Füze, genellikle bir sevk maddesi, jet motoru veya roket motoruyla desteklenen, kendi kendine hareket edebilen, havada giden menzilli bir silahtır.
Küba Füze Krizi, ABD’nin Türkiye ve İtalya'ya, SSCB’nin ise Küba’ya nükleer başlıklı füze yerleştirmesi ile başlayan; Ekim 1962’de dönemin iki süper gücünü karşı karşıya getiren ve dünyayı nükleer savaş tehdidi altında bırakan bunalımdır.
Tomahawk, tam adı BGM-109 Tomahawk, stratejik bir seyir füzesidir.
Balistik füze, nükleer, kimyasal, biyolojik başlık taşıyabilen uzun menzilli güdümlü veya güdümsüz füzedir. Bu füzeler tek bir nükleer başlık taşıyabilecekleri gibi, birden fazla başlık taşıyarak bu başlıkları farklı hedeflere yollayabilirler. Bu silahlar, motorlu uçuşta aerodinamik olarak yönlendirilen seyir füzelerinden farklı bir kategoridedir.
Havadan karaya füze tabiri askeri uçaklar tarafından fırlatılan, kara ve deniz hedeflerine karşı kullanılan füzelere verilen genel addır. Süzülen bombalara çok benzeseler de bu bombaların sahip oldukları itiş sistemleri vardır. Bu sistemler içerisinde en çok kullanılan türleri roket ve jet motorlarıdır. Bu motorlar silaha kısa ve uzun menzil sağlamaktadır. Bunun yanında Sovyetler tarafından geliştirilen bazı füzelerde kullanılan ramjet sistemi, füzeye hem uzun hem de yüksek uçuş hızı sağlamaktadır.
Güdümlü tanksavar füzesi tankların imhası amacıyla üretilen güdümlü füze sınıfında bir silahtır. Bu füze ya da silahların ana görevi ağır zırhlı tank veya zırhlı savaş araçlarını vurmak ve yok etmektir.
Seyir füzesi kaldırıcı kuvvet olarak kanatçıklarının yardımıyla havanın dinamik yapısından, sürüklenmeyi dengelemek için de çekiş kuvvetlerinden bunun içinde jet motorundan faydalanan güdümlü bir füze sistemidir. Kruz füzesi genel olarak içerisinde klasik patlayıcı veya nükleer bomba bulunan savaş başlıklarını yüzlerce kilometre taşımak üzere tasarlanmıştır. Gelişmiş kruz füzeleri süpersonik veya yüksek sesaltı hızla ilerleyen, kendi kendine sevk edebilen, radara yakalanmamak için çok alçak irtifadan uçabilen araçlardır. Genel olarak bu araçlar savaş başlığı taşımaları ayrıca keşif veya gözetleme değil saldırı amacı taşıdıklarından insansız hava aracı sınıfına girmezler.
MIM-104 Patriot, uçaklara, seyir füzelerine ve taktik balistik füzelere karşı koruma sağlamak üzere tasarlanmış uzun menzilli, her irtifada, her türlü hava koşuluna uygun bir hava savunma sistemidir. Amerika Birleşik Devletleri merkezli bir savunma ve havacılık şirketi olan Raytheon Technologies tarafından üretilmektedir. Öncelikle Amerika Birleşik Devletleri ve dünyadaki diğer bazı ülkeler tarafından kullanılmaktadır.
Demir Kubbe, İsrailli Rafael Advanced Defense Systems şirketi ve İsrail Havacılık ve Uzay Endüstrisi tarafından geliştirilmiş, taşınabilir bir hava savunma sistemidir. Düzenek, 4 kilometre ila 70 kilometre uzaklıktan ateşlenen ve yörüngesi, İsrail'in yaşam merkezinin dışına çıkartılacak olan kısa menzilli roketleri ve top mermilerini durdurmak ve imha etmek için tasarlanmıştır.
Anti-balistik füze, balistik füzelere karşı koymak için tasarlanan bir füze. Balistik füzeler nükleer, kimyasal, biyolojik silahlar veya konvansiyonel savaş başlıkları atmak için kullanılır. Anti-balistik füzeler ise bu füzelere karşı koymak için tasarlanmışlardır.
FGM-148 Javelin, personel tarafından taşınabilen, lazer güdümlü, sahip olduğu savaş başlığı çarpma tetikli yüksek ısı yayan patlayıcı içeren güdümlü bir tanksavar füzesidir. Personelin taşıdığı fırlatıcı tüp sayesinde lazerli elektronik işaretleme kullanılarak hedefe kilitlenir. Ateşle ve unut diye tabir edilen anti-tank füzesidir. Bütün zırhlı kara araçları, düşük hızlı hava araçları, bina, siper ve koruganlara kullanımı uygundur.
