İçeriğe atla

Fırat kaplumbağası

Fırat kaplumbağası
Korunma durumu

Tehlikede (IUCN 3.1)[1]
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Reptilia
Takım:Testudines
Alt takım:Cryptodira
Familya:Trionychidae
Alt familya:Trionychinae
Cins:Rafetus
Tür: R. euphraticus
İkili adlandırma
Rafetus euphraticus
(Daudin, 1801)
Sinonimler
  • Testudo euphratica Daudin, 1801
  • Testudo rafcht Olivier, 1807
  • Trionyx euphraticus Geoffroy Saint-Hilaire, 1809
  • Testudo rascht Gray, 1831 (ex errore)
  • Gymnopus euphraticus Duméril & Bibron, 1835
  • Tyrse rafeht Gray, 1844 (ex errore)
  • Trionyx rafeht Gray, 1856
  • Rafetus euphraticus Gray, 1864
  • Pelodiscus euphraticus Baur, 1893
  • Amyda euphratica Hay, 1904
  • Tyrse euphratica Hay, 1904
  • Trionix euphracticus Richard, 1999 (ex errore)

Rafetus euphraticus, yaygın adıyla Fırat Kaplumbağası Trionychidae familyasından dibi çamurlu göl ve nehirlerde yaşayan bir kaplumbağa türü.[2]

Özellikler

Kabuğun üzeri yumuşak deriyle örtülüdür. Başının ucunda ufak bir hortum bulunur. Havayı bu hortumun ucunda bulunan burun delikleriyle alır. Güneşlenmek için nadiren su dışına çıkar. Hayatlarının çoğunu dipte çamura gömülü olarak geçirirler. Deri ve ağız içi solunumuda yaptıkları için uzun süre su altında kalabilirler.

Dağılım ve habitat

Türkiye'de Fırat ve Dicle nehirlerinde görülürler.[3] Yapılan barajlar nedeniyle soyları tükenme tehlikesi altındadır.

Besini

Çeşitli bitkiler balık, sucul böcekler, yengeç, solucan, kurbağalar, yiyebileceği boyuttaki su yılanları ve yiyebileceği boyuttaki tüm sucul hayvanlardır.

Kaynakça

  1. ^ Ghaffari, H.; Taskavak, E.; Turkozan, O.; Mobaraki, A. (2017). "Rafetus euphraticus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2017: e.T19070A1956551. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-3.RLTS.T19070A1956551.enÖzgürce erişilebilir. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  2. ^ "ITIS". 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022. 
  3. ^ Özkan, Murat (2021). "Fırat ve Dicle'nin Endemik Türü: Fırat Kaplumbağası". Türk Tarım Orman, sayı 267, sayfa 60. ISSN 2651-303X

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu Anadolu Projesi</span>

Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Fırat ve Dicle nehirleri üzerinde yapımı öngörülen barajlar, hidroelektrik santralleri ve sulama tesislerinin yanı sıra kentsel ve kırsal altyapı, ulaştırma, sanayi, eğitim, sağlık ve diğer sektörlerin gelişmesini ve hizmetlerini kapsayan entegre projedir. Projenin toplam maliyeti 32 milyar dolardır.

<span class="mw-page-title-main">Fırat</span> Türkiyeden başlayıp Basra Körfezine uzanan ırmak

Fırat, Güneybatı Asya'nın en uzun ırmağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Levrek</span>

Dicentrarchus labrax veya Levrek, Dicentrarchus cinsine bağlı bir balık familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dicle</span> Türkiyeden Iraka akan ırmak

Dicle ırmağı, Fırat ırmağı ile birlikte Mezopotamya'yı oluşturan iki büyük nehirden en doğuda olanıdır. Türkiye'de bulunan Elazığ ilinin Sivrice ilçesinden doğan nehir, Irak boyunca akar ve Fırat'la birleşerek Şattülarap'ta Basra körfezine dökülür.

<i>Chelonia mydas</i>

Yeşil deniz kaplumbağası, Chelonia cinsi içindeki tek tür olan bir deniz kaplumbağasıdır. 200 kg ağırlığa, 1-1,5 metre uzunluğa erişebilir ve bu ölçülerle, sert kabuklu kaplumbağalar içinde en büyük olandır. Tropik, tropik altı ve bazı daha ılıman denizlerde dağılım gösteren tür, erişkin bireylerin yosunlardan zengin beslenmesine bağlı olarak bedenlerindeki yağ dokusu yeşil renk alır.

