İçeriğe atla

Füruğ Ferruhzad

Füruğ Ferruhzad
Doğum05 Ocak 1935(1935-01-05)
Ölüm13 Şubat 1967 (32 yaşında)
Tahran, İran
MeslekŞair, yazar, yönetmen
DilFarsça
MilliyetFars
Vatandaşlık İran
Etkin yılları1952-1967
EvliliklerPerviz Şapur (1952-1954)
AkrabalarFeridun Ferruhzad (kardeşi)
Zahiru’d-Dovle Mezarlığı Derbend, Tehran, Şemiranat

Füruğ Ferruhzad (Farsça: فروغ فرخزاد, Forough Farrokhzad) (5 Ocak 1935 - 13 Şubat 1967), İranlı şair, yazar, oyuncu, yönetmen, ressam. 20. yüzyılda İran'da yetişmiş en önemli şairlerdendir.

Yaşamı

Babası Albay Muhammed Ferruhzad ve annesi Turan Veziri-Taber'in yedi çocuğundan üçüncüsüydü. Mahalle mektebinde 9. sınıfa kadar devam ettikten sonra kız sanat okuluna gitti. Burada resim, dikiş-nakış ve el sanatları öğrendi. Hicivci şair Füruğ, 16 ya da 17 yaşlarına geldiğinde Perviz Şapur ile evlendi. Eğitimine kocasının yanında Ahvaz'da devam etti. Bir yıl sonra tek çocuğu olan Kāmyār'ı dünyaya getirdi. Evliliğinden iki yıl sonra 1954 yılında Füruğ, eşinden ayrıldı. Mahkeme Kāmyār'ın velayetini babasına verdi.

Füruğ, Tahran'a geri dönüp şiir yazmaya devam etti ve Esir adını verdiği ilk kitabını yayımladı.

1958 yılında İbrahim Gülistan'la tanıştı ve dokuz ayını Avrupa'da geçirdi. Şair bu dönemde yaşamının esin kaynağı olan şiirlerine devam etti ve hızla iki kitap daha çıkardı. Bunlardan ilki Duvar ve diğeri de İsyan'dır.

İranlı cüzzam hastalarını ve onların sorunları ile ilgili olarak Tebriz'de film yapar. 1962 yılında filmi Kara Ev adını verdiği filmiyle dünyanın çeşitli yerlerinde ödüller kazanır. Film çekimi sırasında cüzzamlılar evinde tanıştığı Hüseyin Mansur isimli çocuğu evlat edinir.

1963 yılında Füruğ, Yeniden Doğuş adlı eserini yayımlar. Artık şiirde olgunlaşma dönemidir ve sanatsal düzeyi yüksektir. Bu kitabıyla şair, İran şiirinde derin ve etkileyici değişikliklere yol açmıştır.

13 Şubat 1967 tarihinde öğleden sonra saat 14.30'da stüdyoya gitmek için hızla seyir hâlindeyken karşısına çıkan okul aracına çarpmamak için direksiyonu kıran Füruğ, aracından fırlayıp, boynunun kırılmasıyla 32 yaşında hayata gözlerini yummuştur.

Modern İran şiirine önemli katkılar sağlayan şairin ölümünden sonra çalışmaları Soğuk Mevsim adıyla çıkarılan kitapta toplandı. Michael Hillman, Yalnız Kadın adıyla onun hayatını ve şiirlerini 1987 yılında yayımladı. Şairin şiirleri ve yaşamı hakkında daha pek çok makale ve kitap yayımlandı, hayatını konu eden film yapıldı.

Füruğ Ferruhzad şiirlerinde derin bir yalnızlık duygusu dikkat çeker. Bunun yanında, şiirlerinde kadınların sorunlarını ele almakta ve İran toplumunun kadınlara karşı uyguladığı ayrımcılığı eleştirmektedir. Bu fikirleri zaman zaman şiddetli tartışmalara yol açmıştır. İran'da kadınların yaşamlarının daha iyi hak ve koşullara kavuşmasını savunan şair, Şah'ın despotluğuna da karşı çıkmıştır. Şiirleri kimi zaman İran toplumunda erotik bulunmuştur.

