İçeriğe atla

Fântâna Albă Katliamı

Fântâna Albă Katliamı
II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet savaş suçları
1 Nisan 2016'da Fântâna Albă'da katliamı anmak için yapılan törende Romanyalı diplomat Dan Stoenescu
BölgeFântâna Albă, Çernivtsi Oblastı, günümüzde Ukrayna
Tarih1 Nisan 1941
HedefRomanyalı siviller
Saldırı türü
Katliam
Ölü44 ila 4,000
İşleyenlerSovyet Sınır Muhafızları

Fântâna Albă Katliamı; 1 Nisan 1941'de, Kuzey Bukovina'da günümüzde Çernivtsi Oblastı, Ukrayna'daki Fântâna Albă köyünde Sovyetler Birliği'nden Romanya'ya geçmeye çalışan, üzerlerinde dini semboller bulunan ve beyaz bayrak sallayan bir sivil kafilesinin üzerine Sovyet Sınır Muhafızları tarafından ateş açılması ve 44 ila 4,000 sivilin öldürülmesi olayı. Resmi Sovyet raporuna göre olayda sadece 44 sivilin ölmesine rağmen[1] olayın görgü tanıkları ve diğer kaynaklar katliamın çok daha yüksek bir ölüm sayısı olduğunu ve katliamdan hayatta kalanların işkenceyle öldürüldüğünü ve diri diri toplu mezarlara gömüldüğünü söylerler. Diğer hayatta kalanlar ise NKVD tarafından götürülmüş ve işkenceye maruz kalmıştır.[2][3][4] Bazı kaynaklar katliamı "Romanya'nın Katyn'i" olarak adlandırır.[5][6][7]

Katliamda ölen kişi sayısı günümüzde tartışmalıdır. Katliamın görgü tanıkları, yaklaşık 2,000, 3,000 veya 4,000 kişinin direkt olarak silahlarla öldürüldüğü ve birçok sivilin yaralandığını tahmin etmektedir. Katliamda yaralanan sivillerin bazıları atlara bağlanmış, toplu mezarlara kadar çekilerek götürülmüş ve orada küreklerle öldürülmüş veya diri diri gömülmüşlerdir. Diğer yaralılar ise işkenceye maruz kaldıkları ve birçoğunun öldüğü Hlyboka'daki NKVD karargahlarına götürülmüştür. Aynı bölgeden sınırı daha sonra geçmeye çalışan köylüler ise işkenceye edildikten sonra şehrin Yahudi mezarlığına götürülmüş ve toplu bir mezarın içine diri olarak fırlatılmışlardır, sonra ise mezarın üzerine sönmemiş kireç dökülmüştür.[2][8]

Katliamın görgü tanıklarından biri olan 1925 doğumlu Gheorghe Mihailiuc 2004'te katliam hakkında çıkardığı kitapta olayı bir "katliam", "soykırım" ve "kırım" olarak tanımlamıştır. Olayın 75. yıl dönümü olan 1 Nisan 2016'da katliamın yaşandığı köy Fântâna Albă'da katliamın anısına bir tören düzenlenmiş, törene Çernivtsi Oblastı'nın başrahibi ve birkaç Romanyalı devlet büyüğü katılmıştır.[4][9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Un supraviețuitor al Masacrului de la Fântâna Albă vorbește după 71 de ani". 5 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b "Masacrul de la Fântâna Albă, îngropat de KGB: peste 2000 de români ucişi de trupele sovietice". Adevărul (Rumence). 18 Nisan 2010. 21 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Gherasim, Gabriel (2005). "Românii bucovineni sub cizma străină". ziua.net. Ziua. 18 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020. 
  4. ^ a b Bouleanu, Elisabeth (1 Nisan 2016). "Masacrul de la Fântâna Albă. Cum au fost omorâţi 3.000 de români, la graniţa cu România, pe 1 aprilie 1941, de Paşte". Adevărul (Rumence). 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020. 
  5. ^ Lupu, Victor (1 Nisan 2016). "75 Years Since 'The Romanian Katyn' Massacre At Fântâna Albă – 3,000 Romanians Killed". 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020. 
  6. ^ "Commemoration of Fântâna Albă massacre: tears, grief, gratitude". agerpres.ro. 2 Nisan 2017. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  7. ^ "Masacrul de la Fântâna Albă. În aprilie 1941, trupele NKVD au ucis 3.000 de români". digi24.ro (Rumence). 20 Ağustos 2013. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  8. ^ Roșu, Iulia. "Masacrul de la Fântâna Albă, îngropat de KGB: peste 2000 de români ucişi de trupele sovietice" [The Fântâna Albă massacre, buried by the KGB: over 2,000 Romanians killed by Soviet troops]. historia.ro (Rumence). Revista Historia. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020. 
  9. ^ Anghel, Gheorghe (1 Nisan 2016). "The commemoration of the Fântâna Albă massacre". 13 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hocalı Katliamı</span> Ermeni güçlerinin Hocalıda yaşayan sivillere karşı işlediği soykırım