<span class="mw-page-title-main">Kaplumbağa</span>

Kaplumbağalar, Testudines takımını oluşturan çok sert ve kemiksi bir kabuk içinde yaşayan, ağır yürüyüşlü, dört ayaklı sürüngenlerdir. Kaplumbağalara bağa veya tosbağa da denir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmuzlu Akdeniz kaplumbağası</span>

Mahmuzlu Akdeniz kaplumbağası, bilinen diğer adıyla yunan kaplumbağası, Testudinidae familyasından bir kaplumbağa türüdür. Testudo graeca, Akdeniz kaplumbağalarının beş türünden biridir. Diğer dört tür ise Trakya kaplumbağası, Mısır kaplumbağası (T. kleinmanni), çizgili tosbağa(T. marginata) ve Rus kaplumbağası (A. horsfieldii)dir. Mahmuzlu Akdeniz kaplumbağası çok uzun ömürlü bir hayvan olup 125 yılın üzerinde yaşayabilir, doğrulanmamış bazı raporlara göre ise 200 yıla kadar yaşayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Nil kaplumbağası</span>

Nil kaplumbağası veya Sini bağı, Trionychidae familyasından göl, nehir ve denizlerde yaşayan kaplumbağa türü.

<span class="mw-page-title-main">Göksu</span> Türkiyede akarsu

Göksu Antalya, Konya, Karaman ve Mersin illerinden akan ve Mersin ili Silifke ilçesi güneyinde Akdeniz'e dökülen bir nehirdir. Göksu Nehri'nin uzunluğu 260 km, havza alanı 10.000 km²'dir. Aşağı yukarı aynı uzunlukta iki kolu vardır: Kuzey kolu Gökçay, güney kolu ise Gökdere'dir, ikisinin kaynağı da Toros Dağları'ndaki Geyik Dağları'ndan çıkar. Geyik Dağları Antalya-Gündoğmuş ve Konya-Hadim arasındadır ve Alanya'nın 50 km kuzeyinde bulunur. Bu iki kol Karaman-Ermenek'i geçtikten sonra Mut'un güneyinde birleşerek Göksu adını alır ve daha sonra Silifke güneyinde Paradeniz adıyla bilinen deltada Akdeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Ganj ve İndus nehir yunusu</span>

Ganj nehir yunusu ve İndus nehir yunusu Bangladeş, Hindistan ve Pakistan'da bulunan tatlısu ya da nehir yunusları üstfamilyasının iki alttürüdür. 1970'lerden itibaren iki ayrı tür olarak nitelendirilmektedirler. Ganj nehri yunusu çoğunlukla Hindistan'da Ganj Nehri ve kollarında, İndus nehir yunusu da Pakistan'da İndus Nehri'nde bulunur. Ancak 1998 yılında balinalar üzerine yapılan bir taksonomi çalışması sonucunda bu iki yunus tekrar tek tür olarak listelenmiştir. Bu türün adı Ganj ve İndus nehir yunusu ya da daha genel adıyla Hint nehir yunusudur ancak bu iki isim de çok fazla yaygın değildir.

<span class="mw-page-title-main">La Plata yunusu</span>

La Plata yunusu Güney Amerika'nın güneydoğusunda Atlas Okyanusu kıyılarında bulunan bir yunus türüdür. Taksonomik olarak nehir yunusları grubunun bir üyesi olan La Plata yunusu, tatlısuda yaşayan diğer üç nehir yunusu türünün aksine okyanusta ve tuzlusu haliçlerinde yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Fırat ve Dicle Sorunu</span>