İranlı yönetmen Abbas Kiyarüstemi'nin 1999 yapımı Rüzgâr Bizi Sürükleyecek filminin adı, şairin bir dizesinden alıntıdır.

Fransız müzik grubu Noir Désir'in Le Vent Nous Portera (Rüzgâr bizi götürecek), şairin bir şiirinden ilham alınarak yazılmıştır.[1]

Şebnem İşigüzel, Yaralarım Aşktandır tiyatro oyununda yazarın hayatını konu almış ve bu oyunda kendisini Nazan Kesal canlandırmıştır.[2]

Kitapları

  • Tutsak (Esir) (1952)
  • Duvar (1957)
  • İsyan (1959)
  • Yeniden Doğuş (1964)
  • İnanalım Soğuk Mevsimin Başlangıcına (Bu kitabı tamamlayamadan 1967'de öldü.)

Ferruhzad'ın eserlerinin çevirileri

  • Arapça: Mohammad Al-Amin, Gassan Hamdan
  • Azerbaycanca: Samad Behrangi
  • İngilizce:
    • Soğuk Mevsimin Başlangıcına İnanalım,[3] translated and edited by Elizabeth T. Gray, Jr., (New Directions Publishing, 2022) 978-0811231657. çeviri ve düzenleme: Elizabeth T. Gray, Jr., (New Directions Publishing, 2022) ISBN 978-0811231657.
    • Sin: Füruğ Ferruhzad'ın Seçilmiş Şiirleri,[4] translated and edited by Sholeh Wolpé, (Fayetteville, Arkansas: University of Arkansas Press, 2007) 1-55728-861-5. çeviri ve düzenleme: Sholeh Wolpé, (Fayetteville, * Arkansas: University of Arkansas Press, 2007) ISBN 1-55728-861-5.
    • Another Birth: Seçilmiş Şiirler, çeviri: Ali Salami, (Zabankadeh Publications, 2001) ISBN 978-9646117365.
    • Hasan Javadi ve Susan Sallée, 1981'de onun mektupları ve röportajlarıyla birlikte Another Birth'ü çevirdi. Aynı hacmin gözden geçirilmiş bir baskısı, 2010'da Mage Publishers (Washington, DC) tarafından ikinci dilde yayımlandı.
    • Akasyaların Gelin: Füruğ Ferruhzad'ın Seçilmiş Şiirleri, çeviri: Jascha Kessler ve Amin Banani, (Caravan Books, Delmar, N.Y., 1982) ISBN 0-88206-050-3.
    • A Rebirth: Poems: Şiirler, çeviri: David Martin, Farzaneh Milani'nin eleştirel bir makalesiyle birlikte (Mazda Publishers, Lexington, Ky., 1985) ISBN 093921430X.
    • I Pity The Garden, Ivo Mosley tarafından düzenlenen The Green Book of Poetry'ye dâhil edildi, (Frontier Publishing, Norfolk, 1993), daha sonra Earth Poems: Poems From Around The World To Honor The Earth (HarperSanFrancisco, 1996) ISBN 0-06-251283-8 olarak yeniden basıldı.
  • Fransızca: Mahshid Moshiri, Sylvie Mochiri (takma ad: Sylvie M. Miller)
  • İbranice: Sivan Balslev[5][6]
  • Almanca: Annemarie Schimmel
  • İtalyanca: Domenico Ingenito (ed.), Domenico Ingenito (ed.), Io parlo dai confini della notte. Forugh Farrokhzad: tutte le poesie (Milano: Bompiani, 2023)
  • Kürtçe: Haidar Khezri, It is Only Sound that Remains: The Life and Legacy of Forough Farrokhzad, with Translation of Two Collections of her Poetry ("Another Birth" and "Let Us Believe in the Beginning of the Cold Season"), Salahaddin Üniversitesi Yayınları 2016.
  • Nepali: Ferruhzad'ın birçok şiiri, Suman Pokhrel tarafından Nepali diline çevrildi ve "Manpareka Kehi Kavita - 2018" adlı antolojide bir araya getirildi. Ayrıca, bu çevrilen eserler çeşitli basılı ve çevrimiçi edebî dergilerde sergilenmiştir.[7][8]
  • Lehçe: Piotr Bachtin[9]
  • Rusça: Viktor Poleshchuk[10]
  • İsveççe: Namdar Nasser
  • Türkçe: Hashem Khosrow-Shahi, Jalal Khosrow-Shahi
  • Urduca: Fehmida Riaz tarafından 'Sheherzade Publications' tarafından yayımlandı.
  • Özbekçe: Khurshid Davron tarafından "Qirq bir oshiq daftari" Taşkent'te yayımlandı. "Qayg'u guli", Tashkent, 2019-yil

