İçeriğe atla

Ezger Sinagogu

Koordinatlar: 41°02′21″K 28°57′04″D / 41.03917°K 28.95111°D / 41.03917; 28.95111
Ezger Sinagogu
Harita
Temel bilgiler
KonumBeyoğlu, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°02′21″K 28°57′04″D / 41.03917°K 28.95111°D / 41.03917; 28.95111
İnançYahudilik
MezhepSefarad Ortodoks
DurumResmen 28 Temmuz 1948'de kapandı
Bakımsızlıktan yıkıldı
Mimari
İnşaat başlangıcıMuhtemelen 18.yy'ın ilk yarısı
TamamlanmaMuhtemelen 18.yy'ın ilk yarısı

Ezger Sinagogu ya da Esgher Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Beyoğlu ilçesinin Hasköy semtinde, Haliç kıyılarına yakın bir konumdaydı. Sinagogun inşa ediliş tarihine ilişkin kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Adının rastlandığı en eski kaynak, 1912 yılına tarihlenen Annuaire Orientale adlı yıllıktır. Yapının mimari özellikleri, tuğla büyüklükleri ve cephe düzenlemeleri, yapının 19. yüzyılın ilk yarılarında inşa edilmiş olabileceği konusunda ipuçları vermektedir.[1]

Hahambaşılığın 28 Temmuz 1948 tarihli bir raporuna göre sinagog, cemaat yokluğu nedeniyle boşaltılınca hahambaşılık tarafından özel şahsa depo olarak kiraya verilmiştir.[1] Bir süre de dökümhane olarak kullanıldığı bilinmektedir. Haliç'te sahil düzenlemelerinin yapıldığı yıllarda yapının yalnızca 4 duvarı ayaktaydı. Yapı bu tarihte korumaya alındıysa da, duvarlar bir süre sonra yıkıldı ve sinagog tümüyle yok oldu.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "Esgher Sinagogu". 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2010.  (WebCite®[])

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'daki sinagoglar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İstanbul'daki sinagoglar, ilk olarak Bizans döneminde şehre gelen Musevilerin dinî gereksinimleri için kurdukları ibadethanelerdir. Kayıtlarda, İstanbul'da ilk sinagoğun MS 318 yılında, bakırcılıkla uğraşan Musevilerin yoğun olarak yaşadığı Halkopratia semtinde inşa edildiği geçmektedir. Bu sinagog, II. Theodosius döneminde kiliseye çevrilse de, şehrin çeşitli noktalarında sinagoglar her dönemde varlığını sürdürmüştür. İstanbul'un 1453 yılında Türkler tarafından ele geçirilmesinin ardından da, Museviler İstanbul'daki varlıklarını sürdürmüşlerdir. Osmanlı İmparatorluğu'nun 1492 yılında İspanya'dan sürgün edilen Musevilere sığınma hakkı vermesiyle, Osmanlı topraklarındaki Musevi nüfusu büyük oranda artmıştır. Türkiye'de cumhuriyet ilan edildikten sonra, ülkenin dört bir yanındaki pek çok Musevi, İstanbul'a yerleşmiştir.

Bakırköy Sinagogu, İstanbul'un Bakırköy ilçesinde bulunan bir sinagogdur. 1800'lü yılların sonlarından beri aktif olan olan sinagog bölgede azalan Yahudi nüfusu nedeniyle sadece Şabat ayinleri için hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Aşkenaz Sinagogu</span>

İstanbul Aşkenaz Sinagogu, Galata Kulesi'nin yakınlarında bulunan bir Ortodoks Yahudilik Aşkenaz sinagogudur. Avusturya-Macaristan'dan Osmanlı'ya yerleşen Aşkenaz Yahudileri tarafından 1900'de kurulmuştur. Modern Türkiye'deki toplam Yahudi popülasyonunun %4'ünü oluşturan Aşkenazların kurduğu üç sinagogtan ayakta kalan tek sinagogdur.

Bet Nissim Sinagogu, Kuzguncuk'ta 1840'larda inşa edilmiş bir sinagogdur. Ehal HaKodeş 18.yy'ın sonlarına kadar uzanır, restore edilip tekrar halka açılmıştır. Sinagog, Hahambaşılıktan izin alınarak ziyaret edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Bet Yaakov Sinagogu (Üsküdar)</span> İstanbulun Kuzguncuk semtinde bulunan bir sinagog

Bet Yaakov Sinagogu, İstanbul'un Kuzguncuk semtinde bulunan bir sinagogdur. 1878'de inşa edilen sinagog bir Rum Ortodoks kilisesinin yanında bulunur. Kuzguncuk'taki Yahudi nüfusu başka bölgelere yerleşmelerine rağmen Kuzguncuk kökenliler Cumartesi sabahları Şabat ayini için düzenli olarak bu sinagoga gitmektedir.

