Félix Gallardo

Miguel Ángel Félix Gallardo (d. 8 Ocak 1946), yaygın olarak takma adı El Padrino ("The Godfather") olarak anılan, 1970'lerde Guadalajara Kartelini şekillendiren ve neredeyse tüm uyuşturucu kaçakçılığını kontrol eden hükümlü bir Meksikalı uyuşturucu kaçakçısıdır.

Félix Gallardo, çiftliklerinden birinde ölümüne işkence gören Uyuşturucu ile Mücadele Dairesi (DEA) ajanı Enrique "Kiki" Camarena Salazar'ın öldürülmesi nedeniyle tutuklandı. Félix Gallardo, 37 yıllık hapis cezasını Altiplano azami güvenlikli hapishanesinde çekiyordu ancak 2014 yılında kötüye giden sağlığı nedeniyle orta güvenlikli bir tesise transfer edildi.

8 Ocak 1946'da Culiacán, Sinaloa'nın eteklerindeki Bellavista'da bir çiftlikte doğan Félix Gallardo, liseden mezun oldu ve üniversitede işletme okudu. Meksika Federal Adli Polis ajanı olarak işe girdi. Siyasi bağlantıları Félix Gallardo'nun uyuşturucu kaçakçılığı organizasyonunu kurmasına yardımcı olan Sinaloa eyaleti valisi Leopoldo Sánchez Celis'in aile koruması olarak çalıştı. Aynı zamanda Sánchez Celis'in oğlu Rodolfo'nun da vaftiz babasıydı.

Félix Gallardo, devlet görevlilerinin yolsuzluklarına aracılık eden uyuşturucu kaçakçıları için çalışmaya başladı ve daha önce Avilés suç örgütünde çalışmış olan Rafael Caro Quintero ve Ernesto Fonseca Carrillo ile birlikte, Avilés'in polis çatışmasında öldürülmesinin ardından kaçakçılık yollarının kontrolünü ele geçirdi.

1980'lerin başında, o zamanlar yasadışı uyuşturucu kaçakçılarının ana nakliye noktası olan Florida'da uyuşturucu yasaklama çabaları arttı. Sonuç olarak Kolombiyalı karteller Meksika'yı birincil aktarma noktası olarak kullanmaya başladı.

Juan Matta-Ballesteros, Guadalajara Kartelinin Kolombiyalı kartellerle birincil bağlantısıydı; çünkü ilk başta Félix Gallardo'nun selefi Alberto Sicilia Falcón'u, Kolombiya'nın en büyük uyuşturucu kartellerinden biri olan Cali Kartelinden Santiago Ocampo'yla tanıştırmıştı. Guadalajara Kartelindeki kaçakçılar, hizmetleri karşılığında nakit ödeme almak yerine, Kolombiya'dan taşıdıkları kokainin %50'sini aldılar. Bu onlar için son derece kârlı oldu; bazıları o zamanlar Félix Gallardo, Ernesto Carrillo ve Rafael Quintero tarafından işletilen kaçakçılık ağının yılda yaklaşık 5 milyar dolar elde ettiğini tahmin ediyordu.

1980'lerin sonuna kadar, Félix Gallardo liderliğindeki Guadalajara Karteli (bugün Sinaloa, Tijuana, Juárez ve Pacifico Sur kartelleri olarak bilinen kartellerden oluşur) Meksika'daki yasadışı uyuşturucu ticaretini neredeyse tekeline almıştı.

1980 yılında Uyuşturucu ile Mücadele Dairesi (DEA) özel ajanı Enrique "Kiki" Camarena Salazar, İdarenin Guadalajara'daki yerleşik dairesine atandı. Muhbirler aracılığıyla çalışan Camarena, Zacatecas eyaletinde kartel esrar tarlaları keşfetti. Plantasyonlara baskın yapıldı ve yok edildi. 1984 yılında, helikopterlerle desteklenen Meksikalı askerler, "Baba Operasyonu"nun bir parçası olarak, Meksikalı DFS istihbarat ajanları tarafından korunduğu bilinen ve Chihuahua'da "Rancho Búfalo" olarak bilinen daha da büyük bir 1.000 hektarlık (≈2.500 dönüm) esrar plantasyonunu yok etti. Binlerce çiftçi Rancho Búfalo'daki tarlalarda çalıştı ve yıllık üretimin değeri daha sonra 8 milyar Amerikan doları oldu. Bütün bunlar yerel polisin, politikacıların ve ordunun bilgisi dahilinde gerçekleşti.

Camarena, Félix Gallardo'nun Guadalajara Kartelinin Meksika'daki operasyonları için büyük bir tehdit olarak gördüğü Partido Revolucionario Institucional (PRI) içindeki uyuşturucu kaçakçıları, Meksika kolluk kuvvetleri ve üst düzey hükûmet yetkilileri arasındaki bağlantıları açığa çıkarmaya başlıyordu.

