İçeriğe atla

FIFA

Koordinatlar: 47°22′53″K 8°34′28″D / 47.38139°K 8.57444°D / 47.38139; 8.57444
Bu madde uluslararası futbol organizasyonu olan FIFA hakkındadır. Video oyunu için FIFA (seri) sayfasına bakınız.
FIFA

FIFA'yı oluşturan konfederasyonlar haritası.
SloganFor the Game. For the World.
Kuruluş21 Mayıs 1904
TürSpor federasyonu
MerkezZürih, İsviçre
Üyeler211 ulusal futbol federasyonu
Resmî dillerİngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca, Arapça, Portekizce, Rusça[1]
BaşkanıGianni Infantino
Resmî sitefifa.com

FIFA ya da açılımıyla Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (Fransızca: Fédération Internationale de Football Association), futbol ve futsalın dünya çapındaki en üst düzey yönetim organıdır. 21 Mayıs 1904 yılında Paris'te kurulan organizasyonun merkezi İsviçre'nin Zürih kentindedir ve başkanlığını İsviçreli Gianni Infantino yürütmektedir. 211 ulusal futbol federasyonunun üyesi olduğu FIFA, çeşitli futbol turnuvalarını düzenlemesinin yanı sıra dünya futbolunu yöneten, kuralları uygulayan, değiştiren kuruluştur. Düzenlemekte olduğu en önemli turnuva ise 1930'dan bu yana gerçekleştirilen FIFA Dünya Kupası'dır. Bu kupa 2022'deki turnuva da dahil olmak üzere şimdiye dek yirmi iki kez düzenlenmiştir.

FIFA tarihinde ise son yıllarda yaşanan yolsuzluk olayı ön plana çıkmaktadır. Bu yolsuzluk olayları sonucunda 8. FIFA Başkanı Sepp Blatter görevinden uzaklaştırılmış ve 8 yıl futboldan men cezası almıştır.

Tarih

Ana madde: FIFA'nın tarihi

20. yüzyılın başında, uluslararası alanda futbolu yönetecek bir yönetim organının eksikliği ortaya çıkmıştır. Bu eksikliği gidermek maksadıyla 21 Mayıs 1904 tarihinde Paris'te FIFA kurulmuştur. Adı, Fransızca "Uluslararası Birlik Futbolu Federasyonu" ("birlik futbolu" futbol için kullanılan bir başka addır) anlamına gelen "Fédération Internationale de Football Association" olan birliğin kısaltması da tüm dünyada yaygın olarak kullanılan "FIFA" olarak seçilmiştir. Kurucu üyeleri Belçika, Danimarka, Fransa, Hollanda, İspanya,[2] İsveç ve İsviçre'dir. Ayrıca, aynı gün içerisinde Almanya da telgraf vasıtasıyla ile federasyona katıldığını ilan etmiştir.

FIFA'nın ilk başkanı Robert Guérin olmuştur. 1906'da ise üye ülkelerin oybirliği ile ikinci FIFA başkanı İngiltere Futbol Federasyonu başkanı Daniel Burley Woolfall olmuştur.

FIFA'nın kurucu üyeler dışında ilk üyeleri 1908'de üye olan Güney Afrika, 1912 yılında üyeliğe katılan Arjantin ve Şili, 1913 yılında birliğe kabul edilen Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri olmuştur. Güney Afrika'nın birliğe katılımı ile organizasyon ilk defa Avrupa dışına genişlemiş, Arjantin ve Şili'nin katılımıyla da Amerika kıtasına kadar yayılmıştır.

I. Dünya Savaşı sırasında birçok futbolcunun ölmesi veya sakatlanması organizasyonun geleceğini tehlikeye sokmuştur. Savaş sonrasında başkan Woolfall'un ölümünün ardından organizasyon bir süre vekâleten Hollandalı Carl Hirschmann tarafından yönetilmiştir. Ayrıca savaş sırasında düşman olan devletler birbirleriyle sportif anlamda da olsa bir araya gelmede isteksiz olmuşlardır. Bu durum Home Nations'ın üyelikten çekilmesine kadar varmıştır. Ancak daha sonra üyelikleri devam etmiştir.