Burgazada Sinagogu ya da Ohel Yaakov Sinagogu, Burgazada'da bulunan bir sinagogdur. 1950'lerde çok az Yahudi olmasına rağmen 1960'larda Yahudi nüfusunun artışıyla bir sinagog kurma ihtiyacı doğmuştur. 1968'de alınan izinle adada bir sinagog inşa edilmiştir. Adalar ilçesindeki diğer sinagoglar gibi bu sinagog da yaz aylarında hizmet sunmaktadır.

Caddebostan Bet El Sinagogu ya da Caddebostan Sinagogu, Kadıköy'de 1953'te inşa edilmiş bir sinagogdur. Hahambaşılığının Türk otoritelerine başvurusu sonrası 1 Nisan 1961'de ibadete açılmıştır. Binanın mimarı Albert Arditi'dir. Bölgede artan Yahudi nüfusuyla İstanbul'un Anadolu yakasında en çok ziyaret edilen sinagogu haline gelmiştir. Sinagog, Hahambaşılıktan izin alınarak ziyaret edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Etz Ahayim Sinagogu (İstanbul)</span>

Ortaköy Sinagogu olarak da bilinen Etz Ahayim Sinagogu, Ortaköy'de, Boğaz Köprüsü'nün sağ ayağının yakınlarında bulunan bir sinagogdur. 1941'de çıkan yangınla harabeye dönen sinagogda sadece Aron Kodeş mermeri zarar görmemiştir. Sinagog, yangının ardından tekrar inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hemdat İsrael Sinagogu</span>

Hemdat İsrael Sinagogu Haydarpaşa'da 1899 yılında inşa edilmiş bir sinagogdur. Sinagog, Hahambaşılıktan izin alınarak ziyaret edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Sinagogu</span>

Kal de los Frankos olarak da bilinen İtalyan Sinagogu, Haliç'in kuzeyinde bulunan bir sinagogdur. İstanbul'un Comunità Israelitico-Italiana di Istanbul isimli İtalyan Yahudi cemaati tarafından 1800'lerde kurulmuştur. 1931'de eski sinagog yıkılıp aynı yere ikincisi inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Maalem Sinagogu</span>

Maalem Sinagogu Hasköy'de Haliç'i gören yamaçlarda ve Yahudi Yaşlılar Yurdu'nun yanında bulunur. Eskiden Yahudilerin sıkça bulunduğu bu muhitte bugün Yahudiler ikamet etmemesine rağmen sinagog hafta içi ve Şabat dualarına açıktır.

Parmakkapı Sinagogu, veya Abudara Sinagogu, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan bir sinagogdur. Geçmişte Yahudilerin yoğun olarak yaşadığı Hasköy semtinde bulunan ve Sefarad Yahudileri tarafından kurulan sinagogun ne zaman yapıldığı konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır. 1804 yılında bölgede etkili olan bir mahalle yangınında bu yapının da zarar gördüğü bilinmektedir. Yangın sonrası onarım çalışmaları sırasında Hahambaşılık sinagogunda onarılması için başvuruda bulunmuş; II. Mahmut'un 6 Ekim 1804 tarihli bir fermanıyla yapımın onarımına izin verilmiştir. Onarım çalışmalarında yapı aslına uygun biçimde yeniden yapılmıştır. Yalnızca ahşap olan çatı, onarım sırasında kâgir tonoza çevrilmiştir. Sinagog yıllar içinde cemaatinin azalması nedeniyle kapatılmıştır. 1950'li yıllarda üretim atölyesi olarak kullanılan sinagog, 2017 yılında bir ibadet ile yeniden açılmış ve tadilata girmiştir.

Çıksalın Sinagogu, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan bir sinagogtu. Geçmişte Musevilerin yoğun olarak yaşadığı Çıksalın semtinde bulunan sinagog, 19. yüzyılın ikinci yarısında inşa edilmiştir. Çıksalın Sinagogu, Hasköy Musevi Mezarlığı'na en yakın sinagog idi.

Selaniko Sinagogu, Selanik Sinagogu, Sığrı Sinagogu ya da Sigiri Sinagogu, İstanbul'da bulunan metruk bir sinagogtur. Fatih ilçesinde, geçmişte önemli oranda bir Musevi nüfus barındıran Balat semtinde yer alan sinagog, Fatih Sultan Mehmet döneminde Selanik'ten İstanbul'a göç eden ve Balat'ta yerleştirilen Museviler tarafından yaptırılmıştı.

