İçeriğe atla

Fêrîkê Ûsiv

Fêrîkê Ûsiv
Doğum1934
Ölüm3 Mayıs 1997 (62-63 yaşlarında)
Meslekşair, yazar, çevirmen

Fêrîkê Ûsiv, (1934, Sipan-Erivan - 3 Mayıs 1997) Sovyet Kürdü şair, yazar ve çevirmen.

Kars'tan göç eden Yezîdî bir ailenin çocuğu olarak Ermenistan'da doğdu. İlk şiirleri Kafkasya Kürtleri’nin çıkarttığı Rêya Teze gazetesinde yayınlandı. Kürtçe yayın da yapan Erivan Radyosu’nda edebiyat bölümü sorumlusu olarak çalıştı. İlk kitabı Çavkanî 1961'de yayımlandı. Lermontov, Shakespeare, Asedik İshakyan, George Gordon Byron, Goethe, Puşkin ve Sergey Yesenin’in eserlerini Kürtçe’ye çevirdi.[1]

Kawa Nemir, şair hakkında şunları söylemiştir: “20. yüzyılın başlarından günümüze kadar olan dönemin en iyi Kurmancî şairi Fêrîkê Ûsiv’dir, bunu çok rahatlıkla söyleyebilirim. Bunun ispatı olarak Fêrikê Ûsiv’in yüz iyi şiirini gösterebilirim, belki daha da fazla. Fêrîkê Ûsiv’in şiirlerini hangi dile çevirirseniz çevirin o dilde yankı uyandırabilecek, o dili konuşan insanların seveceği şiirler olur.”[2]

Nizamettin Ariç,[3] Rewşan Çeliker,[4] Yunus Dişkaya[5] gibi müzisyenler şiirlerini besteleyerek albümlerinde yer verdiler.

Kaynakça

  1. ^ "Fêrikê Ûsiv". 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020. 
  2. ^ "Kürt şiirinin en iyi ismi kim?". 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020. 
  3. ^ Nizamettin Ariç: ‘Azadî basit bir özgürlük anlayışı değil’[]
  4. ^ Rewşan "Tov"u Anlattı: Her Birimiz Potansiyel Tov'uz, Tohumuz
  5. ^ "Kürtçe ile geçim deli işi mi?". 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kürt dilleri</span> Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren dil

Kürt dilleri veya Kürtçe, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren ve Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Suriye'nin kuzeyi, Irak'ın kuzeyi ve kuzeydoğusu ile İran'ın batısında yaşayan Kürtler tarafından konuşulan bir dil koludur. Kürtçe Irak'ta, Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde ve de facto özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nde resmî dil statüsüne sahiptir. Kürt dillerinin yukarıda belirtilenler haricinde Ermenistan, Gürcistan, Türkmenistan, Lübnan, Afganistan, Rusya gibi ülkelerde az sayıda konuşanı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed-i Hânî</span> Kürt edebiyatçı ve astronom

Ahmed-i Hani, 17. yüzyıl'da yaşamış Kürt edebiyatçı, astronom, şair, tarihçi ve İslam alimi.

<span class="mw-page-title-main">Selim Temo</span> Kürt yazar

Selim Temo, Kürt şair, yazar, akademisyen ve çevirmen.

Kürt edebiyatı, Kürtçe ile yaratılmış sözlü ve yazılı edebi eserleri kapsayan edebiyat. İslam öncesi Kürt edebiyatına dair hiçbir bilimsel bulgu ve bilgi yoktur. Kürt anlatılarının büyük bir kısmı sözlü şekilde yayılmış ve bu sözlü edebiyat bugün de sürmektedir. 20. yüzyılın başına kadar olan yazılı edebiyat ise şiir şeklindedir. Nesrin gelişmesi ise daha çok politik ve sosyal gelişmeler sayesinde olmuştur. Avrupa ülkelerine göçün artmasıyla birlikte yüzü kendi topraklarındaki gelişmelere dönük olan yeni bir tür sürgün edebiyatının da geliştiği görülmektedir.

