İçeriğe atla

Fahri Işık

Fahri Işık
Doğum27 Ekim 1944 (79 yaşında)
Kileyik, Yeşilyurt, Malatya, Türkiye
MilliyetTürk
Vatandaşlık Türkiye
EğitimRhein Friedrich Wilhelm Üniversitesi
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi
Tanınma nedeniPatara kazılarını başlatması
EvlilikHavva İşkan (e.1998)
Kariyeri
DalıArkeoloji
Çalıştığı kurumlarM. Akif Ersoy Ün.
Akdeniz Üniversitesi
Erzurum Atatürk Üniversitesi
Doktora
danışmanı		Nikolaus P. Himmelman

Fahri Işık (d. 27 Ekim 1944; Kileyik, Yeşilyurt, Malatya), Türk arkeolog, akademisyen.

Patara'da 1987 yılında başlayan arkeolojik kazı ve restorasyon çalışmalarına öncülük etti. Erzurum Atatürk Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi ve Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi'nde Arkeoloji bölümlerinin kuruluşunda rol aldı.

Işık, Batı Uygarlığı'nı yaratan İon kültür ve sanatının, Hellas'tan geldiği düşüncesini sorgulaması ve Helenler'e mal edilen evrensel uygarlığı yaratanların Anadolu halkları olduğu tezini ileri sürmesi ile tanınır.

Yaşamı

1944 tarihinde Malatya'nın Yeşilyurt ilçesinin Kileyik Köyünde doğdu.[1] Babası Mevlüt Bey, annesi Fahriye Hanım'dır.[2] Çiftin beş çocuğundan üçüncüsüdür.[2] Oyuncu Kenan Işık ve arkeolog Cengiz Işık'ın ağabeyidir.[3] Ailesi, o iki yaşındayken Malatya'ya taşındı. İlk ve orta öğretimini Malatya da tamamladı. TCDD memuru babasını 1957'de bir tren kazasında kaybetti.[2] Yükseköğrenimini 1965 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nin Klasik Arkeoloji ve Çağdaşı Anadolu Arkeolojisi Kürsüsü'nde tamamladı. Bu kurumda Ekrem Akurgal'ın öğrencisi oldu.

Milli Eğitim Bakanlığı bursu ile 1966 yılında Almanya'ya giderek Bonn şehrindeki Rhein Friedrich Wilhelm Üniversitesi Arkeoloji Enstitüsü'nde doktora çalışmalarına başladı. Doktorasını Nikolaus P. Himmelman danışmanlığında 1970'te tamamladı ve Türkiye'ye döndü.[2]

1973 yılında Erzurum Atatürk Üniversitesi'nde göreve başladı. Üniversitede Arkeoloji bölümünün kurulmasını sağladı.[4] 1990 yılına kadar Atatürk Üniversitesi'nde çalışmayı sürdürdü. 1976 yılında doçent ünvanını aldı; 1983 yılında profesör oldu.[5] Anadolu lahitleri ve Likya konusunda uzmanı olan Fahri Işık,[6] Batı Anadolu Uygarlıkları konusundaki araştırmalarında ortaya koyduğu fikirler ile Anadolu Arkeolojisi konusunda yeni bir ekol oluşmasında rol oynadı.[4][7]

Işık, 1988 yılında Patara antik kentinde kazılara başladı. Kazı çalışmaları sırasında kum tepeleri arasında kaybolan Patara Deniz Feneri'ni tespit etti.[8] 1990'da, Akdeniz Üniversitesi'nde görevledirildi; Arkeoloji bölümünü ve 1992'de üniversite bünyesindeki Likya Uygarlıkları Araştırma Merkezi'ni kurdu.[9]

1998'de meslektaşı Havva İşkan ile Patara antik tiyatrosunda kıyılan nikahla evlendi.[10] 2000'de Westfalya Wilhelm Üniversitesi'nde konuk profesör olarak görev yaptı. Almanya'da Berlin, Münster, Marburg şehirlerinde, İtalya'da Roma'da, ayrıca Yunanistan ve Girit'te bilimsel araştırma ve çalışmalar yaptı.

Fahri Işık, Patara kazı başkanlığını 2009 yılında eşi Havva Hanım'a devretti. 2011 yılında Akdeniz Üniversitesi'nden emekli oldu. Işık, emekli olduktan sonra Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi'nin Arkeoloji Bölümü'nde ders verdi.

