İçeriğe atla

Faiz Kaymak

Faiz Kaymak (1906; Lefkoşa - 27 Temmuz 1982), Kıbrıs Türkü siyasetçi, gazeteci, eğitimci ve köşe yazarı. Kıbrıs Türk millî örgütlenmesinin ilk dönemlerinde Fazıl Küçük ile birlikte toplum lideri konumundaydı.[1]

Eğitim hayatı

Öğrenimini Lefkoşa'da tamamladı. Öğretmen olarak önce Limasol'a, daha sonra Lefkoşa'daki Mektebi Rüştiye'ye atandı.[2] Sömürge hükûmetinin Maarif Dairesi ile düştüğü çatışma yüzünden Mesarya köylerinde öğretmen olarak 12 yıl sürgünlük yaşamını sürdürdü. Öğrencileri arasında Alparslan Türkeş ve Rauf Denktaş ta bulunur.

Siyasi hayatı

2. Dünya Savaşı ortalarında öğretmenlikten istifa ederek Halkın Sesi gazetesinde Kıbrıs Türklerinin eğitimlerine ilişkin yazılar yazmaya başladı. 1940'lı yıllarda toplumun ilk örgütlenme çabaları olan KATAK'ın (Kıbrıs Adası Türk Azınlığı Kurumu) ve Kıbrıs Millî Türk Halk Partisi'nin kurucuları arasında yer aldı.[3]

Faiz Kaymak, KATAK'ın kuruluş amacını şöyle anlatmıştır: "Bu parti, hem Enosis‟e cephe alarak, Türk haklarını korumak ve zorbalıkla alınmış olanları da kurtarmak için harekete geçti.”

Dr. Fazıl Küçük ile birlikte köy köy gezerek parti çalışmalarını yürüttü.[4] 1948 yılında İngiltere'nin Kıbrıs Valisi Lord Winster tarafından kurulan Türk İşleri Komisyonu üyeliğine atandı. 28 Kasım 1948'de Kıbrıs Türklerinin haklarını savunmak için Lefkoşa'da düzenledikleri ve Kıbrıs Türklerinin Ayasofya Mitingi olarak bilinen mitingde konuşma yapanlar arasında yer aldı.[5]

1949'da kurulan Kıbrıs Türk Kurumları Federasyonu'nun ilk başkanıdır.[6] 29 Eylül 1952'de Ankara'ya giderek Kıbrıs Türklerini temsil eden bir kişi olarak ilk kez TC devleti yetkilileri, Cumhurbaşkanı Celal Bayar, TBMM Başkanı Refik Koraltan ve Başbakan Adnan Menderes ile resmen görüştü.[7]

Kıbrıs'ın Türkiye için "ulusal bir dava" olmasını sağlayan kişilerden biri olarak kabul edilir. 1953'te Mağusa Belediyesi meclis üyeliğine seçildi. 1954'te Ahmet Mithat Berberoğlu ve Ahmet Zaim ile Kıbrıs Türk heyeti olarak Türkiye, İngiltere ve ABD'de görüşmeler yapmıştır. Aralık 1954'te, Kıbrıs Müftüsü Dana Efendi ile birlikte tekrar New York'u ziyaret etmiştir.

Londra Antlaşması görüşmelerine gidecek heyet içinde yer alacağı açıklandı ama Fazıl Küçük ile anlaşmazlıkları yüzünden çıkarıldı. Nisan 1957'de Ankara'da Menderes ve Bayar ile resmi görüşmelerde bulunan Kıbrıs Türk heyetinde yer aldı.

Fazıl Küçük ile yaşadığı anlaşmazlıkların[8] sonucu 29 Ekim 1957'de Federasyon'daki görevini Rauf Denktaş'a devretti.

1960'ta Kıbrıs Cumhuriyetinin kuruluşunun ardından siyasetten tamamen ayrıldı. 27 Temmuz 1982 tarihinde öldü.

Oğlu Ayhan Kaymak 1985'ten beri Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde beş kez Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmuştur.

Kaynakça

  1. ^ "Afrika gazetesi" (PDF). 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 
  2. ^ Kaymak, Faiz (1968). Kıbrıs Türkleri Bu Duruma Nasıl Düştü?. İstanbul. 
  3. ^ Osam, editör, Ülker Vancı (2008). İz bırakmış Kıbrıslı Türkler, 4 : M. Necati Özkan, Faiz Kaymak, Kadriye Hulûsi Hacıbulgur. Gazimağusa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti: Doğu Akdeniz Üniversitesi Yayınevi. ISBN 9758401629. 
  4. ^ "Fazıl Küçük'ün kaleminden Faiz Kaymak". 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 
  5. ^ Keser, Ulvi. "Kıbrıs Türk Mücadele Tarihinde Kıbrıs Türk Kurumları Federasyonu- Nacak İşbirliği ve Ekonomik Kalkınma Gayretleri" (PDF). 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 
  6. ^ Akgün, Sibel. "1942 - 1943 Arası Dönemde Kıbrıs Türk Kimliğinin İlk Kurumsallaşma Hareketleri" (PDF). 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 
  7. ^ Yiğit Yüksel, Dilek. "Kıbrıs Türk Milli Mücadelesi" (PDF). 2 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 
  8. ^ Korun, Turhan. "Faiz Kaymak ve Dr. Küçük'ün Arası Neden Açılmıştı?". 2 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rauf Denktaş</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Rauf Raif Denktaş, Kıbrıs Türkü siyasetçi ve yazardır. Denktaş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. 1983'ten 2005'e kadar toplamda 21 yıl 5 ay 9 gün cumhurbaşkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ali Talat</span> 2. KKTC cumhurbaşkanı

