İçeriğe atla

Führer

Führer, Adolf Hitler'in, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin ve Üçüncü Alman İmparatorluğu'nun yöneticisi olduğu dönemde kullandığı ve “önder” anlamına gelen unvan. Führer, “tek halk, tek imparatorluk, tek önder” (Ein Volk, ein Reich, ein Führer) ilkesinin gerektirdiği şekilde, tüm yurttaşların temsilcisi olmakla beraber halkın, partinin ve devletin önderidir. Ulusal toplumculuk' ta (Nasyonal sosyalizm) halkın ulusal ve toplumsal bütünlüğünü ile eşitliğini sağlamakla sorumlu olan Führer, halkın ve devletin lehine işlerde bulunmakla görevlidir. Kesin kararlar alır. O, halkın isteklerini kendi benliğinde hissederek gerçekleştirir ve dikkate alır. Ulusun yol göstericisidir ve ulusu için çalışır. Führer, ulusunun parçası olan insanların yaşadığı ülke için en iyi olanı yapmalıdır. Kanunları Führer yapar ve denetler.

Führer und Reichskanzler

2 Ağustos 1934'te, Alman İmparatorluğu'nun Devlet Başkanlığı Hakkındaki Kanunu uyarınca, Cumhurbaşkanı Hindenburg'un sahip olduğu yetkiler ve devletin önderliği Adolf Hitler'e şansölyelik makamı ile devredildi. “Führer und Reichskanzler”, yani Führer ve İmparatorluk Şansölyesi makamı anayasa ile koruma altına alındı ve Hitler bu resmî unvanı ölüm tarihi olan 30 Nisan 1945'e kadar kullandı. Führer makamı, ulusal toplumculuk yönetiminde halkın temsilciliğinin üstlenildiği idare tarzıydı, bir diktatörlük olmadığı ileri sürülüyordu ve Hitler kendisinin bir diktatör olduğunu reddediyordu. Führerlik makamının kabulü ile ilgili kararname bir referandum yoluyla Hitler'in açık talebi üzerine meşru edilmişti.

Hitler'in Fahri Ünvanları

  • Alman Halkının Yüksek Yargıcı (Oberster Richter des Deutschen Volkes): 30 Haziran 1934'te Uzun Bıçaklar Gecesi'nin ardından verilen ünvan.
  • Alman İmparatorluğu'nun Birinci Askeri (Erster Soldat des Deutschen Reiches): 1 Eylül 1939'da Polonya Seferi'nin başarıya ulaşmasının ardından verilen ünvan.
  • Yeni Almanya'nın Birinci İşçisi (Erster Arbeiter des neuen Deutschland): Ulusal toplumculuk düzeltimlerinin sonucundaki yenilikler için Hitler'e verilen ünvan.
  • Tüm Zamanların En Büyük Askerî Kumandanı (Größter Feldherr aller Zeiten): 1940'ta Benelüks ülkelerinin başarıyla alınmasının ardından Mareşal Wilhelm Keitel tarafından Hitler'e yakıştırılan ünvan.[1]
  • Avrupa'nın Askerî Önderi (Heerführer Europas): Sovyet Bolşevizmine karşı kıta Avrupasında süren mücadelenin lideri olarak Hitler'in tasviri için Alman Propaganda Bakanlığı tarafından Barbarossa Harekâtı başladıktan sonra Hitler'e verilen ünvan.
  • Kutsal Dağın Yüksek Koruyucusu (Hoher Protektor des heiligen Berges): 1941 yılında Yunanistan'ın Mihver işgalinden sonra, Athos Dağı ve Manastır'daki devlet rahiplerinin Bolşeviklere ve Yahudilere karşı doğal bir müttefik olarak Hitler'i görmesiyle, onun kendi kişisel koruması altında devlete yerleşmek için Hitler'in desteğini istediler. Hitler bunu kabul etti ve Yunan hükûmeti savaşın sonunda yeniden bağımsız bir yönetim kuruncaya kadar rahipler tarafından bu ünvanla anıldı.