FIFA'nın tarihsel nitelikteki koleksiyonları İngiltere'de bulunan Ulusal Futbol Müzesi'nde bulunmaktadır.

Yapı

Ayrıca bakınız: FIFA üyesi futbol federasyonları listesi

Merkezi Zürih'te bulunan FIFA, İsviçre Kanunları çerçevesinde kurulmuş bir federasyondur. En yüksek organı FIFA Kongresi, üye federasyonların temsilcilerinden oluşan bir kuruldur. Kongre, olağanüstü durumlar dışında 1998 yılından bu yana yılda bir kez toplanmaktadır. Kongre, FIFA'nın tüzüğünde değişiklik yapabilecek tek kuruldur. Kongrede FIFA Başkanı, FIFA Genel Sekreteri ve FIFA Yönetim Kurulunun üyeleri seçilir.

FIFA Yönetim Kurulu, FIFA Kongresi'nin toplanma aralıkları sırasında ana karar organıdır. Yönetim kuruluna bağlı Finans Komitesi, Disiplin Kurulu, Hakemler Komitesi gibi birçok alt FIFA kurulu vardır.

Dünya çapında FIFA'ya bağlı birçok uluslararası futbol konfederasyonu bulunmaktadır. Ulusal futbol federasyonlarının oluşturduğu bu konfederasyonlar kıtalarına göre ayrılmaktadır. Konfederasyonlar da tıpkı FIFA gibi kendi tüzüklerine ve yönetim organlarına sahiptir, ayrıca uluslararası futbol turnuvaları düzenlemektedirler. Fakat yönetim yetkileri FIFA tüzüğünde belirtilen yetkilerle kısıtlanmıştır. Dünyada FIFA'ya bağlı altı kıta konfederasyonu bulunmaktadır. Bu konfederasyonlar şunlardır:

Altı konfederasyonu gösteren dünya haritası.
  AFC - Asian Football Confederation
  CAF - Confédération Africaine de Football
  CONCACAF - Confederation of North, Central American and Caribbean Association Football
  CONMEBOL - Confederación Sudamericana de Fútbol
  OFC - Oceania Football Confederation
  UEFA - Union of European Football Associations
FIFA'nın Zürih'te bulunan genel merkezinin uzaktan bir görünümü.

Toprakları başka bir kıtada bulunmasına karşın başka bir konfederasyona bağlı olan ülkeler vardır. Rusya, Türkiye, Kıbrıs Cumhuriyeti, Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan gibi ülkeler topraklarının tamamı veya bir kısmı Asya'da bulunmasına karşın UEFA'nın bir parçasıdırlar. İsrail, Asya'da bulunmasına rağmen AFC ülkeleri tarafından boykot edildikten sonra, 1994 yılında UEFA'ya katılmıştır. Kazakistan, 2002 yılında UEFA'dan AFC'ye taşınmıştır. Avustralya, 2006 yılı Ocak ayında AFC'den OFC'ye taşınmış ve bununla birlikte son kez ulusal bir federasyon konfederasyonunu değiştirmiştir.

Guyana ve Surinam, Güney Amerika ülkeleri olmalarına rağmen tarihleri boyunca CONCACAF üyesi olmuşlardır.

Toplamda 211 üye ülkesi bulunan FIFA her ülke için kendine has ülke kodu belirlemektedir. Ayrıca üye 211 ülkenin tamamının erkek millî futbol takımı bulunmakta iken yalnızca 129'unun kadın millî futbol takımı bulunmaktadır. Filistin gibi siyasi varlığı tartışmalı olan ülkelerin de üyeliğinin bulunduğu FIFA, Birleşmiş Milletler'den daha fazla üye sayısına sahiptir.[3] FIFA Dünya Sıralaması, aylık olarak güncellenen ve takımların uluslararası turnuvalarda, turnuva elemelerinde, dostluk maçlarında gösterdikleri performanslara göre güncellenmekte olan bir listedir. Aynı nitelikteki FIFA Kadınlar Dünya Sıralaması ise dört yılda bir güncellenmektedir.