Ödülleri

  • 1962 yılında yaptığı belgeselle İtalya Belgesel Filmler Festivali'nde birincilik kazandı.
  • 1963 yılında “Kara Ev” filmiyle, Almanya'daki Oberhausen Film Festivali'nde en iyi film ödülünü kazandı.

Kaynakça

  1. ^ "Rüzgarın sürüklediği şair". soL Haber Portalı. 12 Şubat 2014. 1 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020. 
  2. ^ "Karanlıkta Füruğ Ferruhzad - Metin Boran - Evrensel". web.archive.org. 5 Aralık 2020. 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020. 
  3. ^ "Let Us Believe in the Beginning of the Cold Season". New Directions Publishing. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  4. ^ "Sin". University of Arkansas Press. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  5. ^ Balslev, Sivan (1 Ağustos 2012). Leda Acheret (Another Birth) a translation to Hebrew of Forough Farokhzad's Book of Poems. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  6. ^ Balslev, Sivan (1 Mayıs 2014). Hava Na'amin be Reshit HaOna HaKara (Let Us Believe in the Beginning of the Cold Season) - A translation to Hebrew of Forough Farrokhzad's book of poems. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  7. ^ Akhmatova, Anna; Świrszczyńska, Anna; Ginsberg, Allen; Agustini, Delmira; Farrokhzad, Forough; Mistral, Gabriela; Jacques, Jacques; Derviş, Mahmud; Al-Malaika, Nazik; Hikmet, Nazim; Kabbani, Nizar; Paz, Octavio; Neruda, Pablo; Plath, Sylvia; Amichai, Yehuda (2018). Manpareka Kehi Kavita मनपरेका केही कविता [Benim Seçtiklerimden Bazı Şiirler] (Nepalce). Pokhrel, Suman tarafından çevrildi (First bas.). Kathmandu: Shikha Books. s. 174. 
  8. ^ Tripathi, Geeta (2018). अनुवादमा 'मनपरेका केही कविता' [Manpareka Kehi Kavita: Çevirisi Yapılmış Dünya Şiirleri Antolojisi]. Kalashree. ss. 358-359. 
  9. ^ Bachtin, Piotr (2023). "Siedem wierszy Forugh Farrochzād". In O Ty, z jakiejkolwiek przychodzisz krainy, przeczytaj opowiedzianą pieśń…, edited by Sylwia Surdykowska-Konieczny, Magdalena Rodziewicz, Mirosław Michalak, and Piotr Bachtin, 69–88. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  10. ^ Полещук, Виктор (2002). "Arşivlenmiş kopya" Форуг Фаррохзад, Стихи из книги "Новое рождение". Inostrannaya Literatura (Rusça). Moscow (8). 10 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Füruğ Ferruhzad ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">T. S. Eliot</span> İngiliz şair (1888 – 1965)

Thomas Stearns Eliot , Amerikan asıllı İngiliz şair, denemeci ve oyun yazarı. 20. yüzyılın en büyük şairlerinden biri ve İngiliz modernist şiirinin merkezi figürlerinden biri olarak kabul edilir. Kullandığı dil, yazı stili ve mısra yapısı ile İngiliz şiirini yeniden canlandırdı. Ayrıca, uzun süredir devam eden kültürel inançları sıklıkla yeniden değerlendiren eleştirel denemeleriyle de tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sylvia Plath</span> Amerikalı yazar (1932 – 1963)