Yanıt olarak Félix Gallardo'nun Camarena'nın kaçırılması emrini verdiği bildirildi. 7 Şubat 1985'te, kartelin maaş bordrosunda görevli Jalisco polis memurları, Camarena'yı Guadalajara'daki ABD konsolosluğundan ayrılırken kaçırdı. Helikopter pilotu Alfredo Zavala Avelar da kısa bir süre sonra kaçırıldı. Guadalajara şehrinin batı kesimindeki Jardines del Bosque kolonisindeki 881 Lope de Vega adresinde bulunan ve Rafael Caro Quintero'ya ait olan bir konuta götürüldüler ve burada 30 saat boyunca işkence gördü ve sorguya çekildi. 9 Şubat'ta Camarena işkence gördü ve öldürüldü. Otopsi sonuçları, kafatasının matkapla delinmesi sonucu öldüğünü gösterdi. İşkence ve sorgulama sırasında uyanık kalması için kendisine adrenalin ve başka ilaçlar enjekte edilmişti. Plastikle sarılmış cesedi, pilot Alfredo Zavala Avelar'ın cesediyle birlikte Michoacán eyaletindeki bir çiftlikte sığ bir çukurda bulundu.

Cinayet, Uyuşturucu ile Mücadele Dairesinin şimdiye kadar gerçekleştirdiği en büyük cinayet soruşturmalarından biri olan Leyenda Operasyonunu başlattı. Yolsuzluk yapan yetkililerin suçlandığı Meksika'daki soruşturmayı koordine etmek için özel bir birim gönderildi.

Müfettişler, Félix Gallardo ve iki yakın arkadaşı Ernesto Fonseca Carrillo ve Rafael Caro Quintero'yu kaçırma olayının baş şüphelileri olarak belirlediler. ABD'nin baskısı altında Fonseca ve Quintero tutuklandı, ancak Félix Gallardo hâlâ siyasi korumadan yararlanıyordu.

Félix Gallardo dikkat çekmedi ve 1987'de ailesiyle birlikte Guadalajara'ya taşındı ancak 8 Nisan 1989'da Meksika'da tutuklandı ve Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yetkililer tarafından DEA ajanı Enrique Camarena'nın kaçırılması ve öldürülmesinin yanı sıra şantaj, uyuşturucu kaçakçılığı ve çok sayıda şiddet içeren suçla suçlandı.

ABD'li yetkililere göre Félix Gallardo, Sinaloa valisinin evinde misafir olarak da vakit geçirdi ancak vali Antonio Toledo Corro bunu yalanladı. Vali Toledo, Félix Gallardo ile olan ilişkisi sorulduğunda, Félix Gallardo'ya karşı "herhangi bir olağanüstü tutuklama emrinden haberi olmadığını" söyledi.

Félix Gallardo'nun tutuklanması, Meksika'da siyasi düzeyde ve kolluk kuvvetleri düzeyindeki yaygın yolsuzluğun ortaya çıkarılmasında katalizör oldu. Félix Gallardo'nun tutuklanmasından birkaç gün sonra ve medyanın baskısı altında, çok sayıda polis komutanı tutuklandı ve 90'a yakın polis memuru firar etti.

Félix Gallardo'nun tutuklanması aynı zamanda Guadalajara Kartelinin dağılmasına da yol açtı; federasyonun kilit üyeleri, çeşitli bölgeleri ve kaçakçılık yollarını ele geçirmek için şiddete başvurarak geri çekilip kendi kartellerini kurmayı seçtiler. Liderler arasındaki sürekli anlaşmazlıklar ve çatışmalar siyasi, sosyal ve askerî kaosu doğuracak ve sonunda Meksika Uyuşturucu Savaşına yol açacaktı.

Félix Gallardo başlangıçta 40 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 28 yıl hapis yattıktan sonra, 2017'de yapılan yeniden yargılama onu 37 yıl daha hapis cezasına çarptırdı. Félix Gallardo, hapsedildiği süre boyunca Meksika'nın en büyük kaçakçılarından biri olarak kaldı ve organizasyonunu cep telefonu aracılığıyla sürdürdü.

Tutuklanmasının ardından Félix Gallardo, daha verimli olacağı ve kolluk kuvvetleri tarafından çökertilme ihtimalinin daha düşük olacağı için kontrol ettiği ticareti bölmeye karar verdi. Félix Gallardo, avukatına, 1989 yılında ülkenin önde gelen uyuşturucu kaçakçılarını, plazaları veya bölgeleri belirlediği Acapulco tatil beldesindeki bir evde toplaması talimatını verdi. Tijuana rotası yeğenleri Arellano Felix kardeşlere gidecekti. Ciudad Juárez rotası Carrillo Fuentes ailesine gidecekti. Miguel Caro Quintero, Sonora koridorunu yönetecekti. Joaquín Guzmán Loera ve Héctor Luis Palma Salazar, Pasifik kıyı operasyonlarından ayrıldılar, kısa süre sonra Ismael Zambada García onlara katıldı ve böylece 1989 anlaşmasına taraf olmayan Sinaloa Karteli oldu.

