İçeriğe atla

Falkirk Muharebesi

Koordinatlar: 55°59′15″N 3°45′41″W / 55.98755°K 3.761476°B / 55.98755; -3.761476
Falkrik Muharebesi
Tarih22 Temmuz 1298
Bölge
Falkrik, İskoçya İskoçya Krallığı
Sebep İskoçların Bağımsızlık İsteği
SonuçBüyük Britanya Ordusu Zaferi İngiltere Krallığı
Taraflar
İskoç Birlikleri İskoçya Krallığı Britanya Ordusu İngiltere Krallığı
Komutanlar ve liderler
William Wallace İskoçya Krallığı I.Edward
Güçler

6,000 Köylü ve bağımsız birlikler

15,000 Bağımsız birlikler[2]

Kayıplar
2000'den fazla kişi öldü.[3] 2,000 kişi öldü[4]

Falkirk Muharebesi, (Gâl bölgesinde gerçekleşen); 22 Temmuz 1298 tarihinde gerçekleşen İskoçya'nın özgürlük savaşı niteliğini taşıyan ilk savaşıdır. William Wallace önderliğindeki İskoç Ordusunu, I. Edward önderliğindeki İngiliz Ordusu mağlup etti.

Muharebe

Stirling ismi verilen mızraklar ve dört büyük tabur "kirpi" ismi verilen Schiltronların (İki insan uzunluğunda mızraklar) İskoç Ordusu savaş alanına geldi. Mızrakçılar arasına, okçular ve küçük süvari birlikleri dahil edilmiştir. En önde ise toprak sahipleri ve nüfuzlu insanlar ve onlara bağlı birlikler yer alıyordu. 22 Temmuz Salı günü, İngiliz Ordusu'na ait dört tabur süvari İskoç Ordusu'yla karşılaştı. İngiliz Ordusu'nun sol kesimi; Norfolk, Hereford ve Lincoln tarafından komuta edilmiştir. Ordunun sağ kesimini ise Durham Başpiskoposu Anthony Bek yönetirken; Kral I. Edward ise öncü kuvvetlerin hemen arkasında ve merkez ordunun başında bulunuyordu. İskoç ordusuyla ilk karşılaşan Norfolk ve ona bağlı birlikler ilk hücumu gerçekleştirdi. Ancak İskoç birliklerinin küçük bir bataklığın ardında olması saldırıyı başarısız hale getirdi. Bu durumda saldırı girişimleri bataklık çevresinden dolaşarak gerçekleştirmeleri gerekti. Sağ tarafı komuta eden Anthony Bek'in ordusunun, geç pozisyon alması ve merkez kuvvetlere bağlı süvarilerin sabırsız davranmaları ordu düzenin tamamen bozdu. John Comyn ve ona bağlı birlikler savaş alanını terk etti. Sir John Stewart, kardeşi ve onlara bağlı uzun menzilli okçu birlikleri bu durumdan istifade ederek İngiliz birliklerine ağır hasarlar verdi. Ancak Schiltronların zırhlı süvari birliklerine istenilen hasarı verememesinden kaynaklı İskoç Mızrakçıları'nın orman içlerine çekilmesine neden oldu. Kral I. Edward süvari birliklerini tekrar düzenleyerek toparladı. İngiliz süvarilerinin, İskoç süvarilerine oranla daha fazla olması direkt saldırıyı etkiliyordu. Bu yüzden savaş alanından geri çekildiler. Kral I. Edward, uzun menzilli okçuları [5][6] ("Longbow") öne çıkarması İskoç birliklerinin zayiatlar vermesine neden oldu. Ancak İngiliz birliklerinin ordu düzeni bozulunca; İskoç orduları hücuma geçti. Sol kısımda hazır bekleyen zırhlı süvari birlikleri Kral I. Edward'ın emri ile harekete geçtiler. İngiliz birlikleri İskoç Ordusu'nun etrafını sararak muharebeyi kazandı.

Etkileri

İskoç Birlikleri; çok fazla kayıp verdiler. Kral I. Edward'ın İskoçlara karşı ilk zaferidir.