Mehmet Ali Talat,, Kıbrıs Türkü siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Fazıl Küçük</span> Kıbrıs Türklerinin önderi ve Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı

Fazıl Küçük, Kıbrıs Türkü siyasetçi, gazeteci ve köşe yazarı. 1959 sonunda Kıbrıs Türkleri ile Kıbrıs Rumlarının ortak kurduğu Kıbrıs Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı yardımcısı. Kıbrıs Türklerinin, Rauf Denktaş'tan önceki önderi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Mukavemet Teşkilatı</span> EOKA örgütüne karşı mücadele etmek için kurulan silahlı örgüt

Türk Mukavemet Teşkilatı ya da Türk Direniş Örgütü, Kıbrıs Türk toplumunun taksim hedefini gerçekleştirmek için faaliyet gösteren silahlı örgüttür. Kıbrıslı Rumların EOKA örgütüne karşı faaliyet göstermek üzere 1957'de kurulan TMT, 1958'de fiilî olarak faaliyet göstermeye başladı. Daha sonraları Millî Muhafız Ordusu, Akritas örgütü ve EOKA-B ile mücadele etti. 1 Ağustos 1976 tarihinde Kıbrıs Türk Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı'na dönüştürüldü. Üyelerine "mücahit" denmekteydi. Kıbrıs Harekâtı'nın başladığı 20 Temmuz 1974 tarihinde TMT üyesi 17.151 mücahit bulunuyordu.

Ulusal Birlik Partisi, genel başkanı Ünal Üstel olan, 11 Ekim 1975 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti eski cumhurbaşkanı Rauf Denktaş tarafından kurulan siyasi partidir. Partinin merkezi Lefkoşa'dadır. Parti, kuruluşundan 2003 seçimlerine kadar 1994-1996 yılları dışında iktidardaydı.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi</span>

Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi veya Kıbrıs Türk Yönetimi, Kıbrıs Türkleri tarafından 27 Aralık 1967'den 1 Ekim 1974'te Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi'nin kurulmasına kadar, Kıbrıs adasında bulunan Türk yönetimi.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Türk Genel Komitesi</span>

Kıbrıs Türk Genel Komitesi, Kıbrıslı Türkler tarafından 21 Aralık 1963'ten 27 Aralık 1967'de Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi'nin kurulmasına kadar, Kıbrıs adasında bulunan Türk yönetimi.

<span class="mw-page-title-main">2005 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimi</span> KKTCnin 2. cumhurbaşkanını belirleyen seçim

2005 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimi, sadece Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde 17 Nisan 2005 tarihinde gerçekleşen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı seçimleridir.

<span class="mw-page-title-main">Serdar Denktaş</span> Kıbrıslı Türk siyasetçi

Serdar Denktaş, Kıbrıs Türkü siyasetçidir.

Kıbrıs Türktür Derneği, Ağustos 1954 tarihinde kurulan ve 29 Ağustos 1955 tarihindeki Kıbrıs Sorunu ile ilgili ABD ile Birleşik Krallık tarafından Türkiye ve Yunanistan'ın Londra’da yapılacak konferansa davet edilmesi öncesinde Türkiye'de "Kıbrıs konusunda Türkiye'nin pozisyonunu desteklemek ve kamuoyu yaratmak" amacıyla kurulmuş ama 6-7 Eylül Olayları'ndan sorumlu tutulmasından dolayı 7 Eylül 1955 tarihinde kapatılan dernek.

"Ya Taksim, Ya Ölüm", 1950'li yılların sonunda Türkiye'de ve Kıbrıs'ta, Kıbrıs adasının tamamının Türkiye'ye bağlanması ve Yunanistan ile Rumlara karşı yapılan mitingler. Bu mitingler, gösterilerde söylenen "Ya Taksim, Ya Ölüm" siyasi sloganı ile telaffuz edilmiş ve Türkiye'nin Taksim politikasına yönelik bir isimlendirme olarak anılmıştır.

Kıbrıs Türktür Partisi, Kıbrıs Milli Türk Birliği Partisi'nin 15 Ağustos 1955 senesinde, partinin ismini kongre sonucunda "Kıbrıs Türktür Partisi" şeklinde değiştirmesi ile kurulan siyasi parti. Partinin genel başkanlığını Fazıl Küçük yaptı.

Barbarlık Müzesi, Kuzey Kıbrıs'ın Lefkoşa ilçesinde bulunan ve Kanlı Noel olaylarını anan bir müzedir.