Stellvertreter des Führers

Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin siyasi konularında Führer'e destek olmak için, Hitler'e yardımcı olarak “Stellvertreter des Führers”, yani Führer Vekili atanmıştı. Bu makamın amacı, nasyonal sosyalist imparatorluk hükûmetinin yakın kamu otoriteleri ile partinin bölümlerinin işbirliğini sağlamaktı.

Kaynakça

  1. ^ Gordon A. Craig: Germany 1866–1945 (= Oxford History of Modern Europe), Oxford University Press, ISBN 0-195-02724-8.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Adolf Hitler</span> Nazi Almanyası diktatörü (1933–1945)

Adolf Hitler (Almanca telaffuz: [ˈadɔlf ˈhɪtlɐ],

Nasyonal sosyalizm ya da Nazizm, kökten Yahudi aleyhtarı, ırkçı, aşırı milliyetçi, völkisch, sosyal Darwinist, anti-komünist, anti-liberal ve anti-demokratik bir ideolojidir. İtalya'da Benito Mussolini önderliğinde kurulan faşizm akımından etkilenerek ortaya çıkmıştır. Meydana gelişi Almanya'da gerçekleşen ve temel ilkeleri Adolf Hitler tarafından ortaya konan nasyonal sosyalizm, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin 30 Ocak 1933'ten Almanya'nın II. Dünya Savaşı'nda teslim olduğu 8 Mayıs 1945 tarihine kadar, 12 yıl 3 ay iktidarda olduğu dönem boyunca Almanya'nın resmî ideolojisi olarak uygulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Weimar Cumhuriyeti</span> 1918/1919–1933 yıllarında Almanya

Weimar Cumhuriyeti, Almanya'da, Philipp Scheidemann'ın 9 Kasım 1918 tarihinde cumhuriyetin kurulduğunu ilan etmesi ile başlayıp 30 Ocak 1933 tarihinde Adolf Hitler'in şansölye olmasına kadar süregelmiş döneme verilen isimdir. “Weimar Cumhuriyeti” adı tarih yazımı için kullanılan bir terimdir. Bu adın kaynağı, I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle çıkılması sonucu lağvedilen Alman monarşisi yerine millî meclisin yeni anayasayı oluşturmak için 1919 yılında toplandığı Weimar kentidir. Parlamenter demokrasiye dayanan bir rejimin kurulmuş olduğu bu dönemde “Deutsches Reich” yani Alman İmparatorluğu adı muhafaza edildi. Almanya'da liberal demokrasi yerleştirmek için yapılan bu ilk girişim, yoğun sivil anlaşmazlıkların ve ekonomik sorunların olduğu bir dönem getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi</span> Almanyada 1920 ila 1945 arasında var olmuş aşırı sağ siyasi parti

Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi veya yaygın kısa adıyla Nazi Partisi, Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulmuş ve Weimar Cumhuriyeti'ni Nazi Almanyası'na dönüştürüp 1933-1945 yılları arasında yönetmiş olan bir Alman siyasi partisidir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında Alman siyasetinde önemli bir yere sahip olmuş partinin programı ve ideolojisi olan nasyonal sosyalizm, radikal antisemitizm ile birlikte etnik milliyetçiliğe dayanan antiliberal ve antikomünist bir görüşteydi. 1921 senesinden itibaren parti başkanlığını sürdürmüş Adolf Hitler'in 1933 senesinde şansölye olmasının ardından 1945 senesine kadar nasyonal sosyalizm döneminde Almanya'nın tek yasal partisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Almanyası</span> 1933ten 1945e dek Nazi Partisi yönetimindeki Almanya

