İçeriğe atla

Fahir İz

Fahir İz
insan
cinsiyetierkek Değiştir
vatandaşlığıTürkiye Değiştir
doğum tarihi30 Nisan 1911 Değiştir
doğum yeriİstanbul Değiştir
ölüm tarihi5 Temmuz 2004 Değiştir
ölüm yeriİstanbul Değiştir
konuştuğu, yazdığı dillerTürkçe Değiştir
mesleğiyazar Değiştir
işvereniBoğaziçi Üniversitesi Değiştir

Fahir İz (30 Nisan 1911 İstanbul – 5 Temmuz 2004 İstanbul), Türk akademisyen, ansiklopedist ve edebiyat tarihçisi.[1] Yaşadığı dönemde hem yurt içi hem de yurt dışında etkin bir araştırmacıydı. "Eski Türk Edebiyatında Nazım" ve "Eski Türk Edebiyatında Nesir" adlı çalışmaları en öne çıkan eserleridir.[2]

1938'de Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eski Türk Edebiyatı Kürsüsü'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1954 yılında İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne profesör olarak tayin edildi. 1970 yılında gittiği Amerika Birleşik Devletleri’ndeki araştırmaları 7 yıl sürdü. 1977 yılında Türkiye’ye dönüşü ardından Boğaziçi Üniversitesi’nin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nün kuruluş çalışmalarını başlattı. 1986 yılında emekli oldu. Çok sayıda ansiklopedinin Türkiye'ye ilişkin maddelerinin hazırlığına katkı sundu. Oxford Üniversitesi tarafından yayınlanan „The Concise Oxford Turkish Dictionary“ başlıklı sözlüğün ilk editörleri arasında yer aldı. İnceleme ve araştırmaları ile Türkoloji ve edebiyat eleştirilerini konu alan yazıları süreli yayınlarda yayımlandı. Cumhuriyet'in kuruluşunun 50. yıldönümünde Halil İnalcık'la beraber Continuity and Change in Turkish Society and History ve AIESEE'nin desteği ile İstanbul'da, İstanbul: Crossroads of Civilisations and Cultures konferanslarını düzenleyen isimdi.[3]

Eserleri

  • Eski Türk Edebiyatında Nâzım, Cilt: 1
  • Eski Türk Edebiyatında Nâzım, Cilt: 2
  • Eski Türk Edebiyatında Nesir
  • Saltukname ile Pabuççu Ahmed'in Garip Maceraları
  • The Penguin Book of Turkish Verse

Kaynakça

  1. ^ Hızlan, Doğan. "Hocaların Hocası Fahir İz'in ardından". Hürriyet. 22 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2018. 
  2. ^ Ünlü, Özcan. "Fahir İz gitti!". Türkiye. 22 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2018. 
  3. ^ "Halil İnalcık ölümünün birinci yılında anılıyor: Büyük tarihçi Prof. Dr. Halil İnalcık kimdir?". Sözcü. 22 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilkent Üniversitesi</span> Ankarada kurulu vakıf üniversitesi

Bilkent Üniversitesi ya da resmî adıyla İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, Türkiye'nin başkenti Ankara'da yer alan vakıf üniversitesi. İhsan Doğramacı tarafından, İhsan Doğramacı Eğitim Vakfı, İhsan Doğramacı Sağlık Vakfı ve İhsan Doğramacı Bilim ve Araştırma Vakfı kararlarıyla 20 Ekim 1984'te, Türkiye'nin ilk vakıf üniversitesi olarak kurulmuştur. Bilkent Üniversitesi, kuruluş amacını "eğitim kalitesi, bilimsel araştırma ve yayınları ile kültür ve sanat faaliyetleri açısından dünyanın önde gelen üniversiteleri arasında yer almak" olarak açıklamıştır. Bu amaç doğrultusunda üniversiteye "Bilim Kenti"nin kısaltılmışı olan Bilkent adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

İstanbul Üniversitesi (İÜ), ana yerleşkesi İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan, Türkiye'nin en eski devlet üniversitesidir.

Divan edebiyatı, Türk kültürüne has süslü ve sanatlı bir edebiyat türüdür. Bu edebiyata genellikle "divan edebiyatı" adı uygun görülmekte olup bunun en büyük nedenlerinden birisinin şairlerin manzumelerinin toplandığı kitaplara "divan" denilmesi olduğu kabul edilmektedir. Öte yandan, divan edebiyatı gibi tabirlerin modern araştırmacılar tarafından geliştirildiğini ve halk-tekke-divan edebiyatları arasındaki ayrımların bazen oldukça muğlak olduğu ve bu edebiyatlar arasında ciddi etkileşimlerin de bulunduğu vurgulanmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ataol Behramoğlu</span> Türk şair, yazar ve çevirmen

Ataol Behramoğlu, Türk şair, yazar, çevirmen, akademisyen ve edebiyatçı.

<span class="mw-page-title-main">Ertuğrul Gazi</span> Osman Gazinin babası ve Kayı boyu lideri

Ertuğrul Gazi ya da Ertuğrul Bey, 13. yüzyılın ortalarında Oğuzların Kayı boyunun lideri ve Osmanlı Beyliği'nin kurucusu olan Osman Bey'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Metin And</span>

Metin And, Türk bilim insanı, akademisyen, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Halil İnalcık</span> Türk tarih profesörü (1916–2016)

Halil İbrahim İnalcık, Türk tarihçidir.