Fırat ve Dicle Sorunu, Türkiye sınırları içinde doğan Fırat ve Dicle nehirlerinin bu nehirlerin içinden geçtiği Suriye ve Irak'la paylaşımı konusunda yaşanan sorunlardır. Bu nehirler hem Suriye ve Irak, hem de Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi için çok önemli su kaynaklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Balina ve yunuslar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Balinalar ya da Latince adıyla Cetacea infra takımı içinde plasentalı deniz memelileri olan balinalar, yunuslar ve musurları barındırır. Bu infra takımın tüm günümüz üyeleri tamamen su içinde yaşamaya adapte olmuştur. Çoğu açık okyanuslarda yaşarken az sayıda üyesi nehirlerde ve haliçlerde yaşar. Bu hayvanlar üremek için çiftleşmeyi, doğumu, yavrularını emzirmeyi ve beslenmeyi tamamen sualtında gerçekleştirirler. Boyutları 1,4 m. boyunda ve 54 kg. ağırlığındaki körfez muturundan aynı zamanda bugüne kadar yaşamış en büyük hayvan olduğu düşünülen 29,9 m. boyunda ve 190 ton ağırlığında mavi balinaya kadar bir yelpaze içindedir. Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından bu infra takım için on dört familya, 39 cins ve 90'dan fazla tür tanınmaktadır. IUCN tarafından bu türlerden ikisi kritik tehlikedeki türler, yedisi tehlikedeki türler, altısı hassas türler, beşi neredeyse tehdit altındaki türler arasında listelenirken yirmi ikisi asgari endişe altında görülmekte ve kırk beşi hakkında yeterli veri yoktur, ayrıca üç tür henüz değerlendirilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Su samuru</span>

Su samurları, Lutrinae alt familyasında bulunan etçil memelilerdir. Hala var olan 13 su samuru türü ya kısmen suda yaşar, ya tamamen suda yaşar ya da deniz ekosisteminde yaşar. Tükettikleri gıdalar ise balıklar ve omurgasızlardır. Lutrinae; diğer hayvanların yanında gelincikleri, porsukları, vizonları ve kutup porsuklarını da barındıran Mustelidae familyasının bir alt bölümüdür.

Sınıraşan sular, bir ülkeden doğan başka ülke ile sınır oluşturan veya başka ülkeye akan sınıraşan sulardır. Ülke sınırlarında doğup, yine sınırlar içinde sona eren akarsulara milli/ulusal akarsu denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aşağı Mezopotamya</span> tarihi bölge

Aşağı Mezopotamya, Irak'ın tarihi bir bölgesidir. Orta Çağ'da sadece güney alüvyon ovasını kesin bir şekilde ifade eden Sawad ve "Irak-ı Acem" olan Cibal'in aksine el-Irak el-Arabi olarak da biliniyordu. Aşağı Mezopotamya, Sümer ve Babil'e ev sahipliği yapmıştır.

<i>Ambulocetus</i> soyu tükenmiş arkaik balina

Ambulocetus, Erken Eosen'de Kuzey Pakistan'da yaşamış bir arkaik balina cinsi. Cins, 1994 yılında tanımlanan, kalıntıları yaklaşık 47.5 milyon yıllık olan Ambulocetus natans tip türü ile bilinir. Ambulocetus, Pakicetus ve Himalayacetus'dan sonra, bilinen en eski balinalardandır.

<i>Turcinoemacheilus kosswigi</i> balık türü

Turcinoemacheilus kosswigi, Dicle-Fırat havzasına endemik olan, nehir kenarlarında, hatta küçük akarsularda, daha hızlı akıntılarda bulunabilen ve genellikle oluklar ve akanaklarda görülen bir taş çoprabalığı türüdür. Spesifik isim, bu türün tip örneğini Türkiye'de topladığı diğer türlerden toplayan zoolog ve genetikçi Curt Kosswig'e (1903-1982) aittir.

<span class="mw-page-title-main">Dicle-Fırat havzası</span>

Dicle-Fırat havzası Batı Asya'da Basra Körfezi'ne dökülen büyük bir nehir sistemidir. Başlıca nehirleri, daha küçük kolları ile birlikte Dicle ve Fırat'tır.

<span class="mw-page-title-main">Leopar sazanı</span>

Luciobarbus subquincunciatus veya leopar sazanı, Luciobarbus cinsine bağlı Türkiye, Suriye, Irak ve İran'da Dicle-Fırat nehir sisteminde bulunan bir balık türüdür. 2023 yılının Kasım ayında yerel bir balıkçının bir bireyi yakalaması ve kısa bir süre sonra başka bir bireyin daha yakalanmasıyla yeniden keşfedilene kadar 12 yıldır görülmemişti.