Jeodezi ya da yerölçüm, yerkürenin modellenmesiyle, yerkürede ve dış alanında dört boyutlu kesin koordinat sistemlerini tanımlayan, referans ağlarını oluşturan, mekansal bilgileri bu ağ ve sistemlerle ilişkilendiren ve zamana bağlı değişimini izleyen ve genel anlamda yerkürenin şeklini tespit ve yeryüzünü ölçme işlemlerini konu edinen bilim dalı.
Harita, yeryüzünün tümünün ya da bir parçasının belirli oranlarda küçültülmüş bir şekilde bir düzlem üzerinde gösterimidir. Yeryüzü düzleme açılamayan kapalı bir şekil olduğundan küçültme ile birlikte harita projeksiyonları kullanılarak düzleme izdüşüm işlemi de yapılır.
Harita projeksiyonu, 3 boyutlu yeryüzünün matematiksel transformasyon ile iki boyutlu düzlemde temsil edilmesi işlemine denir. Harita projeksiyonunun yeryüzünün şeklini nasıl değiştirdiğini anlamanın kolay bir yolu merkezinde bir ışık kaynağı bulunduğu varsayılan yeryüzünün projeksiyon yüzeyi denen bir yüzeye iz düşürülmesidir.
Kerteriz, herhangi bir cismin yönü ile esas alınan yön arasındaki açı. Esas alınan yön, bir kişinin yüzünün dönük olduğu yön, bir teknenin yönü veya kuzey olabilir. Kuzeyin esas alınması durumunda, buna hakiki kerteriz denir. Kerteriz ölçümü için açı ölçmekte kullan herhangi bir araç kullanılabilir. Hakiki kerteriz genellikle pusula ile ölçülür.
Konik kesit, eliptik veya dairesel bir çift taraflı koninin, düzlemle kesitinden meydana gelen eğriler. Bunlar, çember, elips, parabol ve hiperboldür.
Çözelti ya da solüsyon, iki ya da daha fazla maddenin herhangi bir oranda bir araya gelerek oluşturdukları homojen karışımdır.
Kuzey, dört ana yönden biri. Kuzey kutbunu işaret eder.
Seyir, yolbul, seyrüsefer ya da navigasyon, bir noktadan başka bir noktaya gitmek için en elverişli yolu tayin etme ve planlanan rota üzerinde yolculuğu gerçekleştirme anlamına gelir. Genellikle bir denizcilik terimi olarak kullanılsa da, iki nokta arasındaki yolun önceden belirlenmiş olmadığı kara ve hava yolculuklarında da seyir yapılır. Denizcilikte seyir, havacılıkta ise seyrüsefer terimi daha yaygın kullanılır. Yön bulma terimi, seyir işinin önemli bir kısmını oluşturan, yakından bağlantılı bir terimdir.
Akarsu, yeryüzünde ya da yer altında belirli bir yatak içinde, eğim boyunca sürekli veya zaman zaman akan sudur. Çoğunlukla tatlı sudan oluşan akarsular, tatlı su gölleriyle birlikte insanlığın temel su ihtiyacını karşılamak için kullanılırlar. Bunun yanında gıda, enerji ve turizm sektörleri tarafından da kullanılırlar.
Merkatör projeksiyonu, Ekvator etrafında bir siferoide teğet olan ve bir silindir üzerine matematik olarak teşkil edilen bir silindirik harita projeksiyonu. Bu projeksiyona göre enlemler arasındaki açıklıklar, herhangi bir yerdeki küçük bir sahada ölçek, bütün istikametlerde aynı kalacak şekilde tayin edilir. Gerardus Mercator tarafından 1569'da geliştirilmiştir.
Ekonomi'de Gini katsayısı, Gini endeksi veya Gini oranı, bir ulus ya da bir sosyal grup içindeki gelir eşitsizliği veya servet eşitsizliğini temsil etmeyi amaçlayan bir istatistiksel dağılım ölçüsüdür. Gini katsayısı istatistikçi ve sosyolog Corrado Gini tarafından geliştirilmiştir.
İzohips harita veya İzohips eş yükselti eğrisi yöntemli harita — deniz seviyesine göre aynı yükseltide bulunan noktaların birleştirilmesi ile oluşan eğreltilerin kullanıldığı yöntemdir. Eğrilerin sık ya da seyrek olması, yüzey şekilleri hakkında bilgi verir.