Hocalı Katliamı, Karabağ Savaşı sırasında 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında yaşanan ve Azeri sivillerin Ermenistan'a bağlı kuvvetler tarafından toplu şekilde öldürülmesi olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Altınköprü Katliamı</span> Irakta Türkmenlere yönelik bir katliam

Altınköprü Katliamı veya Altunköprü Katliamı, 28 Mart 1991 tarihinde, Kerkük ile Erbil arasında kalan Altınköprü kasabasında Irak ordusunun 135 Türkmeni öldürdüğü olay. Katliam, çoğu erkek, hem çocuk hem de yetişkin Türkmenleri hedef aldı, ancak kadınlar da öldürüldü. Saddam Hüseyin'in Baas rejimi, insanların toplum içinde Türkçe konuşmasını ve toplum içinde her türlü Türkmen geleneğini kutlamasını yasakladı.

<span class="mw-page-title-main">Katyn Katliamı</span>

Katyn Katliamı veya Katyn Ormanı Katliamı, 1940 yılında yaklaşık 22.000 Polonyalı subay, sivil ve aydınların başlarına birer kurşun sıkılarak gerçekleştirilen toplu infaz. Sovyetler Birliği hükûmeti uzun yıllar bu olayda kendisinin sorumlu olmadığını açıkladı, olayın Nazi Almanyası tarafından gerçekleştirildiğini savundu. Ancak 1990 yılında Mihail Gorbaçov yaşananların Sovyetler tarafından gerçekleştirildiğini kabul etti. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından 1992 yılında Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Polonya Devlet Başkanı Lech Walesa'ya infaza dair Josef Stalin'in imzaladığı emrin orijinal belgelerini verdi. Ayrıca 2010 yılında, dönemin Rusya başbakanı Dmitri Medvedev, 22.000 bin kişinin infaz edildiği bu katliam hakkındaki Sovyet belgelerinin çevrimiçi olarak yayınlanmasını emretmiştir. Bunun üzerine Rusya, hükûmete ait bir web sitesinde Katyn'deki Polonyalı mahkûmların katliamına ilişkin belgeleri yayınladı.

<span class="mw-page-title-main">Gyula</span> Macaristanʼda bir kent

Gyula veya Göle, Rumence: Giula, Almanca: Jula, Sırpça: Ðula), Macaristan'ın güneydoğusunda Békés ilinin bir kasabasıdır. Romanya sınırında, Fehér-Körös nehri kıyısında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı</span>

Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı, 14 Ağustos 1974 tarihinde EOKA-B tarafından Kıbrıs'ın Muratağa, Sandallar ve Atlılar köylerinde Kıbrıs Türklerine karşı gerçekleştirilen katliam. Katliamda en genci 16 günlük, en yaşlısı ise 95 yaşında olmak üzere silahsız 126 Türk öldürülmüştür. 1960 nüfus sayımına göre üç köyün toplam nüfusu 248'di. Fakat halkın bir kısmı çeşitli nedenlerden göç etmişti. Katliamlara ilişkin anma günü tektir ve 14 Ağustos'tur. Bunun sebebi üç köyün birbiri ardına basılmasıdır. Muratağa ve Sandallar köylüleri aynı toplu mezara gömülmüştür ve mezardan toplam 89 kişi çıkarılmıştır. Muratağa ve Sandallar köyleri ile Atlılar köyünde yapılan katliamlar yine de bazen ayrı ayrı ele alınır. Katliamın Türk birlikleri tarafından keşfi ve cesetlerin bulunması 1/2 Eylül 1974 tarihinde gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gabriel Tamaș</span>

Gabriel Sebastian Tamaș, Rumen eski millî futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Securitate</span>

Securitate, resmî adıyla Departamentul Securității Statului, Romanya Sosyalist Cumhuriyeti'nin gizli polis teşkilatı. Komünist rejimden önce Romen gizli polisine Siguranța Statului olarak anılıyordu. 30 Ağustos 1948'de Romanya Kızıl Ordu işgali altındayken Sovyet NKVD'nin yardımıyla kuruldu. 1989'da Nicolae Ceaușesku'nun devrilmesinin ardından DSS, Parlamentonun DSS'yi çeşitli alt bölümlere dönüştüren bir yasayı onayladığı 1991 yılına kadar var oldu.

