İçeriğe atla

Fahire Battalgazi

Fahire Battalgazi
Doğum1902
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm1948
İstanbul
VatandaşlıkTürkiye Türkiye
Kariyeri
DalıBiyoloji
Çalıştığı kurumlarDarülfünun, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi
Doktora
danışmanı
Ord.Prof.Dr. Curt Kosswig

Fahire Battalgazi (ICZN yazar gösteriminde Battalgazi, önce Battalgil; 1902 İstanbul - 1948 İstanbul) Türk İhtiyolog ve profesör. Fahire Akif Hanım, Soyadı Kanunu'ndan sonra Fahire Battalgil adıyla çalışmalarını yazmış; 1943'ten sonra ise Fahire Battalgazi adını kullanmıştır.

30 takson tanımlamış ve 2 (+) taksona da adı verilmiştir.

Hayatı

Türkiye'nin ilk kadın profesörlerinden olan Fahire Hanım, 1902'de İstanbul'da doğmuştur. Müşir Akif Paşa ve Dr. Müşir Ömer Paşa’nın torunu; Adli Tıbbın önemli hekimlerinden Prof.Dr. Etem Akif Bey’in kızıdır. İlk öğrenimini Şam'da Notre Dame de Sion Fransız Mektebi'nde, orta öğrenimini Bezmi Alem Lisesi'nde yapmış ve buradan 1924'te mezun olmuştur. İstanbul Dârülfünûnu (Fen Fakültesi) Tabii İlimler kısmından 1926'da mezun olmuştur. 1 Nisan 1926'dan 1 Ekim 1927'ye kadar Tercan Kazası İlk Mektep Başmuallimliği'nde bulunmuş ve 1 Haziran 1927'de Fen Fakültesi Teşrih ve Fizyoloji asistanlığına tayin edilmiştir. Aynı yılın Ağustos ayında Hayvanat Enstitüsü asistanlığına nakledilmiş; Haziran 1927'de de başasistanlığı terfi etmiştir. 1931 yılında Hayvanat (Zooloji) Enstitüsü laboratuvar şefliğine tayin edildikten sonra 1931-32 yılında tahsilini tamamlamak üzere Paris'te Sorbonne Üniversitesi Zooloji ve Karşılaştırmalı Anatomi (Zoologie et Anatomie Compareé) Enstitüsü'ne devam etmiştir. 1 Aralık 1932'den itibaren Müderris Muavini vekilliği yapan Battalgazi, Üniversite Reformu ile birlikte 30 Kasım 1933'te hayvanat (zooloji) doçentliğine tayin edilmiştir. 1-12 Kasım 1935 tarihleri arasında Balıkçılık Enstitüsü tarafından düzenlenen bilimsel araştırmalara katılmıştır. Prof. A. Naville'in verdiği dersleri onun ölümüne kadar Suat Nigâr ile birlikte Türkçeye çevirmiştir. Naville'in ölümü ile 31 Mart 1937'den itibaren onun derslerini vermeye başlamıştır. 1938'de doçentlik imtihanının bütün safhalarını başarıyla geçmiş; 1944'te de profesör olmuştur. 20 Şubat 1948'de vefat etmiş; Beşiktaş'taki Kılıçali Yahya Efendi aile kabristanlığına defnedilmiştir.[1][2]

Adlandırdığı taksonlar

  • 1941 yılında keşfedilenler:
  • 1943 yılında keşfedilenler:
    • Alburnus nasreddini Battalgil, 1943
    • Gobio gobio intermedius Battalgil, 1943
  • 1944 yılında keşfedilenler:
    • Alburnus sellal adanensis Battalgazi, 1944

Adına ithaf edilen taksonlar

  • 1960 yılında keşfedilenler:
    • Phoxinellus fahirae Ladiges, 1960
  • 1998 yılında keşfedilenler:
    • Cobitis fahirae Erkakan, Atalay-Ekmekçi et Nalbant, 1998

Yayınları

Yayınlarından bazıları:

  • Battalgil, F. (1940): Yeni bir Cyprinid nev'i. Eine neue Cyprinidenart, Revue de la Faculté des Sciences de l'Université d'Instanbul, Série B: Sciences Naturelles, 5 (1-2): 74-77 (1-4).
  • Battalgil, F. (1941): Türkiye'nin tatlı su balıkları. Les poissons des eaux douces de la Turquie, Revue de la Faculté des Sciences de l'Université d'Instanbul, Série B: Sciences Naturelles, 6 (1-2): 170-186.
  • Battalgazi, F. (1944): Türkiye'de yeni ve az tanınmış balıklar. Poissons nouveaux et peu connus de la Turquie, Revue de la Faculté des Sciences de l'Université d'Instanbul, Série B: Sciences Naturelles, 9 (4): 299-305.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2012. 
  2. ^ İshakoğlu-Kadıoğlu, S., 1998: İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Tarihçesi (1900-1946), İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 4106, İstanbul, s.191-192

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

İstanbul Üniversitesi (İÜ), ana yerleşkesi İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan, Türkiye'nin en eski devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Henri Poincaré</span> Fransız matematikçi ve fizikçi

Jules Henri Poincare Fransız matematikçi, teorik fizikçi, mühendis ve bilim felsefecisiydi. Yaşamı boyunca var olduğu şekliyle disiplinin tüm alanlarında mükemmel olduğundan, genellikle bir bilge ve matematikte "Son Evrenselci " olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Alphonse de Lamartine</span> Fransız yazar, şair ve siyasetçi (1790 - 1869)

Alphonse Marie Louise Prat de Lamartine, Fransız yazar, şair ve siyasetçidir.