Haritalarda yüzey şekillerinin gösterilmesi amacıyla yeryüzü şekilleri düzlem üzerine geçirilirken değişik yöntemler kullanılarak çizim yapılır. Bunlardan bazıları;
Kıyı coğrafyası, kıyıların ve kıyıdaki yer şekillerinin oluşumu, oluşum koşulları ve dağılımı ile ilgilenen Fiziki coğrafya bilim dalıdır.
Hipsometrik eğri (HE), değişik ölçekteki drenaj alanlarının yükseklik/alan dağılımını tanımlamaktadır. Hipsometrik integral (HI) ise bu eğri altındaki alanı rakamsal olarak ifade eder. HE ile havzanın yarılma derecesi arasındaki yakın ilişki integral değerinin havzanın aşınım döngüsü içindeki yerinin ifade edilmesine imkân verir. Yüksek integral değerleri, genç topoğrafyaya işaret ederken; düşük değerler aşınımın tektonik süreçlere göre daha baskın olduğu, morfolojik evrimin ileri aşamalarını ifade eder. HE analizi farklı seviyelerdeki aktif ve pasif tektonik alanları ayırmakta kullanılan önemli bir araçtır.
Fizikte, hayat çizgisi bir objenin 4 boyutlu uzayda işlediği yola denir. Objenin geçmiş mekanını her an takip etmeye de bu ad verilir. Hayat çizgisi yörüngeden ayrı bir kavramdır. Bu kavramlar zaman boyutuyla ayrılır. Ve genelde yörüngelerden daha geniş bir alanı temsil ederler, diğerlerine oranla özel göreliliğin gerçek doğasını ortaya çıkarırlar. Bu fikir Hermann Minkowski tarafından ortaya atılmıştır.Bu terim, genelde Görelilik Teorisinde kullanılır.
Topoğrafik harita, yeryüzünün veya bir parçasının morfolojik yapısının belli bir ölçekte eşyükselti eğrileri yardımıyla yatay düzlem üzerinde gösterilmesiyle elde edilen harita türüdür. Haritalar üzerinde yeryüzündeki unsurlar değişik simgeler ile işaretlenmektedirler. Topoğrafik haritalar hem doğal hem de beşeri özellikleri gösterirler ve her türlü coğrafi planlama veya büyük ölçekli mimarlıklar, yerbilimleri ve diğer pek çok coğrafi dallarda, madencilik ve diğer yer esaslı kazılar, inşaat mühendisliği ile yürüyüş ve oryantiring gibi aktivitelerde kullanılırlar.
Apple Haritalar Apple Inc. tarafından geliştirilen bir web haritalama servisidir. Bu, iOS, macOS ve watchOS'un varsayılan harita sistemidir. Otomobil, yaya ve toplu taşıma navigasyonu için yol tarifi ve tahmini varış saatlerini sağlar. Apple Haritalar ayrıca, kullanıcının binaların ve yapıların modellerinden oluşan 3D bir manzara içinde yoğun nüfuslu şehir merkezlerini keşfetmesini sağlayan benzersiz Flyovers modunu da içeriyor.
Yeryüzünde deprem şiddetinin aynı olduğu noktaları birbirine bağlayan eğrilere izoseist denir. Bir diğer tanımıyla gözlenen ve hesaplanan hasarları ifade etmek üzere, deprem şiddetinin aynı büyüklükte olduğu yerleri gruplamak amacıyla çizilen eğridir. İzoseistlerin şiddet değerleri, episantrdan, yani depremin merkez noktasından, başlayarak azalan bir durum oluşturmaktadır. Bir depremin şiddeti deyince depremin insanlar, yapılar ve yeryüzünde yapmış olduğu hasarın ölçüsü anlaşılır ve şiddet I,II,III, IV, V, VI,VII, VIII, IX, X, XI, gibi romen rakamlarıyla yazılır. Bir deprem bölgesinde çeşitli deprem noktalarında şiddet değerlerinin saptanması ve şiddeti aynı olan noktaların harita üzerinde konturlarla birbirinden ayrılması sonucu ise İzosesit haritası elde edilir. Eş şiddet haritasında eğrilerin şekli, bölgenin yapısına ve depremin özelliğine bağlı olarak değişir.
Matematikte, bir düzlem eğrisi veya düzlemsel eğri, bir düzlem içinde yer alan bir eğri olup söz konusu düzlem, bir Öklid düzlemi, bir afin düzlem veya bir projektif düzlem olabilir. En sık çalışılan durumlar, düzgün düzlem eğrileri ve cebirsel düzlem eğrisidir.