Félix Gallardo 1993 yılında yüksek güvenlikli bir hapishaneye nakledildiğinde diğer uyuşturucu baronları üzerindeki tüm kontrolünü kaybetti.

Félix Gallardo yaşlandıkça hapishanede kötü koşullarda yaşadığından şikayet etti. Baş dönmesi, sağırlık, göz kaybı ve kan dolaşımı sorunları yaşadığını söylüyor. 240 × 440 cm (8x14 ft) boyutlarında bir hücrede yaşıyor ve dinlenme alanını kullanmak için bile oradan ayrılmasına izin verilmiyor. Mart 2013'te Félix Gallardo, 70. doğum gününe (8 Ocak 2016) ulaştığında hapis cezasının evde devam etmesi için yasal süreç başlattı. 29 Nisan 2014'te bir Meksika federal mahkemesi, Félix Gallardo'nun maksimum güvenlikli hapishaneden orta güvenlikli bir hapishaneye nakledilmesi yönündeki dilekçesini reddetti ama 18 Aralık 2014'te federal yetkililer, sağlık durumunun kötüleşmesi nedeniyle Guadalajara'daki orta güvenlikli bir hapishaneye nakledilme talebini onayladı.

20 Şubat 2019'da Meksiko'daki bir mahkeme, cezasının geri kalan kısmının evinde tamamlanması talebini reddetti. Mahkeme, Félix Gallardo'nun savunmasının, sağlık sorunlarının hayatını riske attığını kanıtlayacak yeterli delil sunmadığını belirtti.

12 Eylül 2022'de Félix Gallardo'ya ev hapsi verildiği ve 13 Eylül 2022'de taşınacağı bildirildi. Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador, transferi hakkında bir açıklama yaptı ve şunları söyledi "Kimsenin acı çekmesini istemiyorum. Kimsenin hapse girmesini istemiyorum."

2008 yılında araştırmacı gazeteci Diego Enrique Osorno, Félix Gallardo'nun 13 yaşındaki oğlu aracılığıyla iletişim kurmayı başardı. Félix Gallardo gizlice hayatı hakkında yazdı ve elle yazdığı notları Osorno'ya iletti. Anılarda tutuklanması ve polis huzuruna çıkarılmasıyla ilgili anlatımlar yer alıyor ve bir konudan diğerine atlayarak aile ağacının bir kısmı açıklanıyor. 35 sayfadan seçmeler Meksika dergisi Gatopardo'da gazetecinin arka planıyla birlikte yayınlandı.

Tutuklanmasının ardından Miguel Ángel Félix Gallardo'nun yeğenlerinden en az dokuzu, Tijuana Karteli olarak da bilinen Arellano Félix Örgütünü oluşturmak için organizasyon içinde farklı roller üstlendi.

Alicia Arellano Félix onun yeğenidir.

Arellano Félix Örgütünün üyesi ve eski lideri Benjamín Arellano Félix, onun yeğenidir.

Carlos Arellano Félix onun yeğenidir.

Eduardo Arellano Félix onun yeğenidir.

Arellano Félix Örgütü Lideri Enedina Arellano Félix de Toledo onun yeğenidir.

Fabian Arellano Corona onun torunudur.

Francisco Javier Arellano Félix onun yeğenidir.

Francisco Rafael Arellano Félix onun yeğeniydi (Tramvatik Beyin Hasarından öldü)

Javier Benjamin Briseño Arellano onun torunudur. Aynı zamanda şu isimle anılmıştır: Javier Gallardo ve oğlu Javier R. Gallardo birbirlerinden uzaklaşmış ve tanınmamaktadır.

Luis Fernando Arellano Félix onun yeğenidir.

Luis Fernando Sánchez Arellano onun torunudur.

Arellano Félix Örgütünün üyesi ve eski lideri olan Ramón Arellano Félix onun yeğeniydi (Kurşun yarasından öldü)

Sinaloa Kartelinin eski bir üyesi olan Sandra Ávila Beltrán onun yeğenidir.

2018'de yayınlanmaya başlayan Netflix dizisi Narcos: Mexico'nun 1., 2. ve 3. sezonlarında Félix Gallardo'yu Meksikalı aktör Diego Luna canlandırıyor.

Kolombiya dizisi El cartel'in ikinci sezonunda Félix Gallardo, Meksikalı aktör Guillermo Quintanilla tarafından 'El Golfo' karakteri olarak canlandırılıyor.

Alias El Mexicano dizisinde Meksikalı aktör Rodrigo Oviedo tarafından canlandırılmıştır.

Félix Gallardo'yu temel alan bir karakter, 2017 televizyon dizisi El Chapo'da kısaca yer alıyor.