Nazi Almanyası, Almanya’nın 1933 ile 1945 yılları arasında, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) idaresi altında, tek parti rejimine dayalı yönetim sistemiyle “Führer” unvanlı hükûmet (1933-1945) ve devlet başkanı (1934-1945) Adolf Hitler’in liderliğinde egemenlik sürdüğü döneme verilen isim. Alman tarihi içerisinde “Reich”ların üçüncüsüdür; bundan dolayı Üçüncü Reich ismiyle de nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Paul von Hindenburg</span> Alman mareşal ve devlet adamı (1847–1934)

Paul von Hindenburg, Prusyalı-Alman mareşal ve devlet adamıdır. 1925-1934 yılları arasında Almanya'nın ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Freikorps</span> Almanya’da 18. yüzyıldan sonra genelde kırda oluşturulan düzensiz silahlı birlikler

Freikorps, Almanya’da 18. yüzyıldan sonra genelde kırda oluşturulan düzensiz silahlı birliklere verilen isimdir. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Weimar Cumhuriyeti’nde özellikle komünistlere karşı devlet eliyle örgütlenen düzensiz silahlı birliklere Freikorps denilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Ley</span> Alman politikacı

Dr. Robert Ley, Nazi Almanyası'nda politikacı ve 1933-1945 yılları arası Deutsche Arbeitsfront başkanıydı.

<i>Lebensraum</i> Nazi Almanyasının Aryan yerleşimciler için uyguladığı kolonyalizm politikası

Lebensraum, Doğu Avrupa'da Almanya sınırları dışında yaşayan Alman azınlıkların Almanya'nın hakimiyetinde birleştirilmesi ve yeni toprakların kolonizasyonu ile beraber Alman popülasyonunun bu topraklara yerleştirilmesi politikasıdır. Bu gerekçeyle II. Dünya Savaşı boyunca Naziler milyonlarca Sovyet savaş esirini öldürmüştür.

<i>Ein Volk, ein Reich, ein Führer</i>

"Ein Volk, ein Reich, ein Führer", nasyonal sosyalistlerin propaganda sözcüğü ve ilkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığı</span>

Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığı, Nazi Almanyası'nda nasyonal sosyalist ideolojiye göre hareket eden bakanlıktı. Kurulduğu günden kapandığı güne kadar bakanlığını Joseph Goebbels yapmıştır. O zamanki Alman halkı bu bakanlığı sadece "Halkı Aydınlatma Bakanlığı" olarak biliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Alman İşçi Partisi</span>

Alman İşçi Partisi, I. Dünya Savaşı'ndan sonra Weimar Almanya'sında kurulan kısa ömürlü aşırı sağcı bir siyasi partiydi. Resmî olarak Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi olarak bilinen Nazi Partisi'nin öncüsüydü. DAP sadece 5 Ocak 1919'dan 24 Şubat 1920'ye kadar varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Nasyonal Sosyalist Alman Öğrenci Birliği</span>

Nasyonal Sosyalist Alman Öğrenci Birliği, 1926 yılında akademik yaşamı nasyonal sosyalist dünya görüşü çerçevesinde birleştirmek amacıyla kurulmuş, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin bir alt kuruluşuydu. Üniversite öğrenimi görmekte olan Alman öğrencilerin üye olabildiği bir örgüttü. NSDStB mensupları Kameradschaftshäusern isimli binalarda ikamet eder ve kahverengi üniforma giyerlerdi. 10 Eylül 1945 tarihinde Müttefik Devletler tarafından yasa dışı ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Strasserizm</span>

Strasserizm, nasyonal sosyalizmin, Yahudi düşmanlığı ve anti-kapitalizm temelinde ulusal yeniden doğuşu hedefleyen, daha radikal, kitlesel eylem ve işçi tabanlı bir form oluşturması çağrısında bulunan bir koludur. Neo-Nazizm'in günümüzdeki düşünce yapılanmasını oluşturur. Adını Gregor ve Otto Strasser adlı iki Nazi kardeşten almıştır. Adolf Hitler'le olan siyasal karşıtlıkları, 1930'da Otto Strasser'in Nazi Partisi'nden ihracına, 1934'te Gregor Strasser'in Uzun Bıçaklar Gecesi'nde öldürülmesine neden olmuştur.

