Fabula palliata - Turkipedia

Fabula palliata, büyük oranda Yunan oyunlarının Romalılaştırılmış versiyonlarından müteşekkil bir Antik Roma Tiyatrosu türü.^[1] Palliata kelimesi, Yunan tarzı bir pelerin olan pallium'dan gelmektedir. Olasılıkla bu oyunlara fabula palliata denmesinin sebebi bu oyunlardaki aktörlerin bu tarz pelerinler giymiş olmalarıdır.^[2] Bir diğer olasılık da bizzat "fabula"nın Yunan stilinde mecazî olarak "örtülü" (palliata) olmasıdır.^[3] Bütün bir Roma dramasında olduğu gibi aktörler, oynadıkları tip karakterlere ait maskeler takarlardı.^[1]

Stil

Terentius ve Plautus'un komedyaları dışında günümüze tamamen kalmış fabula palliata örneği yoktur. Bu nedenle, bu türün komediyle sınırlı olduğu gibi bir yanlış yorum türemiştir. Esasında Yunan dramasından türetilmiş herhangi bir Roma draması fabula palliata olarak nitelendirilir.^[1] Elimizdeki tam fabula palliata'lar Yunan Yeni Komedyası stilinde olsa da Livius Andronicus'un, Gnaeus Naevius'un ve Ennius'un hem kendi eserlerinin fragmanları hem de bu üç yazara yapılan atıflar gösteriyor ki bu üçü de trajik fabulae palliatae yazmışlardır.

Fabulae palliatae genellikle Hellas'ta geçen, çoğunlukla Yunan karakterlere yer veren ve bildiğimiz kadarıyla temaları Yunan kökenli olan oyunlardır.^[1] Roma'daki oyunların Yunan asıllarından ayrılan en önemli özellikleri koronun terk edilmesi ve sahnede aynı anda üçten fazla karakterin yer alabilmesidir.^[1]

Kavramın tanımı ve tarihçesi

Türle ilgili bilgi, M.Ö. 1. yy.'da yaşamış olan ve Aulus Gellius'taki bilgiler dışında hakkında hiçbir şey bilmediğimiz, edebiyat eleştirmeni Volcacius Sedigitus'tan gelir.^[4] Sedigitus eserleri kaybolmamış olan yazarlar arasında bu türe emek verenleri Naevius, Plautus, Ennius, Caecilius ve Terentius olarak sıralar. Bunlara ek olarak Licinius, Atilius, Turpilius, Trabea ve Luscius Lanuvinus da vardır.

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d ^e OKB, sv. palliata
^ "Fabula palliata". Britannica Online Encyclopedia. 8 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2009.
^ OKB, sv palliata
^ Smith, William; Anthon, Charles (9 Temmuz 2006). A new classical dictionary of Greek and Roman biography, mythology and geography. 2. Kessinger. s. 794. ISBN 978-1-4286-4561-5. Sedigĭtus, Volcātĭus, from whose work De Poētis A. Gellius (VX., 24) has preserved iambic senarians, in which the principal Latin comics are enumerated in order of merit.

Konuyla ilgili yayınlar

S. Hornblower, A. Spawforth, & E. Eidinow (eds.) (2012) The Oxford Classical Dictionary, 4th ed. Oxford University Press: Oxford, UK.
Smith, William; Anton, Charles (July 9, 2006). A new classical dictionary of Greek and Roman biography, mythology, and geography. ISBN 978-1-4286-4561-5
Lefèvre, Eckard (2 Mart 2004). "Asides in New Comedy and the Palliata" (PDF). Leeds International Classical Studies. 3 (3). ISSN 1477-3643. 21 Aralık 2009 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2016.

İlgili Araştırma Makaleleri

Selene, veya Mene, Yunan mitolojisindeki ay tanrıçası. Hyperion ve Theia isimli titanların kızıdır. Zeus'tan Pandia isminde kızı olmuştur. Geleneksel ilahi soyağacına göre Helios, yani güneş, Selene'nin erkek kardeşiydi. Helios gökyüzündeki yolculuğunu bitirdiğinde, Selene kendi yolculuğuna başlardı. Ayrıca şafak tanrıçası Eos da onun kardeşiydi. Roma mitolojisindeki muadili Luna'dır. Selene isminin, Yunanca kökenli "ışık" anlamındaki selas ile ilişkili olduğu düşünülmektedir.

Yunan Mitolojisinde, Sarpedon, Zeus'un Truva tarafında savaşmış olan oğluydu. Her ne kadar Ilyada'da, Zeus ve Laodamia'nın oğlu olsa da, daha sonraki standart revizyonda, Zeus ve Europa'nın oğlu ve Minos'un ve Rhadamanthys'in kardeşidir. Diğer taraftan, bazı kaynaklarda Truva'da savaşmış olan Sarpedon, Minos'un kardeşi olan Sarpedon'un torunudur.