Anadolu'nun özellikle batısının gelişiminin, Eski Yunan temellerine dayandığı hususundaki ön yargıları kırmak amacıyla, kendisinin bu alandaki Almanca makalelerini derleyip Türkçeleştirdi ve Uygarlık Anadolu’da Doğdu adlı eserde topladı.[11][12] Kitap, ilk olarak 2012'de İstanbul'da basıldı. Sanatın ve yaratıcılığın çıkış yeri olarak gösterilen Hellas'ın Anadolu uygarlıklarından da etkilendiğini gösteren makalelerden oluşan eserini[11] 2019'da 150 yaprak ek metin ve 200 ek resimle genişletti.[13]

Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü tarafından Bodrum'un Ortakent beldesinde sürdürülen kurtarma kazılarına Adnan Diler ile birlikte danışmanlık yaptı.[14]

Anısı

2004 yılında kendisi için Türkçe, Almanca, İngilizce ve Fransızca toplam 74 makale içeren Anadolu'da doğdu. 60. yaşında Fahri Işık'a armağan başlıklı bir armağan kitap hazırlanmıştır.[15]

Bazı eserleri

Almanca

  • Die Koroplastik von Theangela in Karien und ihre Beziehungen zu Ostionien zwischen 560 und 270 v.Chr.,1980.
  • Die offenen Felsheiligtümer Urartus und ihre Beziehungen zu denen der Hethiter und Phryger, 1995.

Türkçe

  • Doğa Ana Kubaba- Tanrıçaların Ege'de Buluşması, 1999.
  • Uygarlık Anadolu'da Doğdu, 2012

İngilizce

  • Patara- The History and Ruins of the Capital City of Lycian League, 2000.
  • Millarium Lyciae,2001.

Kaynakça

  1. ^ "Fahri Işık". Atatürk Üniveristesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 35. 2015. s. 9-15. 26 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2022. 
  2. ^ a b c d Bilgehan, Zeynep (24 Temmuz 2022). "Ezber bozan Arkeoloji profesörü Fahri Işık... Antik kentte bir 'Kuvvacı'". Hürriyet. 20 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  3. ^ "Patara Antik Kenti'nin ilk kazı başkanı Fahri Işık, kardeşi Kenan Işık'ı toprağa verdi". www.gunhaber.com.tr. 20 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  4. ^ a b "Işık, Fahri, Prof. Dr". Türkiye Turizm Ansiklopedisi. 20 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  5. ^ Özkurt, Erendiz (25 Aralık 2023). "Antalya'yı arkeoloji ile tanıştıran bilim adamı: Prof. Dr. Fahri Işık". Antalya Ekspres. 20 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  6. ^ "Fahri Işık". www.biyografya.com. 29 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2022. 
  7. ^ Kongar, Emre. "Mitoloji: Yunan mı, Anadolu mu?". Cumhuriyet. 20 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  8. ^ ntv.com.tr (23 Mayıs 2019). "Patara Deniz Feneri orijinal taşlarla yükselecek". NTV Haber. 20 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  9. ^ Gürbey, Nujin (Ocak 2019). "Kuram, Fahri Işık". 20 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  10. ^ Kunar, Selma (26 Ekim 2016). "Birbirlerini 18 yıl sonra farkeden arkeolog çiftin hikayesi". Hürriyet. 22 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  11. ^ a b Ekiz, Osman Çağlar. "F. IŞIK, Uygarlık Anadolu'da Doğdu. İstanbul 2012. Ege Yayınları, 499 sayfa (536 resim). Çev.: Fahri IŞIK – Erhan BOZKURT. ISBN 9786055607890". 20 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  12. ^ Şen, Elifsu Dilek. "Patara'nın hafiri Fahri Işık". Dokuz8 Haber. 20 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  13. ^ Işık, Fahri (1 Ocak 2019). ""Uygarlık Anadolu'dan Doğdu", Yeni Baskısı Üzerine Fahri Işık'la Bi-r Söyleşi, Nezih Başgelen, Arkeoloji ve Sanat 162, 2019, 173-186". Arkeoloji ve Sanat. 20 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  14. ^ "Bodrum'da 3 bin 500 yıllık tarih". Milliyet sanat. 3 Ağustos 2013. 20 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  15. ^ "Anadolu'da Doğdu - 60. Yaşında Fahri Işık'a Armağan". egeyayinlari.com.tr. 20 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arkeoloji</span> Geçmişin, insanlık tarihinin maddi kültür yoluyla incelenmesi

Arkeoloji, arkeolojik yöntemlerle ortaya çıkarılmış kültürleri, sosyoloji, coğrafya, tarih, etnoloji, antropoloji, nümizmatik, filoloji, gibi birçok bilim dalından yararlanarak araştıran ve inceleyen bilim dalıdır. Türkçeye yanlış bir şekilde "kazıbilim" olarak çevrilmiş olsa da kazı, arkeolojik araştırma yöntemlerinden sadece bir tanesidir. Arkeoloji asıl olarak insanlığın kültürel geçmişini, kültürlerin değişimini ve birbirleriyle ilişkilerini inceler.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem Akurgal</span> Türk arkeolog

Ekrem Akurgal, Türk arkeolog.

