İçeriğe atla

Félix Houphouët-Boigny

Félix Houphouët-Boigny
Fildişi Sahili Devlet Başkanı
Görev süresi
3 Kasım 1960 - 7 Aralık 1993
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenHenri Konan Bédié
Fildişi Sahili Başbakanı
Görev süresi
7 Ağustos 1960 - 27 Kasım 1960
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenMakam kaldırıldı
Kişisel bilgiler
Doğum 18 Ekim 1905(1905-10-18)
Yamoussoukro, Fildişi Sahili, Fransız Batı Afrikası
Ölüm 7 Aralık 1993 (88 yaşında)
Yamoussoukro, Fildişi Sahili
Partisi Fildişi Sahili Demokrat Partisi
Evlilik(ler) Marie-Thérèse Houphouët-Boigny

Félix Houphouët-Boigny (18 Ekim 1905 - 7 Aralık 1993), Fildişili doktor ve siyasetçi. Houphouët-Boigny, Afrika ülkesi Fildişi Sahili'nin ilk devlet başkanı olarak 1960 yılından 1993 yılındaki ölümüne kadar 33 yıl devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

1905 yılında ailesinin şef olduğu ve kakao ve kahve yetiştiricisi olarak görev yaptıkları Akoué kabilesinin bir üyesi olarak dünyaya gelen Houphouët-Boigny, 1915 yılından itibaren o dönemde başkent olan Bingerville'de ilk öğretim hayatına başlamıştır. 1921 yılından itibaren Dakar'da tıp alanında öğrenim görmeye başlayan Houphouët-Boigny, 1925 yılında asistan doktor olarak tezini tamamlayarak 1940 yılına kadar bu mesleği uygulamıştır.

1939 yılında kabilesinin şefi seçilen Houphouët-Boigny, 1944 yılında siyahi kakao ve kahve yetiştiricilerine karşı ayrımcılık yapılması nedeniyle Afrika Çiftçi Sendikası'nı (Syndicat Agricole Africain - SAA) kurmuştur. Bu sendikanın genel başkanı olarak üyesi bulunduğu 20.000'e yakın çiftçi ile ülke genelinde siyahilerin hakları, zorunlu çalışmanın kaldırılması gibi konularda faaliyetlerde bulunmuştur. Bu oluşumun etkisi ile 1945 yılında Fildişi Sahili Demokratik Partisi'ni (Parti Démocratique de Côte d’Ivoire) kurarak bugüne kadar bölgesel olan gücünü içerisinde öğrenci ve entelektüel kişileri de içerisine alacak şekilde Abidjan'a kadar genişletmiştir.[1]

Kasım 1945 ile Haziran 1946 yılında gerçekleştirilen vekil seçimlerinde Paris'e vekil olarak gitmiştir. 1946 yılından 1959 yılına kadar Fransa'da bulunan Houphouët-Boigny, bu süreçte ülkesi de dahil Fransa'nın denizaşırı koloni bölgelerinin hakları konusunda faaliyetlerde bulunmuş, Dördüncü Fransız Cumhuriyeti'nde gerçekleştirilen referandumda bu hakların kısıtlanması yönünde kararların oylamaya sunulması ve akabinde de kabul edilmesi ile birlikte, Afrika kökenli diğer vekiller ile Bamako'da toplantı gerçekleştirmiştir. Bu toplantıda Afrika Demokratik Topluluğu'nun (Rassemblement Démocratique Africain - RDA) genel başkanlığına seçilen Houphouët-Boigny, bünyesine dönemin Fransa'nın koloni bölgelerin önemli Afrikalı liderlerini dahil etmiştir. 1950 yılında Fildişi Sahili'nde yaşanan kanlı olaylar neticesinde kendisi hakkında yakalama kararı çıkartılmış olsa da, diplomatik dokunulmazlık sayesinde kendisine karşı bir işlem sağlanamamıştır. 1951 ile 1956 yılları arasında geri planda kalmayı tercih eden Houphouët-Boigny, 1956 yılında bakan olarak hükûmet içerisinde yer almış, Gaston Defferre ile Fransa denizaşırı bölgelerin durumunu yasal çerçeveye alma imkânını veren loi-cadre yasası üzerinde çalışmıştır.

Dördüncü Fransız Cumhuriyeti'nin çökmesi ile birlikte kurulan Beşinci Fransız Cumhuriyeti'nde anayasanın oluşturulması konusunda katkı sunan Houphouët-Boigny, 1959 yılına kadar Charles de Gaulle hükûmetinde bakan olarak görev almıştır.

