İçeriğe atla

Fakülte ve Yüksek Okullar Komutanlığı

TSK nın Kara, Deniz ve Hava Harp Okullarında yetiştirmediği (muharip olmayan) sınıf ve branşlardaki açığı kapatmak için askerî lise ve lise çıkışlı olmak şartı ile sınavla seçilen öğrenciler yurt içi ve yurt dışındaki fakülte ve yüksek okullarda askeri öğrenci olarak öğrenim görürler. Bu görevi yürütmek maksadı ile Ankara Cebeci'de Fakülte ve Yüksek Okullar Komutanlığı kurulmuş olup daha sonra bu uygulamadan vazgeçilmiş ve sadece Bando Sınıfına yönelik subay ihtiyacının karşılanmasında kullanılmıştır.[1][2]

Tarihçe

Sultan III. Mustafa döneminde Türk Ordusu'nun fen ve sosyal bilimler alanlarında yetişmiş subay ihtiyacını karşılamak için 1773 yılında Mühendishane-i Bahr-i Hümayun kurulmuştur. Bu kurumun bir benzeri de 1795 yılında III. Selim döneminde "Mühendishane-i Berr-i Hümayun" (İmparatorluk Kara Mühendishanesi) adıyla topçu subayı yetiştirmek üzere kurulmuştu. Bu kurumlar 1883 yılında Hendese-i Mülkiye adını almıştır. 1909 yılında Mühendis Mekteb-i Alisi adını alan kurum, sivil mimar ve mühendislerin yetiştiği bir yapıya bürünerek ordu ile ilişkisi kalmamıştır.[3]

Askerî eğitimdeki dönüm noktaları

  • Tıp Eğitiminin Başlangıcı (1827): Türkiye'de tıp eğitimi, Sultan II. Mahmut döneminde 1827'de açılan "Tıphane ve Cerrahhane-i Amire" isimli okulla başlamıştır. Bu okul, ordunun tabip subay ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulmuştur.
  • Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye-i Şahane (1839-1903): Tıp eğitimi, Galatasaray'dan Haydarpaşa'ya taşınan "Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye-i Şahane" ile devam etmiştir. Sultan II Abdülhamit döneminde, Haydarpaşa'da yeni bir bina inşa edilmiş ve 1903'te buraya taşınmıştır.
  • Askerî Öğrencilerin İkameti (1933): 1933'te sivil tıp fakültelerinin kurulmasıyla birlikte, askerî öğrencilerin eğitimlerini sivil tıp fakültelerinde almalarına karar verilmiştir. Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye-i Şahane, lisans seviyesindeki tıp eğitimini sonlandırmıştır.
  • Askerî Öğrenci Pansiyonları: Askerî öğrencilerin konaklaması için İstanbul Beyazıt'ta Eski Maliye Nezareti binası ayrılmış, daha sonra Kumkapı'da Jean D'arc Fransız Lisesi'nin binasına taşınmıştır. Ankara Cebeci'de de benzer bir kurum oluşturulmuştur.
  • Askerî Öğrenci Komutanlıkları (1970'ler): İstanbul'da ve diğer bazı illerde "Fakülte ve Yüksek Okullar Askeri Öğrenci Komutanlıkları" oluşturulmuştur. Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıklarına bağlı öğrencilerin Kasımpaşa'daki Cezayirli Gazi Hasan Paşa Kışlası'nda konakladığı belirtilmiştir.
  • Sarayburnu Tesisleri (1980'ler): İstanbul'daki iki komutanlık, 1979'da Sarayburnu'nda yeni tesislerde birleştirilmiştir. Ancak 1980'lerde Gülhane Askeri Tıp Fakültesi'nin açılmasıyla tıp öğrencileri bu fakülteye yönlendirilmiştir.
  • Son Dönem ve Kapanış (1980'ler): Mühendis, öğretmen vb. alanlardaki ihtiyaçlar sivil mezunlardan karşılanmaya başlandığından, "Fakülte ve Yüksek Okullar Askeri Öğrenci Komutanlıkları"nın tarihi görevi tekrar açılacağı 2018 yılına kadar sona ermiştir.
  • Yeniden Kuruluş ve Günümüz (2018 ve sonrası): 15 Temmuz 2016 sonrasındaki süreçte KHK ile kapatılan Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nin Sağlık Bilimleri Üniversitesine devredilmesine müteakip GATA'nın Türk Silahlı Kuvvetleri'ne gerekli olan tabip subay ve sağlık astsubayı sağlama görevi Sağlık Bilimleri Üniversitesi'ne devredilmiş olup üniversite ve Millî Savunma Bakanlığı arasına imzalan antlaşma çerçevesinde Fakülte ve Yüksek Okullar Askeri Öğrenci Komutanlığı yeniden kurulmuş ve ordunun tabip subay ihtiyacı SBÜ Hamidiye ve Gülhane Tıp Fakültesi Fakültesinden[4]; sağlık astsubay ihtiyacı SBÜ Hamidiye ve Gülhane Sağlık Meslek Yüksekokulundan karşılanmaya başlanmıştır. Hamidiye Tıp Fakültesi'nin eğitim verdiği bina 1903 yılında Sultan Abdülhamit Han'ın kurdurduğu Osmanlıda modern tıp eğitiminin verilmeye başladığı ve askeri tabip yetiştiren ilk kurum olan Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane binasıdır.