Sylvia Plath, Amerikalı şair ve yazar. Plath'ın başlıca eserleri şiirleri, özellikle de geride bıraktığı şiir kitabı Ariel ve tek romanı Sırça Fanus’tur. Plath ayrıca kısa öyküler ve çocuk kitapları da yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Brodsky</span> Rus-Amerikalı şair (1940 – 1996)

Josef Brodski (d. 24 Mayıs 1940, Leningrad, Rus ve Amerikalı şair ve deneme yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nâzım Hikmet</span> Türk şair ve yazar (1902–1963)

Nâzım Hikmet, Türk şair ve yazardır. Şiirleri elliden fazla dile çevrilmiş ve eserleri birçok ödül almıştır. Türkiye'de serbest nazımın ilk uygulayıcısı ve çağdaş Türk şiirinin en önemli isimlerindendir. Uluslararası bir üne ulaşmıştır ve dünyada 20. yüzyılın en gözde şairleri arasında gösterilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî</span> Türk tasavvuf âlimi ve şair (1207–1273)

Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî, Celâleddin Muhammed Rumi, ayrıca Celaleddin Muhammed Belhî veya yaygın adlarıyla Mevlânâ veya Rumi, 13. yüzyılda Anadolu'da yaşamış bir Fars tasavvufçu, ilahiyatçı ve Sufi bir mistik şairdir. Mevlana'nın etkisi ulusal sınırları ve etnik ayrımları aşar: onun manevi mirası son yedi yüzyıldır İranlılar, Tacikler, Türkler, Yunanlar, Peştunlar, Orta Asya ve Hint Yarımadası Müslümanları tarafından büyük ölçüde takdir edilmektedir. Şiirleri dünya dillerinin çoğuna geniş çapta çevrilmiş ve çeşitli biçimlere aktarılmıştır. Mevlana, Amerika Birleşik Devletleri'nde "en popüler şair" ve "en çok satan şair" olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Abbas Kiyarüstemi</span> İranlı yönetmen, senarist, fotoğrafçı ve yapımcı

Abbas Kiyarüstemi, dünya çapında tanınan ve takdir gören İranlı yönetmen, senarist ve yapımcıdır. 1970'ten bu yana sinema alanında çalışmakta olan Kiyarüstemi, kısa film ve belgeseller de dahil olmak üzere, 40'tan fazla filmde çalıştı. Özellikle Köker Üçlemesi, Kirazın Tadı ve Rüzgâr Bizi Sürükleyecek filmleriyle dikkat çekti ve eleştirel başarı kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Fars edebiyatı</span> İranın sözlü ve yazılı edebî birikimi

Fars edebiyatı, Farsça sözlü kompozisyonlardan ve yazılı metinlerden oluşan dünyanın en eski edebiyatlarından biridir. 2500 yıldan uzun bir dönemi kapsayan Fars edebiyatına ait kaynaklar bugünkü İran sınırlarının ötelerine, Orta Asya, Batı Asya, Anadolu, Hint alt kıtası, Mısır ve Balkanlar'a yayılmıştır. Gaznelilerin Orta ve Güney Asya'yı fethinden sonra Afganistan, Pakistan, Hindistan ve Orta Asya'ya yayılmıştır. Yalnız İranlılar değil, Türk, Kafkas, Hint, Pakistanlı ve Slav şair ve yazarların Fars dilinde oluşturdukları eserler de Fars edebiyatı içinde sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Anna Ahmatova</span>

Anna Ahmatova, yarım yüzyıl boyunca romantik ve duygusal Sankt-Peterburg geleneğinin en önemli temsilcisi Rus şair.

<i>Rüzgâr Bizi Sürükleyecek</i>

Rüzgâr Bizi Sürükleyecek, 1999 İran yapımı Abbas Kiyarüstemi filmidir. Bir grup gazeteci ve üretim mühendisinin, yerel matem ritüellerini araştırmak ve belgelemek amacıyla bir Kürt köyüne yaptığı yolculuğu ve köye gelmeleriyle yaşananları konu alır. Filmin adı, İranlı ünlü şair Füruğ Ferruhzad'ın bir şiirinden alıntıdır. Filmin genelinde de, Ferruhzad ve Ömer Hayyam gibi pek çok İranlı şairin yaşam ve ölüme ilişkin şiirlerine göndermeler vardır.

