İçeriğe atla

Eymen ez-Zevahiri

Eymen ez-Zevahiri
Eymen ez-Zevahiri Kasım 2001
Doğum19 Haziran 1951
Maadi, Kahire, Mısır
Ölüm31 Temmuz 2022 (71 yaşında)
Kabil, Afganistan
EğitimKahire Üniversitesi
Meslekİslam ilahiyatçısı, Genel cerrahi uzmanı
Tanınma nedeniEl Kaide lideri
DinSünni islam
Evlilik
Azza Ahmed
(e. 1978; ö. 2001)

Eymen ez-Zevahiri (Arapçaأيمن محمد ربيع الظواهري; 19 Haziran 1951 - 31 Temmuz 2022), Mısırlı bir ilahiyatçı, genel cerrahi uzmanı ve tıp doktoru.[1] 2011-2022 yılları arasında el-Kaide'nin lideriydi.[2] Daha önceden Mısır İslami Cihadı'nın emiriydi. Eşi ve altı çocuğundan üçü Afganistan'da 11 Eylül saldırılarının ardından, 2001 sonlarında gerçekleşen bir hava saldırısında öldürüldüğü iddia edildi.[3] Ancak öldü haberinden sonra birçok kez konuşmaları ve video kayıtları yayınlandı. 2 Mayıs 2011'de Usame bin Ladin'in ölümüyle birlikte El-Kaide'nin yeni lideri olduğu öne sürülmüş,[4] bu, 16 Haziran günü El-Kaide'den yapılan bir basın bildirisiyle doğrulanmıştı.[2] 11 Eylül saldırılarından sonra ABD Dışişleri Bakanlığı ez-Zevahiri'nin yakalanmasını sağlayacak bilgiyi verene 25 milyon dolar ödül vadetmişti.[5]

Eymen ez-Zevahiri, Kahire'de tıp okudu. Başarılı bir şekilde çalışmalarını 1974 yılında tamamladı. Üç yıl boyunca Mısır ordusunda cerrah olarak görev aldı. Bundan sonra Kahire'deki bir hastanede çalıştı. 1980 ve 1981 yıllarında Eymen ez-Zevahiri, Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi'ne yardım etmek amacıyla Pakistan'a gitti.[6]

Eymen ez-Zevahiri, çok sayıda El-Kaide raporları dahil birkaç eserin yazarıdır. Arapça, İngilizce[7][8] ve Fransızca konuşabilmekteydi.

Eymen ez-Zevahiri 31 Temmuz 2022'de, Kabil'de ABD'ye ait bir insansız hava aracı saldırısıyla öldürüldü.[9]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2011. 
  2. ^ a b "BBC: Ayman al-Zawahiri appointed as al-Qaeda leader, June 16, 2011". 9 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2011. 
  3. ^ Saad Abedine (16 Haziran 2011). "Jihadist websites: Ayman al-Zawahiri appointed al Qaeda's new leader". Cable News Netiş. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2011. 
  4. ^ Juan Zarate, Chris Wragge, CBS Early Show (3 Mayıs 2011). Who now becomes America's next most wanted terrorist?. 19 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2011. 
  5. ^ "CNN: Egyptian doctor emerges as terror mastermind, accessed June 16, 2011". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2011. 
  6. ^ "Succession to throne: Ayman al Zawahiri named head of al Qaeda". The Express Tribune. 28 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2011. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2011. 
  8. ^ Wilkinson, Isambard (11 Ağustos 2008). "Al-Qa'eda chief Ayman Zawahiri attacks Pakistan's Pervez Musharraf in video". The Daily Telegraph. Londra. 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2010. 
  9. ^ "US kills al Qaeda leader Ayman al-Zawahiri in drone strike in Afghanistan". CNN. 2 Ağustos 2022. 1 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">El-Kaide</span> 1988de kurulmuş radikal İslamcı ve Selefî cihatçı terör örgütü

El-Kaide, dünya çapında faaliyet gösteren radikal İslamcı ve Selefî silahlı örgüt. Kökenleri Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalede bulunduğu döneme dayanan örgüt, 1988 yılında kuruldu. BMGK, NATO, Avrupa Birliği gibi uluslararası kuruluşlar ile birçok ülke tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır. Aralarında 11 Eylül ve 2002 Bali saldırılarının da bulunduğu, bir kısmı sivilleri hedef alan çeşitli saldırıların sorumluluğunu üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Musab ez-Zerkavi</span> Irak ve Şam İslam Devletinin (IŞİD) kurucusu Ürdünlü cihatçı terörist