Kaynakça

  1. ^ a b "MSB adına fakülte ve yüksekokullarda eğitim görenlerin komutanlık bünyesine alınmasına ilişkin yönetmelik yayımlandı". Anadolu Ajansı. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2023. 
  2. ^ a b "FAKÜLTE VE YÜKSEKOKULLAR ASKERÎ ÖĞRENCİ KOMUTANLIĞI VE ÖĞRENCİLERİ İLE FAKÜLTE VE YÜKSEKOKULLARDAN YETİŞEN SUBAYLARA VE ASTSUBAYLARA İLİŞKİN YÖNETMELİK". Milli Savunma Bakanlığı, 31686. Resmî Gazete. 11 Aralık 2021. Erişim tarihi: 11 Aralık 2023. 
  3. ^ "Fakülte ve Yüksek Okullar Komutanlığı". Türkçe Bilgi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2023.
  4. ^ "Sağlık Bilimleri Üniversitesi Askeri Öğrenci Alımı". 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Astsubay</span> silahlı kuvvetlerde subaydan kıdemsiz, er ve erbaşlardan kıdemli olan askerdir.

Astsubay, askerî hiyerarşide subaya yardımcı olarak görevlendirilen asker kişilerdir.

Işıklar Jandarma Astsubay Meslek Yüksekokulu (JAMYO), Bursa'da, Jandarma Genel Komutanlığına astsubay yetiştirmek için ön lisans düzeyinde eğitim ve öğretim yapan iki yıl süreli bir askerî okuldur. 18 Aralık 2017 tarihinde alınan karar ile daha önce Türk Silahlı Kuvvetleri Kara ve Hava harp okullarına öğrenci yetiştiren okul, İçişleri Bakanlığına bağlı Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Komutanlığına devredilerek Işıklar Jandarma Astsubay Meslek Yüksek Okulu adını almıştır. Okul eğitime 5 Ocak 2018 tarihinde diğer okuldan yapılan nakille bin 700 öğrencisi ile başlamıştır. Eylül 2018'den itibaren Işıklar Jandarma Astsubay Meslek Yüksekokulu, her yıl bin 500 yeni öğrenci alarak eğitimine devam etmektedir.

Teğmen, birçok ülkenin kara, hava ve deniz kuvvetlerinde asıl görevi takım komutanlığı olan ve Asteğmenle Üsteğmen arasındaki askerî rütbedir. Osmanlı'da Mülâzımı Sâni olarak anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Kara Harp Okulu</span> Türk Kara Kuvvetlerine muvazzaf subay yetiştiren lisans seviyesinde eğitim veren askerî okul, harbiye

Kara Harp Okulu (KHO) ya da geleneksel adıyla Harbiye; Ankara'da bulunan ve Türk Kara Kuvvetlerinin muvazzaf subay kaynağı olan, lisans seviyesinde eğitim veren askerî okuldur.