<span class="mw-page-title-main">Bafeus Muharebesi</span> 1302de gerçekleşen ilk Osmanlı–Bizans savaşı

Bafeus Muharebesi veya Koyunhisar Muharebesi, 27 Temmuz 1302 tarihinde Osmanlı Beyliği ile Bizans İmparatorluğu'nun yaptığı muharebedir. Muharebe, Osmanlı Devleti ve Bizans İmparatorluğu arasında yapılan tarihteki ilk silahlı çarpışmadır. Savaşı Osman Gazi yönetimindeki Osmanlı ordusu kazanmış ve bölgede büyük bir güç elde etmiştir. Türk tarihçi Halil İnalcık'a göre Osmanlı Devleti'nin kuruluşu bu muharebeyle başlamıştır.

Türkçe dil bilgisi, Türkçeyi meydana getiren ses, sözcük yapılışı, sözcük hazinesi, anlam değişmeleri, tümce kuruluşu ve yapısı gibi ögeleri inceleyip kurallara bağlayan dil bilgisi bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Türk folkloru</span>

Türk folkloru, Türkçe çevresinde gelenekselleşmiş folklor, halk bilimidir.

<span class="mw-page-title-main">5. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları</span>

5. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları, Uluslararası Dil Öğretimi Derneği tarafından düzenlenen, tüm dünyadaki Türkçe öğrencilerinin katıldığı dil olimpiyatlarının beşincisidir. Bu yılki teması "Türkçenin 100 Akları" ve "100 ülke sevgi diliyle buluşuyor, yarışıyor." olan olimpiyatlara 105 ülke katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Celal Güzel</span> Türk siyasetçi ve bürokrat

Hasan Celal Güzel, Türk siyasetçi ve bürokrat.

Adile Ayda, Türk diplomat, akademisyen ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Caferoğlu</span>

Ahmet Caferoğlu, Türk dilbilimci.

Tibor Halasi-Kun,, Kıpçak Dili araştırmalarıyla ünlü Macar asıllı türkolog ve hungarolog.

Şinasi Tekin, Türk etnolojisi uzmanı, Türkolog ve dilbilimcidir.

Gönül Alpay Tekin, Türk edebiyat profesörü ve Türkolog.

<span class="mw-page-title-main">Günay Kut</span>

Günay Kut, Türk edebiyat profesörü ve eski Türk edebiyatı araştırmacısı. 1939 yılında Bayburt'ta doğdu. İlkokul ve liseyi Aydın'da tamamladı. Yüksek Öğretmen Okulu bursunu kazanıp İstanbul'a geçti. 1956-61 arası İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde eğitim görüp Zâtî’nin “Şem ü Pervane”si ile mezun oldu. 1961-1970 yılları arasında aynı üniversitenin Eski Türk Edebiyatı kürsüsünde asistan ve doktor asistanlık görevlerinde bulundu. 1965 yılında Ali Şîr Nevaî'nin birinci divanı “Garayibü’s-sığar” ile doktor oldu. 1969'da evlendi ve dil eğitimi için İngiltere'ye gitti. Eşiyle beraber Londra'da özel bir kursta İngilizce dil bilgisini geliştirdi. Aynı zamanda Chicago Üniversitesi'nden aldığı davet ile Yakın Doğu Dilleri ve Medeniyetleri bölümünde okutman ve yardımcı doçentlik yaptı. 1978'de Türkiye'ye dönünce "Heşt Behişt:Sehi Beg Tezkiresi” adlı çalışması ile 1982 yılında doçent oldu. 6 yıl sonra profesörlüğe yükseldi. Fahir İz, Halil İnalcık ve Helmutt Ritter'in öğrencilerinden biriydi. Boğaziçi Üniversitesi'nde uzun yıllar Osmanlı paleografyası dersleri verdi. Boğaziçi Üniversitesi'nde Türkoloji bölümünü ve Oxford Üniversitesi'nde Atatürk Enstitüsü'nü kurdu. Proje, sergi, tez danışmanlığı vb. dışında 24 adet kitap, 172 makale ve 61 bildiri yayımladı. Aynı zamanda Prof Gönül Tekin'in kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Fahir Yeniçay</span> Türk nükleer fizikçi ve futbolcu

Mustafa Fahir Yeniçay İlk Türk atom fiziği profesörü, Fenerbahçe SK eski futbolcusu ve İstanbul Üniversitesi eski rektörü. Fahir Bey, “Su ve Cıva Üzerinde Tek Moleküllü Filmler” adlı teziyle, bir Türk bilim insanı tarafından tarihteki ilk fizik doktorasını hazırlayan kişi unvanına sahip olmuştur. Ayrıca, 60 yıllık bilim-eğitim hayatı boyunca Türkiye'de Çağdaş Atom Fiziği dalının kurulması için birçok hamleler yapmış, Türk Fizik Derneği, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ve Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi gibi Türkiye atom fiziği birimi için önemli kurumların kurucu başkanı olmuş bir bilim insanıdır. Ayrıca Fahir Bey, Türk edebiyatının önemli simalarından Abdülhak Hamit Tarhan'ın torunudur.

Konstantinopolis Kuşatması, 1394-1396 yıllarında Osmanlı Devleti'nin Konstantinopolis'e karşı gerçekleştirdiği muhasara.