Yunan mitolojisinde, Kadmos ya da Cadmus( ')' efsanevi Boeotia'daki Thebai şehrinin kurucusudur ve Fenikelidir. Perseus ve Bellerophon'la birlikte ilk Yunan kahramanıydı ve Herakles'ten önceki en büyük kahraman ve canavar avcısıydı. Yaygın olarak Fenike prensi olduğu belirtilir, kral Agenor'un ve kraliçe Tire'li Telephassa'nın oğluydu, kardeşi Phoenix, Cilix ve Europa idi. Kadmos'un soyağacı Zeus'a dayanmaktadır. Başlangıçta, Zeus tarafından Fenike kıyılarından kaçırılan kız kardeşi Europa'yı bulup Tire'ye geri götürmek için kraliyet ailesi tarafından yolculuğa gönderildi. İlk anlatımlarda, Kadmos ve Europa, Phoenix'in çocuklarıydı. Kadmos, aslen onun onuruna Cadmeia akropolisi olarak adlandırılan Yunan şehri Thebai'yi kurmuştur.

Yunan mitolojisinde, Abas Argos'un on ikinci kralıdır. Adı muhtemelen savaş alanındaki inatçı ve cesur karakterine uygun olan "ἀ + βαίνω" yani "çekip gitmeyen kişi" anlamından gelmektedir.

Appianus veya İskenderiyeli Appian, Yunan tarihçi.

Julia Caesaris dictator Gaius Julius Caesar'ın ilk evliliğini yaptığı Cornelia Cinna'dan doğan tek meşru çocuğu. Julia, Büyük Pompey'in dördüncü karısı olmuş ve güzelliği ve erdemi ile ünlenmiştir.

'Mendesli Thrasyllus, Thrasyllus of Mendes, Yunanca: ο Τιβερίος Κλαύδιος Θράσιλλος ya da ο Θράσιλλος της Μένδης, aynı zamanda İskenderiyeli Thrasyllus olarak da bilinen ve bir Romalı olarak tanınan adıyla Tiberius Claudius Thrasyllus, Mısır'ın Mendes kentinden gelen bir Mısırlı Yunan gramerci ve edebiyat yorumcusuydu. Thrasyllus bir astrolog ve Tacitus tarafından yazılan Annals'da ve Suetonius tarafından yazılan On İki Sezar da bahsedildiği gibi Roma imparatoru Tiberius'un bir arkadaşıydı.

Gnaeus Naevius, Eski Latin döneminde yaşamış Romalı bir epik şairi ve oyun yazarıydı. Komedilerindeki bazı hiciv unsurları, fertlerinden biri konsül olan Metelli ailesini kızdırana kadar kayda değer bir edebiyat kariyeri vardı. Bu kızgınlığın neticesinde hapishanede bir süre kaldıktan sonra sözlerini geri aldı ve habeas corpus yetkisine sahip sahip tribün tarafından serbest bırakıldı. İşlediği ikinci bir kabahatin ardından Tunus'a sürüldü ve burada kendi mezar taşı yazısını yazarak intihar etti. Komedileri, Yunan Yeni Komedyasının bir uyarlaması olan Fabula palliata türündeydi. Pön Savaşlarında çarpışmış hayli vatanperver bir asker olan Naevius, tragedyaya, Romalı ulusal öğeleri ve kahramanları dahil ederek, ismini üst düzey görevlilerin giydiği Toga praetexta isimli kıyafetten alan Praetextae Fabulae adlı türü kazandırmıştır. Eserlerinden geriye, yalnızca geç antik gramercilerin yazılarında alıntılandığı için korunan şiirlerinin parçaları kalmıştır.

Yunan mitolojisinde, Acrisius veya Akrisios Argos'un bir kralıydı. Ünlü Yunan yarı tanrı kahramanı Perseus'un büyükbabasıydı.

Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, Türkçe: Yunan ve Roma Biyografi ve Mitoloji Sözlüğü, bir ansiklopedidir. William Smith tarafından düzenlenen bu sözlük 3 cilt 3,700 sayfadan oluşmaktadır. 19. yüzyılın klasik sözlükbilim çalışmalarından biridir.

