Peksimet askeri amaçlarla üretilmiş hamurun nem miktarının en az düzeye indirilmesiyle dayanıklılığı artırılan yiyecek türüdür. Uzun yıllar bayatlamadan dayanabilen ve genellikle savaş, kıtlık gibi durumlarda tüketilen ekmek çeşididir. Etimolojik olarak Yunan kökenli olduğu düşünülse de pek ve simit kelimelerinin birleşiminden oluşmuş olması da mümkündür. Türkiye'de genellikle İzmir başta olmak üzere Ege Bölgesi'nde sıkça tüketilir, Erzincan gibi Doğu yörelerinde de farklı şekilleri bulunmaktadır.
Höşmerim ya da Hoşmerim, Marmara başta olmak üzere Ege, İç Anadolu bölgelerinde üretilen bir çeşit irmik helvasının adıdır; Türkiye'nin bazı illerinde ise un helvasına höşmerim denilmektedir. Rize'de ve diğer bazı Doğu Karadeniz yörelerinde de Kaymaklı taze süt süzgeçle süzülerek bir tavaya boşaltılır. Sonrasında tavaya mısır ununun, peynir ve tuzun eklenmesiyle Hoşmerim-Hoşmer (Höşmerim-Höşmer) yapılır. Doğu Karadeniz'de geleneksel olarak güneş duasına çocuklarca çıkıldıktan sonra evlerden toplanılan un, yağ, tuz, süt gibi yiyeceklerden helva ve höşmer yapılıp yenir.
Erzurum kadayıf dolması, Erzurum mutfağından Türkiye'ye yayılan bir tatlıdır. Tel kadayıf hamuru, ceviz ya da fındık içi, yumurta, sıvıyağ ile yapılır. Şerbeti toz şeker ve limon suyundan hazırlanır.
Kemalpaşa tatlısı, Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesinde, küçük süthanelerde üretilmeye başlanan bir peynir tatlısıdır. Halen 15'e yakın tesiste, günde 1 milyon adete varan üretim miktarlarına erişmektedir. Ramazan aylarında tüketim artmaktadır. Kemalpaşa Tatlısı, Mustafakemalpaşa Peynir Tatlısı veya Mustafakemalpaşa Tatlısı 18.06.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Künefe, kıyılmış filo hamuru, veya alternatif olarak ince irmik hamuruyla yapılan, şeker bazlı şurupla beslenen ve tipik olarak peynir veya pıhtılaşmış krema, fıstık veya fındık gibi diğer malzemelerin dahil edilmesiyle yapılan, geleneksel bir Ortadoğu tatlısı. Arap Ligi'nde, özellikle Levant ve Mısır'da, Filistinliler arasında popülerdir. Buna ek olarak Türkiye, Yunanistan, Balkanlar ve Güney Kafkasya'da varyantları ve popülerliği bulunmaktadır.
Katmer, Türk mutfağında ve Orta Asya'da yaygın olarak yapılan, hamurun yaklaşık 2 mm kalınlığında açılıp arasına yağ, haşhaş, tahin, antep fıstığı ya da kaymak konulup 4-5 kez katlanarak saçta pişirilmesi ile elde edilen hamur işi yiyecektir.
Şıllık, Şanlıurfa yöresine özgü bir tatlıdır.
Ekmek kadayıfı veya kaymaklı saray ekmeği, Türk mutfağında yer alan, Afyonkarahisar kökenli bir tatlı. Yapılan hamurun arasına, fıstık veya ceviz konularak hazırlanır. Daha sonra üzerine şerbet dökülerek pişirilir. Genellikle üzerine kaymak veya dondurma konulur. Afyon Kaymaklı Ekmek Kadayıfı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Yassı kadayıf ya da taş ekmeği Türk mutfağından tatlı.
Badem ezmesi, masapan, lauzinaj yabis ya da marzipan, Şeker ve oğutulmuş bademden yapılır. Badem ezmesine yumurta, süt ve tereyağ ekleyerek frangipane adlı turta iç harcı elde edilir. Özellikle İtalya ve Fransa'da yaygındır. Marzipanın kökeninin Arap ya da Fars kültürüne ait olduğu ve Batı'ya Türkler tarafından götürüldüğü sanılmaktadır. Osmanlı mutfağında levzine çeşidi yapılmaktaydı.
Tahin helva, ana maddeleri tahin, şeker, çöven suyu, vanilya olan, ünlü bir Türk tatlısıdır. Çeşitlerine göre içerisine kakao, antep fıstığı, sakız, bal ve ceviz eklenir. 700 yıl önce Denizli’de Hasan Basri Efendi tarafından keşfedilmiştir. Son yıllarda tahin helva sanayinde şeker yerine glikoz oranı yüksek fruktoz oranı düşük mısır şurupları, yağ ve proteini bağlayıcı çeşitli katkılar kullanılmaktadır.
Kesme kadayıf, bir çeşit kadayıf tatlısıdır.
Taş kadayıf, bir çeşit kadayıf tatlısıdır.
Haşhaş ezmesi bir çeşit ezmedir. Haşhaş kapsüllerden haşhaş tohumları çıkartılır ve elenir. Haşhaş tohumları içerisindeki kapsül parçacıkları ve diğer yabancı maddelerden arındırılır. Sonrasında haşhaş tohumları kavrulur ve ezilerek haşhaş ezmesi elde edilir.
Tel kadayıf hamuru sulu bir hamur karışımıdır. Özel kepçe kalıbından ince tel şeklinde sıcak saç üzerine dökülerek kurutulan hamurlar tel tel, uzatılarak tepsiye yayılarak hazırlanır. Bu hamur yalnızca tatlı yapımında kullanılmaz. Künefe, kadayıf dolması, burma kadayıf, kadayıflı muhallebi, fındık ezmeli kadayıf tatlısı, tel kadayıf tatlısı, peynirli kadayıf böreği, kadayıf mantı tel kadayıf hamuru kullanılan tatlı ve yemeklere örnek verilebilir.
Tel kadayıf bir çeşit kadayıf tatlısıdır. Tel kadayıf hamuru kullanılarak yapılır. Tel kadayıf hamurunun katmanlarının arasına fıstık veya ceviz gibi çerezler konduktan sonra fırında kızartılır. Üzerine şekerli bir şurup dökülerek servis yapılır.
Burma kadayıf bir çeşit kadayıf tatlısıdır. Tel kadayıf hamuru kullanılarak yapılır.
Samsa tatlısı (Yunanca:Σαμουσάδες) bir çeşit şerbetli tatlıdır. Muska biçiminde bir tatlıdır.
Pekmezli kadayıf, bir çeşit tel kadayıf tatlısıdır. Tel kadayıf hamuru kullanılarak yapılır. Tel kadayıf hamuruna dut pekmezi ve şerbet eklenerek yapılır. İsteğe göre üzerine fıstık veya ceviz gibi çerezler serpilir.
Sütlü kadayıf bir çeşit kadayıf tatlısıdır. Tel kadayıf hamuru ve süt kullanılarak yapılır. Sütlü kadayıf hazırlamak için tereyağı ve ayçiçek yağı karışımı ile yağlanan tel kadayıf sarılarak şekil verilir ve pişirilir. Üzerine süt, beyaz şeker, krema ve su kullanılarak hazırlanan şerbet dökülür.