Manfred Osman Korfmann, Alman arkeolog.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Medeniyetleri Müzesi</span> Ankaradaki bir tarih ve arkeoloji müzesi

Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir tarih ve arkeoloji müzesidir. Müzede, Anadolu'da yaşamış olan uygarlıklardan geriye kalan arkeolojik eserler kronolojik olarak sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Patara</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısında bir Likya yerleşimi

Patara, Antalya'nın Kaş ilçesinin Kalkan beldesi yakınlarındaki bir Likya kentidir ve Likya Birliği'nin başkentliğini yapmıştır. Likya Birliği'nin üç oy hakkına sahip altı kentinden biridir. Likya birliği toplantıları kentte bulunan birliğin meclis binasında yapılmaktaydı.

Ord. Prof. Dr. Sedat Alp, Türkiye'nin ilk hititoloğu olan tarihçi ve arkeolog Türk akademisyen ve akademik idareci. 1982-1983 yılları arasında Türk Tarih Kurumu başkanı olarak görev yaptı.

Altan Çilingiroğlu,, Türk akademisyen ve arkeologdur.

<span class="mw-page-title-main">Knossos</span> Yunan anakarasında yer alan antik kent

Knossos Minos Uygarlığı'na başkentlik yapmış antik şehirdir. Girit'in kuzeyinde, Kandiye şehri yakınlarındadır. Knossos Sarayı, antik kentin en önemli yapısıdır. Antik kazı alanından çıkan objelerin birçoğu Kandiye Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir. Çıkan objelerden en ünlüsü tüm Girit ile özdeşleştirilen yılanlı ana tanrıça figürüdür. Knossos Sarayı'nı ortaya çıkaran arkeolog Arthur Evans, sarayın sanatı ve mimarisi hakkında değerli bilgilerin günyüzüne çıkarılmasında büyük rol oynamıştır. Burada sarayın temellerinde neolitik çağa kadar giden yerleşim tabakaları bulunmaktadır. Ancak Knossos'taki sarayın ilk olarak milattan önce 1900 yılı civarında inşa edilmeye başlandığı bilinmektedir. Knossos Sarayı çok sayıda avlu ve odalardan oluştuğu için labirenti andırmaktaydı. Bu nedenle Theseus ve Minotor canavarı efsanesine konu olmuştur.

Sinan Ünlüsoy; (d. 1970, Ankara) Türk arkeolog.

Cumhuriyetin ilanını takiben, Türkiye müzeleri Atatürk'ün Anadolu'nun insan eliyle yapılan faydalı şeylerinin sergi ve araştırmasına önem vermesi dolayısıyla kaydedilebilir şekilde gelişti. Türkiye ilan edildiğinde, İstanbul'da "Asar-ı Atika Müzesi", olarak adlandırılan İstanbul Arkeoloji, Aya İrini'nin ev sahipliğini yaptığı Askeri Müze, Süleymaniye Camii'nde Türk ve İslam Eserleri Müzesi ve Anadolu'nun birkaç büyük şehrinde Osmanlı İmparatorluğu Müzesi müzeleri vardı.

Ayşe Muhibbe Darga, Türk arkeolog.

Mehmet Celal Özdoğan, Türk arkeolog.

<span class="mw-page-title-main">Jale İnan</span> Türk arkeolog

Jale İnan, Türkiye'nin ilk kadın arkeoloğudur.

<span class="mw-page-title-main">Kayseri Arkeoloji Müzesi</span>

Kayseri Arkeoloji Müzesi, Kayseri'nin Melikgazi ilçesinde bulunan arkeoloji müzesi. 1965 yılında inşaatına başlandı ve Haziran 1969'da hizmete açıldı.

Nevzat Çevik ; bilim insanı, arkeolog, müzeci, küratör ve yazar.

Aççana Höyük - Alalah, Hatay ili Reyhanlı ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Höyük yerleşiminin tapınaklar bölgesinde bulunması imar tarihini 4000-3000 yıl öncesine uzandığı sanılmaktadır. Arkeolojik bilimsel yüzey ve kazı araştırma heyeti Kazılardan elde edilen buluntular, bölgenin inanç, kültür, yaşam biçimi ve ticaret trafiğine yön veren yerleşim yeri olduğu kanaatini güçlendirmektedir.

Havva İşkan Işık Türk arkeolog.

Albert-Louis Gabriel, Fransız mimar, sanat tarihçisi, seyyah.

Andreas Ernst Gottfried Furtwängler bir Alman klasik arkeolog ve nümismatist. Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg'de klasik arkeoloji profesörü olarak görev yapmaktadır. Orkestra şefi Wilhelm Furtwängler'in ile yazar Elisabeth Furtwängler'in oğlu ve arkeolog Adolf Furtwängler'in torunudur.

Rudolf Naumann, Alman mimarlık tarihçisi ve arkeologdu. Özellikle Alman Arkeoloji Enstitüsü'nde direktör olarak görev yapmıştır. Suriye, Türkiye, İtalya ve İran'da kazı çalışmalarında bulunmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.