Lucius Livius Andronicus, Eski Latince döneminde eserler vermiş olan Greko-Romen dramatist, epos yazarı. Çalışmalarına Romalı soylu bir ailenin hizmetindeki bir eğitimci olarak, içlerinde Homeros'un Odysseia'sının da bulunduğu Yunanca eserleri Latinceye çevirerek başladı. Bunu yaparkenki amacı, derslerinde bu eserleri ders kitabı olarak kullanmaktı. Sahnelemek için yazdığı eserler, hem tragedya hem de komedya türünde, Antik Roma'da Latin diliyle yazılmış ilk dramatik eserler olarak bilinmektedir. Komedilerini Yunan Yeni Komedyası ve Yunan kostümleri giymiş belli başlı karakterler üzerine kurdu. Bundan dolayı Romalılar bu yeni türü comoedia palliata olarak adlandırdılar. Romalı biyografi yazarı Suetonius, daha sonraları Livius Andronicus ve Ennius için "yarı Yunan" terimini icat etti. Bu tür, gelecek kuşak dramatistleri tarafından Andronicus'un ayak izlerini takip etmek amacıyla taklit edildi. Bu yüzden Andronicus, Roma dramasının ve geniş çerçevede Latin edebiyatının babası sayıldı. Öyle ki Latince yazan ilk edebiyatçı odur. İleriki kuşağın edebiyatçıları olan Varro, Cicero ve Horatius, Livius Andronicus'u Latin edebiyatının kurucusu olarak takdîr etmişlerdir. Andronicus, ismi bilinen en eski Romalı şairdir.

İoannis Kananos 15. yüzyılın ilk yarısında yaşamış bir Bizanslı Rum tarihçidir.

Maximus Planudes Konstantinopolis'te Bizanslı bir Yunan keşiş, bilgin, antolog, çevirmen, matematikçi, gramerci ve ilahiyatçıydı. Latinceden Yunancaya ve Yunancadan Latinceye yaptığı çevirilerle Yunan Doğu ve Latin Batı'yı birbirleriyle daha yakın bağlantılı hale getirdi. Şimdi en çok Yunan Antolojisinin bir derleyicisi olarak bilinmektedir.

Yunan mitolojisinde, Pylades Phocian Kralı Strophius ve Anaxibia'ın oğludur. Anaxibia, Atreus'un kızıdır ve Agamemnon ile Menelaos'un kızkardeşidir. Daha çok Agamemnon'un oğlu olan kuzeni Orestes ile olan ilişkisiyle tanınır.

Yunan mitolojisinde Aethra veya Aithra veya Ethra

Atinalı Apollodoros (Apollodorus) MÖ 180 - MÖ 120 arasında yaşamış bir Yunan bilgini, tarihçisi ve dil bilgisi uzmanı idi. Babası Asklepiades'tir. Çağdaşı Dionysius Thrax ile birlikte, Babilli Diogenes, Stoacı Panaetius ve Semadirekli dil bilimci Aristarkus'un öğrencisiydi. Büyük olasılıkla MÖ 146 civarında Bergama'ya gitmek için İskenderiye'den ayrıldı ve sonunda Atina'ya yerleşti.

Yunan mitolojisinde Elektra, Atlas ve Pleione'nin yedi kızı olan Pleiades'ten biridir. Semadirek adasında yaşamıştır. Zeus'tan Dardanos ve Iasion adında iki oğlu olmuştur.

Yunan mitolojisinde, Melia titan Okeanos ile Tethys'in 3000 tane olan okenaid kızlarından biridir. Erkek kardeşi ve Argos'un nehir tanrısı İnakhos'tan kahraman Phoroneus ve Aegialeus isimli çocukları olmuştur. Bununla birlikte, bazı anlatımlarda, Phoroneus okenaid nemf Argia ve İnakhos'un çocuğudur. Argos geleneğine göre, Phoroneus, büyük tufan zamanında Argos'ta yaşan ilk adam ya da yerlisiydi ve Deukalion ile ilişkilendirilirdi.

Yunan mitolojisinde, Phoroneus veya Phoroneos Argos'un kahramanı ve ateş-getiren en eski kralıydı.

Harpagion Antik Troad veya Thukydides'in bahsettiği üzere Mysia bölgesinde bir kenttir. Kentin sahip olduğu topraklar Harpageia veya Harpagia (Ἁρπάγια) diye anılmaktaydı. Granicus nehrinin ağzının yakınında, Priapos ile Kyzikos arasında bulunmaktaydı. M.Ö. 448/7 ile M.Ö. 429/8 yılları arasındaki Atina haraç kayıtlarından Delos Birliği'ne dahil bir kent olduğu anlaşıkmaktadır. Thukydides, Kynossema Muharebesi'nden üç gün sonra Peloponez Savaşı sırasında Atinalıların Harpagion ve Priapus'ta Bizantion'dan gelen sekiz gemiyi ele geçirdiğini yazmaktadır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.