Şevket Aziz Kansu, Türk, tıp doktoru, antropolog, akademisyen, üniversite idarecisi.

<span class="mw-page-title-main">Dimitris Kiçikis</span> Yunan akademisyen

Dimitri Kiçikis, Yunan Türkolog. Jeopolitik ve Uluslararası İlişkiler sahalarında dersler vermiş ve çalışmalar yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Suriye ve Lübnan Mandası</span> Günümüzdeki Suriye ve Lübnan topraklarında 1923-1946 yıllarında Fransa egemenliğinde kalmış manda yönetimi

Fransız Suriye ve Lübnan Mandası (1923-1946), Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun bölünmesi sonrasında Suriye ve Lübnan'la ilgili olarak kurulan bir Milletler Cemiyeti mandası. Manda sisteminin sömürgecilikten farklı olması gerekiyordu, yöneten ülke, sakinleri kendi kendini yönetmeye uygun kabul edilene kadar mütevelli olarak hareket etmeyi amaçladı. Bu noktada, görev süresi sona erecek ve bağımsız bir devlet doğacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Hırvatistan Devleti</span>

Bağımsız Hırvatistan Devleti, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'nın Nazi Almanyası tarafından işgali üzerine kurulan kukla devlettir. NDH'nin kuruluşu 10 Nisan 1941'de Zagreb'de ilan edildi. Almanlar Bosna, Hersek ve Srem'i Hırvatistan'a bağlayarak Ustaşa lideri Ante Paveliç'in yönetiminde faşist bir rejim kurdular. Hırvat faşistler Bağımsız Hırvatistan Devleti'nde çok sayıda Sırp, Yahudi ve Çingene nüfusunu öldürerek ortadan kaldırdılar.

Osman Besim Tanyel Türk akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Bizantoloji</span>

Bizantoloji ya da Bizantinistik, Bizans İmparatorluğu'nu tarih, kültür, din, bilim, politika ve ekonomi olmak üzere hemen hemen her alanda inceleyen bir bilim dalıdır. Bizantoloji'nin kurucusu olarak "Bizans" teriminin mucidi Alman filolog Hieronymus Wolf kabul edilir.

Ernest Chaput, Fransa'dan davet edilmiş ve Türkiye'de modern coğrafya biliminin kurucularından birisi olmuş coğrafyacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Paul-Emile Janson</span>

Paul-Émile Janson, bir frankofon Belçikalı liberal siyasetçi ve Başbakan (1937-1938) idi. Alman işgali sırasında, siyasi bir tutsak olarak tutuklandı ve 1944'te bir Alman toplama kampında öldü.

<span class="mw-page-title-main">Suzan Kahramaner</span> Türk bilim kadını, matematikçi (1913-2006)

Fatma Suzan Kahramaner, Türkiye'nin ilk kadın matematikçilerindendir. İstanbul Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra Kerim Erim danışmanlığında doktorasını tamamladı. 1968 yılında profesör unvanını aldı. 1978-1979 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi Matematik Bölüm Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz'deki balıklar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Karadeniz'deki balıklar listesi hem Karadeniz'deki yerli türlerden, hem de Karadeniz'deki egzotik türlerden oluşur. Aşağıdaki etiketler IUCN kriterlerine göre türlerin korunma durumunu belirtmek için kullanılır:

İznik İncibalığı Sazangiller familyasına bağlı ve Türkiye'de bulunan İznik Gölü'ne endemik bir tatlı su balığıydı. 1941 yılında Türkiye'nin ilk kadın zoologu Fahire Battalgil tarafından tanımlanmıştır. 20. yüzyılın sonlarından beri görülmemiştir ve şu an için Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından soyu tükenmiş olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Necmettin Berkin</span>

Mehmet Necmettin (Mümtaz) Berkin, Türk hukukçu ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Lalande Ödülü</span>

Lalande Ödülü veya Lalande Madalyası, Fransız Bilimler Akademisi tarafından astronomide bilimsel gelişmeler için 1802'den 1970'e kadar verilmiş ödüldü.

<span class="mw-page-title-main">Valz Ödülü</span>

Valz Ödülü (Prix Valz), Fransız Bilimler Akademisi tarafından astronomideki gelişmeleri onurlandırmak için 1877'den 1970'e kadar verilen ödül.

Janssen Madalyası, Fransız Bilimler Akademisi tarafından astrofizik alanında ilerleme kaydedenlere verilen bir ödüldür.

<span class="mw-page-title-main">Jean Alfonse</span>

Jean Fonteneau, dit Alfonse de Saintonge veya Portekizce João Afonso Portekizli bir denizci, kaşif ve Avrupa'nın keşif çağında öne çıkan bir korsandı. Kariyeri Portekiz'de başladı ve daha sonra Fransa Kralı'na hizmet etti.

<span class="mw-page-title-main">Melviye Muharebesi (1692)</span>

Moulouya Savaşı, Mayıs 1692'de Fas'taki Melviye nehri üzerindeki bir geçitte gerçekleşti. Alevi Sultanı Moulay İsmail'in orduları ile Cezayir Deyi Hadj Chabane'nin orduları arasında gerçekleşti.