<span class="mw-page-title-main">Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi</span> Sağlık Bakanlığına bağlı bir hastane

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi (GEAH) veya eski adıyla Gülhane Askerî Tıp Akademisi (GATA), II. Abdülhamit tarafından 1898 yılında İstanbul'da Gülhane Seririyat Hastanesi olarak kurulmuş olup günümüzde Etlik, Keçiören'de Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hava Harp Okulu</span> Türk Hava Kuvvetlerine muvazzaf subay yetiştiren lisans düzeyindeki eğitim kurumu

Hava Harp Okulu (HHO), Türk Hava Kuvvetlerine muvazzaf subay yetiştiren, lisans derecesinde akademik eğitim ve öğretim veren askeri okul. 2016 yılında çıkarılan kanun hükmünde kararname ile Milli Savunma Üniversitesine bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hava Astsubay Meslek Yüksekokulu</span> Türk Hava Kuvvetlerine astsubay yetiştiren ve ön lisans düzeyinde eğitim veren askerî okul

Hava Astsubay Meslek Yüksekokulu (HAMYO) Gaziemir, İzmir'de bulunan, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na astsubay yetiştiren, önlisans düzeyinde eğitim veren ve Milli Savunma Üniversitesi'ne bağlı bir askerî yüksekokuldur. Okul, Hava Eğitim Komutanlığı birliği Hava Teknik Okullar Komutanlığı yerleşkesi içerisinde Milli Savunma Üniversitesi'ne bağlı olarak eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdürmektedir.

Tıphane, Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane veya Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, kökü Osmanlı Padişahı II. Mahmud'un 14 Mart 1827'de açtığı Tıphaneye uzanan Türkiye tarihindeki ilk tıp fakültesidir. Bugünkü İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ve İstanbul Tıp Fakültesinin Osmanlı'nın son dönemlerindeki adıdır.

Osmanlı tıbbı, İslam tıbbının bir parçası olan ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde geliştirilen tıp biçimi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı ordusu</span> Osmanlı İmparatorluğu’nun askeri gücü

Osmanlı İmparatorluğu'nun silahlı kuvvetleri kara ordusu, donanma ve tayyare bölüklerini içermekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Sağlık Bilimleri Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

Sağlık Bilimleri Üniversitesi, İstanbul'da kurulan bir devlet üniversitesidir. 15 Nisan 2015 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren kanun gereğince kurulmuştur. Üniversite bünyesinde Tıp Fakültesi, Uluslararası Tıp Fakültesi, Ankara Gülhane Eczacılık Fakültesi, Hemşirelik Fakültesi, Yaşam Bilimleri Fakültesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu ve Sağlık Bilimleri Enstitüsü bulunmaktadır. Ayrıca, Sağlık Bilimleri Üniversitesinin; İzmir, Trabzon ve Bursa'da da tıp fakülteleri kuracağı Haziran 2020 yılında yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile duyurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tıp fakültesi</span> tıp alanında eğitim veren kurum

Tıp fakültesi, tıp biliminin öğretildiği ve bu bilim içindeki çeşitli dallarda araştırmalar yapılan fakülte. Mezunları, tıp doktoru unvanı almaktadır. Ayrıca mezuniyet sonrası uzmanlık eğitimi ile uzman doktor, operatör doktor gibi unvanlar verilir. Temel tıp bilimleri alanında yüksek lisans ve doktora eğitimleri de verilmektedir. Türkiye’de tıp fakülteleri liseden sonra ülke genelinde yapılan bir merkezi sınavla öğrenci kabul etmektedir. Eğitim süresi 6 yıldır. Okullar farklı eğitim modellerini tercih etse de ülke genelindeki fakültelerde ilk 3 yıl teorik eğitim laboratuvar dersleriyle beraber verilir sonraki 2 yıl çeşitli bölümlerde stajlara devam edilirken öğrencilerin bilgileri sözlü sınavlarla da sınanmaya başlanır ve okulun son sınıfında Intörn (stajyer) adıyla hastanede gözetim altında çalışmaya başlar. Intörn (stajyer) maaşı, 2022 yılında asgari ücret olarak verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi</span> Jandarma ve Sahil Güvenlik Teşkilatlarının subay, astsubay ve diğer personel ihtiyacını karşılayan askeri yükseköğretim kurumu

Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi (JSGA), Jandarma ve Sahil Güvenlik Teşkilatlarının subay, astsubay ve diğer personel ihtiyacını karşılamak, ön lisans, lisans ve lisansüstü eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın yapmak üzere, bünyesinde fakülte, enstitü, astsubay meslek yüksekokulları, eğitim ve araştırma merkezleri ile kurslar bulunan İçişleri Bakanlığı'na bağlı bir askeri yükseköğretim kurumudur. Akademi, 31 Temmuz 2016 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 25 Temmuz 2016 tarih ve 669 sayılı KHK ile 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu'na eklenen 13/A maddesine göre kurulmuştur. Jandarma Eğitim Komutanlığı ve Jandarma Okullar Komutanlığı'nın lağvedilmesiyle, söz konusu teşkillerin konuşlu bulunduğu Ankara Beytepe Yerleşkesi, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi'nin kullanımına tahsis edilmiştir.