<i>Keçe Kurdan</i>

Keçê Kurdan, Aynur Doğan'ın 2004'te yayınlanan ikinci stüdyo albümü.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan'daki Kürtler</span>

Ermenistan Kürtleri, büyük kısmı I. Dünya Savaşı esnasında Kars'tan Ermenistan'a göçen Kürtlerden oluşur. Kürt nüfusunun ezici çoğunluğu Yezidi dinine mensup olmakla beraber kalan kısmı Şii Kürtlerden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Tosine Reşid</span>

Tosine Reşid çağdaş Sovyet Kürdü Yezîdî yazar, şair ve oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Kanate Kurdo</span> Kürt yazar

Kanate Kurdo,, Sovyet Kürdü yazar, dilbilimci, akademisyen, Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsü Kürdoloji bölümü başkanı.(1961-1985)

Mahmud Beyazidi Kürt tarihçisi, İslam âlimi ve Kürdolog.

<span class="mw-page-title-main">Mesture Erdelan</span> Kürt tarihçi ve şair

Mesture Erdelan veya Mâh Şeref Han ya da Mestûre-i Kürdistanî yılları arası yaşamış şair, yazar ve tarihçi. İlk Kürt kadın tarihçisi ve Ortadoğu bölgesinde ilk kadın tarihçilerindendir.

Hana Kubadi, (1700-1759-78), Kürt şair ve çevirmen. Kürtçenin Gorani (Hevrami) lehçesinde eser vermiştir.

Abdussamed-i Babek, Kürt İslam bilgini ve şair. Babasının adı Babek'tir. İslam sonrası ilk Kürt şair ve yazarlarından olup ayrıca Kürt medreselerinin yetiştiği ilk bilginlerdendir. Abdussamed-i Babek başta Bağdat olmak üzere Nişabur, Musul ve Hamedan gibi pek çok yerde eğitim almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Haci Kadir Koyi</span> Kürt şair

Haci Kadire Koyi (Kürtçe; Hecî Qadirê Koyî Kürt edebiyatçısı, şair ve Kürt milliyetçisi. Asıl ismi Abdulkadir babasının ismi Molla Salih'tır. Hac aylarında doğması sebebiyle Haci Kadir diye bilinir. Küçük yaşlarda babasını yedi yaşında iken de annesini kaybetmiştir. Dayılarının yanında büyüyen Haci Kadir medrese eğitimi Mahabad ve Uşnu gibi yerlerde almıştır. Kürt edebiyatı'na yapmış olduğu katkılar ve ulusal şiirlerinden dolayı Kürtler'de ikinci Ahmed-i Hani olarak bilinir. Hacı Kadir özellikle şiirlerinde Kürtçe dışında ısrarla diğer dilleri kullanan Kürt yazarları, dini kendi çıkarlarına alet eden ve kadınların okumasına karşı çıkan bazı mollaları şiddetle eleştirmiştir.

Nizamettin Ariç, Kürt müzisyen ve sinemacı. Geleneksel Kürt ezgilerini yeniden yorumlayan Ariç, "dengbêjlik geleneği ile süregelmiş Kürt müziğinin Batılı bir tarzda dinlenmesini sağlamıştır". Feqiya Teyra mahlasını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eznîva Reşîd</span>

Eznîva Reşîd, Erivan Radyosu'nun ilk kadrolarında yer alan Sovyet Kürdü spiker. Radyonun ilk spikeri olan Reşîd 1955 yılından 1982 yılına kadar spikerlik yapmıştır. Spikerliğinin ilk dönemlerinde Erdivan Radyosu'nun müdürlüğünü, radyonun ilk müdürü olan Casimê Celîl yapmıştır. Reşîd radyo yayınlarında Sovyet Kürtlerinin yaşamını anlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Heciyê Cindî</span>

Heciyê Cindî veya Hajiye Jndi, Sovyet Kürdü yazar, araştırmacı ve filologdur.

Ermenistan Devlet Radyosu, Ermenistan'ın başkenti Erivan'da 1955'ten beri yayın yapan radyo kanalı.

<span class="mw-page-title-main">Casimê Celîl</span>

Casimê Celîl, Sovyet Kürdü şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Çerkezê Reş</span>

Çerkezê Reş, Sovyet Kürdü entelektüel, şair ve yazar.

Borazboz, M.Ö. 330'lu yıllarda yaşadığı sanılan Kürt şair. Hewraman'da yaşayan şair Kürt tarihinde bilinen ilk Kürtçe şiirin yazarıdır. Kürtlere ait olduğu bilinen ilk yazılı eser olan bu şiir 1950 yılında İngiliz arkeologlar tarafından İran'ın Hewraman kentinde bir mezar taşında bulunmuş olup günümüzde Londra'da bir müzede sergilenmektedir. Şair, şiirinde ölen eşine olan özlemini anlatmaktadır.