1959 yılında ülkesine geri dönen Houphouët-Boigny, ülkesinde hükûmetin başına geçmiş ve Afrika koloni bölgelerinin kısa sürede bağımsızlıklarını kazanmaması gerektiğini ifade etmiştir.[2] Ancak 1959 yılının sonlarına doğru bağımsızlık yanlısı bir tutum içerisine giren Houphouët-Boigny, ülkesinin 7 Ağustos 1960 tarihinde bağımsızlığını kazanmasını sağlamıştır.

27 Kasım 1960 yılında gerçekleştirilen ilk seçimlerde oyların %98'ini elde eden Houphouët-Boigny, bağımsız ülkenin ilk başbakanı olarak başbakanlık makamına seçilmiştir. Bu görevi kısa bir süre yürüten Houphouët-Boigny, Kasım 1960 tarihinden itibaren ülkenin ilk devlet başkanı olarak devlet başkanlığı makamına çıkmış ve başbakanlık makamını kaldırmıştır. Devlet başkanlığı görevini 1965, 1970, 1975, 1980, 1985 ve 1990 yıllarında gerçekleştirilen seçimleri de kazanarak 33 yıl boyunca sürdüren Houphouët-Boigny, 7 Aralık 1993 yılında ölmüştür.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Félix Houphouët-Boigny hakkında bilgiler". 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017. 
  2. ^ Peter Scholl-Latour: Mord am großen Fluss: Ein Vierteljahrhundert afrikanische Unabhängigkeit. dtv, 1991 Sayfa 24-25
  3. ^ "Fildişi Sahili devlet başkanı hayatını kaybetti". 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Félix Houphouët-Boigny ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Siyasi görevi
Önce gelen:
Makam oluşturuldu		Fildişi Sahili Devlet Başkanı
3 Kasım 1960 - 7 Aralık 1993 		Sonra gelen:
Henri Konan Bédié
Önce gelen:
Makam oluşturuldu		Fildişi Sahili Başbakanı
7 Ağustos 1960 - 27 Kasım 1960 		Sonra gelen:
Makam kaldırıldı

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Burkina Faso</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Burkina Faso, Afrika kıtasının batı bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Mali, Nijer, Benin, Togo, Gana ve Fildişi Sahili oluşturmaktadır. Geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke 1960 yılında Yukarı Volta adı ile bağımsızlığa kavuşmuştur. Bağımsızlık sonrası dönemde siyasi belirsizlikler neticesinde darbeler yaşanmış, 4 Ağustos 1983 tarihinde Thomas Sankara önderliğinde devrim gerçekleştirilmiş, ülkenin ismi de devrim neticesinde Burkina Faso olarak değiştirilmiştir. Ülkenin başkenti Vagadugu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Fildişi Sahili</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Fildişi Sahili ya da resmî adı ile Fildişi Sahili Cumhuriyeti(Fransızca: Côte d’Ivoire, Fransızca telaffuz: [kot diˈvwaʀ]), Afrika kıtasının batı kısmında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Mali, Burkina Faso, Gana, Liberya ve Gine oluşturmaktadır. Bunun haricinde ülkenin güneyinde Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin başkenti Yamoussoukro'dur.

<span class="mw-page-title-main">Gabon</span> Batı Afrikada bir ülke

Gabon ya da resmî adıyla Gabon Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta bölümünde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını kuzeyde Kamerun, kuzeybatıda Ekvator Ginesi ile güney ve doğuda ise Kongo Cumhuriyeti oluşturmaktadır. Ülkenin batı bölümünde sınırı ise Gine Körfezi'ni de içine alacak şekilde Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Ekvator çizgisi üzerinde yer alan ülkenin başkenti ise Libreville'dir.

<span class="mw-page-title-main">Modibo Keïta</span> Malili siyasetçi (1915-1977)

Modibo Keïta, Malili siyasetçidir. Keïta, Afrika ülkesi Mali'nin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1968 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Sékou Touré</span> Gineli politikacı, ilk Gine başkanı

Ahmed Sékou Touré, Gineli siyasetçi. Touré, Afrika kıtasında bulunan Gine'nin ilk devlet başkanı olarak 1958 ile 1984 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Laurent Gbagbo</span>

Laurent Koudou Gbagbo, 26 Ekim 2000 yılından 11 Nisan 2011 yılında tutuklanmasına kadar Fildişi Sahili'nin dördüncü Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Africa Sports</span>

Africa Sports, 1947 yılında merkezi Abidjan olmak üzere kurulmuş olan Fildişili futbol kulübü. İç saha maçlarını Félix Houphouët-Boigny Stadyumu'nda oynayan kulübün takma adı kartallardır.

