Eylül Günleri
 | Bu maddede belli bir etnik grubun bakış açısının ağırlıkta olduğu bir tür sistemik yanlılık sorununun bulunduğu düşünülmektedir. Maddenin evrenselleştirilmesi ve uygun hâle getirilmesi için lütfen tartışmaya katılınız. Şablonu maddeden çıkarmadan önce şablonun yardım sayfasını lütfen inceleyiniz. |  |
Eylül Günleri (September Days,[1][2][3] Резня армян в Баку / "Bakü'de Ermeni Katliamı"), Rusya İç Savaşı sırasında 1918 yılının Eylül ayında, Bakü'yü zapteden Kafkas İslam Ordusu'nun yerli Azeri güçlerinin desteğiyle etnik Ermenileri öldürdüğü dönemi kasteder.[4][5]
İnsan Hakları İzleme Örgütü raporuna göre Taşnak Partisi'nin Bakü'yü işgal edip, 3000 ila 12,000[6][7][8] öldürüldüğü aktarılmıştır.[9][10] Müslümanı katletmesinden 6 ay sonra, 1918 Eylül'ünde, şehire giren Osmanlı ''İslam Ordusu'' yörede yaşayan Azerilerin de desteği ile şehirde hakimiyeti yeniden sağlayarak, Bakü'yü Taşnak partisinden geri almıştır. Şehrin geri alınma sürecinde 10000 ile 20000 Ermeninin katledildiği belirtilmektedir.[4][5] Yaşanan bu olaylar, daha önce Mart 1918'de Taşnaklar ve Bolşeviklerin yöredeki Azerileri öldürdüğü Mart Olayları'nın misillemesi niteliğinde olduğu da öne sürülmektedir.[5]
Bakü Muharebesi'nin ardından Türklerin şehre girmeye başladığında, Ermeni bir tanığın anlattıklarına göre, Bakü'de korkunç bir panik yaşanmıştır.[11] Ermenilerin, Türk zaferiyle birlikte limanda toplanıldığı belirtilmektedir.[11] Düzenli ordunun iki gün şehre girmesine izni verilmediği ve "başıbozuk" denilen yerli düzensiz askerler tarafından şehrin yağma ve talan edildiği öne sürülmektedir.[11]
Ayrıca bakınız
- Bakü Muharebesi
- Mart Olayları
- Şuşa Katliamı
Not
- ^ "Correspondingly, on 1 September, 14,000 Turks launched a determined offensive against the sparsely manned Dunsterforce lines in Bakü, and sent another equally strong force south against Hamadan. On the morning of 14 September, the day Baku fell to the Turks, and when the massacre of Armenians commenced, Dunsterville arrived back in Enzeli, leaving behind 180 of his soldiers, dead or missing." Timothy C. Winegard, "Dunsterforce: A Case study of Coalition Warfare in the Middle East, 1918-1919", "Canadian Army Journal", Vol. 8. 3 Fall 2005 p. 104 PDF dosyası 5 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Jacques Kayaloff, The Fall of Baku, 1976, p. 12.
- ^ "Allied with the advancing Turkish army, in September 1918 the Azerbaijani nationalists secured their capital, Baku, and engaged in a massacre of the Armenians." Britannica Encyclopedia, Independent Azerbaijan
- ^ a b "Human Rights Watch. "Playing the 'Communal Card': Communal Violence and Human Rights"". 11 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
- ^ a b c Croissant. Armenia-Azerbaijan Conflict, p. 15.
- ^ "New Republics in the Caucasus", The New York Times Current History, v. 11 no. 2 (March 1920), p. 492
- ^ "The results of the March events were immediate and total for the Musavat. Several hundreds of its members were killed in the fighting; up to 12,000 Muslim civilians perished; thousands of others fled Baku in a mass exodus". Michael Smith. "Anatomy of Rumor: Murder Scandal, the Musavat Party and Narrative of the Russian Revolution in Baku, 1917-1920", Journal of Contemporary History, Vol 36, No. 2, (Apr. 2001), p. 228
- ^ James B. Minahan. Miniature Empires: A Historical Dictionary of the Newly Independent States, Greenwood Press, 1998, ISBN 0-313-30610-9, p. 22: "The tensions and fighting between the Azeris and the Armenians in the federation culminated in the massacre of some 12,000 Azeris in Baku by radical Armenians and Bolshevik troops in March 1918"
- ^ Michael Smith. "Anatomy of Rumor: Murder Scandal, the Musavat Party and Narrative of the Russian Revolution in Baku, 1917-1920", Journal of Contemporary History, Vol 36, No. 2, (Apr. 2001), p. 228
- ^ (Rusça) Michael Smith. "Azerbaijan and Russia: Society and State: Traumatic Loss and Azerbaijani National Memory" 10 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b c Christopher Walker, ARMENIA: The Survuval of a Nation, St. Martin's Press, New York, 1980, ISBN 0-7099-0210-7, p. 260.