Türkiye'de askerî kurumlarda tabiplik yapan subaylara askerî tabip, askerî hekim veya askerî doktor denilir. Rütbe teğmen olarak başlar ve en yüksek rütbe tuğgeneral rütbesiyle biter. Gülhane Askeri Tıp Fakültesi (GATF) kapatıldığı için eskiden GATF dekanına verilen tümgeneral rütbesi artık askerî tabiplere verilmemektedir.

Sahra Sıhhiye Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı, Eğitim ve Doktrin Komutanlığı'na bağlıdır. Görevi savaşta ve barışta personelin sağlık hizmetlerini planlamak,tanı koymak ve tedavi etmekle yükümlü "sıhhiye" sınıfı personel yetiştirmektir.

Hamidiye Tıp Fakültesi Sağlık Bilimleri Üniversitesine bağlı 2015 yılında kurulan askeri ve sivil öğrenci yetiştiren fakülte.

<span class="mw-page-title-main">Kara Harp Enstitüsü</span> Karacı kurmay subay yetiştiren askerî okul

Kara Harp Enstitüsü, karacı kurmay subay yetiştirmek ve yüksek lisans eğitimi vermek üzere teşkil edilen, Milli Savunma Üniversitesine bağlı askerî eğitim kurumudur.

Türkiye'deki askerî eğitim kurumları, askerî eğitim ve pozitif bilim dersleri vererek Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesindeki askeri ve harp okullarına astsubay ve subay öğrenci yetiştiren askerî eğitim kurumlarıdır. Cumhuriyet tarihinden önce ilk askeri lise 1789 yılında Padişah II. Mahmud zamanında "Harbiye-i Umumiye" adıyla temelleri atılmış 1839'da ilk lise olan Kuleli Askerî Lisesi açılmıştır. Selimiye Askerî Ortaokulu ve Erzincan Askerî Ortaokulu gibi Türkiye'nin farklı şehirlerinde askeri ortaokullar 27 Mayıs Darbesi'nden sonra çıkarılan kararname ile kapatıldı. 2016 yılında yaşanan 15 Temmuz Darbe Girişimi sonrası çıkarılan kararname ile de askeri liseler kapatıldı, tüm askeri eğitim kurumların düzen ve eğitimleri Genelkurmay Başkanlığı'dan alınarak Milli Savunma Üniversitesi'ne bağlandı. Askeri okullarla birlikte Kara, Deniz, Hava, Jandarma, Gülhane Askeri Tıp Akademisi'de (GATA) ve Sağlık Astsubay Meslek Yüksek okulları da kapatıldı. Kapatılmasına yönelik oluşan kamuoyu baskısı sonrası "Kapatılan askeri liselerin binaları ne olacak?" sorusu üzerine dönemin Milli Savunma Bakanı Fikri Işık'ın yanıtı "Benim şahsi düşüncem Kuleli'nin de deniz ve hava lisesinin de yine eğitim yuvası olarak devam etmesi" oldu. Ancak okul ve liseler açılmadı. Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan okullara gerek olmadığını savunmuştur. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin geleceği açısından okulların yeniden açılması görüşü emekli subaylar tarafından sık sık dillendirilmektedir.

Askeri öğrenci, herhangi bir askeri kuvvet veya orduya subay veya astsubay personel olarak girmenin ön koşulu olan askeri üniversite veya okullarda eğitim gören asker öğrencileri ifade eder. Günümüzde gelişmiş ülkelerin askeri organizasyonunun tamamı tarafından personel asker olmanın ön koşulu olarak kabul edilmiştir.

Darülfünun Tıp Fakültesi, Darülfünun-u Osmani Tıp Fakültesi, Darülfünun-u Şahane Tıp Fakültesi veya Haydarpaşa Tıp Fakültesi, 1909'da Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane ve Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiyenin birleştirilmesiyle açılan, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahanenin devamı ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ve İstanbul Tıp Fakültesinin öncülü olmuş tıp fakültesidir. 1912'de Darülfünun-u Osmaninin, İstanbul Darülfünunu adını almasıyla "İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesi" adıyla da anılmıştır. Fakültenin ilk reisi (dekanı) Cemil Topuzlu Paşa'dır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.