Yönetim

Ana madde: Futbol kuralları

Futbol kuralları, resmî olarak tanınan ve futbolu yöneten yasalar sadece FIFA'nın sorumluluğunda değildir. Uluslararası Futbol Birliği Kurulu (IFAB) da kurallar üzerinde söz sahibidir. FIFA yönetim kurulu üyeleri olan İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda 1882 yılında IFAB'ın kurulması için önayak olmuşlardır. Oyun kurallarında değişiklik yapılabilmesi için, önerinin sekiz delegenin en az altısı tarafından kabul edilmesi gereklidir.

Başkanlar

FIFA kurulduğu günden bu yana yalnızca dokuz başkan görmüştür. FIFA'nın başkanlığını şimdiye dek üç kez İngiliz, iki Fransız ve birer kez de Belçikalı, İsviçreli, Brezilyalı ve İtalyan futbol adamları üstlenmiştir.

2010 yılında değiştirilen, eski logo.
№ Adı Görev Başlangıcı Görev Bitişi
1Fransa Robert Guérin22 Mayıs 19044 Haziran 1906
2İngiltere Daniel Burley Woolfall4 Haziran 190624 Ekim 1908
3Fransa Jules Rimet19211954
4Belçika Rodolphe Seeldrayers19547 Ekim 1955
5İngiltere Arthur Drewry195525 Mart 1961
6İngiltere Stanley Rous19618 Mayıs 1974
7Brezilya João Havelange8 Mayıs 19748 Haziran 1998
8İsviçre Joseph Sepp Blatter8 Haziran 19988 Ekim 2015
-Kamerun Issa Hayatou (geçici)8 Ekim 201526 Şubat 2016
9İtalya Gianni Infantino26 Şubat 2016Görevde

FIFA Marşı

Ana madde: FIFA Marşı

1994 FIFA Dünya Kupası'ndan beri UEFA Şampiyonlar Ligi'nde olduğu gibi FIFA da, Alman besteci Franz Lambert tarafından hazırlanan bir marşa sahiptir. FIFA Marşı, FIFA'nın düzenlediği turnuvalar ve hazırlık karşılaşmalarının öncesinde gerçekleştirilen seremoniler sırasında çalınmaktadır. FIFA Dünya Kupası, FIFA Kadınlar Dünya Kupası, FIFA 20 Yaş Altı Dünya Kupası, FIFA 17 Yaş Altı Dünya Kupası, FIFA Kadınlar 20 Yaş Altı Dünya Kupası, FIFA Kadınlar 17 Yaş Altı Dünya Kupası, FIFA Futsal Dünya Kupası, FIFA Plaj Futbolu Dünya Kupası ve FIFA Kulüpler Dünya Kupası bu marşın çalındığı turnuvalara örnek gösterilebilir.[4]

Ödüller

FIFA ödülleri, FIFA Dünyada Yılın Futbolcusu adı altında o yılın en iyi kadın ve erkek futbolcularına verilmektedir. Ayrıca FIFA Puskás Ödülü ve FIFA Ballon d'Or da FIFA'nın dağıttığı prestijli ödüllerdendir.

Bunun yanında çeşitli şekillerde onurlandırmalar yapılmaktadır. Buna bağlı olarak:

  • 1994 yılında FIFA tarafından Tüm Zamanların En İyi Dünya Kupası Kadrosu,
  • 1998 yılında spor yazarları tarafından 20. Yüzyıl Dünya Takımı Kadrosu,
  • 2000 yılında FIFA World Magazine okurları tarafından 20. Yüzyılın Takımları,
  • 2002 yılında futbolseverlerin oylamasıyla FIFA Dünya Kupası Rüya Takımı seçilmiştir.