Thomas MacGreevy, İrlanda şiirindeki modernist akımın en önemli figürlerinden biridir. Şairliğinin yanında İrlanda Ulusal Galerisi'nin 1950-1963 yılları arasında müdürlüğünü yaptı ve birinci İrlanda Sanat Konseyi'nde (Irish Arts Council) hizmet verdi.

<span class="mw-page-title-main">William Carlos Williams</span> Amerikalı şair (1883 – 1963)

William Carlos Williams, modernizm ve imgecilik akımlarına dahil edilen Amerikalı şair. Ayrıca pediyatristtir. Tıp alanında çalışıyor olması, kesinlikle şiirinin ana konusunu da etkiledi. Biyografi yazarı Linda Wagner-Martin'e göre Williams, "yazar olmak için, pediyatrist olmak için çalıştığından daha fazla çalıştı." Williams yaşamı boyunca şair olarak da doktor olarak da başarılı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Albert Pike</span> Amerikalı yargıç (1809 – 1891)

Albert Pike, Amerikalı şair, general ve 33. Derece Büyük Mason üstadıdır.

Efe Murat Balıkçıoğlu, Türk şair ve çevirmen.

İsmail Selami yazar, sözlükbilimci, İranolojist ve siyasi analisttir.

<span class="mw-page-title-main">Maya Angelou</span> Amerikalı şair, yazar ve sivil haklar savunucusu

Maya Angelou Afroamerikan yazar, şair, dansçı, aktris ve şarkıcı. Angelou, yedi tane otobiyografi, üç tane deneme, birkaç tane şiir kitabi yayınlamıştır. Ayrıca Maya Angelou’nun elli yıldan fazla bir süreyi kapsayan kariyerinde birçok oyun, film ve televizyon gösterisi bulunmaktadır. Düzinelerce ödül ve otuzdan fazla onursal doktora derecesi almıştır. Angelou kendi çocukluğunu ve yetişkinlik çağının ilk dönemlerini konu alan otobiyografileri ile tanınmaktadır. Otobiyografilerinden ilki ‘I Know Why the Caged Bird Sing' (1969), 17 yaşına gelene kadarki hayatını anlatmaktadır. Bu otobiyografi Angelou'ya uluslararası tanınırlık ve beğeni getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Terane Cevanbaht</span>

Taraneh Javanbakht veya Terane Cevanbaht, İranlı bir bilim insanı, filozof, sanatçı, yazar, şair, çevirmen, edebiyat eleştirmeni, hakem, editör ve insan hakları savunucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Skald</span>

Skald veya skáld (Eski İskandinav : [ˈSkald], sonra [ˈSkɒːld] ; İzlandacada: "Şair" anlamına gelen, genellikle Viking Çağı, MS 793-1066'da İskandinav liderlerinin mahkemelerinde beste yapan ve Orta Çağ'a kadar devam eden şairler için kullanılan bir terimdir. Skaldik şiir, Eski İskandinav şiirinin iki ana grubundan birini oluşturur, diğeri ise anonim Eddic şiiridir.

<span class="mw-page-title-main">Feridun Ferruhzad</span>

Feridun Ferruhzad İranlı bir şovmen, sunucu, şair, aktör, siyasi aktivist, şarkıcı, insancıl ve yazardı. En çok Ebi, Leyla Furuher, Şuhre, Settar ve daha pek çok sanatçıyı tanıtan televizyon varyete programı The Silver Carnation ile tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmedrıza Ahmedi</span> İranlı şair ve senarist (1940-2023)

Ahmedrıza Ahmedi, İranlı şair ve senarist. İran'daki "Yeni Dalga şiir hareketi" 'nin önde gelen isimlerindendi.

Stanley Moss, Amerikalı şair, yayıncı ve sanat koleksiyoneri.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.