Yirminci yüzyılda proletarya diktatörlüğünü uygulayan rejimler altında katliamlar yapılmıştır. Tahmin etmekte kullanılan yönteme göre katliamlarda ölenlerin sayısı oldukça büyük farklılıklar göstermektedir. Akademik araştırmalar tek bir toplum içinde katliamların nedeni üzerine odaklaşır ancak katliamların bazı ortak sebepleri olduğuna dair iddialar da bulunmaktadır. Katliamlarda ölenlerin sayısının yüksek olduğu tahminler yalnızca siyasi rakiplerin yok edilmesi, iç savaşlar, terör seferberlikleri ve toprak reformları sırasında gerçekleşen katliam ve idamları değil aynı zamanda savaş, kıtlık, hastalık ve çalışma kamplarında tükenme sonucu olan ölümleri de hesaplamalarına dahil etmektedir. Bu facialara hükûmet politikalarının ve idarede yapılan yanlışlıkların neden olduğuna inanan ve dolayısıyla da çeşitli terimlerle tanımlanan farklı ölüm nedenlerini de bir arada değerlendiren akademisyenler vardır. Bu akademisyenlere göre tanımlandığında toplam ölü sayısı onlarca milyonu aşar ancak bu yaklaşımın geçerliliğini kabul etmeyen akademisyenler de bulunmaktadır. Komünizmin Kara Kitabı'nda yer alan tahminlerin özetinde Martin Malia ölü sayısını 85 ila 100 milyon olarak önerir.

<span class="mw-page-title-main">Tlatelolco Katliamı</span>

Tlatelolco Katliamı, 2 Ekim 1968 tarihinde Meksika'nın başkenti Meksiko'nun Plaza de las Tres Culturas meydanında hükûmet karşıtı gösteriler sırasında öğrenci ve sivillerin ordu ve polis tarafından öldürülmesi olayıdır. Olaylar, hükûmetin siyasi muhalefeti bastırmak için güçlerini kullandığı Meksika Kirli Savaşı'nın bir parçası olarak kabul edilmektedir. Katliam, 1968 Yaz Olimpiyatları'nın başlamasından 10 gün önce gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nemmersdorf Katliamı</span>

Nemmersdorf Katliamı veya Nemmersdorf Tecavüzü; 21 Ekim 1944'te, Kızıl Ordu işgali altında olan Doğu Prusya'daki bir Alman köyü Nemmersdorf'ta meydana gelen ve günümüzde mevcut olan verilere göre çoğu yaşlı, kadın veya çocuk olan en az 26 insanın öldürüldüğü ve iki kadının tecavüze uğradığı olaylardır. Olayların merkezinde, Wehrmacht ve Sovyet askerleri arasındaki çatışmaların ortasında kalan ve bir sığınaktayken Sovyet askerleri tarafından vurularak öldürülen 13 Nemmersdorflu vardı. Bunun yanında, köyün Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesi sırasında köy halkından olmayan bazı silahsız kişiler ve en az 6 Nemmersdorflu daha öldürüldü. Sivillerin ölümlerinin koşulları hâlâ tam olarak aydınlatılamamıştır ve olayların nasıl gerçekleştiği hakkında kesin bir görüş birliği yoktur, ancak 21. yüzyılda akademisyenlerin büyük çoğunluğu olayların bir Sovyet savaş suçu örneği olduğunu kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Denis Alibec</span> Rumen futbolcu

Denis Alibec, forvet pozisyonunda görev yapan Rumen futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Gagavuzya bayrağı</span>

Gagavuzya bayrağı 1995 yılından bu yana Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nin resmi sembolü olarak kullanılmakta ve Moldova tarafından bölgesel bir sembol olarak kabul edilen bayraktır. "Gökyüzü Bayrağı" olarak bilinen bayrak, mavi-beyaz-kırmızı kabile renklerine, üçgen şeklinde düzenlenmiş üç sarı yıldız içeren bir tasarıma sahiptir. Bayrağın tasarımı günümüzde tartışılmaktadır; ancak yıldızlar Moldova'daki üç Gagavuz belediyesini temsil ettiği bilinmektedir. Üç renk, Gagavuzya'da da popüler olan Rusya bayrağı andırmaktadır; bu konu Gagavuz ve Moldova siyasetçileri arasında tartışma konusu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Dem'ianiv Laz</span> Toplu mezarlık

Dem'ianiv Laz, Stanisławów'da yer alan, Sovyetlerin Polonya'yı işgali sırasında Sovyetler tarafından öldürülen sivillerin topluca gömüldüğü yerdir. NKVD'nin silahla öldürdüğü en az 524 esir, diğer mahkûmlar tarafından şehrin dışındaki küçük bir geçitte kazılan birkaç toplu mezarın içine gömülmüştür.