Ayrıca, 2004 yılında FIFA'nın 100. kuruluş yıldönümünü kutlamak amacıyla Fransa ve Brezilya arasında "Yüzyılın Maçı" düzenlenmiştir.

FIFA'nın düzenlediği turnuvalar

Sponsorlar

Aşağıda FIFA tarafından FIFA Partners yani FIFA'nın Ortakları olarak nitelendirilmekte olan FIFA'nın sponsorları yer almaktadır.[5]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta FIFA ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Özel
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Kasım 2022. 
  2. ^ İspanya Futbol Federasyonu 1914 yılında kurulmuştur. 1904 yılında Madrid Futbol Kulübü İspanya adına kurucu üyeler arasında yer almıştır.
  3. ^ "Palestine Football: Escape to Victory?" (İngilizce). bruisedearth.org. 27 Ekim 2008. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2010. 
  4. ^ "FIFA anthem" (İngilizce). YouTube.com. 14 Ağustos 2007. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2010. 
  5. ^ "FIFA Official Partners". FIFA. 23 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
Genel


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Futbol</span> çim veya toprak zeminde, on birer oyuncudan oluşan iki taraf arasında topla oynanan takım sporu

Futbol, on birer oyuncudan oluşan iki takım arasında, kendine özgü küresel bir topla oynanan takım sporudur. 21. yüzyıl itibarıyla 200'ün üzerinde ülkede 250 milyonu aşkın oyuncu tarafından oynanmakta olup dünyadaki en popüler spordur.

Şenes Erzik,, UEFA 1. Asbaşkanlığı ve FIFA İcra komitesi üyeliği yapan uluslararası Türk spor adamıdır. Liseyi 1956-1961 yılları arasında Robert Kolej’de, üniversiteyi 1961-1964 yılları arasında bugünkü adıyla Boğaziçi Üniversitesi olan Robert Koleji İş İdaresi ve İktisat Yüksek Okulu'nda tamamladıktan sonra, yüksek lisansını 1965-1966 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi'nde Pazarlama alanında tamamladı. Evli ve bir çocuk babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">UEFA</span> FIFAya bağlı Avrupanın uluslararası futbol yönetim organı

UEFA ya da açılımıyla Avrupa Futbol Federasyonları Birliği, yalnızca Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti dâhil olmamak üzere, tüm Avrupa devletleri ve ek olarak Kıbrıs, İsrail, Kazakistan, Ermenistan, Gürcistan, Azerbaycan ve Rusya'yı da içine alan ve kendisine bağlı ülke federasyonlarından oluşan yarı federal bir spor kurumudur. Futbol, futsal ve plaj futbolunun Avrupa'daki yöneticisi ve denetleyicisi olan UEFA'nın resmî dilleri İngilizce, Almanca ve Fransızcadır. Merkezi ise İsviçre'nin Nyon kentinde bulunmaktadır.

FIFA Konfederasyonlar Kupası, her dört yılda bir FIFA tarafından millî takım düzeyinde organize edilen futbol turnuvasıydı.

<span class="mw-page-title-main">NF-Board</span>

NF-Board ya da tam adıyla Nouvelle Fédération-Board, Aralık 2003 tarihinde kurulan uluslararası futbol federasyonları birliği. Çeşitli nedenlerle uluslararası siyasette tanınmayan ve bu nedenle FIFA üyesi olamayan ülke ya da özerk bölgeler arasında futbol maçlarının düzenlenmesi amacıyla kurulmuştur. Kurucuları arasında Bosman Kurallarının oluşturulmasını sağlayan avukat Luc Misson da bulunmaktadır. Ocak 2013 tarihinde birçok üyesi kuruldan çekilmiş ve CONIFA adı altında yeni bir organizasyon kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Okyanusya Futbol Konfederasyonu</span> Uluslararası kuruluş