Kaynakça

  1. ^ Barrow, G. W. S. Robert Bruce and the Community of the Realm of Scotland, 1976 and Fisher, Andrew (2002), William Wallace (2nd ed.), Edinburgh: Birlinn, ISBN 1-84158-593-9
  2. ^ a b c UK. Battlefields, Battle of Falkirk 8 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Fisher, Andrew (2002), William Wallace (2nd ed.), Edinburgh: Birlinn, ISBN 1-84158-593-9
  4. ^ Prestwich p.481
  5. ^ Paterson, Raymond Campbell For the Lion:History of the Scottish Wars of Independence John Donald Publishers Ltd (29 August 1997) ISBN 978-0-85976-435-3 pp. 21,165
  6. ^ including 10,900 Welshmen

İngiliz Edebiyatındaki Yeri

  • Bain, J., I.Edward dönemi İskoçya, 1296-1377, 1961.
  • Barrow, G. W. S. Robert Bruce ve İskoçya Halkları, 1976
  • Barron, E. M. İskoçya Savaşları ve Bağımsızlık Mücadelesi, 1934.
  • Brown, C., "William Wallace", 2004.
  • Morris, J. E. I.Edward dönemi Galler Savaşları, 1994.
  • Nicholson, R. Orta çağ ve sonrası İskoçya, 1974.
  • Oman, C., Ortaçağ Savaş Sanatı, 1898.
  • Michael Prestwich, Edward I, 1997, Yale University Press, New Haven & London, ISBN 0-300-07157-4 (pbk.)
  • Reid, S., İskoçya Ovalarındaki Savaşlar;2004;Pen & Sword Books Ltd.;Barnsley;ISBN 1-84415-078-X.
  • Fordun, John "İskoçya Ulusal Kronolojisi", 1363, Translated from the Latin text by Felix J. H. Skene. Ed. by William F. Skene. 1872:
CI - Falkirk Savaşı. : —

In the year 1298, the aforesaid king of England, taking it ill that he and his should be put to so much loss and driven to such straits by William Wallace, gathered together a large army, and, having with him, in his company, some of the nobles of Scotland to help him, invaded Scotland. He was met by the aforesaid William, with the rest of the magnates of that kingdom ; and a desperate battle was fought near Falkirk, on the 22d of July. William was put to flight, not without serious loss both to the lords and to the common people of the Scottish nation. For, on account of the ill-will, begotten of the spring of envy, which the Comyns had conceived towards the said William, they, with their accomplices, forsook the field, and escaped unhurt. On learning their spiteful deed, the aforesaid William, wishing to save himself and his, hastened to flee by another road. But alas ! through the pride and burning envy of both, the noble Estates (communitas) of Scotland lay wretchedly overthrown throughout hill and dale, mountain and plain. Among these, of the nobles, John Stewart, with his Brendans ; Macduff, of Fife ; and the inhabitants thereof, were utterly cut off. But it is commonly said that Robert of Bruce, — who was afterwards king of Scotland, but then fought on the side of the king of England — was the means of bringing about this victory. For, while the Scots stood invincible in their ranks, and could not be broken by either force or stratagem, this Robert of Bruce went with one line, under Anthony of Bek, by a long road round a hill, and attacked the Scots in the rear ; and thus these, who had stood invincible and impenetrable in front, were craftily overcome in the rear. And it is remarkable that we seldom, if ever, read of the Scots being overcome by the English, unless through the envy of lords, or the treachery and deceit of the natives, taking them over to the other side.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">William Wallace</span> I. İskoç Bağımsızlık Savaşı önderi (1270-1305)

Sir William Wallace, Birinci İskoç Bağımsızlık Savaşı sırasında ana liderlerden biri olan bir İskoç şövalyesiydi.

<i>Cesur Yürek</i>

Cesur Yürek; (İngilizce: Braveheart) Mel Gibson'in yönettiği ve başrolünü oynadığı tarihî, yarı kurgusal film. William Wallace'ın hayatını anlatır. Film Türkiye sinemalarında yıllarca gösterilerek bir rekora imza atmıştır. 1996 yılında 10 dalda Oscar'a aday olan yapım, yönetim, görüntü yönetimi, efekt, makyaj ve en iyi film dallarında ödüle layık görülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">I. Edward</span> 1272-1307 arasında hüküm sürmüş İngiltere kralı

I. Edward, lakabıyla Uzun Bacaklı Edward veya İskoçların Çekici, 1272'den 1307'ye kadar İngiltere Kralıydı. Aynı zamanda İrlanda Lordu ve 1254'ten 1306'ya kadar Fransa kralının vasalı sıfatıyla Akitanya Dükü olarak Gaskonya'yı yönetti. Tahta çıkmadan önce genellikle Lord Edward olarak anılırdı. Henry'nin en büyük oğlu olan Edward, küçük yaşlardan itibaren babasının saltanatının siyasi entrikalarına dâhil oldu. 1259'da kısa bir süreliğine baronluk reform hareketinin yanında yer alarak Oxford Hükümleri'ni destekledi. Babasıyla uzlaştıktan sonra, İkinci Baronlar Savaşı olarak bilinen silahlı çatışma boyunca sadık kaldı. Lewes Muharebesi'nden sonra Edward, isyancı baronlar tarafından rehin alındı, ancak birkaç ay sonra kaçtı ve 1265'te Evesham Savaşı'nda baronluk lideri Simon de Montfort'u yendi. İki yıl içinde isyan bastırıldı ve İngiltere'nin sakinleşmesiyle Edward, 1270'te Kutsal Topraklara düzenlenen Dokuzuncu Haçlı Seferi'ne katılmak üzere yola çıktı. 1272'de babasının ölüm haberini aldığında eve dönmek üzereydi. Yavaş bir dönüş yaparak 1274'te İngiltere'ye ulaştı ve Westminster Abbey'de taç giydi.