Or Hodeş Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Beyoğlu ilçesinin Galata semtinde, Polonya göçmeni Museviler tarafından kurulmuştu. 1897 yılında, Hahambaşılık Polonyalı Musevilerin kendilerine ait bir ibadethaneleri ve okulları bulunmamasını gerekçe göstererek, Galata semtinde bir sinagog kurmak için başvuruda bulundu. Başvuruları kabul edilince Zürafa Sokağı'nda küçük bir arsa satın alındı ve üzerine sinagog inşa edildi. Sinagogun bir bölümü yaşlılarevi olarak kullanıldı. Polonyalı Aşkenaz cemaatine ait olan sinagog, cemaatin sayısının yıllar içinde azalması nedeniyle Gurjim olarak anılan Gürcü Yahudileri cemaatine devredildi. 1985 yılında Hahambaşılığın kararıyla satıldı.

Unkapanı Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Fatih ilçesinin Cibali semtinde, Abdülezelpaşa Caddesi üzerindeydi. 1698 yılında Avram Paşa adında bir Musevi tarafından yaptırılmıştı. II. Mahmut'un 1837 yılına tarihlenen bir fermandan, bu yılda büyük bir onarım geçirdiği öğrenilmektedir. İkinci kapsamlı onarımını 1931 yılında geçiren sinagog, 1968 yılında bir yangın nedeniyle kullanılamaz hâle gelmiş ve son olarak 1976'da yeniden onarılmıştır. 18 Temmuz 1985 tarihinde, Haliç ve çevresini düzenleme projesi çerçevesinde yıkılmıştır.

Sinyaro Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Beyoğlu ilçesinin Hasköy semtinde yer alan sinagog, ilk olarak 1660 yılında inşa edilmişti. 6 Ekim 1804 yılına tarihlenen bir fermandan, sinagogun bu tarihte büyük bir onarım geçirdiği öğrenilmektedir. Onarımda yapının eski hâli korunarak yeniden yapılandırıldığı bilinmektedir. Sinagog uzun yıllar kullanıldıktan sonra bir yangınla kullanılamaz hâle gelmiş ve terk edilmiştir.

Pol Yaşan Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Fatih ilçesinin Balat semtinde bulunuyordu. İlk olarak hangi tarihte yapıldığına ilişkin kesin bir bilgi bulunmayan sinagogun, 1890 yılında bir yangın sonucu kullanılamaz hâle geldiği bilinmektedir. 1902 yılına tarihlenen bir fermanla sinagogun yeniden yapılmasına izin verilmiştir. 1950'lere değin kullanılan sinagog, bakımsızlık nedeniyle harap olması ve cemaatinin azalması nedeniyle terk edilerek özel şahıslara depo olarak kiraya verildi. 1985 yılında Haliç ve çevresini düzenleme çalışmaları sırasında kamulaştırılarak yıkıldı.

<span class="mw-page-title-main">500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi</span> İstanbulda müze

500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, 500. Yıl Vakfı tarafından topluma Türk Yahudilerinin gelenekleri ve tarihi açısından bilgi sunmak amaçlı kurulmustur. 25 Kasım 2001'de açılmıştır. 500. Yıl Vakfı 1989'da 113 Yahudi ve Müslümandan oluşan Türk vatandaşları tarafından Sefaradların 500 yıl önce Osmanlı İmparatorluğu'na gelişini kutlamak için kuruldu. Müze fikri, müzenin ilk küratörü olan Naim Güleryüz tarafından ortaya atıldı ve Kamhi ailesinin maddi destekleriyle açıldı.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Sinagogu</span> Ankarada bir sinagog

Ankara Sinagogu ya da Ankara Musevi Sinagogu, Ankara'da ibadete açık bir sinagogdur. Yaklaşık 750 yıldır kullanımda olan sinagog Ankara'da tek Musevi sinagogu olma özelliği de göstermektedir. Anafartalar caddesindeki sinagog yüksek avlu duvarları içinde tek katlı ve taştan yapılmıştır. Avluya bakan pencereler yuvarlak kemerli ve oldukça büyüktür. Pencerelerin orta yerinde üstü sivri kemerle son bulan yuvarlak kemerin önüne rüzgarlık yapılmış, buradan binaya giriş sağlanmıştır. Yine avluda duvar üzerinde mermerden üzerinde İbranice yazılar bulunan bir çeşme bulunmaktadır. Dikdörtgen planlı iç kısımda, ortada iki basamakla yükseltilmiş kenarı ahşap korkuluklu, altıgen bir set üzerinde kürsü bulunmaktadır. Kürsünün üç tarafında ahşap sıralar bulunmaktadır. Kürsünün karşısına gelen yerde, ortada dört sütuna oturan ve üzerinde süslemeler bulunan baldaken yer almaktadır. Oldukça süslü olan tavanın orta yerinde kürsü üzerine gelen yerde, iç içe geçen altıgen kasetli tavan göbeği vardır. Üzeri oluklu kiremitli çatı ile örtülüdür. Yapı 14 Ekim 1972 tarihinde 1. derece kentsel sit alanı olarak tescillenmiştir.