Okyanusya Futbol Federasyonu FIFA'ya bağlı 6 kıta konfederasyonundan en küçüğüdür. OFC Erkekler Uluslar Kupası'nı düzenleyen konfederasyona Amerikan Samoası, Cook Adaları, Fiji, Yeni Zelanda, Papua Yeni Gine, Samoa, Solomon Adaları, Tahiti, Tonga, Vanuatu, Yeni Kaledonya ülkelerinin futbol federasyonları tam üye, FIFA üyesi olmayan Kiribati, Niue Adası ve Tuvalu futbol federasyonları ise sınırlı üyelerdir. 1 Ocak 2006'ya kadar konfederasyona bağlı olan Avustralya bu tarihten itibaren AFC'ye katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Voleybol Federasyonu</span>

Uluslararası Voleybol Federasyonu, dünya voleybolunu yönetmek ve geliştirmek amacıyla ulusal federasyonların bir araya gelmesiyle kurulmuştur. Merkezi İsviçre'nin Lozan (Lausanne) kentindedir. Başkanı Wei Jizhong'dır.

Futbol federasyonları listesi, uluslararası futbol yönetim organlarının bir listesidir.

2014 FIFA Dünya Kupası elemeleri Brezilya'da düzenlenen 2014 FIFA Dünya Kupası'na katılacak 32 takımın belirlenmesi amacıyla oynanan karşılaşmalar bütünüdür. Ev sahibi Brezilya turnuvaya direkt olarak katılırken, son şampiyonun (İspanya) ise 2006 ve 2010'da olduğu gibi otomatik katılım hakkı bulunmamıştı. Ev sahibi haricinde kalan 31 yer için, FIFA'ya bağlı altı konfederasyondan, toplam 207 takım eleme sisteminden geçti. Geçmişte olduğu gibi takımların büyük bölümü konfederasyon elemelerinde belirlenirken, bir kısmı oynanacak konfederasyonlararası play-off karşılaşmaları sonucunda ortaya çıktı.

Bu liste dünyadaki erkek millî futsal takımlarını göstermektedir.

Filistin Futbol Federasyonu, Filistin Ulusal Yönetimi'nin futboldan sorumlu organıdır. Filistin millî futbol takımının ve Filistin kadın millî futbol takımının yönetimini de elinde bulunduran federasyon, bugünkü İsrail Futbol Federasyonu'nun eski adıdır. İsrail Futbol Federasyonu ve sonraki Filistin Futbol Federasyonu kayıtlarında 1934-1940 yılları arasında Filistin / Eretz İsrail Futbol Federasyonu tarafından oynanan 5 uluslararası maçı vardır. 1962 yılında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İsveç Futbol Federasyonu</span>

İsveç Futbol Federasyonu İsveç'teki futbol faaliyetlerini yürütmek, futbolun gelişmesini ve yurt sathına yayılmasını sağlamak, bu konularda her türlü düzenlemeyi yapmak, kararlar almak ve uygulamakla yetkili kurumdur. Ülkedeki bütün İsveç futbol ligleri ve İsveç millî futbol takımı ile İsveç kadın millî futbol takımından sorumludur. FIFA ve UEFA'nın kurucu üyelerindendir. Merkezi Solna'dadır. 24 bölgesel organizasyona ayrılmıştır.

Uluslararası Futbol Birliği Kurulu, futbol oyun kurallarını belirleyen bir kurumdur.

İran Futbol Federasyonu (F.F.I.R.I.), İran futbolunun yönetim organı. Görevleri, Yukarıdan aşağıya tüm profesyonel ve amatör futbol liglerini organize etmek ve aynı zamanda erkek ve kadın ulusal futbol takımlarını yönetmek.