Koniuchy (Kaniūkai) Katliamı, II. Dünya Savaşı sırasında Koniuchy köyünde Sovyet komutası altında içinde Yahudilerin de bulunduğu bir Sovyet partizan birliği tarafından 29 Ocak 1944'te etnik Polonyalılara karşı işlenmiş katliam. Günümüzde hepsinin adı bilinen çocuklar ve kadınlar dahil 38'den fazla sivil öldürüldü ve bir düzineden fazlası yaralandı. Evler yakıldı ve çiftlik hayvanları öldürüldü. Katliam, günümüz Litvanya'sında Sovyet partizanları tarafından işlenmiş en büyük tekil savaş suçuydu.

<span class="mw-page-title-main">Przyszowice Katliamı</span>

Przyszowice Katliamı veya Przyszowice Trajedisi, 26 ve 28 Ocak 1945 tarihleri arasında Kızıl Ordu tarafından Yukarı Silezya'daki Przyszowice köyünün Polonyalı sakinlerine karşı gerçekleştirilmiş katliam. Farklı kaynaklar katliamın kurbanlarının sayısı hakkında değişen bilgiler vermektedir, tahminler 54 ila 60'tan fazla ve hatta 69 kadar yüksektir. Ulusal Anma Enstitüsü, olayları araştırmış Polonyalı bir kuruluş, Przyszowice Katliamı'nın bir insanlığa karşı suç olduğunu ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">Naliboki Katliamı</span> 1943 yılında Polonyalılara yönelik katliam

Naliboki Katliamı, günümüz Belarus'undaki küçük Naliboki kasabasında kadınlar ve çocukların da arasında bulunduğu 129 Polonyalı sivilin 8 Mayıs 1943'te Sovyet partizanları tarafından katledilmesi olayı.

Amerika Birleşik Devletleri savaş suçları, Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetlerinin 1899 ve 1907 Lahey Sözleşmelerinin imzalanmasından sonra işlediği savaş kanunlarının ve geleneklerin ihlalidir. Bunlar, yakalanan düşman savaşçıların infaz edilmesini, sorgu sırasında mahkûmlara kötü muameleyi, işkencenin kullanımını ve sivillere ve savaşçı olmayanlara karşı şiddet kullanımını ve tecavüzü içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Buça Katliamı</span> Ukraynada Rus güçleri tarafından 2022de işlenen katliam

Buça Katliamı, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sürerken Ukrayna'nın Buça kentindeki işgal ve muharebe sırasında Rusya Silahlı Kuvvetleri tarafından Ukraynalı sivillerin toplu olarak öldürülmesi, tecavüze uğraması ve işkence görmesiydi. Katliamın fotoğraf ve video materyalleri, 1 Nisan 2022'de Rus kuvvetlerinin şehirden çekilmesinin ardından ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Polonya-Ukrayna ilişkileri</span>

Polonya-Ukrayna ilişkileri, Ukrayna'nın 1990'ların başında Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazanmasından kısa bir süre sonra yeniden canlandı. O zamandan beri hem gelişiyor hem de bazen kötüye gidiyor. Polonya-Ukrayna ilişkilerinde zaman zaman ortak tarihlerinden ötürü çeşitli tartışmalar yeniden ortaya çıkıyor, ancak bu durum Polonya ve Ukrayna'nın ikili ilişkileri üzerinde büyük bir etkiye sahip değil.

<span class="mw-page-title-main">Toplu mezar</span> çok sayıda insan cesedi içeren mezar

Toplu mezar, gömülmeden önce tanımlanabilen veya tanımlanamayan birden fazla insan cesedi içeren bir mezardır. Birleşmiş Milletler, suçiçin kullanılan toplu mezarları üç veya daha fazla infaz kurbanı içeren bir mezar yeri olarak tanımlamıştır ancak kesin bir tanım oy birliğiyle kabul edilmemiştir. Toplu mezarlar genellikle birçok insan öldükten veya öldürüldükten sonra oluşturulur ve cesetleri temizlik endişeleri için hızlı bir şekilde gömme arzusu vardır. Toplu mezarlar savaş ve suç gibi büyük çatışmalar sırasında kullanılabilse de modern zamanlarda kıtlık, epidemi veya doğal afet sonrası da kullanılabilirler. Afetlerde enfeksiyon ve hastalık kontrolü için toplu mezarlar kullanılmaktadır. Bu gibi durumlarda, bireysel cesetlerin uygun şekilde tanımlanmasını ve elden çıkarılmasını sağlayacak sosyal altyapıda genellikle bir bozulma olur.