Ebu Musab ez-Zerkavi ya da gerçek adıyla Ahmed Fadıl en-Nazal el-Haleyle, çeşitli İslamcı ve cihatçı silahlı örgütlerin üyeliğini, kuruculuğunu ve liderliğini yapmış Ürdünlüdür. Çeşitli devletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından terör örgütü olarak tanımlanan, Tevhit ve Cihat Cemaati ile el-Kaide'ye bağlı ardıl örgütleri Irak el-Kaidesi ve Mücahit Şura Meclisinin kurucu lideri olarak Irak Savaşı'ndaki direnişçi unsurlardan biri olarak faaliyetlerde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Bekir el-Bağdadi</span> IŞİDin lideri

Ebu Bekir el-Bağdadi veya doğum ismiyle İbrahim Avvad İbrahim Ali el-Bedri el-Samarai, kendini İslam halifesi ilan etmiş, silahlı örgüt IŞİD'in kurucusu ve 2014'ten 2019'a kadar lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in aranması</span>

El-Kaide'nin kurucuları arasında yer alan ve kuruluşundan beri liderliğini sürdüren Usame bin Ladin, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çeşitli hedeflere gerçekleştirilen 11 Eylül saldırılarından sonra başlatılan Afganistan Savaşı sırasında saklanmaya başladı. Son kez Aralık 2001'deki Tora Bora Muharebesi'nde görülen bin Ladin'in bu tarihten sonraki konumu belirsizliğini korurken, sağlığı ve el-Kaide ile olan ilişkisi ve faaliyetleri hakkında da çeşitli görüş ve iddialar ortaya atıldı. Bunlardan bazılarında bin Ladin'in öldüğü öne sürülmekteydi. Saklandığı süre boyunca bin Ladin, çeşitli ses ve video kayıtları yayınlamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Atıf</span> Mısırlı el-Kaide askerî yöneticisi

Muhammed Atıf el-Mısri, tanınan diğer adlarıyla Ebu Hafsa el-Mısri, El-Hebir, Teysir Abdullah, Ebu Hadice veya Subhi Ebu Sitta, Mısırlı el-Kaide askerî yöneticisi. Örgütün, Eymen ez-Zevahiri ile birlikte Usame bin Ladin'in ardından üst düzey yöneticilerinden biriydi.

Saad bin Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, Suudi Arabistanlı el-Kaide üyesi. Usame bin Ladin'in oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in ses kayıtları ve videoları</span> Vikimedya liste maddesi

11 Eylül saldırıları sonrasında halka açık alanlarda görünmeyen Usame bin Ladin'in, farklı kanallar aracılığıyla birtakım ses kayıtları ve videoları yayınladı. Bu ses kayıtları ve videolar, yayınlandığı tarihe göre şu şekildedir:

Cemal İbrahim Eştiyuvi el-Mısrati veya bilinen adıyla Atiye Abdurrahman, Libyalı üst düzey el-Kaide yöneticisi. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı tarafından paylaşılan bilgilere göre Libya İslami Savaş Grubu'nun üst düzey yöneticilerinden ve Ensar el-Sünnet'in üyelerindendi.

<span class="mw-page-title-main">Sina Yarımadası el-Kaidesi</span> İslamcı terör örgütü

Sina Yarımadası el-Kaidesi, el-Kaide'ye bağlı olarak Mısır'daki Sina Yarımadası'nda faaliyet gösteren yasa dışı silahlı cihatçı Selefi örgüt.

İslam Cemaati, Mısır'da faaliyet gösteren silahlı Sünni İslamcı örgüt ve harekettir. Bazı ülkeler tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irak İslam Devleti</span> silahlı cihatçı Selefi örgüt (2006-2013)

Irak İslam Devleti, el-Kaide'ye bağlı olarak Irak'ta faaliyet gösteren silahlı cihatçı Selefi örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">Tevhit ve Cihat Cemaati</span> feshedilen militan cihatçı grup