<span class="mw-page-title-main">Bannockburn Muharebesi</span> bannockburn muharebesi

Bannockburn Savaşı 23-24 Haziran 1314'te İskoçlar ile İngilizler arasında gerçekleşen savaştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Edward</span> İngiltere kralı

II. Edward, tahttan feragatten sonra Edward Caernarvonlu, 1307-1327 arasında İngiltere kralı. Yetkilerini sınırlamak isteyen güçlü baron grubuna karşı uzun ve umutsuz bir mücadeleye girişmiş ve sonunda karısı ile onun sevgilisi Baron Roger Mortimer tarafından tahttan indirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Charles</span> İngiltere, İskoçya ve İrlanda kralı

I. Charles, 27 Mart 1625'ten 30 Ocak 1649'da idam edilmesine kadar İskoçya Krallığı ve İngiltere ile İrlanda Krallıkları kralı.

<span class="mw-page-title-main">Stirling Köprüsü Muharebesi</span> İskoç Bağımsızlık Savaşında bir muharebe

Stirling Köprüsü Muharebesi, İskoçya Bağımsızlık Savaşı içinde 11 Eylül 1297 tarihinde Forth Nehri üzerindeki Stirling Köprüsü'nde William Wallace ve Andrew Moray komutasında 2.300 askerli İskoç ordusunun 6. Surrey Kontu John de Warrene ile Hugh de Cressingham komutasındaki 10.000 askerli İngiliz ordusuna karşı galip geldikleri bir muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Roibert</span> İskoçya kralı (1274-1329; hd. 1306–1329)

I. Roibert ya da Robert Bruce, İskoçya kralı. Roibert, Birinci İskoç Bağımsızlık Savaşı sırasında savaştı ve Bannockburn Muharebesi'nde büyük bir zafer elde etti. 1328'de İskoçya'nın bağımsızlığını garantileyen Edinburgh-Northampton Antlaşması'nı imzaladı.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya Krallığı</span> 843ten 1707ye kadar Büyük Britanyanın kuzeyine egemen bir tarihî devlet

İskoçya Krallığı, 843'ten 1707'ye kadar Büyük Britanya'nın kuzeyine egemen bir tarihî devlet. Daha sonra İngiltere Krallığı ile birleşerek Büyük Britanya Krallığı oldu.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İskoçya Krallığı hükümdarları listesi İskoçya Krallığı devletinde hükümdarlık yapan kişilerin listesidir. İskoçya Krallığı 843'ten 1707'ye kadar devam eden Britanya adasının kuzeyinde kurulmuş bir devlettir. Bu İskoçya Krallığı devletinin hükümdarları İskoçya Krallarıdır.

Üç Krallık Savaşları 1639 - 1651 yılları arasında İngiltere, İrlanda ve İskoçya'yı da içine alacak şekilde gerçekleşen çok sayıda olayı kapsar. Bu olaylardan en önemlisi İngiliz İç Savaşıdır ve savaşın sonunda 1649 yılında Parlamento tarafından alınan kararla kral I. Charles idam edilmiştir. Üç Krallık Savaşları dönemi 1660 yılında II. Charles'ın tahta çıkmasıyla başlayan Restorasyon dönemine kadar uzatılır. Savaşlar toplumsal hayatta dini ve sosyal meselelere dair biriken sorunların patlaması olarak da değerlendirilebilir. Din alanında halk, monarşisinin müdahalesi olmaksızın özgürce ibadet etme arzusunu dile getirmiştir. Sosyal alanda da monarşinin yetkilerinin parlamento tarafından düzenlenmesi arzusu bulunuyordu. İngiltere, İrlanda ve İskoçya topraklarında yaşanan bu toplumsal olayların bir de ulusal boyutu olmuştur. İrlanda ve İskoçya birleşik krallık altında İngiliz hakimiyetine de başkaldırmıştır. Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlılarının monarşi, İrlanda ve İskoçya'ya galip gelmesi günümüzdeki meşruti monarşiyle yönetilen Londra merkezli Büyük Britanya'nın da temellerini atmıştır. Aynı dönemde meydana gelen ve İspanyol İmparatorluğuna karşı yaşanan Portekiz ve Hollanda bağımsızlık savaşları da bu dönemde yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Taginae Muharebesi</span> Gotlar Savaşı (535-554) sırasında Bizans İmparatorluğu ile Ostrogotlar Krallığı arasındaki muharebe