Kısa menzilli balistik füze (KMBF), menzili 1000 km veya daha az olan balistik füzelerdir. Ayrıca nükleer başlık taşıyabilme kapasitesine sahiptirler. Balistik füzelerin modern askerî harekâtlarda kullanılması II. Dünya Savaşı yıllarına rastlamaktadır. Nazi Almanyası’nın 1942’nin sonlarından itibaren geliştirdiği V-2 balistik füzelerin atası sayılır. Bu füzeler içlerine yerleştirilen ilkel bir otomatik pilot sisteminin yardımıyla, 800-1000 metre irtifada, 500 km/saat bir hızla uçabilmekte ve 1000 kg patlayıcı madde ihtiva eden harp başlığını 250 km uzaklığa ulaştırabilmekteydi.
S-500 Prometey şu anda Almaz-Antey Hava Savunma Kuruluşu tarafından geliştirilmekte olan bir Rus yüzeyden-havaya füze sistemidir. Ayrıca 55R6M "Triumfator-M" olarak bilinir.
Mitsubishi Heavy Industries, Ltd. (MHI) , Japonya merkezli bir ağır sanayi ve mühendislik şirketidir. Şirket 1934 yılında kurulmuş olup Mitsubishi şirketlerinden biridir. Şirketin merkezi Tokyo'nun Minato semtinde yer almaktadır.
Füze Savunması Dairesi, ABD Savunma Bakanlığı'nda balistik füzelere karşı katmanlı bir savunma geliştirilmesinden mesul ajans. Dairenin aslı 1983'e dayanır. 1993'te ismi Balistik Füze Savunması Organizasyonu olarak değiştirilmiş, yine 2002'de eski ismine dönmüştür.
Nükleer silahlanma yarışı, Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ve müttefiklerinin Soğuk Savaş süresince nükleer savaşta üstünlük kurmak için girdikleri bir silahlanma yarışıydı. Bu dönemde, ABD ve Sovyetler'in yanı sıra diğer ülkeler de nükleer silah geliştirmeye başladı, ancak hiçbiri savaş başlığı üretiminde diğer iki süper güç kadar etkin olmadı.
Güney Kıbrıs füze krizi Güney Kıbrıs ile Türkiye Cumhuriyeti arasında 1997 başından 1998 sonlarına kadar yaşanan siyasi gerginliktir. Olaylar, Kıbrıs yönetiminin iki Rus yapımı S-300 hava savunma füzesini satın almasıyla başladı. Rusya ile yapılan füze anlaşması, Güney Kıbrıs'ın uzun yıllardır var olan Türk hava üstünlüğünü sona erdirmek için attığı ilk somut adımdı. Türkiye füzelerin gelmesi durumunda bunları imha etme ve hatta topyekün savaşa girişme tehdidinde bulundu. Kriz 1998 yılının Aralık ayında Güney Kıbrıs yönetiminin S-300'leri Yunanistan Hava Kuvvetleri'ne bazı silahlar karşılığında devretmesiyle resmen sona erdi. Kriz Güney Kıbrıs koalisyon hükûmetinin düşmesine de sebep oldu. Yunan Hava Kuvvetleri füzeleri Girit adasına yerleştirdi ve 2013 yılı itibarıyla etkinleştirdi.
Davud Sapanı eskiden aynı zamanda Sihirli Değnek olarak da bilinen, İsrailli savunma sanayisi üreticisi Rafael Advanced Defence Systems ve Amerikan savunma sanayisi üreticisi Raytheon tarafından ortaklaşa geliştirilen İsrail Savunma Kuvvetleri'ne ait bir askeri sistemdir. Düşman uçaklarını, insansız hava araçlarını, taktik balistik füzeleri, orta ila uzun menzilli roketleri ve seyir füzelerini engellemek için tasarlanmıştır ve 40 km ila 300 km arasında menzile sahiptir. Davud Sapanı, İsrail cephaneliğindeki MIM-23 Hawk ve MIM-104 Patriot'un yerini alacak.
Barak 8, LR-SAM veya MR-SAM olarak da bilinen, uçaklar, helikopterler, gemisavar füzeleri, insansız hava araçları, balistik füzeler, seyir füzeleri ve savaş jetleri de dahil olmak üzere havadan gelen her türlü tehdidi savunmak üzere tasarlanmış bir Hint-İsrail karadan havaya füzesidir (SAM). Sistemin hem deniz hem de kara tabanlı varyantları mevcuttur.
Eurosam GIE, Avrupalı bir hava savunma füzesi üreticisidir. Eurosam, Haziran 1989'da Famille de missiles Sol-Air Futurs'un geliştirilmesi için kuruldu. Eurosam başlangıçta Aérospatiale, Alenia ve Thomson-CSF arasında bir ortak girişimdi. Artık Aérospatiale, MBDA'nın bir parçasıdır. Thomson CSF artık Thales Group'tur. Böylece Eurosam, MBDA Fransa ve İtalya (%66) ve Thales Group'a (%33) aittir.