Almanya'da 19 Ağustos 1934'te, Şansölyelik ve Cumhurbaşkanlığı makamlarının birleştirilmesi hakkında Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg'un ölümünden on yedi gün sonra düzenlenen referandum. Nazi Partisi referandum ile, Adolf Hitler'in tüm siyasi güçleri tek elde toplamasını amaçladı. Referandum seçmenlere dönük yaygın bir baskı atmosferinde gerçekleşti ve çıkan "evet" sonucu Hitler tarafından Almanya'nın de facto Devlet Başkanı olarak gerçekleştireceği işlemlere dayanak olarak kullanıldı. Gerçekte Hitler, referanduma konu makamları ve yetkileri referandumdan önce halihazırda elinde toplamıştı ve referandumu bu durumu meşrulaştırmak için kullanarak, Führer und Reichskanzler unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Albert Bormann</span> Nazi subayı

Albert Bormann, II. Dünya Savaşı sırasında Gruppenführer (Korgeneral) rütbesine yükselen bir Alman Nasyonal Sosyalist Sürücüler Kolordusu (NSKK) subayıydı. Bormann, Adolf Hitler'in yardımcısıydı ve Martin Bormann'ın küçük kardeşiydi.

<i>İnancın Zaferi</i> Film

İnancın Zaferi, Leni Riefenstahl'ın yönettiği ilk propaganda filmidir. Filmde Nürnberg'de 30 Ağustos - 3 Eylül 1933 arasında gerçekleşen Nazi Partisi'nin Beşinci Parti Mitingi anlatılmaktadır. Film, Adolf Hitler ve Ernst Röhm'ü yakın ve samimi olarak gösterdiği için büyük bir tarihsel ilgi alanı taşımaktadır. Röhm 1 Temmuz 1934'te Uzun Bıçaklar Gecesi sırasında Hitler'in emirleri üzerine vuruldu. Filmin bilinen tüm kopyaları Hitler'in emriyle yok edildi ve Birleşik Krallık'ta 1990'larda bir kopyası ortaya çıkıncaya kadar kaybolmuş sayıldı.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Almanyası'nda propaganda</span>

Nazi Almanyası'nda propaganda, NSDAP'nin iktidara gelmeden önce çoğunlukla Joseph Goebbels'in ve Adolf Hitler'in yürüttüğü II. Dünya Savaşı'nın öncesinde ve savaştaki zaman zarfını teşkil eden dönemde nasyonal sosyalizm öğütleri doğrultusunda yapılan antisemitik, antikapitalist ve antikomünist konuşmalar ve propagandalardır.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Hitler'in kişilik kültü</span>

Adolf Hitler'in kişilik kültü, Nazi Almanyası'nın (1933–1945) öne çıkan bir özelliğiydi, ve 1920'lerde Nazi Partisi'nin ilk günlerinde başladı. Führerprinzip'e dayanarak, aralıksız Nazi propagandasının her zaman öne sürerek, liderin her zaman haklı olduğu ve Hitler'in Almanya'nın ekonomik sorunlarını çözmedeki bariz başarısıyla, İkinci Dünya Savaşı öncesinde dış politikadaki kan dökmeden elde ettiği zaferleriyle pekiştirildi ve savaşın başlarında Polonya ve Fransa'daki hızlı askeri başarıları, sonunda Alman halkının Nazi kontrolünün merkezi bir yönü haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Kara Cephe (Almanya)</span>

Devrimci Nasyonal Sosyalistlerin Savaş Birliği, daha yaygın olarak Kara Cephe olarak bilinir, Otto Strasser tarafından 1930'da Nazi Partisi'nden (NSDAP) kovulmamak için istifa ettikten sonra kurulan siyasi bir gruptu.