Taginae Muharebesi veya Busta Gallorum Muharebesi, Temmuz 552 meydana gelen Doğu Roma İmparatorluğu generali Narses İmparator I. Justinianus namına Ostrogotlar Krallığı'nın kralı Totila'yı mağlup etmiştir. Bu muharebede Ostrogotlar Krallığı Kralı Totila öldürülmüştür. Bu muharebe Gotlar Savaşı (535-554)'nın en sondan bir önceki büyük muharebesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Dunbar Muharebesi</span>

Dunbar Muharebesi, 3 Eylül 1650 günü yapılan ve İngiliz İç Savaşı içindeki önemli bir muharebedir. İç savaşın üçüncü aşamasında yapılan muharebede Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı Yeni Ordu birlikleri, David Leslie komutasındaki II. Charles yanlısı İskoç birliklerini yener. 5 Şubat 1649 günü İskoçların kralı ilan edilen II. Charles'ın tahta çıkma umutları giderek azalır. Günümüzde muharebe alanı İskoçya tarihi açısından öneminden ötürü koruma altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci İskoç Bağımsızlık Savaşı</span> İskoçların İngiliz esaretine karşı bağımsızlık mücadelesi

Birinci İskoç Bağımsızlık Savaşı İngiliz ve İskoç güçleri arasındaki bir dizi savaşın ilkiydi. 1296'da İngilizlerin İskoçya'yı işgalinden 1328'de Edinburgh-Northampton Antlaşması ile İskoç bağımsızlığının de jure restorasyonuna kadar sürdü. De facto bağımsızlık 1314'te Bannockburn Muharebesi'nde kuruldu. Savaşlar, İngiliz krallarının İskoçya üzerinde otoritelerini kurmaya çalışırken, İskoçlar İngiliz yönetimini ve otoritesini İskoçya dışında tutmak için savaşırken ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Crécy Muharebesi</span>

Crécy Muharebesi 26 Ağustos 1346'da kuzey Fransa'da gerçekleşmiş bir muharebedir. Muharebe, Kral VI. Philipe komutasındaki bir Fransız ordusu ile Kral III. Edward liderliğindeki bir İngiliz ordusu arasında gerçekleşti. Fransızlar, Yüz Yıl Savaşları sırasında kuzey Fransa'yı geçerken İngilizlere saldırdılar, bu da İngiliz zaferine ve Fransız tarafına ağır can kaybına neden oldu.

Andrew Moray, aynı zamanda Andrew de Moray, Morayli Andrew veya bir esquire olarak da bilinen Andrew Murray, İskoç Bağımsızlık Savaşı'nda öne çıktı. İngiltere Kralı I. Edward'ın işgaline karşı 1297 yazında Kuzey İskoçya'da ayaklanmaya önderlik etti ve bölgenin kontrolünü Kral John Balliol için başarıyla geri aldı. Daha sonra kuvvetlerini William Wallace önderliğindeki güçlerle birleştirdi ve birleşik orduyu Stirling Köprüsü Muharebesi'nde zafere taşıdı. Moray, çatışmada ölümcül şekilde yaralandı, o yıl bilinmeyen bir tarihte ve yerde öldü.

<span class="mw-page-title-main">James Douglas, Douglas Lordu</span>

Sir James Douglas veya Black Douglas İskoç şövalye ve lord. İskoç Bağımsızlık Savaşlarında önemli komutanlardan birisidir.

Culloden Savaşı, 1745 Jakobite yükselişinin en son çatışmasıdır. 16 Nisan 1746'da Charles Edward Stuart'ın Jakobite ordusu Cumberland Düklüğü Prince William Augustus komutası altında İngiliz hükûmeti tarafından yenilmiştir. İskoçya'da Inverness yakınlarındaki Drummossie bozkırında son kez İngiliz topraklarında perdeli savaş yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Berwick'in Yağmalanması (1296)</span>

Berwick'in yağmalanması, 1296'daki Birinci İskoç Bağımsızlık Savaşı'nın ilk önemli muharebesiydi.

Dunbar Muharebesi, Birinci İskoç Bağımsızlık Savaşı'nın başlangıcı sırasında 1296'da yapılan seferin tek önemli saha harekâtıydı.