<span class="mw-page-title-main">FIFA Kulüpler Dünya Kupası şampiyonluğu kazanan teknik direktörler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

FIFA Kulüpler Dünya Kupası, futbolun küresel yönetim organı Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği tarafından düzenlenen uluslararası bir futbol organizasyonudur. Turnuva, iki haftalık bir süre içerisinde ev sahibi ülkede belirlenen stadyumlarda oynanır ve ev sahibi ülkenin ulusal şampiyonu ile birlikte altı kıtadan toplam yedi kıta şampiyonu takım katılır. Asya'daki AFC Şampiyonlar Ligi, Afrika'daki CAF Şampiyonlar Ligi, Kuzey Amerika'daki CONCACAF Şampiyonlar Ligi, Güney Amerika'daki Copa Libertadores, Okyanusya'daki OFC Şampiyonlar Ligi ve Avrupa'daki UEFA Şampiyonlar Ligi'nin şampiyonları bu turnuvada mücadele eden takımlardır.

<span class="mw-page-title-main">2018 FIFA Dünya Kupası elemeleri</span>

2018 FIFA Dünya Kupası'na, turnuvaya direkt olarak katılan ev sahibi Rusya dışındaki 31 takımın belirlenmesi için gerçekleştirilen elemelerdir. Turnuva tarihinde ilk defa FIFA üyesi ülkelerin tamamı, 208 ülke elemelerde yer almıştır. Elemelerde yer alsa dahi Zimbabve, eski teknik direktörü José Claudinei'nin sözleşme fesih bedelini ödemediği için 12 Mart 2015'te; Endonezya ise ülke futboluna hükûmetin müdahalesi sebebiyle 30 Mayıs 2015'te maça dahi çıkmadan elemelerden ihraç edildi. Diğer yandan Bhutan ile Güney Sudan tarihlerinde ilk kez FIFA Dünya Kupası elemelerine katıldı.

FIFA tarafından düzenlenen FIFA Konfederasyonlar Kupası, 1992 ile 1995 yıllarında Kral Fehd Kupası adıyla anılmıştı. İlk turnuvada 4 takım mücadele ederken dönem içinde bu sayı artış gösterdi ve 2017'deki son turnuvadaki katılımcı sayısı olan 8'e ulaştı. Her düzenlenişinde en az bir takımın ilk kez katıldığı turnuva tarihi boyunca 33 millî takım mücadele etti. Katılımcılar arasından son dörde kalan 21, son ikiye kalan 10, şampiyon olan ise 5 farklı takım çıktı.

<span class="mw-page-title-main">2017 FIFA Konfederasyonlar Kupası</span> Rusyada düzenlenen FIFA Konfederasyonlar Kupası.

2017 FIFA Konfederasyonlar Kupası, 17 Haziran-2 Temmuz tarihleri arasında düzenlenen olan 10. ve sonuncu FIFA Konfederasyonlar Kupası. 2 Aralık 2010'da, 2018 FIFA Dünya Kupası'na Rusya'nın ev sahipliği yapacağının belirlenmesiyle birlikte bu organizasyon Rusya'da düzenlenmiştir.

2022 FIFA Dünya Kupası'na, turnuvaya direkt olarak katılan ev sahibi Katar dışındaki 31 takımın belirlenmesi için gerçekleştirilen elemelerdir. 211 FIFA üyesi ülkelerin 206'sı elemelerde yer alacaktır.

Dünya Beyzbol Softbol Konfederasyonu beyzbol ve softbol sporları için dünya çapında bir spor yönetim kuruluşudur. 2013 yılında sırasıyla Beyzbol ve softbol için eski spor yönetim kuruluşları olan Uluslararası Beyzbol Federasyonu (IBAF) ve Uluslararası Softbol Federasyonu (ISF) birleşmesi ile kurulmuştur. WBSC'nin organizasyon yapısı altında, IBAF ve ISF artık WBSC'nin Beyzbol Bölümü ve Softbol Bölümü olarak hizmet vermektedir. Her bölüm bir İcra Komitesi tarafından yönetilirken, WBSC bir İcra Kurulu tarafından yönetilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.