Faik Canselen

Faik Canselen (1908, Kırklareli - 17 Eylül 2009, İstanbul), Türk besteci ve eğitimcidir.

Celal Emrem'in yazdığı Yürü, bu yol şeref zafer yolu sözleri ile tanınan "İleri Marşı"nın ve daha pek çok marşın, koro ve orkestra yapıtının bestecisidir.

1908 yılında^[1] Trakya göçmeni bir ailenin çocuğu olarak Balkan Savaşı sırasında, Kırklareli’nde dünyaya geldi. Annesini küçük yaşta kaybetti.^[2] Babasının da Çanakkale Savaşları’nda çarpışmaya gitmesi üzerine kimsesiz çocukların barındığı bir şefkat yurdunda büyütüldü.^[2] İlkokulu İstanbul’da tamamladıktan sonra 1926’da Musiki Muallim Mektebi’ne girdi. 15 yaşında beste denemelerine başladı. "Yürü, bu yol şeref zafer yolu” sözleri ile tanınan ünlü “İleri Marşı”nı 17 yaşında besteledi. Marş, kısa sürede tüm ülkede benimsenip yaygınlaştı.^[3]

1931 yılında ilk mezunlarından birisi olduğu okulunu bitirdikten sonra müzik öğretmenliği yaptı. 1934 yılında çok sesli müzik alanında Türk bestecileri teşvik etmek için Atatürk’ün direktifi ile Cumhuriyet Gazetesi’nin düzenlediği kompozisyon yarşımasında sonradan bir suit haline getireceği Köy Düğünü adlı eseri ile birinci oldu.^[4] Bu yarışmadan sonra Cemal Reşit Rey ile tanışma imkânı doğdu. Aralarındaki dostluk, onu bestecilik çalışmalarında teşvik etti.^[5]

1938 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı’na girdi. Ferit Alnar’ın öğrencisi oldu ve Hasanoğlan Köy Enstitüsü'nde armoni öğretmenliği yaptı. İleri Kompozisyon ve Orkestra Yönetimi bölümlerini tamamladıktan sonra 1947’de devlet bursuyla Fransa’ya gönderildi. Paris Ulusal Konservatuvarı ve Cesar Franck Müzik Yüksek Okulu’nda müzik eğitimi aldı.

1951’de yurda dönen sanatçı uzun yıllar Askeri Mızıka Okulu’nda armoni öğretmenliği yaptı. Bu dönemde Gelin Ayşe Türküsü, Akıncılar, Gençlik Marşı, Bayrak, İzindeyiz gibi önemli eserler yarattı ve müzik ders kitapları yazdı. Korolar ve çalgı toplulukları kurup yönetti.

2003 yılında Sevda Cenap And Vakfı’nın Onur Ödülü’nü alan besteci için Erdoğan Okyay tarafından hazırlanan Faik Canselen, Eğitime Tutkulu Bir Besteci adlı kitap 2004 yılında yayınlandı.

6. Süit adlı eseri 26 Ekim 2008′de Burak Tüzün tarafından Anadolu Üniversitesi Senfoni Orkestrası’yla dünya prömiyeri olarak seslendirildi.^[6]

Şükran Canselen ile evli olan Faik Canselen’in Birand Canselen adında bir oğlu vardır.

17 Eylül 2009’da İstanbul’da hayatını kaybetti. Cenazesi, Kilyos Mezarlığı’na defnedildi.

• 2002 - Müzik Eğitimine Hizmet Ödülü, Müzik Eğitimcileri Derneği
• 2003- Onur Ödülü Altın Madalyası, Sevda Cenap And Vakfı

• “İleri Marşı”, 1928, (ilk biçimi karma koro için, 1997’de koro ve orkestra için düzenlenmiş ve Gürer Aykal yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ile TRT korosu tarafından seslendirilmiştir).
• “Ata”, koro ve orkestra için ulusal kantat, 1998.

• “Büyük yurt”, fantezi uvertür, (Konservatuvarı bitirme yapıtı, Ferit Alnar yönetimindeki konservatuvar orkestrası ve E. Preatorius yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası tarafından yorumlandı), 1942.
• “Scherzo”, büyük orkestra için, 1943 – 1947.
• “Köy Düğünü”, büyük orkestra için, (Duyuşlar No:1 diye adlandırılmıştır), 1990.
• “Duyuşlar No:2”, büyük orkestra için,1997.
• “Duyuşlar No:3, büyük orkestra için, 1998.

• “Rumeli”, 1947 – 1950.
• “Eminem”, 1947 – 1950.
• “Çanakkale”, 1947 – 1950.
• “Yurdumun ne hoş ufukları”, 1930 – 1938.
• “Günler geçsin gün gelecek”, 1930 – 1938.
• “Gençlik Marşı”, 1930 – 1938.
• “Yaprak”, 1947 – 1950.

• “10 Lied”, (Ninni, Son Akşam, Gurbette Düşünceler, Seneler, Uçun Kuşlar, Koşma, Fecirde Gurbet Yolcuları, Dalgalarla, Özlem, Gezinti), 1928 – 1930.
• “Yalvarsanız Yakarsanız Söyler miyim”, (Alfred de Musset'nin şiiri üzerine), 1938.
• “Rappeltoi”, (Alfred de Musset'nin şiiri üzerine), 1950.

• “Variationlar, Karşı Ovalar, Oyun Havası”, keman ve piyano için, 1945.
• “Küçük Suit”, iki flüt için, 1938.
• “Kuartet”, Hasan Toraganlı'nın bir teması üzerine, 1938.

• “Hep Aynı Şey”, 1934.
• “Ağıt”, 1935.
• “Rumeli’nin Dağları, 7 Variation”, 1935.
• “Oyun Havası”, 1938.
• “Bahar, Sonat”, 1938.
• “12 Prelüd ve füg”, 1938.
• “Sonat”, (Sol Majör), 1938.
• “Füg”, (Do Majör), 1950.
• “Çocuk ve Gençler İçin Piyano Parçaları”, 1938.
• “Füg”, 1950.
• “Sonat”, (Özgür Armoni), 1950.
• “Dans”, 1952.
• “Şaka”, 1953.
• “Gelin Ayşe Türküsü”, 1954.

• “Tören Marşı”, 1957.
• “Yara Nişandır”, 1957.
• “Oyun Havası”, 1958.
• “Kütüphaneciler Marşı”, 1959.
• “Türkiyemiz”, 1958.
• “Akıncılar”, 1960.
• “İzindeyiz”, 1962.
• “Bayrak”, 1963.

• “Köy Düğünü, Papajorjiyu”, 1935.
• “Marşlarımız”, 1956.
• “Ortaokul İçin Müzik Ders Kitabı”, (1953).

• Faik Cansel ile 2004 yılında gerçekleştirilmiş bir söyleşi, Müzik Eğitimcileri Derneği^[]
• [Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü'ndeki öğretmenlik anıları için: İbrahim Tunalı, Bir Köy Enstitülü, https://web.archive.org/web/20140327234617/http://ibrahimtunali.net/]