<span class="mw-page-title-main">Maryland Cumhuriyeti</span>

Maryland Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısında 1834 yılında koloni olarak kurulan, 1854 yılında gerçekleştirilen bağımsızlık referandumu ile bağımsızlığını ilan eden ve 1857'de ise Liberya ile birleşerek varlığına son veren devlet.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Sudanı</span>

Fransız Sudanı, Batı Afrika'da bir Fransız sömürgesiydi. Bölge, iki farklı dönemde oluşturulmuştu; 1890 ile 1902 yılları arası ilk dönemi, 1920 ile 1960 yılları arası da ikinci dönemi teşkil eder. Fransız Sudanı, 22 Eylül 1960 tarihinde Mali Cumhuriyeti adı ile bağımsızlığa kavuştu.

<span class="mw-page-title-main">Maurice Yaméogo</span> Yukarı Voltanın ilk devlet başkanı (1960-1966)

Maurice Yaméogo, Yukarı Voltalı siyasetçi. Yaméogo, Afrika kıtasında bulunan Yukarı Volta'nın bağımsızlığını kazanması sonrası 1960 ile 1966 yılları arasında ilk devlet başkanı olarak devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Philibert Tsiranana</span> Madagaskarlı siyasetçi (1912-1978)

Philibert Tsiranana, Madagaskarlı siyasetçi. Tsiranana, Afrika ülkesi olan Madagaskar'ın bağımsızlığı kazandığı günden önce üstlendiği devlet başkanlığını, bağımsızlık sonrası da devam ettirmiş, bundan dolayı da bağımsız Madagaskar'ın ilk devlet başkanı olma unvanına sahip olmuştur. Tsiranana, 1959 ile 1972 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece Fildişi Sahili ziyaretçileri Fildişi Sahili'nin diplomatik temsilciliklerinden vize almaları gerekmektedir. Tüm ziyaretçilere 6 ay geçerli bir pasaport tutmak gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Sourou-Migan Apithy</span> Beninli siyasetçi (1913-1989)

Sourou-Migan Apithy, Dahomeyli siyasetçi. Apithy, Afrika ülkesi Dahomey'de 1964 ile 1965 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Justin Ahomadegbé-Tomêtin</span> Fransız siyasetçi (1917 – 2002)

Justin Ahomadegbé-Tomêtin, Dahomeyli siyasetçi. Ahomadegbé-Tomêtin, Afrika ülkesi Dahomey'de 1965 ile 1972 yıllarında iki defa çok kısa bir süre devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fulbert Youlou</span> Kongo Cumhuriyetinin ilk devlet başkanı

Abbé Fulbert Youlou, Kongolu öğretim görevlisi, din görevlisi ve siyasetçi. Youlou, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1963 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Ginesi</span> Afrika kıtasının batı bölümünde kurulu olan Fransa koloni bölgesiydi

Fransız Ginesi, Afrika kıtasının batı bölümünde kurulu olan Fransa koloni bölgesiydi. Fransa bölge üzerindeki hakimiyetini 1894 yılında 1958 yılına kadar sürdürmüştür.

Robert Guéï, Fildişi Sahilli asker ve siyasetçi. Guéï, Afrika kıtasında yer alan Fildişi Sahili'nde gerçekleştirilen ancak kendisinin katkısının olmadığı darbe sonucu 24 Aralık 1999'dan 26 Ekim 2000 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Henri Konan Bédié</span> Fildişi Sahilli siyasetçi (1934-2023)

Henri Konan Bédié, Fildişili siyasetçi. Bédié, Afrika kıtasında yer alan Fildişi Sahili'nde 1993 ile 1999 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Baptiste Ouédraogo</span> Yukarı Volta devlet başkanı (1982-1983)

Jean-Baptiste Ouédraogo, Yukarı Voltalı doktor ve siyasetçidir. Ouédraogo, Afrika kıtası ülkesi Yukarı Volta'da 1982 ile 1983 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fildişi Sahili-Kanada ilişkileri</span>

Kanada - Fildişi Sahili ilişkileri, Kanada ve Fildişi Sahili arasındaki diplomatik ilişkileri ifade eder.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.