Tevhit ve Cihat Cemaati, Irak ve Ürdün'de faaliyet gösteren silahlı cihatçı Selefi örgüttür. 1999'da, Ürdün'den Afganistan'a hareket eden Ebu Musab ez-Zerkavi'nin, el-Kaide'ye bağlı olarak burada askerî eğitim vermeye başlamasıyla kuruldu. 28 Ekim 2002'de, oluşuma bağlı kişiler tarafından gerçekleştirilen silahlı saldırı sonucu Laurence Foley'in öldürülmesi, örgütün ilk silahlı faaliyetiydi. Mart 2003'te Irak'ın İşgali ile başlayan Irak Savaşı'yla birlikte çeşitli bombalı saldırılar düzenlemeye başladı. 17 Ekim 2004'te İnternet ortamında yayınladığı bildiriyle el-Kaide'ye bağlılık yemini eden örgüt, Irak el-Kaidesi adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Nasır el-Vuheyşi</span>

Nasır Abdulkerim Abdullah el-Vuheyşi, diğer bilinen adlarıyla Ebu Beşir veya Ebu Beşir el-Yemeni, silahlı İslamcı örgüt Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin kurucusu ve ilk lideri olan Yemenli İslamcı.

Kasım Muhammed Mehdi er-Rimi, tanınan diğer adlarıyla Ebu Hüreyre veya Ebu Hüreyre el-Sanai, silahlı İslamcı örgüt Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin lideri olan Yemenli İslamcı.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Muhammed el-Cevlani</span> Örgüt lideri

Ahmed Hüseyin el-Şara veya tanınan adıyla Ebu Muhammed el-Cevlani, silahlı İslamcı grup Şam Fethi Cephesi'nin kurucusu ve lideri olan, daha sonra Şam Fethi Cephesi'ni bir araya getirdiği muhalif gruplarla genişleterek kurduğu Tahrir el-Şam örgütünün kurucusu ve lideri olan Suriyeli, İslamcı. Grubun öncülü olan el-Nusra Cephesi'nin de kurucusu ve lideriydi.

Bazı kesimler, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a askerî müdahalesi sırasında Sovyet güçlerine karşı savaşan Afgan mücahitlere Siklon Operasyonu kapsamında eğitim, para ve silah desteği veren CIA'in, Usame bin Ladin'in de aralarında bulunduğu gönüllü Arap mücahitleri de destekleyerek bin Ladin'in liderliğindeki el-Kaide'nin kurulmasına zemin hazırladığını iddia etmektedir.

Hint Altkıtası el-Kaidesi Arapça: جماعة قاعدة الجهاد في شبه القارة الهندية - Cemaat Kaide el-Cihad fi Şib el-Karra el-Hindiye), el-Kaide'ye bağlı olarak Hint altkıtasında faaliyet gösteren silahlı cihatçı Selefi örgüt. Eylül 2014'te kurulmuş olup, liderliğini Asım Ömer yapmaktadır.

Ebu Ömer el-Bağdadi, Ebu Hamza el-Bağdadi veya doğum adı olan Hamid Dawud Mohamed Khalil al Zawi adlarıyla da bilinir. 7 islamcı örgütün birleşerek oluşturduğu Mücahit Şura Meclisinde liderlik yapan kişilerden birisiydi, Mücahit Şura Meclisinin lağvedilmesinden sonra kurulan Irak İslam Devleti'nin liderliğini yapmıştır.

Halid Mustafa Halife el-Aruri, bilinen diğer adlarıyla Ebu el-Kassam, Ebu Eşref ya da Ebu Cebel, Filistin kökenli Ürdünlü el-Kaide üyesidir.

Seyfül Adil, gerçek adıyla Muhammed İbrahim Mekkevi ya da bilinen diğer adıyla İbrahim el-Medeni, çeşitli İslamcı örgütler çatısı altında faaliyet göstermiş Mısırlı İslamcıdır. Mısır Kara Kuvvetlerine bağlı eski subaylardan olup önce Mısır İslam Cihadı mensubu olmuş ve 1980'lerin sonunda el-Kaide'ye katılmıştır. Günümüzde ise el-Kaide'nin askerî başkomutanıdır. Bir zamanlar, bizzat Usame bin Ladin'in kişisel korumalarının lideri olan Adl; 1998 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Nairobi, Kenya ve Darüsselam, Tanzanya'daki büyükelçiliklerine gerçekleştirilen bombalı saldırılarının faillerinden biri olduğu gerekçesiyle Amerika Birleşik Devletleri tarafından aranmaktadır. Eymen ez-Zevahiri'nin ölümünden sonra el-Kaide'nin başına geçmiştir.