmayan imparatorluk" olarak da tanımlanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Ascension Adası</span> Atlas Okyanusunun güneyinde bulunan Britanya denizaşırı bölgesi

Ascension adası, Atlas Okyanusunun güneyinde Birleşik Krallık'a bağlı ada. Volkanik bir ada olan Ascension'un yüzölçümü 88 km²'dir. Ada, Saint Helena ve Tristan da Cunha ile birlikte Saint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha olarak adlandırılan Britanya Denizaşırı Toprakları bölgesini oluşturmaktadır. Nüfus; 1.100.

<span class="mw-page-title-main">Leopoldo Galtieri</span> Arjantinli asker (1926-2003)

Leopoldo Fortunato Galtieri Castelli, Arjantinli general ve devlet adamı. 1981-82 yıllarında devlet başkanlığı yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Denizaşırı Toprakları</span> Birleşik Krallıkın hâkimiyetindeki on dört bölge

Britanya Denizaşırı Toprakları ya da Birleşik Krallık Denizaşırı Toprakları, Birleşik Krallık'ın bir parçasını oluşturmamakla birlikte Birleşik Krallık hâkimiyeti altında bulunan on dört bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Amerika ülkeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Güney Amerika ülkeleri listesi, Güney Amerika'nın coğrafî kapsamına giren ülkeleri ve bu ülkelerin bayraklarını, başkentlerini, para birimlerini, resmî dillerini, yüzölçümlerini, nüfuslarını ve coğrafî konumlarını gösterir. Bu liste, "Birleşmiş Milletlere üye devletler" ve "başka ülkelere bağımlı topraklar" olmak üzere iki kısma ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Antarktika Toprakları</span> Birleşik Krallıkın Antarktikada hak sahibi olduğu bölge

Britanya Antarktika Toprakları, Birleşik Krallık'ın Antarktika'da hak iddia ettiği ancak uluslararası alanda kabul görmeyen bölgedir. Ana üssü Rothera olup Birleşik Krallık'ın 14 deniz aşırı toprağından biridir. Bölgede görevli üs personeli hariç yaşam bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin-Brezilya ilişkileri</span>

Arjantin-Brezilya ilişkileri, hem yakın hem de tarihseldir. Ekonomiyi, ticareti, kültürü, eğitimi ve turizmi kapsar. Savaş ve rekabetten dostluk ve ittifaka kadar bu karmaşık ilişki iki yüzyılı aşkın bir süredir devam ediyor. Ülkeler ayrıca, her ikisi de başkanlık sistemine sahip federal cumhuriyetler olan bir hükûmet sistemini paylaşır.

<span class="mw-page-title-main">San Carlos Muharebesi (1982)</span>

San Carlos Muharebesi 1982 yılındaki Falkland Savaşı sırasında Arjantin Hava Kuvvetlerine ait savaş uçaklarıyla Kraliyet Deniz,Hava ve Deniz Piyadeleri arasında Doğu Falkland'daki San Carlos Körfezinde yaşanan muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Falkland Savaşı'nın sonuçları</span>

Falkland Savaşı'nın sonuçları, İngiltere ile Arjantin arasındaki 1982 yılındaki Falkland Savaşı'nın sonuçlarının iki ülke iç siyasetine olduğu kadar küresel olarak uluslararası ilişkiler alanında, askeri alanda, kültürel alanda ve sağlık alanında etkileri olmuştur.

Jorge Isaac Anaya Arjantinli asker ve devlet adamı. 1976-1983 döneminde ülkede iktidar olan cunta rejiminde 1981-1982 yılları arasında Leopoldo Galtieri ve Basilio Lami Dozo ile birlikte görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Basilio Lami Dozo</span> Arjantinli asker (1929-2017)

Basilio Arturo Ignacio Lami Dozo Arjantinli üst düzey komutan ve devlet adamı. 1976-1983 dönemindeki askerî cuntada Leopoldo Galtieri ve Jorge Isaac Anaya ile birlikte 1981-1982 döneminde aktif yönetimde bulunmuştur.

Port Stanley'in düşüşü Falkland Savaşı kapsamında adalardaki en önemli Arjantin askerî varlığının bulunduğu Stanley'deki Arjantin birliklerinin teslim olmasını, bu sürece giden irili ufaklı muharebeleri ve adadaki Arjantin birliklerinin İngilizlere teslim oluş sürecini anlatır.

ARA <i>General Belgrano</i>

ARA General Belgrano 1951-1982 yılları arasında Arjantin Donanmasında görev yapmış olan kruvazör. İmal edildiğinde USS Phoenix adıyla ABD Donanmasında görev yapmıştır. İkinci Dünya Savaşı sırasında Pasifik Cephesinde savaşmıştır. Sonrasında Arjantin'e satılan gemi, Falkland Savaşı sırasında 2 Mayıs 1982 tarihinde Kraliyet Donanmasına bağlı nükleer denizaltı HMS Conqueror tarafından batırılmıştır. Bu olayın ardından Arjantin donanması Falkland Savaşı'na dahil olamadığı için Belgrano'nun batırılması savaşın İngilizler lehine sonuçlanmasında belirleyici olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yasak bölge (Falkland Savaşı)</span>

Yasak bölge Falkland Savaşı sırasında 30 Nisan 1982 günü Birleşik Krallık tarafından ilan edilen ve merkezinde Falkland Adaları'nın bulunduğu 200 deniz mili (370 km) çapındaki bir dairenin tanımladığı alandır. Savaş sırasında bu bölgeye giren herhangi bir deniz veya hava aracına önceden uyarılmadan silahlı müdahale edileceği ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mario Benjamin Menéndez</span> Arjantinli devlet adamı (1930-2015)

Mario Benjamin Menéndez Arjantinli komutan. Falkland Savaşı sırasında işgalci Arjantin birliklerinin komutanı ve askeri vali konumundaydı. Mağlubiyetin ardından İngiliz birliklerine teslim olmuştur. Ulusal Yeniden Yapılanma Süreci sırasında iktidardaki cuntacı ekibin önde gelen isimlerindendir. Cuntanın devrilmesinin ardından hakkında insan hakları ihlali yaptığına dair iddialar ortaya atılınca mahkemeye verilmiş ve suçlu bulunarak hapse atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin-Birleşik Krallık ilişkileri</span> ikili diplomasi ilişkiler

Arjantin Cumhuriyeti ile Birleşik Krallık arasındaki dış ilişkiler bir yüzyıldan fazla süredir varlığını sürdürmektedir. Her iki ülke de 15 Aralık 1823'te diplomatik ilişkiler kurdu. 1860'lardan 1930'lara kadar Arjantin'deki ekonomik patlama döneminde Birleşik Krallık, kamu hizmetleri, demiryolları, bankacılık ve finans alanlarındaki ağır yatırımlarla Arjantin ekonomisinde baskın bir rol oynadı. sigorta, nakliye, iletişim, et endüstrisi ve perakende ticaret. İngiliz, İskoç ve Galli Arjantinliler topluluğu, Britanya İmparatorluğu dışındaki herhangi bir ülkenin en büyüğüydü ve bu da popüler ismin "Altıncı Hakimiyet" olmasına yol açtı. Ticari bağlar, Büyük Buhran ve İmparatorluk Tercihi'nin dayatılması nedeniyle sekteye uğradı ve Perón rejimi, Britanya'nın sahip olduğu birçok sanayiyi kamulaştırdı ve bu durum, bağlar genel olarak dostane kalsa da Britanya'nın ekonomik üstünlük konumunu kaybetmesine yol açtı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.