Kıbrıs Adası Türk Azınlığı Kurumu, 1943 yılında Birleşik Krallık Kıbrıs Valiliği'nde Kıbrıs Türkleri tarafından kurulan siyasi ve toplumsal örgüt. Kıbrıslı Türklerin Milli Cephe Partisi'nden sonra kurdukları ikinci siyasal partidir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Akıncı</span> 4. KKTC cumhurbaşkanı

Mustafa Akıncı, Kıbrıs Türkü siyasetçi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin 4. Cumhurbaşkanı. 2015'ten 2020'ye kadar cumhurbaşkanlığı görevini yaptı. 2015 cumhurbaşkanlığı seçiminde %60,6 oy oranıyla ikinci turda Cumhurbaşkanı seçilen Akıncı, Cumhurbaşkanlığı süresince Nikos Anastasiadis'le görüşerek Kıbrıs sorununa iki toplumlu, iki bölgeli bir federasyon çerçevesinde çözüm bulmaya çalıştı, çözüm süreci 2017 yılında çöktü. 2020 seçimine bağımsız aday olarak katılmış ve seçimi ikinci turda kaybetmiştir. Son seçimden sonra aktif siyaseti bıraktığını açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zafer Anıtı (Gazimağusa)</span>

Zafer Anıtı veya bazı kaynaklardaki adıyla Büyük Özgürlük Anıtı, 1979'da heykeltıraş Tankut Öktem tarafından yapılan; Gazimağusa'da bulunan bir Atatürk anıt heykelidir.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Parti (KKTC)</span> Kuzey Kıbrısta bir siyasi parti

Demokrat Parti ya da kısaltmasıyla DP, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki muhafazakâr ve Kıbrıs Türk milliyetçisi bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Muzaffer Gürkan ve Ayhan Hikmet cinayetleri</span>

Kıbrıs'ta yayımlanan Cumhuriyet gazetesini çıkaran, Kıbrıs Türk Halk Partisinin kurucuları olan Ahmet Muzaffer Gürkan ve Ayhan Hikmet, 23 Nisan 1962'yi 24 Nisan'a bağlayan gece faili meçhul cinayetlere kurban gittiler. İki gazeteci de evlerinde öldürüldü, Hikmet'in cinayeti yatağında, karısının gözü önünde gerçekleşti. Bu cinayetler, Cumhuriyet gazetesinin 23 Nisan 1962 tarihli nüshasında, Bayraktar Camii'nin bombalanması olayıyla ilgili açıklamaların yapılmasının hemen sonrasında yaşandı.

<span class="mw-page-title-main">Dr. Fazıl Küçük Müzesi</span> Kuzey Lefkoşada yer alan bir müze

Dr. Fazıl Küçük Müzesi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti Kuzey Lefkoşa'da yer alan ve Kıbrıs Türkleri ile Kıbrıs Rumlarının ortak kurduğu Kıbrıs Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı yardımcısı seçilen Fazıl Küçük anısına kurulan müzedir. Müzede, Küçük'ün tarihi belge ve eşyaları sergilenmektedir. 1925 yılında kesme sarı taştan inşa edilen ev, Fazıl Küçük'ün ailesine satın alma yoluyla geçmiştir. Binanın zemin katı 1939 yılın­dan itibaren hasta muayene odası, 1940-1958 yılları arasında klinik, üst katı da konut olarak kullanılmıştır. 1958 yılında Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) kurulana kadar Türk halkının direniş karargâhı ve 1942 yılından Küçük'ün ölümüne kadar Halkın Sesi gazetesinin de idare yeri olarak da kullanılmıştır. 14 Mart 1997 tarihinde müze olarak düzenlemiştir. 16 Ekim 2002 tarihinde devlet tarafından kamulaştırılmıştır. Müze, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde ilk özel müze olma özelliğini taşımak­tadır. 2015 yılı ortasında başlayan yeniden tadilat nedeniyle yaklaşık sekiz ay hizmet vermeyen müze, 21 Nisan 2016 tarihinde yeniden konukların ziyaretine açılmıştır. Müzenin iç ve dış restorasyonu için yaklaşık 300 bin TL harcanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Anıtı</span> İstanbulun Beylikdüzü ilçesinde bir anıt

Kıbrıs Anıtı, İstanbul'un Beylikdüzü ilçesindeki Yaşam Vadisi Parkı içinde bulunan anıt-heykel-rölyef kompozisyon. Dönemin Beylikdüzü Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu tarafından heykeltıraş Azmi Sekban'a yaptırılan anıt, resmî olarak 7 Temmuz 2017'de açıldı. Ortasında uzun paltosu ile ayakta duran Rauf Denktaş, sol rölyefte Kıbrıs Türkü ve Türk askerleri ve Denktaş ile özdeşleşmiş "Benim iki bayrağım var" şiiri, sağ rölyefte ise Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurucu antlaşmalarından 1959 Zürih ve Londra Antlaşmaları'nın imza merasimi tasvir edilmiştir. Sağ kabartmada yer alan Kıbrıslı Rum başpiskopos ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı III. Makarios'un bulunması birçok tartışmaya, tepki ve eleştirilere yol açtı. Anıt aynı zamanda Türkiye'deki ilk Rauf Denktaş heykeli olma özelliğini taşır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.