İçeriğe atla

Fal yazıtları

Fal yazıtları

Fal yazıtları (Çince: 甲骨; pinyin: jiǎgǔ), başta geç Shang Hanedanı dönemi olmak üzere, antik Çin'de yazı için kullanılan öküz kürek kemiği ya da kaplumbağa plastron parçalarıdır.

Fal yazıtları, eski Çin yazıtlarının bilinen en önemli kısmını taşır ve Shang Hanedanı'nın kraliyet soyağacı gibi önemli tarihi bilgileri içermektedir. 20. yüzyılın başında keşfedildiklerinde, bu kayıtlar bazı bilim adamlarının şüphe duyduğu Shang Hanedanı'nın varlığını doğrulamıştır.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Fal yazıtları ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Shang Hanedanı</span> MÖ 1600 - MÖ 1027 yılları arasında Çinde Sarı Nehir deltasında hüküm sürmüş hanedanlık

Shang Hanedanı ya da Yīn Hanedanı (殷代) MÖ 1600 - MÖ 1027 yılları arasında Çin'de Sarı Irmak deltasında hüküm sürmüş hanedanlık.

<span class="mw-page-title-main">Yinxu</span>

Yinxu, Çin'in antik ve büyük tarihi başkentlerinden biridir. Bilinen en eski Çin yazısının tanınmasıyla sonuçlanan fal yazıtlarının arkeolojik keşfinin kaynağıdır. Yinxu olarak bilinen arkeolojik kalıntılar, sekiz kuşağa 255 yıl boyunca var olan Çin'in Shang Hanedanı'nın son başkenti Yin'in ve 12 kralın egemenliğindeki antik Yin şehrini temsil etmektedir. Yinxu 1899 yeniden keşfedilmiş olup Çin'in en eski ve en büyük arkeolojik alanlarından biridir ve 2006 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine dahil edildi. Yinxu, Henan eyaletine bağlı Anyang kenti yakınlarında ve Hebei ile Shanxi eyalet sınırlarının yakınında yer almaktadır.

Tian (天), Çincede cennet için kullanılan terimlerden birisidir. Terim, Çin mitolojisi, felsefesi ve dininde önemli bir kavramdır. Shang Hanedanı sırasında Çinliler, yüce tanrılarını Shangdi (上帝) veya Dì (帝) olarak tanımlamaktaydılar. Daha sonra Zhou Hanedanı sırasında Tian bu figürle eş anlamlı hale geldi. Cennet ibadeti, 20. yüzyıldan önce Çin'in ortodoks bir devlet dini idi.

Jiahu yazıları, Çin'in Henan eyaletinde Peiligang kültürü alanı olan Jiahu'da bulunan bir ön yazıdır. Yazılar MÖ 6000 yılına dayanmakta olup orijinal buluntuları yapan arkeologlar, yazıların çok daha sonraki fal yazıtlarında kullanılan bazı karakterlere benzer olduğuna inanıyorlardı, ancak çoğu, işaretlerin sistematik yazıları temsil ettiğinden şüphe duymaktadır. Antiquity dergisindeki 2003 tarihli bir rapor, yazıları "yazının kendisi olarak değil, sonunda tam teşekküllü bir yazı sistemine yol açan uzun bir işaret kullanımı döneminin özellikleri olarak" yorumladı. Fal yazıtları senaryosunda bilinen en eski yazı, MÖ 1250 veya MÖ 1200'lerde geç Shang Hanedanı kralı Wu Ding'in saltanatına kadar uzanmaktadır.

Bu Bing, Çin'in Shang Hanedanı'nın ikinci veya dördüncü hükümdarıdır.

Xiao Jia, Çin'in Shang Hanedanı'nın altıncı hükümdarıdır.

Tai Wu, Çin'in Shang Hanedanı'nın yedinci hükümdarıdır.

Yong Ji, Çin'in Shang Hanedanı'nın sekizinci hükümdarıdır.

Zhong Ding, Çin'in Shang Hanedanı'nın dokuzuncu hükümdarıdır.

Wai Ren, Çin'in Shang Hanedanı'nın 10. hükümdarıdır.

He Dan Jia, Çin'in Shang Hanedanı'nın 11. hükümdarıdır.

Zu Xin, Çin'in Shang Hanedanı'nın 13. hükümdarıdır.

Wo Jia, Çin'in Shang Hanedanı'nın 14. hükümdarıdır.

Zu Ding, Çin'in Shang Hanedanı'nın 15. hükümdarıdır.

Nan Geng, Çin'in Shang Hanedanı'nın 16. hükümdarıdır.

Yang Jia, Çin'in Shang Hanedanı'nın 17. hükümdarıdır.

Pan Geng, Çin'in Shang Hanedanı'nın 18. hükümdarıdır. Saltanatı, MÖ 1290'dan MÖ 1263 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Xiao Xin, Çin'in Shang Hanedanı'nın 19. hükümdarıdır.

Xiao Yi, Çin'in Shang Hanedanı'nın 20. hükümdarıdır.

Wu Ding, Çin'in Shang Hanedanı'nın 21. hükümdarıdır. Saltanatı, MÖ 1250'dan MÖ 1192 yılında ölümüne kadar sürmüştür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.